Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Бидайды стандарт арқылы толық талдау






 

Жоғ ары сапалы астық тан жоғ ары сапалы ө німдер алынады жә не одан тү скен тү сім де кө п болады. Сондық тан стандарт халық шаруашылығ ында маң ызды орын алады. Сол арқ ылы халық шаруашылығ ының барлық салалары бірімен-бірі байланысады. Міне сондық тан мемлекет кө лемінде астық тың сапасы қ атал тексеріледі. Ол тексеру барлық мекемелерге бірдей қ ұ жат стандарт арқ ылы жү ргізіледі.

Стандарт деген сө з ағ ылшынның “Standart”-норма, ө лшем деген сө зінен шық қ ан.Стандартты халық шаруашылығ ы мен ғ ылымның ең соң ғ ы жетістіктерін пайдалана отырып жасайды. Оны жоғ арғ ы ү кімет органдары бекітеді.

Стандарт Қ Р СТ 1046-2008 «Бидай. Техникалық шарттар» бидай астық тығ ын сапасына қ ойылғ ан талаптарды, оны сақ тау, ө ң деу жө ніндегі барлық шарттарды, тү сініктерді қ арастырады.

Қ Р СТ 1046-2008 «Бидай. Техникалық шарттар» Тгіtісum аеstіvum L. жә неТгіtісum duгum Desf., бидай астығ ының типтері, жалпы техникалық талаптары, сондай-ақ бидайдың сапасын міндетті талаптарыберілген.

Осы стандарттың талаптарынасә йкесбидайды ботаникалық, биологиялық белгілері, бойынша бидай астығ ын типтерге бө лінеді 6.2.1 кестеде кө рсетілген.

 

6.2.1 - Кесте. Бидайдың типі бойынша жіктеу

 

Тип нө мірі, атауы Типті сипаттайтын негізгі сұ рып тізбесі Басқ а типтегі бидайлар, мө лшері, %, артық емес Соң ғ ы пайда­ла­нудың негізгі ба­ғ ыты
Барлығ ы оның ішінде
I – жаздық, қ атты дә нді, қ ызыл дә нді Ақ мола 2, Астана, Астана 2, Ә лем, Алтайлық 325, Алтай, Жең іс, қ азақ стандық ерте жетілтін, қ азақ стандық 15, қ арақ андылық 22, қ арақ андылық 70, қ арабалық тық 90, Любава, Омбылық 18, Омбылық 19, Омбылық 24, Омбылық 29, Азиевтіқ еске алу қ ұ рметіне, Саратовтық 29, Саратовтық 60, Светланка, Секе, Целинная 24, Целинная ЗС, Целинная ардагерлік, Шортандылық 95 жетілдірілген, Эритроспермум 35 10 кем емес 5 (II, VI) нан пісіру
III– жаздық, қ атты дә нді, ақ дә нді Ақ тө бе 39, Альбидум 28, Қ азақ стандық 4, Саратовтық 42, Саратовтық 55   есепке алынбайды нан пісіру
  IV–кү здік, қ атты дә нді, қ ызыл дә нді Ақ терекгік, Ә лия, Безостая1, Болгарлық 56, Егемен, Интенсивті, Қ азақ стандық 10, Красноводопад 210, Лютесценс 72, Мироновтық 808, Наз, Одесса 120, Стекловидная 24   5 (II, VI) нан пісіру
V – кө здік, жұ мсак дә нді, ак дә нді Пайдалануғ а рұ қ сат етілген басқ а сұ рыптар жоқ     кондитерлік
  Тгіticиmdигиm Dеsf.
II – жаздық, қ атты бидай Алмаз, Алтай янтары, Дамсалық 90, Безенчукскілік, 139, Дамсалық янтарь, қ арқ ала 9, қ останайлық 52, Наурыз 6, НИК, Омбы лақ ылы, Орынборлық 10, СИД-88   10(III) макарондық
VI –кү здік, қ аттыбидай Одессалық айсберг   есепке алынбайды макарондық
Ескерту – Тү рлерді сипаттайтын ботаникалық сорттардың мү мкін тізілімі А қ осымшасында келтірілген
           

 

Бұ л стандартатехникалық талаптары бекітілген, мұ нда ә р типтегі бидай астығ ына сапалық кө рсеткіштері бойынша кластарғ а бә лінген.

