ОРЫТЫНДЫ. Стратегиялық жоспарлау үрдісі сегіз кезеңнен түрады және тұйық циклді құрайды.

Стратегиялық жоспарлау ү рдісі сегіз кезең нен тү рады жә не тұ йық циклді қ ұ райды.

Стратегия - ұ йымның ең басты мақ саты, миссиясының орындалуын жә не т.б. мақ саттарғ а қ ол жеткізуін қ амтамасыз етуге арналғ ан жоспарда кө рсетілуі тиіс қ ызметгің негізгі бағ ыты. Стратегия толық кешенді жоспарғ а айналады.

Тиімді жоспарлау тә жірибиесінің мынадай ерекшеліктері бар:

- стратегиялық жоспарлаудың функцияларын жү зеге асыруғ акішігірім жоспарлы-экономикалық бө лім жә не онымен байланыстыстратегиялық шаруашылық бө лімшелер жауапты;

- стратегиялық жоспардың негізгі ә лементгері жыл сайыннемесе қ ажет болғ ан жағ дайда, мысалы тоқ сан сайын ө тетін жоғ арыбасшылық тың жиналыстарында қ алыптасады.

- стратегиялық жә не жедел жоспарлау қ ұ ралдарының келісуіболып табылатын фирмаішілік жоспарды қ ұ райды.

Жалпы жағ дайда кә сіпорында стратегияның мынадай негізгі тө рт тү рі

ә зірленіп, жү зеге асырылады:

- дамудың шоғ ырландырылғ ан стратегиясы - нарық та алатыно рынды кү шейту стратегиясы, нарыкты дамыту стратегиясы, ө німді дамыту стратегиясы;

- дамудың біріктірілген стратегиясы — кері сатылық бірігудің жә не ілгерілеуші сатылық бірігудің стратегиясы;

- дамудың ә ртараптандырылган стратегиясы – орталық танғ ан жә не қ ө лденең ә ртараптандыру стратегиясы;

- қ ысқ арту стратегиясы - жою стратегиясы, «егісті жинау» стратегиясы, шығ ындарды қ ысқ арту стратегиясы. Кез келген стратегияда менеджер ұ зақ мерзімде реттелген жә не ү йлестірілген мақ сатқ а жетуді қ амтамасыз ететін, бір-бірімен байланысты шешім қ абылдай алатын жалпы қ ағ идаларды косады.

Жоспарлау функциясының мә нін, стратегиялық жоспарлаудың маң ызын зерттеу нә тижесінде мынадай қ орытынды жасауғ а болады: жоспарлау - кә сіпорын ө мірінің маң ызды бө лігі, онда нарық сұ ранысы мең материалдық ресурстар есебінен ө ндірісдамуының негізгі бағ ыттары мен қ атынастары анық талады. Жоспарлау функциясы мынадай мә селелерге жауап береді:

- Біз берілген уақ ытта қ ай жердеміз? Менеджерлер ү йымның қ андай дә режеге жете алатынын, оның негізгі салаларының ә лсіз жә не кү шті жақ тарын анық тау керек.

- Біз қ ай бағ ытта жылжығ ымыз келеді? Менеджерлер қ оршағ ан ортадағ ы мү мкіншіліктер мен қ ауіп-қ атерлерді бағ алап, алдына мақ саттар қ ойып, оларғ а қ апай жетуге болатынын ойластыруы керек.

- Біз оғ ан қ алай жетеміз? Менеджерлер ұ йым мү шелері мақ сатқ а жету ү шін не істеу керектігін шешеді.

Стратегиялық жоспарлау ұ йым мақ саттарын анық тайды, оғ ан мыналар кіреді: жаң а мү мкіндіктерді анық тау, ө ндірістік қ уатты ү лғ айту, ә ртараптандыру, технологияларды тү пкілікті ө згерту. Стратегиялық жоспарлау мә ні - негізгі мақ саттарды анық тау жә не оғ ан жету жолдары.

Ә рбір кә сіпорын алдына мақ саттар қ ояды, ал мақ саттар стратегияларарқ ылы анық талады, сондыктан ол ө те маң ызды болып саналады.