ансыздандыру.

Жкқ сы бауыздалып сойылғ ан малдың еті сорпалы жә не таза болады. Шала қ ансыздандырғ ан малдың етінің жаппай бактериялық тұ қ ымдану қ ауіпі зор. Ал, толық қ ансыздандырылғ ан ет кө п сақ тауғ а болады.

3. Ішін жару.

/Эвентрация/. Дұ рыс жә не уақ ытында малдың ішек-қ арынын бө лектептазалау етті жаппай тұ қ ымданудан сақ тайды.

4. Еттің сақ талуы.

Еттің сапасына, дә мдік қ асиеттеріне, оның қ алай сақ талуының маң ызы зор. Еттегі химиялық, физикалы-химиялық, биологичлық ферменттік ө згерістер сү ттің жә не фосфордфң қ ышқ ылдардың жиналуына, гликогеннің азайып жә не рН 5, 5 кемуіне ә серін тигізеді. Еттің қ ышқ ылдануы, ондағ ы микрооргонизмдердің дамып кө беюіне мү мкіндік бермейді.

5. Ветеринарлы-санитарлық бақ ылау дегеніміз.

- Малдың ұ шасын жә не ішек – қ арынын /бауырын, жү регін т.б./ мамандық пен қ арау керек болғ анда зертханалық зерттеу жү ргізу.

Ветеринарлы – санитарлық сұ рыптау етті таң балаумен аяқ талады. Бұ л таң баның ү ш принцептері бар:

I. Қ атарлы – кө к тү сті жазуы бар дө ң гелек бар.

II. Қ атарлы – тө ртбұ рышты мө р.

III. Шартты – жарамды ет, залалсыздануғ а тиісті «санитарлы ө ң деуге» деген жазуы бар қ ызыл ү ш бұ рышты мө р.

ІІ Ет гельминтоздарының /іш қ ұ рттарының / қ оры.

Кейбір гельминтоздардың пайда болуы еттің қ ұ рттарына байланысты.

1. Тенидоз /таспа қ ұ рт ауруы/ - ө гіздің аспапсыз жә не аспапты шошқ аның таспа қ ұ ртының балапандары тарағ ан етті пайдаланғ анда дамитын ауру. Бұ л қ ұ рттардың балапандары /финдері/ кө бінде жү ректің, тілдің, диафрагманың, қ абырғ алардың, жақ тың т.б. еттерінің арасында орналасқ ан.

Осындай финоздық /қ ұ рттағ ан/ етті бағ алағ анда мынандай жайларды басшылық қ а алу керек:

А. 40см² еттің ауданынан не ішек-қ арыннан 3-тен артық фин /қ ұ рт/ табылса, бұ л ұ ша тегіс механикалық пайдағ а асырылады.

Б. Егерде еттің 40см² ауданынан 3-тен аз фин табылса, онда бұ л ұ шаны шартты жарамды деп тауып, пайдалануғ а тек алдын-ала залалсыздандырылғ ан соң пайдалануғ а рұ қ сат етіледі. Яғ ни, етті 2кг асырмай, қ алың дығ ын 8см-ден артық қ ылмай бө лшектеп, ашық қ азанның ішінде 2 сағ ат бойы қ айнату керек.

2. Трихиннелез дегеніміз - ө шпелі ауру, адамның еттерінің ішінде дө ң гелекше келген ұ сақ қ ұ рттардың – трихинеллдардың балапандары /личинкалары/ орналасқ анда дамиды.

Ауру шошқ аның, доң ыздың, аюдың еттерін жегенде жұ ғ ады. Адамның еттеріне трихинеллдардың балапандары оралғ ан шиыршық сым /спираль/ сияқ ты орналасады.

Трихинеллездің адам денсаулығ ына зор қ ауіптілігін ескере отырып, егерде қ андай да болсын еттен тек, бір ғ ана трихинелл табылса, ол ет тү гелдей бракка шығ арылып жойылады да, техникалық пайдалануғ а да рұ қ сат етілмейді.

3. Эхинококкоз дегеніміз – созылмалы ауру, бауыр сияқ ты паренхималдық органдардың гильминттің балапаны – эхинококпен зақ ымданғ анда пайда болады. Бұ л ауру глисттің белсенді ересек тү рінің иттің денесінде паразиттік тіршілік еткен жұ мыртқ алары адамғ а жұ ғ ады. Иттің нә жісімен сыртқ а шық қ ан осы қ ұ рттың жұ мыртқ асы адамның ішегі арқ ылы қ анғ а тү сіп, қ анмен бауырғ а, кейде ө кпеге орналасып, балапанғ а /личинкағ а/ яғ ни, бірнеше іші суық затқ а толғ ан қ уық қ а айналып, ү лкейіп дами бастайды.

