Шала туылған нәрестелерге қамқорлық жасау көрсеткіштері

Шала туылғ ан нә рестелерге қ амқ орлық жасауды 2 этапқ а бө луге болады, босану залы жә не арнайыланғ ан бө лімше.

Ø Ың ғ айлы жағ даймен қ амтамасыз ету (адекватты температура, ылғ алды ауа, тыныштық, ұ йымдастырылғ ан тексеру мен емдеу ә дістері)

Ø Жеткілікті оксигенация

Ø Дұ рыс тамақ тану жә не таза су қ олдану

Шала туылғ ан балалардың салмағ ы 2000г тө мен болса, олардың денесі жылулық ұ стап тұ ра алмайды, сондық тан оларды кувезге орналастыру керек. Кувездегі температура дене салмағ ына тә уелсіз 33 тен 35 градус болу керек. Оттегінің мө лшері 40% аспау керек. Кө здің торлы қ абатының ө ліетенуі мен ретинопатияның дамуына оттегінің токсикалық ә сері бар екенін есте сақ тауымыз керек. Ә р 3 кү н сайын кувездегі ауаны ауыстырып тұ ру керек. Жаң а туылғ ан нә рестенің киген киімі оның сезімтал терісін жарақ аттамау керек. Қ атты орау тө менгі бө ліктердегі тері асты май қ абатының трофикалық бұ зылыстарына ә келеді. Тө сектегі қ алпы дұ рыс ұ йымдастырылуы тиіс. Нә рестенің басы сә л кө терің кі, бір жақ қ ырымен жатқ ызылғ ан, ұ рты кеудеге жақ ын орналаспау керек, себебі тыныс алуын қ иындатады.Кү нделікті нә рестенінің дә ретке отыруын мейірбике қ адағ алайды.Кіндік жарасын залалсыздандыру дә рігер бақ ылауымен, асептика жә не антисептика ережелерін сақ тап жү ргізілу керек.

Шала туылғ ан нә рестелердің тамақ тануы маң ызды болып табылады. Балалардың физикалық дамуы ү шін жә не асқ азан ішек жолдарының морфологиялық, функциональды бұ зылыстарын алдын алуда жоғ ары каллориялы азық -тү лікпен қ амтамасыз етілуі тиіс.

Алғ ашқ ы тамақ тану арқ ылы баланың жалпы жағ дайы мен шала туылудың сатысын анық тауғ а болады. Шала туылудың 1сатысында 6-9 сағ аттан соң нә рестені емшек сү тімен қ оректендіреді. Ал 2 сатысында 9-12 сағ аттан соң, 3 сатысында 12-18 сағ аттан соң емшек сү тімен қ оректендіруге болады. Тамақ тандыру алдында 5% глюкоза ерітіндісін 3-5мл 2-3 сайын беріп тұ рады.

Ауырлық дә режесіне байланысты тамақ тану ұ йымдастырылады. Нә рестелер шала туылудың ІІІ, ІV сатысында жә не тыныс жетіспеушілік синдромы, асфиксия, ә лсіз ему рефлексі болғ анда емшек сү тімен бір рет қ олданылатын асқ азан зонды арқ ылы қ оректендіріледі. Нә рестенің жалпы жағ дайы қ анағ аттанарлық жә не ему рефлексі айқ ын болғ анда, алғ ашқ ы 3-4 кү ні тамақ тану емізікпен жү ргізіледі.

Қ ұ рсақ ішілік патологияның басқ а белгілеріне: қ ұ рсақ ішілік дамудың кідіруі (Қ ДК), жаң а туылғ ан нә рестелердің гестационды даму уақ ыты, дене салмағ ы мен функциональды даму белгілерімен кө рінеді. Қ ДК кездесу жиілігі жаң а туылғ андар арасында 6, 5% тен 30% дейін. Қ ұ рсақ ішілік даму кідіруімен туылғ ан нә рестелердің аурушаң дығ ы мен ө лім кө рсеткіштері сау нә рестелермен салыстырғ анда 3-5 есе жоғ ары. Бұ ндай балаларда перинатальды гипоксия, гипотермия, гипогликемия, инфекциялық аурулар жиілігі жоғ ары.

Ұ рық тық қ ұ рсақ ішілік даму кідіруінің: фетальды, аналық, плацентарлы тү рлері ажыратылады. Қ ДК кө бінесе қ ұ рсақ ішілік инфекцияларда (цитомегаловирус, герпес, токсоплазмоз, қ ызамық), хромосомды (трисемия 13, 18, 21, моносомия Х, триплодия) жә не ұ рық тың гендік аурулары да кездеседі. Ұ рық тық дамудың кідіруіне жү ктілік кезіндегі ә р тү рлі аурулар алып келеді. Олар: артериялық гипертензия, гестоз, созылмалы гипоксия (ө кпе мен жү рек аурулары, анемия), темекі шегу, алкоголь, есірткі.

Қ ұ рсақ ішілік дамудың кідіруі- ұ рық тың бойы жә не дене салмағ ы 10пайыздан тө мен болғ ан жағ дайда жү ктіліктің берілген уақ ытымен диагностикаланады.

Қ ұ рсақ ішілік даму кідіруінің гипопластикалық варианты -бойының артта қ алуымен сипатталады.

Бұ л кезде дене ұ зындығ ының бұ зылуы кө бінесе жү ктіліктің бірінші жә не екінші триместрінде анық талады, нә тижесі қ олайсыз болады.

Қ ұ рсақ ішілік даму кідіруі гипотрофикалық варианты- ө судің ассиметриялық тоқ тауы (дене салмағ ына қ арағ анда бастың дө ң гелектенуімен дене салмағ ы тө мен болу керек). Бұ л жү ктіліктің 2-3 айында дамиды, нә тижесі тиімді болып келеді.

Қ ұ рсақ ішілік даму кідіруі диспластикалық варианты тұ қ ымқ уалаушылық патологиясы мен тератогенді жағ дайғ а байланысты. Бұ ндай балаларды тек қ ана дә рігер генетиктер қ арайды.

Қ ұ рсақ ішілік даму кідіруі диагностикасы. Дене салмағ ы 10 пайыздан тө мен балаларда ұ рық тың қ ұ рсақ ішілік кідіруін жә не бойын диагностикалайды.

100гр х дене салмағ ы

Гомел бойынша салмақ индексі: ----------------------------------------------------

Ұ зындығ ы

Шала туылғ ан балаларда анық талады. Қ алыпты жағ дайда бұ л индекс 63, 6-67, 8

1 сатыда 55-60

2 сатыда 50-55

3 сатыда 50 тө мен

Салмақ -ұ зындық коэффициенті (СҰ К)

Жаң а туылғ андардың салмағ ы (г)

СҰ К =--------------------------------------------------------------

Жаң а туылғ андардың дене ұ зындығ ы (см)

Қ алыптыда СҰ К =60-80

1 дең гей –СҰ К=56-59

2 дең гей –СҰ К=55-50

3 дең гей –CҰ К=49 тө мен

1 дең гей-салмақ та жеткіліксіздік=11-20%

2 дең гей-салмақ та жеткіліксіздік=21-30%

3 дең гей-салмақ та жеткіліксіздік=31% жоғ ары