Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Осымша агглютиногендер мен агглютининдер






1. I топқ а жататын қ анның агглютиногені «0» мен белгілене-Ді. Бұ л эритроциттерде А мен В аітлютиногендері жоқ деген сө з. Бұ лар болмағ анымсн I топты қ анда басқ а агглютиноген болуы мү мкін. Ө йткені агглютиногендердің (А, В, О) қ айсысы болса да тұ қ ым қ уалайтын биологиялық белгілер. Сондық тан онда А не В агглютиногені болмаганымен басқ а белоктық зат болу керек деген болжам айтылады.

2. А агглютиногеннің Аь Аг, Аз... деп белгіленетін бірнеше тү рі болады. Бұ лардың А агглютииогенге қ арағ анда альфа агглюти-нинімен байланысы ә лсіздеу келеді. Сондық тан қ ан тобын анық -тарда кү ші ә ртү рлі қ ан сарысуын қ олданган жө н. Қ ан сарысуы ә лсіз болса, А агглютиноген тү рілерінің бар екенін байқ амай топтағ ы қ анды I топ деп оғ ан I топтағ ы қ ан қ ұ йып, шатастыруғ а болады.

3. Қ анда басқ а да М, N. 5Р, Лютеран, Келл, Лыонс, Даффи, Кидд, Дисго агглютининдері табылғ ан. Осығ ан қ арай қ ан топта-ры да ө згереді. Бұ л бір адамғ а бірнеше рет қ ан қ ұ йғ ан кезде ескеріледі. Ландштейнер ә р адамның ө з тобы болуы керек деп есептейді.

4. АВО жү йесінің агглютиногендерінен басқ а адамдарда ре-зус факторы агглютиногені жиі кездеседі (85—86%). Қ анның резус факторын анық таудың дә рігерлік жү мыста ө те ү лкен мә ні бар, ө йткені оны анық тамастан қ ан қ ұ юғ а болмайды.

Адам қ анында Кһ — агглютиноген алғ ашқ ы рст піасасиз гһ езиз атты маймылдың қ анынан табылғ ан, сондық тан да оны

Кһ (резус) ә рпімен белгілейді. Осы маймылдың қ анын коянга қ ұ йса, қ оян денесің де маймылдың агглютиногеніне (Кһ) қ арсы антидене — антирезусагглютинин пайда болады (25-сурет).

Иммунданғ ан қ оян қ аны сарысуына адам эритроциттерін қ ос-са, адамдардың 86%-де эритроциттері агглютинацияланады. Де-мек барлық адамның 86%-де резусагглютиноген болғ аны, ал 14%-де резусагглютиноген болмайды. Сондық тан адамдың қ аны резус факторы бар (резусты) жә не резус факторы жоқ (резус-сыз) қ ан деп екі топқ а бө лінеді. Донордың резусты қ анын (Кһ +) резуссыз (Кһ ~) қ анғ а қ ұ йса, 3—4 жұ ма арасында антидене, яғ ни антирезусагглютинин пайда болады да, организмде кө п жылдар сақ талады. Егер осы иммунданғ ан адамғ а тағ ы да ре-зусты қ аи қ ұ йылса, оның эритроциттері реципиент қ анындағ ы антирезусагглютининмен кездесіп, біріие-бірі жабысып қ алады. Бұ л қ ан қ ұ юдан болатын гсмотрансфузиялық шокқ а ә келіп соғ а-ды, дереу Іпара қ олданбаса адам одан ө ліп те кетеді. Сондық тан бір адамның канын екінші адамғ а қ ұ ярда АВО мен резус жү йе-сіндегі қ ан аттас болуғ а тиіс. Резусты донор қ аны резусты қ ан-га, ал резуссыз қ ан тек резуссыз қ анғ а қ ұ йылады. АВО жү йесін-дегі агглютиногендермен бірге резусагглютиноген де тұ қ ым қ у-алайды. Резус агглютиногеннің тұ қ ым қ уалауына байланысты оныд қ анда бар-жоқ тығ ын анық таудың акушерлік маң ызы зор. Егер анасының қ аны резуссыз, ал ә кесінің қ аны резусты болса, қ ұ рсактары нә рестенің қ аны да резусты болуы мү мкін. Мұ ндай нә рестенің эритроциттері тиісті жағ дай тауып, анасыныц қ анына ө те қ алса, нә рестенің қ аны резусты болғ андық тан анасының ор-ганизмі иммундалады да, оныц канында антирезуеагглютинин пайда болады. Бұ л иммунданғ ан қ ан нә рестенің қ анына ө тсе, поресте эритроциттері желімденіп гсмолизге ұ шырайды. Мұ ның салдарынаІІ бала ана қ ұ рсағ ында, не туғ аннан кейін гемолиздік шоктан ө леді. Сондық тан екіқ абат ана қ анын мү қ ият тексеріп, резусы жоқ аналарды есспке алып, ә кесінің қ анын тексеру қ а-жет. Ана қ апында антирезус пайда болуын, оның ә лсіз-кү штілі-гін тексеріп тұ ру қ ажет (26-сурет).

Қ азіргі кезде Кһ — фактордың да бірнеше тү рі (ШІ°, Кһ 1, Кһ 2, Кһ 3, Кһ 4... Нг°, Н^, Н^... Д, С, Е тт.) бар екені белгілі бол-ды. Мұ ндай Дһ тү рлері тұ рақ ты донорлардың қ анында ғ ана анық талады.

Қ анда қ осымша агглютининдер де болады. Бү лардық ішінде адам ү шіц ең қ ауіптісі иммундық анти-А, анти-В агглютининдер, Мұ ндай агглютинипдер қ аны I топқ а жататын адамдардық 10—20%-інде кездеседі. Баланьщ қ анында 6-айғ а дейін агглю-тининдері болмайды, 6 айга толмаган емшектегі балағ а атасынын не анасының қ ан тобын анық тамай қ ұ йса (бұ л практикада бола-тын уақ иғ а) баланын қ анында анти-А не анти-В агглютинин пайда болуы мү мкін. Бұ л антиденелер кейде организмде кө пке дейін сақ талады.

Агглютинині жоқ IV топта а\ не «2 агглютинин болуы мү мкін. Ал II—III топтардағ ы қ ан агглютининсіз, I топтың жалғ ыз аг-глютинині ғ ана болуы да мү мкін.

Қ андағ ы агглютинргендер ғ ана тұ кым қ уалайды, сондық тан баланың кан тобы ата-анасына ұ қ самауы мү мкін. Мә селен, ә ке-сінің қ аны IV топқ а жатса, яғ ни оның қ анында А жә не В агглю-тиногендері болса, ал анасының қ анында I топ агглютиногені жоқ болса, нә рестенің қ аны I, II, III, IV топқ а жатуы мү мкін. Ата-анасының қ аны бір, топқ а жатса, олардың агглютипогендік бел-гісі гомозиготалық не гетерозиготалық болгандық тан арғ ы ата-ларынан берілген белгісіне байланысты бала қ аны басқ а топқ а жатуы мү мкін.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.