Эхинококтың балапан тү рі адамғ а қ ауіпсіз. Осы себепті малдың ұ шаларымен, ішек-қ арынмен, ішкі мү шелерінде эхинококтың қ уық тары кө п болса, оларды бракка шығ ару керек.

4. Фаспиолоз – малдың бауыры мен ө т жолдарын зақ ымдайтын гельминтпен – фасиолмен ауруы. Ересек тү рлері мен жұ мыртқ алары адам ү шін қ ауіпті.

Ет адамның жұ қ палы ауруларының қ оры.

Ет адамдар мен малдардың арасында жұ қ палы ауруларды тарататын қ оры да болуы мү мкін.

Бұ ларғ а жататындар:

1*. Ө те қ ауіпті инфекциялар – кү йдіргі /сібірлік жара/. Бұ л ауру табылса оны таратпайтын тез шұ ғ ыл шаралар қ олданылады.

2*. Туберкулез. Туберкулездің қ оздырғ ыштары кө бінде белгілі бір малдың мү шелеріне /ө кпесіне/ ғ ана зақ ым келтіргендіктен, басқ а мү шелерінде бактерия болмайды. Туберкулездің жалпы ағ залық жә не ұ сақ бө ртпелік /милиарлық / тү рлері ө те қ ауіпті.

Туберкулезбен ауырғ ан малдың етін санитарлық сұ рыптағ анда мынандай жайларды еске алу керек.

А. Малдың, туберкулездің жалпы ағ залық /генерализовандық / тү рімен ауырғ ан етімен мү шелерімен тағ ам ү шін пайдалануғ а рұ қ сат етілмейді. Оларды техникалық пайдағ а асыруғ а болады.

Б. Егерде жалпы ағ залық туберкулез болмаса, онда малдың етін мұ қ ият тексерген соң жә не аспаздық баптаудың ережелерін толық қ олданып ақ ас ү шін пайдалануғ а болады.

В. Егерде туберкулездің даму морны /локализациясы/ белгілі болса, тек малдың сол мү шесі ғ ана жойылуғ а тиісті, ал қ алғ ан таза еттері пайдалануғ а тиісті.

3*. Бруцеллез. Ірі қ ара жә не ұ сақ мү йізді малдар мен шошқ аның ауруы. Ауру адамғ а тү йісу /контакт/ арқ ылы жұ ғ ады. Бруцеллез микробтары ыстық қ а шыдамсыз. 60-65 С температурада 5-20 минут ұ стаса, бә рі ө леді. Бруцеллезбен ауырғ ан малдың етін шартты жарамды деп қ арап, оны мұ қ ият пісірсе, адам денсаулығ ына қ ауіпті емес.

4*. Аусыл /Ящур/. Қ оздырушысы – сү зілетін вирус, ыстық қ а ө те шыдамсыз, 60С ыстық қ а 5-минут қ айнатса ө леді. Ірі қ ара мал мен ұ сақ мү йізді малдар ауырады.

Аусылмен ауырғ ан малдың етін бруцеллезбен ауырғ ан малдың етіндей, мұ қ ият қ айнатып пісіргеннен соң, шұ жық сияқ ты ә ртү рлі ыстық пен баптайтын тағ амдар жасауғ а қ олдануғ а рұ қ сат етіледі.

5*. Шошқ а обасы. Қ оздырғ ышы – сү зілетін вирус, адамғ а тікелей қ ауіпсіз болғ анмен обаланғ ан еті басқ а еттерге жұ ғ ып, екінші инфекция тудыруы мү мкін. Мұ ндай шошқ аларды бө лек ұ стап, жеке бө лмеде сойып, қ асаптау қ ажет. Мұ ндай етті шартты жарамды деп, пайдалануғ а қ айнатқ аннан кейін рұ қ сат етіледі.

Балық тардың тағ амдық жә не тіршіліктік қ ұ ндылығ ы.

Балық жә не балық ө німдері тамақ танудың негізгі азық -тү ліктеріне жатады. Олар адамды мал уыздарымен қ амтамасыз ету бағ дарламасын орындауда ық палы ө те зор. Ө йткеі, балық уыздарының сапасы мен сандық қ ұ рамы еттің уыздарынан қ алыспайды.

