Ндірістік процестер кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету шаралары

Мұ най нысандарында ө рт негізінен мұ най қ ондырғ ыларының, ө лшегіш аспаптарының дұ рыс орналаспауы жә не қ ызмет кө рсетілмеуі, мұ най газ ө німдерін дұ рыс тасымалдамау, ұ шқ ын сө ндіргіштердің жоқ тығ ы, қ ондырғ ыларды, аппаратураларды бақ ылаусыз қ алдыру салдарынан орын алуы мү мкін. Ө рт шығ уына мұ нымен қ атар ө ндірістік қ ондырғ ылардың жә не технологиялық процестердің бұ зылуы, оттық ты ретсіз пайдалану, желдету жү йесінің дұ рыс орналаспауы жә не бұ зылуы да ә сер етеді. Ө рт осымен қ атар электр тораптарының артық жү ктелуі ә серінен оқ шаулатқ ышының тозып, фазалардың бір-бірімен қ ысқ а тұ йық талуы нә тижесінен де орын алуы мү мкін. Мұ най жә не газ саласындағ ы ө рт қ ауіпсіздігі ережесінде осы жә йттердің барлығ ы ескеріліп, қ ажетті іс-шаралар келтірілген [17].

Технологиялық процестерді механикаландыру жә не автоматтандыру дең гейін жоғ арылату басқ а да негізгі мә селелер сияқ ты (ең бек ө німділігін арттыру) қ ол жұ мысын механикалық жұ мысқ а ауыстыру процестері ө рт қ ауіпсіздігін тө мендетуге едә уір ық пал жасайды.

Оларғ а мысал ретінде бұ рғ ылау қ ондырғ ысына, ұ ң ғ ыманы шаю сұ йығ ын автоматты тү рде қ ұ юды, ұ ң ғ ыма сағ асындағ ы превентор қ ондырғ ысының жабдық тарын, сондай-ақ сазды ерітіндінің тығ ыздығ ын, тұ тқ ырлығ ын ү здіксіз жазып отыратын қ ұ ралды келтіруге болады. Бұ рғ ылау процесі кезінде ө рттің пайда болу қ ауіпін азайту ү шін топтық ө лшеу қ ондырғ ыларын, сорапты бекеттерін жә не басқ а станциялар мен нысандарды автоматтандыру мен механикаландыру да маң ызды роль атқ арады.

Сұ йық айдалатын қ ұ бырда манометр, кері клапан, ысырмалар (задвижкалар) орнатылады. Ұ ң ғ ымағ а сұ йық айдамас бұ рын айдау қ ұ бырына кү тілетін қ ысымнан 1, 5 есе артық қ ысым беріліп сыналады. Жұ мысшы қ ысымның айдау желісіндегі қ ысыммен сә йкес келмеуі немесе ысырманы қ ателесіп жабу жә не тағ ы сол сияқ ты себептерге байланысты бұ л процесс ажырап кетуі мү мкін.

Айдау қ ұ бырына ауа немесе газ айдау арқ ылы игеру кезінде де сұ йық ты ауыстыру ә дісіндегідей айдау қ ұ бырына манометр, кері клапан, ысырмалар орнатылады. Қ ұ бырларды жоғ ары қ ысымда сынақ атан ө ткізеді. Жылжымалы компрессор ұ ң ғ ыма сағ асынан кем дегенде 25м қ ашық тық та болуы керек.

Ұ ң ғ ыманы аэрация ә дісімен игергенде ұ ң ғ ымағ а сұ йық (мұ най немесе су), ауа немесе газ бірден айдалады. Бұ л ұ ң ғ ыманың тү п қ ысымын тө мендетеді, бітелудің жә не кө теру қ ұ бырының ұ стасуының, пайдалану тізбегінің ілінуінің жә не басқ а да қ иындық тардың алдын алады. Компрессорғ а сұ йық кірмеу ү шін су қ ұ бырына кері клапан орнатылады. Сондай-ақ сораптар алдында айдау желісіне де кері клапандар орнатылады. Ауа жә не сұ йық қ ұ бырлары максималды жұ мыс қ ысымынан 1, 4 есе артық қ ысыммен сыналады.

Мұ най жә не газ ө неркә сібіндегі ө ртті сө ндіру жө ніндегі іс-шаралар Қ азақ стан Республикасы мұ най газ ө неркә сіптеріндегі қ ауіпсіздік Ережесі жә не Қ Р энергетика, индустрия жә не сауда министрлігінің 6 сә уір 1998 жыл «Мұ най газ ө ндіруші кә сіпорындарындағ ы ө рт қ ауіпсіздігі ережесіне» сә йкес жү ргізіледі [17, 18].

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Мұ най кеніштерінде ө рттің шығ уы қ андай жағ дайларда орын алуы

мү мкін?

2. Ө рт қ ауіпсіздігіне байланысты қ андай шаралар жасалуы мү мкін?

3. Мұ най жә не газ ө неркә сібіндегі ө ртті сө ндіру жө ніндегі іс-шаралар

қ андай ережеге сә йкес жү ргізіледі?