Ызметкерлер қажеттілігін жоспарлау. Қызметкерлердііріктеу. Жұмыс күшінің нарығы. Қызметкерлерді жұмысқа қабылдау

Қ ызметкерлерді іріктеу. Жұ мыс кү шінің нарығ ы. Қ ызметкерлерді жұ мысқ а қ абылдау мен бағ алау. Қ ызметкерлерге деген қ ажеттілікті жоспарлау — бұ л туристік фирманың кадрғ а қ ажеттілік ү рдісін анық тау.

Сыртқ ы жә не ішкі факторлар ә серінен кә сіпорынның қ ызметкерлерге деген қ ажеттілігі уақ ыт ө те ө згереді. Бұ ндай ө згерістердің болуы туристтік ө німге деген сұ раныстың сақ талуы немесе оның ө суін ғ ана білдірмейді, сонымен қ атар жұ мыс кү шіне деқ атысты [17].

Кә сіпорынның сұ ранысы толығ ымен ең бек ресурсындағ ы қ ызмет жә не ең бек ө німділігі дең гейінің сұ ранысымен анық талады, яғ ни фирманың болашақ қ а қ ойылғ ан мақ саттарын сандық, сапапық, уақ ыттық жә не кең істік қ атынасында қ ызметкерлердің керек санын анық тау. Басқ ару теориясында жә не практикада қ ызметкерлерге деген қ ажеттіліктің анық талуы бірнеше ә дістермен жү ргізіледі. Туризм менеджері ү шін ең маң ыздысы экономикалық ә діс жә не ү рдістік жоспарлау ә дісі болып табылады.

Экономикалық ә діс арқ ылы бір жылғ а деген жү мыс кү шіне сұ раныс анық талады. Ү рдістік жоспарлау ә дісі - алдың ғ ы ү рдісті жү мыс кү ші кө лемінің ауысуы мен оны болжайтын кезең інің жү йесі.

Қ ажеттілік жоспарлауда қ ызметкерлер қ ұ рамының тек қ ана сандық ә дістері мен қ ызметкерлердің санын анық таумен байланысты, ол фирма рә сімі мен жұ мысты сапалы тү рде орындаумен шектелмейді. Бү л ү рдіс ө те кө лемді жә не жү йелі мінездемелерден тұ рады. Туристік ө нім клиенттердің жеке жә не арнайы талаптары бойынша шоғ ырланбалы тү рде ұ йымдастырылады (диета, медициналық кө рсеткіштер жә не т.с.с);

- Менеджерлермен турө німді сататын агенттерді баспалар, фотокө шірмелер, кіташпалар, броппоралар, жолсеріктер жэне басқ а жарнамалылық материалдармен қ амтамасыз ету, ол клиентті ақ паратгандыру ү шін қ ажет;

- Туристтік қ ұ жаттарды қ ұ растыру жә не туристтік қ ұ жаттарды безендіруді бақ ылау;

- Турө німнің техникасын жә не оны сату ә дістерін жасау.

Қ ызметкерлерге деген қ ажеттілікті жоспарлау — бұ л туристік фирманың кадрғ а қ ажеттілік ү рдісін анық тау.

Қ ажеттілік жоспарлауда қ ызметкерлер қ ұ рамының тек қ ана сандық ә дістері мен қ ызметкерлердің санын анық таумен байланысты, ол фирма рә сімі мен жұ мысты сапалы тү рде орындаумен шектелмейді. Бұ л ү рдісө те кө лемді жә не жү йелі мінездемелерден тү рады [21].

Қ ызметкерлерді іріктеу. Фирманың жұ мысы туралы жоспарқ ұ растырылып, негізгі бө лім ретінде ең бек ресурсы болса, онда бұ лжерде менеджердің ең негізгі жұ мысы - қ ызметкерлерді іріктеу.

Бұ л ү рдістің маң ыздылығ ы бос орынғ а жұ мысқ а қ абылдаудаү міткерге қ ойылғ ан талаптар бойынша қ ызметкерлер ішінен біліктімамандарды бағ алау жэне жұ мысқ а тарту.

Қ ызметкерлерді іріктеу ө те маң ызды жұ мыс. Кө птегенжағ дайларда қ ызметкерлерді тү йсікке жү гіне отырып қ абылдайдыжэне таныстарының кең есі бойынша, жұ мысқ а орналастырубюросының жіберуімен, сыртқ ы белгісі бойынша, «байқ ау жэнежаң ылыс» ә дісін пайдалану арқ ылы қ абылдайды. Кадр іріктеудемақ ұ лдау ә дісінің жоқ тығ ы мынадай жә йттерге ә келеді, менеджердің ойлауынша, бұ л бос орынның тұ рғ аны жақ сы. Бұ л мысалда маң ыздыбір жағ дайды ескеру керек, бұ л қ ызметкердің алып тұ рғ ан лауазымғ асә йкестілігі, яғ ни жұ мыс тү рін анық тү рде белгілеу жэне бұ л жұ мысқ асапалы орындайтын, білікті адамдарды алу.

Бұ л жұ мыс мынадай жағ дайда ғ ана тиімді болады, егер де олкандидаттың сапасын дұ рыс бағ аласа, қ ызметтің нақ ты тү рінеқ ажетті болса.Қ ызметкерлерді тандау толығ ымен кадр менеджеріне жү ктеледі.Кадрларды іріктеу ү рдісі ө те қ иын жә не басқ ару жұ мыстарындабасқ а да дә лдікті талап етеді. Осы дең гейде ү міткердің болашақ жұ мысының мағ ынасын дұ рыс анық тау жә не тү сіндіру керек, ә йтпесе, жұ мысқ а қ абылдау кө п уақ ытты алады. Ү міткерлердің кө бінде қ ажетті біліктілік бола бермейді. Менеджер кімді қ ызметбойынша жылжытатынын, ауыстыратынын немесе жұ мыстаншығ аратынын, ал кімді жаң адан қ абылдайтынын жэне т.б. нақ тыбілуі керек.