Балық еті тез қ орытылады, организмге жең іл сің еді.

Балық тың химиялық қ ұ рамы тұ рақ сыз. Ол мекендік жағ дайына, қ орына, аулануының мезгіліне сияқ ты т.б. ерекшеліктерге байланысты маң ызды ө згерістерге ұ шырайды.

Уыздар.

Балық тың уыздары жылы қ анды жануарлардың етінің уыздарынан айырмашылығ ы бар. Ә р тү рлі балық тардың етінің уыздары айтарлық тай тұ рақ ты 8-ден 14 пайызғ а дейін етінің қ ұ рамынан айырмашылығ ы ө те аз. Балық та адамның дамуына қ ажетті амин қ ышқ ылдарының қ атынасы жағ ымды тең герісте. Балық та лизин жә не аргининнің кө п болуы балалардың тамақ тануы ү шін ө те қ ажет.

Балық тың қ ұ рамында дә некерлік тканьда қ ұ ндылығ ы жоғ ары азық -тү лікке жатады. Ө йткені, онда арахидондық жә не басқ а да кө п қ анық пағ ан /полинен ащысы/ май қ ышқ ылдары кө п. Балық майы майда еритін витаминдерге /витамин А –ретинол, витамин D₂ –кальциферол т.б./ бай.

Балық тың минералдық қ ұ рамы, ә сіресе тең із балық тары микроэлементтердің жиынтығ ына, оның ішінде тіршіліктік белсенді йодқ а бай.

Балық етінің сығ ынды заттары, малдың етіне қ арағ анда аздау, бірақ жоғ ары белсенділігімен айрық шалануы жә не негізінен крептинмен, криатинмен, гипоксантинмен, сү т қ ышқ ылымен, гликогенмен кө зге тү седі.

БАЛЫҚ ТАР ЖҰ Қ Қ ЫШ Қ Ұ РТТАРДЫҢ Қ ОРЫ /ГЛИСТ К ИНВАЗИЯ/.

Балық кейбір қ ұ рт ауруларының пайда болу себебі де. Олар диффилоботриоз жә не описторхоз – адам денсаулығ ына ең залалдылары.

Диффилоботриоз – адамның ішегінде жынысы жетілген ұ зындығ ы 2-4м, кейде 10м жалпақ таспа /лентен/ қ ұ рттың дамуымен байланысты.

Балық ты санитарлық сұ рыптау, оның осы қ ұ рттың жұ қ қ ыштық дә режесіне байланысты. Егерде балық тың етінен бірен-саран плероцеркоидтар /балапаны/ табылса, онда оны мұ қ ият қ айнатқ ан соң, асқ а пайдалануғ а болады. Егерде жаппай жұ ғ ылғ ан болса, яғ ни балық тың етінде ө те кө п плероцеркоидтар, онда оны техникалық пайдағ а жаратады.

Описторхоз – описторхоз қ ұ ртынан /гельминт/ пайда болады. Гельминттер бауырда, еттің жалдары мен қ уығ ына орналасады. Адам бұ л аурумен холицистит сияқ ты науқ астанады. Эпидемиологиялық тізбегі: адам тұ щы су моллюскелері- тұ қ ы балық /карп/ -адам.

Профилактикасы диффилоботриоздың профилактикасындай.

Консервілер /сақ таушылар/.

Азық -тү ліктерді зарарсыздап, технологиялық ө ң деп, банкағ а салып, сыртқ ы ортамен қ атынассыздандыру арқ ылы сақ таса, тағ амдар бірнеше жыл бойы бұ зылмайды, астық қ ұ ндылығ ы мен дә мділігі ө згермейді.

Қ осымша 1.

Негізгі білім дең гейін бағ алау.

1. Ұ нның қ ұ рамында кө мірсу тү рі

А +крахмал

Б –гликоген

В –альбумин

Г –дә румен

Д –лактоза

2. Сү ттің қ ұ рамындағ ы ақ уыздар

А +казеиноген, альбумин, глобулин

Б –лейцин, валин, триптофан

В –триптофан, валин, изолейцин

Г –альбумин, лейцин, валин

Д –триптофан, казеин, изолейцин

3. Сү ттің қ ұ рамындағ ы кө мірсу тү рі

А –крахмал

Б –гликоген

В –сахароза

Г –фруктоза

Д –лактоза

4. Егер сү ттің бір партиясында 20 бактан тұ рса, сынама қ айсысынан алынады:

А –барлық бактан

Б -10 бактан

В +бір бактан

Г -ә рқ айсысынан

Д -ә р 5-ші бактан

5. Ұ нның сараптамасы ү шін керек:

А -250 грамм

Б +500 грамм

В -300 грамм

Г -150 грамм

Д -200 грамм

6. Сү ттің меншікті салмағ ы қ андай қ ұ ралмен анық талады:

А –бутирометр

Б –спиртометр

В –цилиндром

Г +лактоденсиметром

Д –Журавлев қ ұ ралымен

7. Журавлев қ ұ ралы нені анық тауғ а арналғ ан

А + нанның кеуектілігін

Б – еттің балғ ындығ ын

В – сү ттің майлылығ ын

Г – сү ттің қ ышқ ылдығ ын

Д – Ұ нның ылғ алдылығ ын

8. Еттің органо лептикалық кө рсеткішіне не жатады

А – ферменттік қ ұ рамы, қ ышқ ылдығ ы

Б – еттің балғ ындығ ы жә не тү сыі

В + тү рі, тү сі, иісі, консистенциясы

Г – еттің майлылығ ы

Д – еттің ылғ алдылығ ы

9. Эвентрация – техналогиялық процесс тазалау этабы не болып табылады

А – малдың сояр алдындағ ы жағ дайы

Б + малдың ішек қ арынын алып тастау

В – қ ансыздандыру

Г – еттің РН ортасын тө мендету

Д – сү т жә не фосфорлық қ ышқ ылдардың тү зілуі

10. Аусыл қ оздырғ ыштары табылғ ан етті не істеу керек

А – табылғ ан ошағ ы бар аудандар алынып тастайды

Б – жараланғ ан аудандар алынады

В + Етті толығ ымен жояды

Г – термиялық ө ң деуден кейін жарамды

Д – утилизацияғ а жіберіледі

Дұ рыс жауаптар

1-А; 2-А; 3-Д; 4-В; 5-Б; 6-Г; 7-А; 8-В; 9-Б; 10-В.

Қ осымша 2.

Етті талдаудың ү лгісі

Етті санитарлық сұ рыптау тек қ ана оның жаң а жә не тазаланғ ан ГОСТ кө рсеткіштеріне байланысты орындалады.

І. Еттің жаң алығ ын дә мдік ә дістерімен анық тау.

Малды сойғ анмен 1-3 тә улік бойы кү ң гірт қ ызыл бояуы сақ талады, кескенде беті мә рмә рлі жылтыр, дымқ ыл, ет кө п жатса жұ қ а мү йізше қ абық шамен жабылады: серпімділігі – басқ ан жері шұ қ ыр қ алмай, тезтегістеледі; иісі жұ ғ ымды жә не жаң а, майы ақ сарғ ылт рең ді, жә не ү гіледі.

Еттің жаң алығ ы кү дікті болса, беті қ ұ рғ ақ, желқ ақ қ ан қ аралау қ абық шамен, не кілегеймен жабылғ ан, кескенде жылтырсыз жә не ө ң сіздеу, саусақ тың тиген жері жабысқ ақ, серпімділігі шамалы, не жоқ – саусақ пен басқ ан жер кө пке дейін тегістелмейді, йісі қ ышқ ылтым, сасық тау, майы сұ рлы-кү ң гір, қ ысқ анда жұ қ қ ыш, саусақ тарғ а ептеп жабысқ ыш, сү йектің майы қ аралау, серпімсіз жә не сү йектен бө ліне бастағ ан.

Ескі ет беті қ ұ рғ ақ кей жерлері кілегейленген: кескенде жасыл не сұ рғ ылт тү сті, серпімділігі мү лде жоқ, иісі сасық, жабысқ ақ, сү йектің майы қ ара, жіліктің қ уысын толтырмайды.

Еттің бү ліне бастағ анын анық тау ү шін мынандай сынамалар ұ сынылады:

І. Отқ а қ ыздырылғ ан пышақ пен еттің бір мү шесін сү йекке дейін /еттің шіруі сү йектен басталады/ кесіп, пышақ ты суырып алып тез иіскеу керек, егерде ет бү ліне бастаса, пышақ тың жү зінен жағ ымсыз сасық иіс байқ алады /бұ л пышақ сынамасы/.

ІІ. Еттің бір бө лігін кесіп алып, қ айнап тұ рғ ан суғ а малып алып иіскесе, ептеген жағ ымсыз иіс шығ уы мү мкін.

