Мұнай өндіруге арналған штангалы винтті сорапты

қ ондырғ ылар

12.4.1. Қ ондырғ ының қ ұ рылысы жә не ерекшеліктері

Мұ найды ө ндіруге арналғ ан штангалы сорапты қ ондырғ ылардың бір тү рі болып, жер бетіндегі жетекті винтті штангалы сорапты қ ондырғ ылар (ВШСҚ) табылады (12.6-сурет).

Терең мұ най ұ ң ғ ымаларынан мұ най ө ндіруге арналғ ан ВШСҚ мұ най кә сіпшілік нарығ ында 80-жылдардың басында АҚ Ш жә не Францияда пайда болды. Қ азіргі кезде берілісі 0, 5-тен 1000 м³/тә у жә не қ ысымы 6 ÷ 30МПа аралығ ында болатын ВСШҚ кө птеген тү рлері жасалғ ан.

12.6-сурет. Мұ най ө ндіруге арналғ ан штангалы винтті сорапты

қ ондырғ ының ұ ң ғ ыма сағ асында орналасуының жалпы кө рінісі

ВСШҚ жеткілікті кең інен таралуының себебі мұ най ө ндірудің басқ а механикалық ә дістерімен салыстырғ анда, олардың техника-экономикалық кө рсеткіштерінің жоғ ары болуы.

ШҰ СҚ -мен салыстырғ анда:

- жетегінің қ ұ рылысының қ арапайымдылығ ы мен салмағ ының аздығ ы;

- қ ондырғ ы жетегін орнату ү шін фундаменттің қ ажет еместігі;

- тасымалдау, қ ұ растыру жә не газданғ ан сұ йық ты айдау мү мкіндігі;

- ұ ң ғ ымалы сорапты клапандардың болмауы.

Электр жетекті винтті сораптармен салыстырғ анда:

- сорап қ ұ рылысының қ арапайымдылығ ы (шарнирлі қ осылыстардың қ осу муфталарының, радиалды жә не остік подшипниктердің болмауы);

- жетекші электр қ озғ алтқ ыштың жер бетінде болуы (оның қ ұ нының тө мен болуы, гидроқ орғ аудың жә не ұ зын кабель болмауына байланысты).

ВСШҚ пайдаланудың қ олайлы облысы жоғ ары тұ тқ ырлы, газ қ ұ рамы жә не механикалық қ оспалар жеткілікті жоғ ары, тік ұ ң ғ ымалар болып табылады. ВСШҚ 3÷ 100 м³/тә у беріліс жә не ағ ыны 1000÷ 1500м терең діктегі ұ ң ғ ымаларда қ олданады. Бірақ, ВСШҚ кейбір тү рлері одан да кө п кө лемде сұ йық ө ндіру мү мкіндігіне ие болады.

ВСШҚ жер бетіндегі жә не ұ ң ғ ыма жабдық тарының қ ұ рамынан тұ рады.

Жер бетіндегі жабдық тар ұ ң ғ ымада қ ұ быр басында орнатылады жә не жетекші электрқ озғ алтқ ыштың энергиясын айналатын штанг тізбегінің механикалық энергиясына айналдырып беруге арналғ ан.

Жер бетіндегі жабдық тар:

- қ абаттық сұ йық ты шығ аруғ а арналғ ан ү ш жақ ты қ ұ быр (тройник);

- жетекші бас;

- жетекші қ озғ алтқ ышты бекітуге арналғ ан рама;

- трансмиссия;

- жетекші қ озғ алтқ ыш, басқ ару қ ұ рылғ ысымен;

- шынық тырылғ ан штокты ұ стауғ а арналғ ан қ ұ рылғ ы.

Жетекші бас штанг тізбегіне айналу моментін беруге, штанг салмағ ынан осьтік кү штерді жә не сораптың жұ мыс органдарынан гидравликалық кү штерді қ абылдауғ а жә не ұ ң ғ ыма сағ асын саң ылаусыздандыру ү шін арналғ ан.

Қ ұ рылысы жағ ынан жетекші бас флянецті немесе резбалы қ осылыспен ү ш жақ ты қ ұ бырда (тройникте) орнатылғ ан. Остік кү шті қ абылдайтын тіректі подшипник ретінде конусты немесе сфера тә різді роликті подшипниктер қ олданылады.

Айналатын жетекші білікті жә не сағ алық штокты саң ылаусыздандыру ү шін нығ ыздағ ыш сақ ина жә не орамды сальникті қ ұ рылғ ы қ олданылады.

Жетекші қ озғ алтқ ыш тоқ тағ аннан кейін, штанг тізбегінің кері айналуын болдырмау ү шін тежегіш қ ұ рылғ ысымен жабдық талады.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Штангалы винтті сораптың басқ а сораптардан айырмашылығ ы?

2. Штангалы винтті сораптың негізгі жабдық тарын атаң ыз?

3. Жетекші бастың қ ызметінтү сіндірің із?