Тгіtісum аеstіvum L. бидайы класының кө рсеткіштеріне қ ойылатын талаптар жә не орладың нө мірлері 6.2.2 кестеде кө рсетілген.

Тгіtісum duгum Desf., бидай астығ ының класының кө рсеткіштеріне койылатын талаптар жә не нө мірлеу класы 6.2.3.кестеде берілген.

 

6.2.2 - Кесте - Тгіtісum аеstіvum L. бидайына арналғ ан техникалық талаптар

 

Кө рсеткіш атауы Тгіtісum аеstіvum L. бидайы ү шін класы бойынша сипаттамасы жә не шектеу нормалары
жоғ ары          
Типтік қ ұ рамы I, IV типтер. Кү шті жә неқ ұ нды сұ рыптар I, III, IV типтер I, III, IV, V типтержә не қ оспа типтері
Кү йі Сау, қ ызбағ ан кү йде
Тү сі Қ алыпты, осы типті сау дә н типіне тә н
тү ссіздіктің I дең гейіне рұ қ ­сат етіледі тү ссіздік тің І-ІІ дең гейіне рұ қ сат етіледі тү ссіздік тің І-ІІІ дең гейіне рұ қ сат етіледі тү ссіздіктің кез келген дең гейіне жә неқ арайғ ан бидайғ арұ қ ­сатетіледі
Иісі Бидайдың сау дә ніне тә н, ө ң езі жоқ, уытсыз, шірімеген, жусан, қ аракү йе жә не басқ а да бө где иіссіз
Натура, г/л. кем емес           шектелмейді
Шикі дә н маң ызы­ның салмақ тық ү лесі, %, кем емес 32, 0 28, 0 25, 0 23, 0 18, 0 шектелмейді
Дә н маң ызының, ИДК бірлігінің са­пасынемесе дә н маң ызының ин­дексі, бірлігі 45-75     50-100 45-80     50-100 45-80     50-100 20-100     20-100 20-100     20-100 шектелмейді   шектелмейді
Белоктың салмақ ­тық ү лесі, % қ ұ р­ғ ақ затқ а, кем емес 15, 0 13, 5, 12, 5 11, 5 9, 5 шектелмейді
Тү су саны, с, кем емес           шектелмейді
Дә н қ оспасы, %, артық емес 15, 0 15, 0 15, 0 15.0 15, 0 15, 0
оның ішінде бү лінген дә н, %, артық емес 1, 0 1, 0 1, 0 1, 0 1, 0 1, 0
Қ оқ ыс қ оспасы, %, артық емес 5, 0 5, 0 5, 0 5, 0 5, 0 5, 0
оның ішінде бө лінуі қ иын қ оспа, %, артық емес 2, 0 2, 0 2, 0 қ оқ ыс қ оспасы мө лшерінің шектеулі нормасы шегінде
Қ аракү йе дә ні, %, артық емес 10, 0 10, 0 10, 0 10, 0 10, 0 10, 0
Зиянкестер зақ ымдағ ан Рұ қ сат етілмейді I - дең гейден аспайтын кенінензақ ымдауынан басқ а
Ескертпе - жоғ ары-1 класты талаптарғ а сә йкес келетін Тгіtісum аеstіvum L. бидайын кү шті бидайғ а, 2 класты бидайды қ ұ нды бидайғ а жатқ ызады.
  6.2.3. – Кесте Тгіtісum duгum Desf. бидайына арналғ ан техникалық талаптар  
Кө рсеткіш атауы Тгіtісum duгum Desf бидайы ү шін класы бойынша сипаттамасы жә не шектеу нормасы
         