ІІІ. Бір бө лек етті /50-100гр/ ұ сақ тап турап, 20-30 минуттай кішілеу жабық ыдыста қ айнатса, сорпасы бұ лдыранып, жағ ымсыз иіс шығ арады /бұ л қ айнату сынамасы/.

Қ осымша 3.

Андреевтің сынамасы.

Сынаманың негізгі еттің сығ ындысының шіру кезінде қ оюланып, сү зілмейтіндігінде. Тә жірибе ү шін, 10гр ұ сақ тап туралғ ан етке 100гр дистиллеренген тұ рақ сыздандырылғ ан суды қ осып, қ атты шайқ ап араластырып, 10-15 минут тұ ндырады. Алынғ ан тұ ндырманы дымқ ылданғ ан жылтыр қ ағ аз сү згісі арқ ылы 100 мл межеленген цилиндрге сү зеді. Бұ л ү шін диаметрі 5см кө лемі 25см³ қ ұ йғ ышты пайдаланады. Жаң а ет 5 минут ө ткен соң 50-60мг тұ нық қ ызғ ылт сү зінді шығ ады, ал 10минуттен кейін барлық тұ нба сү зіледі. Ал ет сапасыз болса 5-10 минуттан кейін 25-30мг сү зінді алынады, ал барлық тұ нбаны алу ү шін 1 сағ аттан артық уақ ыт керек.

Қ осымша 4.

Несслер іштігімен /реактивімен/ тамақ қ а сынама.

1 мл Андреевтің тә сілімен алынғ ан еттің сығ ындысына 1-ден 10 тамшығ а дейін несслер сезгіштігін қ осып, ә р тамшы сайын тү тікшені /пробирканы/ шайқ ап отырып, оның тү рінің жә не мө лдірлігінің ө згеруін бақ ылайды.

Ет жаң а болса, сығ ынды кө мескіленбейді жә не сарғ аймайды. Тек кейде 5 тамшыдан кейін оның сарғ аюы мү мкін. Бірақ, мө лдірлігі ө згеріп, лайлануы байқ алмайды.

Егерде ескіргендеі болса, сығ ындының лайлануы 6 тамшыдан басталады, ал сарғ аюы бірден не ақ ырғ ы тамшы тамғ анда байқ алады.

Егерде ет шіри бастағ ан болса, лайлану 1-ші тамшыдан басталады, ал 10 тамшыдан кейін анық сарғ аяды, не кө мескі қ ызылғ а боялып, тұ ндырғ анда қ алдығ ы байқ алады.

Қ осымша 4.

Балық ты дә мдік зерттеу.

Жаң а балық /ә зірде ұ йық тағ ан/ тегіс, жылтыр, мө лдір кілегеймен жабылғ ан, етіне тығ ыз жабысқ ан, тазалағ анда алынатын қ абық шалары бар: кө здері жайнағ ан, мө лдір жә не дө ң ес, желбезектері ашық -қ ызыл тү сті, иіссіз, еті тығ ыз, былпылдақ, сү йектерінен ә рең алынады, тү сі осы балық тың тү ріне сай, иісі арнайы балық тікі, суғ а батпайды.

Ескі балық тың қ абық шасы – кү ң гірт, қ ара – сұ р кілегеймен жабылғ ан жә не аршығ анда тез алынады, кө здері кө мескі, шарасына кірген, желбезектері қ ара-сұ р тү сті, кілегейленген, кейде ірің деген сасық иіс шығ ады, еттері былжырағ ан, іші қ ампиғ ан, алақ анның ү стіне салса қ атты майысады, суда қ арынымен жоғ ары кө теріледі.

Қ андай да болсын осындай бү лінген белгілері бар балық тың тү рі, пайдалануғ а жарамсыз деп табылады. Осылармен қ оса, ыстық пышақ пен кескенде сасық иіс шық са, еттің тү сі кенеттен ө згерсе, ұ намсыз дә мі, майлы сасық иісті сорпасы балық тың жарамсыздығ ын толық дә лелдейді.

Балық ты химиялық зерттеу.

Аммиакты анық тау. /*ИНЗ*/.

Бұ л сынаманың мә ні шіруден пайда болғ ан аммиак тұ з қ ышқ ылымен ә рекеттесіп, хлорлы аммони ақ тү тігінің шығ уы.

Кү кіртті сутегін анық тау. /Н²⁸/.

Бұ л ә діс балық бү лінгенде пайда болатын Н²⁸ақ қ ағ аздың бетінде кү кіртті қ орғ асынның қ ағ аз бетіндегі сірке қ ышқ ылды қ орғ асын ерітіндісімен ә рекеттескенде қ ара дағ ының пайда болуы.

