Эйнштейн постулаты

Эйнштейн поступасы:

Вакумдағ ы жарық жылдамдығ ы жарық кө зінің немесе бақ ылаушының қ озғ алыс жылдамдығ ына тә уелсіз

Табиғ аттың барлық заң дары бір инерциялды санақ жү йесінен екінші біреуіне ө ткенге қ атысты инвариантты

Вакуумдағ ы жарақ жылдамдығ ы барлық инерциялды санақ жү йелерінде бірдей

Эйнштейннің салыстырмалық принципінің анық тамасы:

Берілген инерциалды санақ жү йесінің ішінде жү ргізілген ешқ андай тә жірибе осы жү йе тыныштық та ма немесе бірқ алыпты тү зу сызық ты қ озғ алады ма, оны байқ ауғ а мү мкіндік бермейді; Табиғ аттың барлық заң дары барлық инерциалдық жү йелерде бірдей ө рнектеледі; Бір санақ жү йесінен екінші санақ жү йесіне ө туге қ атысты табиғ аттың барлық заң дары инвариантты.

Физика 222222

- ыдыраудың заң дылығ ы: ;

0, 1 с ішінде ток кү ші 5 А-ден 3 А-ге дейін бірқ алыпты кемитін, индуктивтілігі 2 Гн катушкадағ ы ө здік индукция э.қ.к: 40 В

3 мс ішінде контурдың магнит ағ ыны 27 мВб – ден 0 – ге дейін кемиді. Контурдың э.қ.қ. орташа мані: 9 000 mB; 0, 009 kB;

Адиабаталық процесс кезінде: Жү йеге жылу берілмейді жә не жү йеден жылу алынбайды

Айналу осіне қ атысты жү йенің (дененің) инерция моменті: ; ;

Айналымдағ ы қ озғ алыста бұ рыштық жылдамдық ты анық тауғ а болатын тең деу: A.ɯ ; ɯ = ; ɯ =

Бойль-Мариот заң ының тең деуі:

Бұ рыштық ү деудің ө рнегі: e ; e ; e ;

Бір атомды идеал газдың ішкі энергиясының ө згерісі: ;

Бір атомды идеал газдың ішкі энергиясының ө згерісі: vR T; R T; R( - );

Бір қ алыпты ү демелі қ зғ алысқ а сә йкес кеетін математикаық ө рнек: ; ;

Вакумдағ ы электростатикалық ө ріс ү шін Гауыс теоремасы:

Вульф-Брэгг формуласы: ;

Газдың берілген массасындағ ы модельдер санын табуғ а арналғ ан ө рнек: ;

Галилей тү рлендіруі: , ; y=

Геометриялық оптиканың негізі заң дары: шағ ылу заң ы; Жарық шоғ ының тә елсіздік заң ы

Гормоникалық тербермелі қ озғ алыс заң дылығ ымен ө теді. Осы қ озғ алыстың жылдамдығ ы: ; ;

Де – Бройль формуласы: = ; ; ;

Джоуль-Ленц заң ының дифференциалдық тү рі: w=jE; w= γ E²

Дилектрик ішіндегі қ орытқ ы ө рістің кернеулігі: ; ;

Егер дене гравитациялық ө рісте тартылыс центрінен қ андай да бір r қ ашық тық та рналасып, қ андай да v жылдамдық та ие болатын болса, онда оның толық механикалық нергиясы: ;

Егер магнит ө рісінің бір қ алыпты жоғ арылауы кезінде 0, 1 уақ ытта катушкада индукциалық ЭКҚ 10 В болатын болса, онда 1000 орамы бар катушканың 1 орамын қ иып ө тетін магнит ағ ыны: 1мВб;

Екі оқ иғ а арасындағ ы интервал: ;

Жазық конденсатор энергиясы: W

Жазық конденсатордың сыйымдылығ ы: ; ;