Типтік қ ұ рамы   II, IV типтер   II, VI типтер жә не типтер қ оспасы
Басқ а типті бидай дә ні, %, артық емес         шектелмейді
оның ішінде ақ дә ­некті бидай, %, артық емес         шектелмейді
Кү йі Сау, қ ызбағ ан кү йдегі
  Қ алыпты, осы типті сау дә нге тә н
Тү сі тү ссіздіктің I дең гей­іне рұ қ сат етіледі тү ссіздіктің І-ІІ дең гейіне рұ қ сат етіледі тү ссіздіктің І-ІІІ дең гейіне рұ қ сат етіледі тү ссіздіктің кез келгендең гейіне жә не қ арайғ ан бидайғ а рұ қ сат етіледі
Иісі Бидайдың сау дә ніне тә н, ө ң езі жоқ, уытсыз, шірімеген, жусансыз, қ аракү йесіз жә небасқ а да бө где иіссіз
Натура, г/л, кем емес         шектелмейді
Жылтырлығ ы, %, кем емес       шектелмейді
Дә н маң ызының сал­мақ тық ү лесі, %, кем емес 28.0 25, 0 22, 0 18, 0 шектелмейді
ИДК бірлігінің дә н маң ызының сапасы немесе дә н маң ызы­ның индексі, бірлігі 20-100   20-100 20-100   20-100 20-100   20-100 20-100   20-100 Шектелмейді   шектелмейді
Белоктың салмақ тық ү лесі, % қ ұ рғ ақ затқ а, кем емес 14, 0 12, 5 11, 0 9, 5 шектелмейді
Тү су саны, с, кем емес         шектелмейді
Дә н қ оспасы, %, артық емес 15, 0 15, 0 15, 0 15, 0 15, 0
оның ішінде бү лінген дә н, %, артық емес 0, 2 0, 2 0, 2 0, 2 0.2
Қ оқ ыс қ оспасы, %, артық емес 5, 0 5, 0 5, 0 5, 0 5, 0
Қ аракү йе дә ні, %, артық емес 10, 0 10, 0 10, 0 10, 0 10, 0
Зиянкестер зақ ымдағ ан Рұ қ сат етілмейді, II дең гейден аспайтын кененің зақ ымдауынан басқ а
Ескертпе - Салмақ тық ү лесі мен дә н маң ызы сапасынан басқ а барлық кө рсеткіштері бойынша 4 класс талаптарына сә йкес келетін Тгіtісum duгum Desf.бидайын «жармалық» деген сө зді қ осып 4 класты бидай ретінде бағ алайды.
                                   

 

Осы стандарта Тгіtісum аеstіvum L. жә не Тгіtісum duгum Desf. бидайындазиянды жә не уытты тұ қ ымдар мен фузариозды дә ннің мө лшері бойынша бекітілген техникалық талаптары 6.2.4. кесте келтірілген

 

 

6.2.4. – Кесте.Тгіtісum аеstіvum L. жә не Тгіtісum duгum Desf. бидайында зиянды жә не уытты тұ қ ымдар мен фузариозды дә ннің мө лшері бойынша техникалық талаптар

 

Кө рсеткіш атауы Класы бойынша шектеу нормасы
жоғ ары, 1-4кластар 5 класс
Зиянды жә не уытты тұ қ ым, %, артық емес оның ішінде: 0, 5 1, 0
қ астауыш 0, 05 0, 5
қ аракү йе 0, 05 0, 1
укекіре жылжығ ыш, тү лкіқ ұ йрық ты мия, ланцетті термопсис тұ қ ымы (жиынтығ ы бойынша) 0, 1 0, 1
тү рлі-тү сті вязель тұ қ ымы 0, 1 0, 1
тү кті жемісті гелиотроп тұ қ ымы 0, 1 0, 1
ақ шыл триходесма тұ қ ымы рұ қ сат етілмейді
Фузариозды дә н 1, 0 1, 0

 

Сонымен бірге осы стандарта Тгіtісum аеstіvum L. жә не Тгіtісum duгum Desf. бидайын класқ а бө лгенде қ оқ ыс жә не дә н қ оспасының шектік нормаларбекітілген. Кластарда қ оқ ыс жә не дә н қ оспасының болуы бойынша максималдық нормалар жалпы нұ сқ аулық тү рінде берілген жә не дә нді оның сақ талуын қ амтамасыз ететін кондицияғ а дейін жеткізу мү мкіндігі бар болғ ан кезде астық кабылдау кә сіпорны жә не астық иесінің қ арауымен кө бейтілуі немесе азайтылуы мү мкін. Тгіtісum аеstіvum L. бидайы ү шін 10 % артық жә не Тгіtісum duгum Desf.бидайы ү шін 15 % артық басқ а тип дә ні бар бидайды типтер қ оспасы сыякты анық тайды[23].