Кө лемі 40-50 мл бокске /кү кіртті сутегін анық тау ү шін/ ұ сақ талғ ан /фарш/ 10-25г балық тың етін салады жә не ү стінен сү згіш қ ағ аздың 3-4 тамшы сірке қ ышқ ылды қ орғ асын ерітіндісі тамызылғ ан тілімін іліп қ ояды. Бокстың қ ақ пағ ын жуып, сү згіш қ ағ аздың тілімін қ ысады. Бұ л тілімнің бір шеті фарштан 1см қ ашық болуғ а тиісті.

15 минут ө ткен соң қ ағ азды алып, осындай басқ а тә жірибеге қ атыспағ ан қ ағ азбен салыстырады. Зерттеген балық та бос кү кірт сутегі болса, қ ағ аздың сірке қ ышқ ылды қ орғ асыны бар шеті қ оң ырланады не қ араяды.

Қ осымша 5.

Қ орытынды білім дең гейін бағ алау.

1. Сү ттің физико – химиялық қ ұ рамын сипаттайтын қ андай кө рсеткіш:

-тү сі, иісі, дә мі

-тү сі, консистенциясы, тығ ыздығ ы

+меншікті салмағ ы, қ ышқ ылдылығ ы

+қ ұ рғ ақ қ алдық, майлылығ ы

-қ ұ рғ ақ қ алдық, салмағ ы, дә мі

2. Гербер ә дісімен анық талады:

+сү ттің майлылығ ы

-сү ттің қ ышқ ылдығ ы

-еттің экстрактивті заттары

-нанның қ ышқ ылдылығ ы

-балық тың салмағ ы

3. Сү ттің майлылығ ын анық тайтын қ ұ рал:

-бутометр

-батометр

+бутирометр

-термометр

-аудиометр

4. Лактоденсиметр қ ұ ралы не анық тауда қ олданылады:

-сү ттің майлылығ ын

-еттің салмағ ын

-нанның қ уыстылығ ын

+сү ттің тығ ыздығ ын

-қ ұ рғ ақ қ алдық ты

5. Ет арқ ылы организмге тарайтын инфекциялық аурулар:

-сап

-іш сү зегі

-описторхоз

-холера

+бруцеллез

6. Қ андай ет тү рі трихеллездің кө зі болып табылады:

-жылқ ы

-жабайы аң

-ұ сақ мал

-ірі қ ара

+шошқ а

7. Трихинеллез табылғ ан еттің ә рі қ арай қ олдану тү рі:

-мұ қ ият ыстық ө ң деуден кейін тағ ам ретінде пайдалану

-жақ сылап ысталғ аннан кейін пайдаланады

+кез – келген тү рінде қ олдануғ а тыйым салынады

-консервілеуге жіберу

-тоң азытқ ышта сақ талады

8. Описторхозды таратушы азық – тү ліктің кө зі:

-ет

+балық

-сү т

-нан

-ұ н

9. Малды сою кезінде технологиялық процестің бұ зылуы қ андай жағ дай тудырады:

-микотоксикоз

+токсикоинфекция

-миксттер

+токсикоз

-этиологиясы анық талмағ ан улану

10. Токсикоинфекцияның дамуына себепші қ оздырушылар:

+Е.СоIi

-CI. Bolylikum

-St. Aureus

-trarum

-penizillinum

7. Сабақ тың маң ызы.

1. Негізгі білім дең гейін бағ алау (қ осымша 1).

2. СӨ Ж.

1. Етті талдаудың ү лгісі (қ осымша 2).

2. Андреевтің сынамасы (қ осымша 3).

3. Балық ты дә мдік зерттеу. Балық ты химиялық зерттеу(қ осымша 4).

3. Оқ ытушымен жұ мыс.

- жү ргізілген барлық зерттеулер нә тижесін талдау.

4. Қ орытынды білім дең гейін бағ алау (қ осымша 5).

8. Ұ сынылғ ан ә дебиеттер.

Негізгі: 1. «Тұ рғ ындардың санитарлық -эпидемиологиялық сауаттылығ ы туралы» заң.

2. Румянцев О.Г

3. Петровский К.С. Ванхамен В.Д

4. Қ Р №1783 қ аулысы 29.10.2000ж «Азық -тү ліктер жә не азық -тү ліктік шикізаттардың қ ауіпсіздігі жә не сол туралы инструкция».

қ осымша