Сұрақтар. Тақырып 1:«Элеватор және диірмен зауоттарына жалпы технологиялық сипаттама.»

Модуль 2.

Зертханалық сабақ 3.

Тақ ырып 1: «Элеватор жә не диірмен зауоттарына жалпы технологиялық сипаттама.»

Сұ рақ тар

1. Сепаратор машиналардын жұ мыс принциптерін ү йрену

2 Триер машиналардын жұ мыс принциптерін ү йрену Жұ мыстың мақ саты: Лабораториялық сепаратордың технологиялық эффекттілігін анық тау.

Сурет. 1. Лабораториялық сепаратор:

I – елек қ орабы; II – аспирациялық қ ұ рылғ ы; 1 –қ абылдау қ ұ рылғ ысы; 2 – жү к; 3 – задвижка; 4 – ауа каналы; 5 – ағ аш станина; 6 –5мм тесігі бар іріктеу елегі; 7 – приводты механизм; 8 –себу елегі; 9 – астық тазалауғ а арналғ ан лоток; 10 –астық қ а арналғ ан цилиндр; 11 – трансмиссионды беріліс; 12 – вентилятор; 13 – ұ сақ қ оспағ а арналғ ан лоток; 14 – ірі қ оспағ а арналғ ан лоток; 15 – жазық вертикальды пружина; 16 – жең іл қ оспағ а арналғ ан лоток; 17 – циклон; 18 –ауа ағ ынын реттеп отыратын заслонка; 19 –тұ нба камерасы.

Жалпы мә лімет. Қ оспаны анық тауғ аарналғ ансепаратор, астық тың енін, қ алың дығ ын жә не аэродинамикалық қ асиетін анық таумен ерекшеленеді. Сепаратордың технологиялық эффектілігі машинағ а тү скен кү шке, астық дә режесіне, аспирациялығ ына жә не електердің дұ рыс таң дауына байланысты.

Лабораториялық сепаратор (сурет–1) екі негізгі бө ліктен тұ рады: I електі кузовтан жә не II аспирациялық қ ұ рылымнан. Ағ аш станина 5 тө рт жалпақ пружина 15 арқ ылы ситовой кузов ілінген, ағ аш рамолар тө менге қ арай орналасқ ан. Осы рамалар темір штамты електермен толтырылғ ан: сұ рыптайтын 6 жә не 8 себетін. Електі кузов қ айту – тү су қ озғ алысын приводты механизмнен 7 жә не трансмиссионды берілістен 11 қ ұ рылады. Астық қ абылдау қ ұ рылғ ысына 1, каналдың 4 ү стінде орналасқ ан. Жү ктің кө мегімен 2 жә не задвижканың 3 кө мегімен астық сорттайтын елекке біркелкі орналасады. Каналда 4 астық қ а 12 винтелятор арқ ылы ауа беріледі. Кейін астық сорттайтын елекке тү сіп, осыдан астық тың ірі қ оспалары тү седі. Олар лотокқ а тү седі 14. Електен 6 ө ткен астық себу елегіне 8 тү седі. Астық тың қ алдығ ы лотокка 9 жиналады жә не цилиндрғ а бағ ытталады 10. Себу елегінен ө ткен 8 (ұ сақ қ оспалар).

Аспирациялық қ ұ рылым II конус тә різді тұ нба камерасы 19, жапқ ыш 18, вентилятор 12, циклон 17 жә не жинау лотогынан 16 тұ рады. Тұ нба камерасы 19 каналғ а 4 жалғ анғ ан. Тұ нба камерасының клапаны 18 астық массасына кіретін ауаны реттеуге арналғ ан. Тұ нба камерасындағ ы ауа ағ ынының жылдамдығ ы тез азаяды, ауыр бө лігі лотоктың тө менгі жағ ына тү седі 16, ал жең іл бө лігі циклонмен кетеді17.

Ө ндіру сепараторы лабораториялық сепараторғ а қ арағ анда 3-4 електен жә не аспирациядан астық екі рет ө теді.

Сурет – 2. Штампталғ ан темір елек:

а – шахматты тү рде орналасқ ан дө ң гелек тесіктері бар; б – с продолговатыми отверстиями, аралас орналасқ ан қ атарлары, ұ зынша тесіктері бар.

Електі сепараторда дө ң гелек штамптайтын елек жә не ұ зынша тесіктері бар (сурет-2).