Жазық конденсатордың электростатикалық ө рісінің энергиясының кө лемдік тығ ыздығ ы: ; ;

Жазық конденцатордың сыйымдылығ ының формуласы: С ; C ;

Жиілігі 5 МГц электромагниттик толқ ын диэлектирлік ө тімділігі 2 магнитті емес ортадан вакумге ө теді. Оның толқ ын ұ зындылығ ының ө згерісі: 17, 6 м;

Жұ қ а пленкадағ ы жарық интерференциясының жол айырымы: ; ;

Идеал газ анық тамасы бойынша: Молекулардың ө зара жә не ыдыс қ абырғ асымен сиқ тығ ысуы абсолют серпімді болады; Молекулалардың жалпы кө лемі ыдыстың кө лемімен саслыстырғ анда ескерілмейді

Идеал газ ү шін изобаралық процестің формуласы: ; T

Идеал газдың адиабата тең деуі: TVγ -¹ =const

Идеал газдың адиабаты тең деуі: p const; T const;

Изометриалыкпроцесс ушин термодинамиканын биринши бастамасы: RT; ; RT ln ;

Изотермиялық процесс ү шін термодинамиканын бірінші бастамасы: ; .

Изохоралық процесс кезіндегі термодинамиканың бірінші бастамасы: Q=V*C_V*∆ T; A=0; Q=∆ U

Импульс моментінің сақ талу заң ы: ; ;

Импульстің сақ талу заң ы:

Индуктивтілігі 0, 5 мГн соленоидтың магнит ө рісінің энергиясы 16 мДж. Соленоидтан ө тетін ток кү ші: 8 000 мА; 8 A;

Индуктивтілігі 0, 8 Гн электромагниттің орамдарында 0, 02 с аралығ ында ток кү ші 3 А-ге бірқ алапты ө згергенде пайда болатын индукция э.қ.к.: 0, 12 кВ

Индуктивтілігі 0, 8 Гн электромагнитінің орамдарында 0, 02 с аралығ ында ток кү ші 3 А – ге бирқ алыпты ө згергенде пайда болатын ө здік индукция э.қ.қ: 1, 2 кВ; 1200 кВ;

Индукциясы 0, 25 Тл біртекті магнит ө рісіне, индукция сызық тарына 30⁰ бұ рышпен жә не 4*10 м/с жылдамдық пен ұ шып кірген шамасы 5 пКл нү ктелік электр зарядына ә сер ететін Лоренц кү ші: ; 2.5мк ; 2500нН

Инерциалдық санақ жү йесі: Инерция заң ы жә не басқ а да Ньютон заң дары орындалатын жү йе; Инерция заң ы орындалатын жү йеге қ атысты тү зу сызық ты жә не бірқ алыпты қ озғ алыста болатын жү йе; Бұ л жү йеде кез келен дене тыныштық кү йін немесе бірқ алыпты тү зу сызық ты қ озғ алысын сыртқ ы денелердің ә сері бұ л кү йді ө зерткенге дейін сақ тайды.

Интерференцияның минимум шарты: (2k + 1) ; - = (2k + 1) ; (2m + 1) ;

Кернеулік пен потенциал арасындағ ы байланыс: ; ;

Киргхоф заң ы бойынша қ ара дене ү шін энергетикалық жарық танудың спектральдық тығ ыздығ ы: ;

Комптон эффектісіндегі толқ ын ұ зындық тар айырымы θ шашырау бұ рышынан келесі тү рде тә еулді: ;

Конденсатор жоспарларының арасы диэлектрикпен толтырылғ ан жағ дайда олардың потенциалдар айырымы: = ; = ln ( - );

Конденцаторды тізбектей жалғ андағ ы жалпы сыймдылық: ; ;

Конденцаторлар сыйымдылығ ы: C= 4 ; C= 2 ; C= ;

Консервативтік кү штер: Механикалык энергиясы туракты болатын жуйеде ә сер ететін кү штер

