Ндірістік үрдістерді ұйымдастырудың негізгі принциптері

Ө ндіріс ү рдісінің бірқ алыпты жұ мыс істеуі ү шін ең тиімді ең бек ү рдісінің ү лесуін жә не ө ндірістің материалдық элементтерін белгілі бір жү йеге келтіруін қ амтамасыз ету қ ажет: олардың ү здіксіз, жоғ ары ө німді жұ мыс істеуін қ амтамасыз ету жә не ө ндірістің тапсырыс ырғ ағ ын тү пкілікті қ орғ ау. Сонымен, ө ндіріс ү рдісі уақ ыт пен кең істік жағ дайында ү лестілігі болу керек. Ө ндірістік ү рдісті былай ұ йымдастыру қ ажет, егер де бірлестіктер, кә сіпорындар, фирмалар, ө ндірістік бө лімшелердің ұ жымдарының бірлескен жұ мыстары жоғ ары сапалы жә не шығ ындарды аз жұ мсай отырып, ө німдерді ең кө п шығ аруды қ амтамасыз ететін болса.

Ө ндірістік ү рдістерді ұ тымды ұ йымдастыру мыналарды қ амтуы қ ажет:

Кә сіпорынның ө ндірістік қ ұ рылымы оның бө лімшелері, кооперациялары арасындағ ы ең бек бө лінісін сипаттайды. Ө ндірістік ү рдісті кең істікте оң тайлы тұ рғ ызу – оның тиімділігінің қ ажетті шарты.

Кә сіпорынның ө ндірістік қ ұ рылымы оның жұ мыс істеуін жә не дамуын қ амтамасыз ететін элементтердің ө зара іс-қ имылын тұ лғ алайды

Кә сіпорынның ө ндірістік қ ұ рылымының басты элементі жұ мыс орны, ө ндірістік учаскелер жә не шаруашылық болып табылады.

Жұ мыс орны деп жұ мысшы нақ ты ө ндірістік операцияны орындайтын ө ндірістік ауданның бө лігі. Ол операцияны орындау ү шін қ ажетті барлық қ ұ ралдар жә не техникамен жабдық талады.

Ө ндірістік учаскелер – бірдей жә не біртекті ө німдерді жасайғ а арналғ ан технологиялық операцияларды орындайтын аймақ тық жұ мыс орындарының жиынтығ ы;

Шаруашылық – белгілі қ ызмет кө рсету арқ ылы негізгі жә не кө мекші ө ндірістің қ ызмет етуіне мамандандырылғ ан ө зара байланысты ішкі бө лімшелердің жиынтығ ы.

Кә сіпорынның қ ұ рылымын қ алыптастыру сыртқ ы (салалық, аймақ тық, жалпы қ ұ рылымдық) жә не ішкі (сипаты жә не шығ арылатын ө німнің мө лшері, кә сіпорынның негізгі қ орларының ерекшеліктері мен мү мкіншіліктері, мамандандыруының дең гейі, т.б.) факторларына байланысты болады.

Кә сіпорынның ұ йымдық қ ұ рылымы – бұ л қ ұ рамы жә не оның ұ йымдық бө лігінің мө лшері (жұ мыс орны, бө лім, қ ызметі), олардың қ ұ рылуының ара-қ атынасы жә не нысандары.

1.5 Ө ндірістік қ ұ рылымды жетілдіру жолдары.

Ө ндірістік жетілдірудің негізгі факторларына мыналар жатады: Ө нім кө лемі. Кә сіпорын неғ ұ рлым ірі болғ ан сайын, оның ө ндірістік цехтарының саны кө п болмақ, ағ ындық жү йе кү шті жә не мамандандырылғ ан цехтардың саны шағ ын кә сіпорындарғ а қ арағ анда кө п болады.

1. Пайдаланылатын материалдардың сипаттамасы. Ө ндірістік ү рдістің орындалу барысында ө нім сапасын арттыру мақ сатымен материалдардың кө п тү рі қ олданылатын болса, онда ө ндірістік қ ұ рылым да кү рделі болады.

2. Ө ндірісті шоғ ырландыру, мамандандыру жә не кооперациялау дең гейі мен нысандары.

3. Қ олданылатын техника, технология жә не ө ндіріс пен ең бекті ұ йымдастыру нысандары.

Кә сіпорын қ ұ рылымын толық сипаттау ү шін тү рлі кө рсеткіштер қ олданылады. Олардың ішіндегі негізделері:

• оның қ ұ рамына кіретін бө лімшелердің жалпы тізімі;

• бө лімшелер қ ызметкерлерінің саны;

• жабдық тардың қ уаты;

• ө ндірістік қ орлардың қ ұ ны;

• ө нім шығ ару кө лемі;

• мамандандыру жә не механикаландыру;

• кү рделі қ аржының қ ұ рылымы[2].