Дө ң гелек штамптайтын електе астық қ оспалардан тазартылады, ал ұ зынша тесіктері бар електе дә н кө лемі бойынша тазартылады. Електің номері белгіленген ө лшем бойынша миллиметрмен есептеледі (дө ң гелекте- диаметр, ал ұ зынша тесікті електе - енін ұ зындығ ына кө бейтеді).

Сорттау елегінің тесіктерінің ө лшемін қ оспаның ө лшеміне байланысты таң дайды. Сонымен қ атар оның ірілігіне байланысты себу електерінің тесіктерінің ө лшемі:

Бірінші жү йеде Келесі жү йелерде

Бидай ү шін 1, 7 – 1, 8*20 1, 6*20

Қ ара бидай ү шін 1, 4 – 1, 5*20 1, 3*20

Сепаратордың технологиялық тиімділігін астық тың мө лшері бойынша қ арайды, уақ ыт бірлігі бойынша 1 см електен ө ткендерін, арамшө п қ оспаларын електен ө ткендері бойынша, ауа ағ ыны жә не қ алдық қ ұ рамындағ ы толық дә нмен есептеледі.

Ереже бойынша жә не технологиялық процестер жү рісі бойынша сепаратордың ұ н тарту жұ мыстары ө кілеті болып есептеледі, егерде астық електерден 65% кем емес қ алдық тар шығ армаса.

Лабораториялық жағ дайда оқ ушылар ә р қ оспа қ ұ рамын мең геру ү шін, сепаратордың тиімділігін білу ү шін ә р қ оспаны бө лек қ арайды.

Тапсырма 1. Лабораториялық сепаратордың схемасын сызып оғ ан астық тың қ озғ алысы мен ауа қ озғ алысын кө рсету.

2. Електің тесігін жә не оның ө лшемдерін жазу.

3. Сепаратордың ө німділігін анық тау жә не см електің еніне тү скен кү штің ү лесін анық тау.

4. Сепаратордың жұ мыс эффектілігін анық тау.

Жұ мыстың орындалу реті. Тазартуғ а тиіс астық массасынан 100 г астық ө лшеп алып қ оспаны қ олмен бө леді. Шық қ ан қ оспаларды ірі, орташа, ұ сақ ө лшеп шық қ ан нә тижені 3 кестеге жазады.

Кесте 3

Сосын сепараторда тартуғ а тиісті астық массасынан 1 кг астық ты алып лабораториялық сепараторда ө ткізеді. Астық тың машинадан ө ткен уақ ытын секундпен ө лшеп (жібергеннен бастап қ абылдау каробкасы босағ анша) тесіктері бойынша клапандарды орналастырады.

Сепаратордың технологиялық эффектілігін анық тау ү шін астық тың уақ ытын ө згертіп оны жазып отырады, 3 кесте арқ ылы оны анық тауғ а болады, сепаратордың ө німділігін Q деп, кү шті q 1 см електің ө лшеміне қ арай жә не астық тың жалпы эффектілігін K, жә не қ оспаларды бө лек -бө лек қ арастырады.

Ө німділікті мына формула арқ ылы есептейді

Мұ ндағ ы G – астық массасының ө лшемі, кг;

t –астық тың сепаратортардан ө ткен уақ ыты (қ абылдау каробкасына тү скеннен оны босатқ анғ а дейін), сек.

1 см електің еніне тү скен кү ші мына формула арқ ылы анық тайды

,

Мұ ндағ ы В –сепаратор елегінің ені, см.

Жалпы тазартылуғ а тиіс астық тың эффектілігін, сонымен қ атар бө лек қ оспаларды (ірі, ұ сақ, жең іл) мына формуламен есептейді.

Мұ ндағ ы С₁ –тазартқ анғ а дейінгі астық қ ұ рамындағ ы қ оспалар, %;

С₂ - тазартқ аннан кейінгі астық қ ұ рамындағ ы қ оспалар, %;

Шық қ ан ө лшемдерді салыстырып, осыдан кейін сепаратордың эффектілігіне қ орытынды жасауғ а болады.

Қ ұ ралдар мен жабдық тар. Лабораториялық сепаратор, техникалық таразы, ү стел ү стіне арналғ ан таразы, сұ рыптау тақ тасы, шпателдер, қ алақ ша, секундомер, астық ө лшемі.