Контурдағ ы зарядтың (R=0 кезіндегі) еркін ө шетін тербелістерінің дифференциалдық тең деуі:

Контурдағ ы зарядтың еркін гармониалық тербелістерінің дифференциалдық тең деулері: ;

Кө зге кө ретін жарық тың толқ ын ұ зындығ ы: ;

Кө птеген эксперементаторлар фотоэфекттердің келесі заң дылық тарын тұ жырымдарды: Фотоэлектрондардың максималь кинетикалық энергиясы жарық тары жиілігі артқ ан сайын сызыкты тү рде артады жә не оның интенсивтілігіне тә уелді емес; Ә рбір за ү шін фотоэфекттердің қ ызыл шекарасы, яғ ыни сыртқ ы фотоэффект мү мкін болатын ең кіші жиілік мә ні анық талады; Катодтан бірлік уақ ыт ішінде жарық пен жұ лып алынатын фотоэлектрондар саны жарық интенсивтілігіне тура пропорционал;

Кү ш моментінің ө лшем бірлігі: Вт*с

Қ уаттың ө рнегі: N F ;

Магниттік индукцияны есептеуге арналғ ан формула: ; ;

Массалар ақ ауының ө рнегі: ; [Z ] - ; Z - ;

Массасы m=0, 1г материалдық нү ктенің тербелісі х=Acosω t тендеуімен сипатталады, мұ ндағ ы А=5см, ω =20с^-1. Kepi қ айтарушы кү штің максимал мә ні: 2·10^-3 Н; 0, 002 Н; 20 мН

Массасы 200 кг жү кті 3 метр биіктікке 5 с уақ ытта кө теретін жү к шығ ырдың қ уаты: (еркін тусу ү деуі g=10 м/с): 1.2кВт,; 1, 2* ; 1200Вт.

Массасы m газ ү шін Менделеев-Клайперон тең деуі:

Массасы m дене, блок арқ ылы асып лақ тырылғ ан жә не массасы M денеге байланғ ан жіпке ілінген (суретте келтірілген). Егер барлық жү йе ү деуімен қ озғ алатын болса, онда массасы М дененің қ озғ алыс тең деуі: Mg-N=0; T- =Ma;

Массасы m жү кті h биіктікке кө терү ү шін F кү ші A жұ мыс жасайды.Жү ктің кө терілу а ү деуі: ;

Металлғ а толқ ын ұ зындығ ы 330нм жарық туседі.Бұ л кезде электрондардың алатын максималь кинетикалық энергиясы Электрондардың металлдан шығ у жұ мысын анық тау керек. H= Дж с, С= м/с: 2эВ

Механикалық жұ мыс: кү ш пен осы кү ш ә серімен жү рілген жолды сипаттайтын физикалық шама; Ө зара ә серлесетін денелердің арасындағ ы энергия алмасу процесінің сандық сипаттамасы; Кү штің жане орын ауыстырудың скалярлық кө бейтіндісі.

Молекула кинетикалық теорияның анық тамасы: Кез-келген дене молекула деп аталынатын ерекшеленген майда бө лшектерден тұ рады; Молекулалар қ озғ алысының интенсивтілігі дененің температурасына тә уелді; Молекулалар ретсіз, хоасты қ озғ алыста болады.

Молекулалардың макроскопиялық параметірлері: температура; Кө лем; Қ ысым.

