Микропроцессорлі жүйенін типтік схемасы.

Микропроцессорлы жү йе – бул есептеуіш, бакылап-олшеуші немесе баскарушы жү йе, онын акпаратты ондеудін негізгі курылгысы микропроцессор болып табылады. МПЖ микропроцессорлы ү лкен интегралды схемалар (БИС) жиынынан куралады.

Суретте МПЖ-жалпылама курылымдык схемасы берілген. МПЖ курамына орталык процессор (ЦП), туракты жадтау курылгысы (ПЗУ), оперативті жадтау курылгысы (ОЗУ), ү зілу жү йесі (система прерываний), таймер, енгізу-шыгару курылгысы (УВВ) кіреді. ПЗУ мен ОЗУ акпараттарды екілік сандар тү рінде сактауга арналган жад жү йесін жасайды. ПЗУ баскару программаларын, кестелерді, константаларды сактау ү шін; ОЗУ есептеудін аралык натижелерін сактау ү шін арналган. Жад дяшыктардын жиымы (массив ячеек) тү рінде уйымдастырылган, онын аркайсысы озінін адресіне ие жане байт пен созден турады. Байт деп 8 биттен туратын топты айтады, ал соз болса кез келген колемдегі биттен турады. Кобінесе соз деп колемі екі байт болатын екілік санды айтады. Жад уяшыгына жү гіну (обращение) ү шін онын адресін шина адресіне беру кажет. ЦП модулі маліметтерді ондеуді іске асырады жане жү йенін калган баска модульдарын баскарады. Енгізіп-шыгару курылгылары (УВВ) немесе сырткы курылгылар – МП-ге акпараттарды енгізуге немесе одан шыгаруга арналган курылгылар. Онын мысалы ретінде дисплейді, басу курылгыларын, клавиатура, т.б келтіруге болады. УВВ жү йелік шинамен косу ү шін олардын сигналдары енгізу/шыгару интерфейстерінін комегімен жү зеге асатын белгілі бір стандартка сайкес келу кажет. Енгізу/шыгару интерфейстерін контроллерлер немесе адаптерлер деп те атайды. МП интерфейске арнайы енгізу/шыгару командаларынын комегі аркылы жү гінеді. Ү зілім жү йесі МПЖ-н сырткы сигналдар – ү зілім суратуларына жауап беруіне мү мкіндік береді. Таймер уакыт санагымен (отсчет) байланысты функцияларды іске асыруга арналган. МП таймерга жиілікті, кідірісті немесе болу коюффициентін беретін санды жү ктегеннен кейін, таймер керекті функцияны жү зеге асырады.