Тұрақталған режимдегі ұңғыманы зерттеу

Тұ рақ талғ ан режимдегі зерттеу жұ мыстарын ұ ң ғ ыманы пайдалануғ а байланысты тұ рақ талғ ан режимді зерттеуді немесе тұ рақ талғ ан айдаудағ ы зерттеуді (айдау ұ ң ғ ымаларына байланысты) айтады.

Ә дістің негізгі жұ мысы кезінде, пайдалану ұ ң ғ ымаларында жұ мыс режимі мен бірге ұ ң ғ ыма ө німдері де ө згереді. Режим тұ рақ талғ аннан кейін ұ ң ғ ыма ө німі жә не тү п қ ысымы ө лшенеді. Айдау ұ ң ғ ымалары мен фонтанды ұ ң ғ ымаларында да осы процесс жү реді. Зерттеу жұ мыстарын дұ рыс жү ргізу ү шін ұ ң ғ ыманың ә рбір депрессиясында орнық қ ан режим шығ у керек.

Сұ йық тың ұ ң ғ ымағ а радиалды ағ ым формуласы:

(5.1)

Ұ ң ғ ымада радиалды ағ ым жағ дайында болса:

(5.2)

(5.1) жә не (5.2) формулалар тұ рақ талғ ан ұ ң ғ ымалар ү шін арналғ ан, бірақ олар тұ рақ талмағ ан ұ ң ғ ымалар ү шінде қ олданылады, егер ұ ң ғ ыма радиусының орнына келтірілген радиус қ ойылса

(5.3)

немесе

(5.4)

(5.1) жә не (5.2) формулалар орнына

(5.5)

(5.5) формула сұ йық шығ ымын қ абат жағ дайларында анық тайды. Практикада ұ ң ғ ыма шығ ымы стандартты жағ дайларда ө лшенеді, оның ө лшем бірлігі т/тә улік. кө лем коэффицентін жә не мұ най тығ ыздығ ын стандартты жағ дайда енгізсек, секундты тә улікке ауыстыра отырып (5.6) формуланы аламыз.

(5.6)

(5.7)

(5.7) енгізе отырып (5.8) аламыз

(5.8)

Мұ ндағ ы к - ө німділік коэффиценті т/(тә улік∙ Па). (5.8) формуладан

(5.9)

Тұ рақ талғ ан ұ ң ғ ыма шығ ымы мен қ абат депрессиясының арасы немесе ұ ң ғ ыма тү біндегі қ ысым мен шығ ым арасындағ ы гидравликалық кескін индикаторлық сызық деп аталады.

Индикаторлық сызық ты тең деу арқ ылы аппроксимациялауғ а болады.

(5.10)

Бұ л ағ ымның ортақ тең деуі деп те аталады.

болғ анда (5.10) тең деуі тік сызық ты индикатор сызығ ына ие болады. кезінде индикатор сызығ ы р осі жақ қ а қ арай майысады, ал болғ анда индикатор сызығ ы осіне қ арай майысады.

Тік сызық ты индикаторда ө німділік коэффиценті кез-келген екі нақ ты нү ктеден табыла алады.

(5.11)

(5.3) пен (5.7) ала отырып, табылғ ан к арқ ылы (5.12) формула келесі тү рде болады

(5.12)

мұ ндағ ы: - ө ткізгіштікті, һ - қ абат қ алың дығ ын, - динамикалық кеуектілікті, анық тауғ а болады. Ә детте ө німді контур кө зінің ( ) орнына, кө ршілес ұ ң ғ ымалардың ара-қ ашық тығ ының ортасы алынады. Бір ө зі жұ мыс жасап тұ рғ ан ұ ң ғ ымаларда ( ) 250÷ 400 метр аралығ ында алынады.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Тұ рақ талғ ан режимдегі зерттеу жұ мыстары қ алай жү реді?

2. Сұ йық тың ұ ң ғ ымағ а радиалды ағ уы қ алай анық талады?

3. Индикаторлық сызық дегеніміз не?