Молекулалардың орташа арифметикалық жылдамдығ ы: v= , v=

Ом заң ының дифференциалдық тү рі: ^;

Оське қ атысты кү ш моментінің тең деулері:

Потенциалдар айырымы: = ; = dl;

Потенциалдық кү ш: кулон кү ші; серпімділік кү ш

Потенциалдық энергияның ө рнегі: -G ; ; mgh;

Потенциялдық энергия: Жү йе кү йінің функциясы; Жү йенің конфигурациясына жә не сыртқ ы денелерге салыстырғ андағ ы оның орнына тә уелді

Радиусы R орамдағ ы ток кү ші I-ғ а тең. Орамның ө сіндегі, ү лкен қ ашық тық тағ ы магнит ө рісі: ;

Радиусы R щенбер бойымен қ озғ алғ ан нү ктенің сызық ты жылдамдығ ы: ; ;

Серіппелі маятниктің еріксіз тербелістерінің тең деуі: ;

Серіппелі маятниктің қ озғ алыс тең деуі: ;

Сутегі атомының спектрінің инфрақ ызыл аймағ ындағ ы сериялар: ; ; Сыртқ ы фотоэффект ү шiн Эйнштейн тең деуiн кө рсетiң iз: ;

Тербелмелі контурдың конденсатор жапсарларындағ ы максималь заряд шамасы 50 нКл, ал контурдағ ы максималь ток 1, 5 А болатын болса (контурдың активті кедергісін ескермеуге болады), онда тербелмелі контур икемделген вакуумдағ ы электромагниттік толқ ын ұ зындығ ы: 62, 8дм; 62, 8м

Термербелі контур индуктивтілігі L= Гн катушкада жә не электросыйымдылығ ы С=2 Ф конденцатордан тұ рады. Контурдың кедергісін ескермей, контурдың қ андай толқ ын ұ зындығ ына арналғ анын анық таң ыз: 4, 67 км; 2, 67 м;

Тө мендегі келтірілген бірліктердің қ айсылары инерция моменті мен импульс моменті бірліктеріне сә йкес келеді: Вт*с³ жә не Вт*с²; кг*м² жә не кг*м² /с; Дж*с² жә не Дж*с

Тө мендегі келтірілген бірліктердің қ айсысылары инерция моменті мен импульс моменті бірліктеріне сә йкес келеді: Дж жә не Дж ; Вт жә не Вт ;

Тұ йық ө ткізгіш контурмен шектелген бет арқ ылы ө тетін магнит ағ ыны уақ ытқ а тура пропорционал тү рде артады. Осы контурда пайда болатын индукциялық ток кү ші: тұ рақ ты болып қ алады; формуласымен ө рнектеледі; уақ ыт ө туі бойынша ө згермейді

Тү зу тоқ тың магнит ө рісі: ; ;

Тү зү сызық ты гармониялық тербеліс жасайтын материялдық нү ктенің толық энергиясы: ; ;

Ұ зындығ ы L=30 см жіпке ілінген жү к горизонталь жазық тық та радиусы 15 см шең берді сипаттайды.Жү ктің айналу жиілігі: ;

Ү деу векторының ө рнегі:

Ү деудің тангенциал қ ұ раушысы: ; ; ;

Ү стел ү стінде массасы 0, 6 кг кітап жатыр. Оның ү стелмен жанасу ауданы 0, 08 м². Кітаптың ү стелге тү сіретін қ ысымы: 75 Па; 0, 075 кПа

Фотонның энергиясы: ;

Электр зарядының фундаментальды қ асиеті: Аддитивтілігі; Инварианттылығ ы; Зарядтың сақ талу заң ына бағ ынады

Электр қ озғ аушы кү штің лездік мә ні e=100 Sin 800 t ө рнегімен берілген. Тербеліс периодын (секундпен) табың ыз: 0, 0025; 2, 5× 10^-3 ; 25× 10^-4

Электр ө рісінің кернеулігі:

Электромагниттик толқ ынның дифференциалдық тең деуі: = ;

Электромагниттік индукция қ ұ былысы: магнит ағ ыны озгерген кезде ө ткізгіш контурда ЭҚ К пайда болуы; Контурда пайда болғ ан ЭҚ К минус таң басымен алынғ ан контурмен шектелген бетті қ иып отетін магнит ағ ынының ө згеріс жылдамдығ ына тең.

Электростатикалық ө рістің кернеулігі мен потенциалының арасындағ ы байланыс:

: ; ; +