Дә н салмағ ының 15 % артық басқ а астық тұ қ ымдастар дә ні мен тұ қ ымының қ оспасы бар бидайды қ ұ рамын пайызбен кө рсетіп басқ а дақ ылдармен бірге бидай қ оспасы сияқ ты қ абылдайды. Жоғ ары, 1-4 класты Тгіtісum аеstіvum L.бидайын, 1-4 класты Тгіtісum duгum Desf.бидайын ө неркә сіптік мақ саттарғ а, 5 класты Тгіtісum аеstіvum L., Тгіtісum duгum Desf.бидайын ө неркә сіптік емес мақ саттарғ а пайдаланады.Осы класқ а жеткізу ү шін бір кө рсеткіші жетпесе, оны, тө менгі класқ а кө шіреді.Жеткізілетін бидай ү шін шектеу нормалары 6.2.5-кестеде кө рсетілген.

 

6.2.5.- Кесте - Жеткізілетін бидай ү шін шектеу нормалары

 

Кө рсеткіш атауы Ұ нғ а ө ң деу ү шін Жарма ө ң деу ү шін Қ ұ рама жемге ө ң деу ү шін Спиртке ө ң деу ү шін
нан пісіретін макаронғ а
Типі I, III, IV II, VI I, II, III, IV, V, VI I, II, IV, V, VI жә не типтер қ оспасы I, II, III, IV, V, VI жә не типтер қ оспасы
Кү йі Қ ызбағ ан, сау кү йінде
Иісі Қ алыпты, сау дә нге тә н Уытты иісі бар дә нге рұ қ сат етіледі Жусан, уыт жә не қ аракү йе иісі бар дә нге
Тү сі Қ алыпты, осы типті сау дә нге тә н Тү ссіздіктің кез келген дең гейіне жә не қ арайғ ан бидайғ а рұ қ сат етіледі
тү ссіздіктің І-ІІдең гейі не рұ қ сатетіледі тү ссіздік тің І-ІІ дең гейіне рұ қ - сат етіледі тү ссіздіктің І-ІІдең гей­інерұ қ сат етіледі
Ылғ алдылығ ы, %, артық емес 14, 0 14, 0 14, 0 14, 0 14, 0
Натура, г/л, кем емес       шектелмейді шектелмейді
Тү су саны, с, кем емес       шектелмейді регламент телмейді
Шикі дә н маң ызының салмақ тық ү лесі, %, кем емес 25, 0 25, 0 18, 0 шектелмейді регламент телмейді
ИДК бірлігінің дә н маң ызының сапасы немесе дә н маң ызының индексі, бірлігі 45-80   50-100 20-100   20-100 20-100   20-100 Шектелмейді   шектелмейді регламент телмейді   регламент телмейді
Белоктың салмақ тық ү лесі, % қ ұ рғ ақ затқ а, кем емес 12, 5 12, 5 9, 5 шектелмейді шектелмейді
Крахмал, %, кем емес регламент телмейді  
Дә н қ оспасы, %, артық емес, оның ішінде: 5, 0 5, 0 5, 0 15, 0 15, 0
зақ ымданғ ан дә н, %, артық емес 3, 0 3, 0 3, 0 дә н қ оспа- сымө лшері нің шекте-улі норма- сышегінде дә н қ оспасы мө лшерінің шектеулі нормасы шегінде
оның ішінде: бү лінген дә н, %, артық емес 1, 0 0, 2 0, 2 1, 0 1, 0
басқ а дә нді дақ ылдар, %, артық емес 2, 0 2, 0 2, 0 дә нқ оспа- сы мө лшері нің шекте- улі норма-сы шегінде дә н қ оспасы мө лшерінің шектеулі нормасы шегінде
                   

 

 






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.