Мин сентябрь аеннан институтта укый башладым.

5) Ә йе, кыш кө не кө ннә р кыска була.

6) Ү ткә н елда мин мә ктә птә укыдым.

7) Шимбә кө нне бик кө чле яң гыр яуды.

8) Гадә ттә салкын яң гырлар кө з кө не ява.

9) Кичә кө н болытлы булды.

10) Юк, кө ндез кү ктә ай белә н йолдызлар булмый.

4. Сү злә рне язып бетерегез:

Ү ткә н атнада без авылга эшкә бар…. Кө з кө не салкын яң гырлар я…. Кичә кич б… без концертка бар…. Марат белә н Искә ндә р кино… бик соң кайт…. Шимбә кө нне бик к… яң гыр я…. Ү ткә н җ омгада син концертка б…? Ү ткә н чә ршә мбедә сез кая бар…? Кичә ул сез… нә рсә ә йт…? Кө нчыгышта нинди и… бар? Ө фе шә һ ә ренә к… ничә километр? Ү ткә н айда син Ижевскига бар…? Сез нинди җ ә й айларын бел…? Ү ткә н шимбә дә сез кайдан кайт…? Кайчан беренче я… яң гыр я…? Гадә ттә б… кар ноябрь аенда ява. Ү ткә н елда да шулай бул…. Ш… эшлә ргә син кайдан ө йрә ндең? Син татар телен ничә ай ө … инде?

5. Татарчага тә рҗ емә итегез:

Он мне сказал: «Туда не ходи». Ты что мне вчера сказал? Он вернулся в субботу. Он тебе отдал книгу? Да, он отдал мне книгу. Вы куда ходили на прошлой неделе? Они в прошлую неделю работали. Я сделал две ошибки в контрольной работе и получил «четверку». С какого месяца ты учишься в институте? Я в институте с сентября. Во сколько ты пришел в институт? Я пришел в институт в восемь часов утра. Когда начался концерт? Концерт начался в семь часов и закончился только в девять.

Когда обычно выпадает первый снег? Первая гроза в этом году была в апреле. Днем на небе светит солнце, а ночью появляются месяц и звезды. Солнце всходит на востоке, а заходит на западе. Сегодня хороштй солнечный день, а вчера был сильный дождь.

Кто не работает, тот не ест. Я тебя вчера видел, так ведь? Он живет в Казани? Нет, он ведь живет в Альметьевске. Где ты научился так хорошо работать? Вы так написали? Нет, не так.

6. Нокталар урынына сү злә р языгыз һ ә м тә рҗ емә итегез:

Ү рнә к: ай – айлы (лунный), Казан – казанлы (казанец), кө з – яз (весна).

1) Кояш – кояшлы, томан – …, кар – …, яң гыр – …, болыт – ….

2) Алабуга – алабугалы, Смоленск – …, Мә скә ү – …, Томск – …, Ә лмә т – …, Ә стерхан – …, Чилә бе – ….

3) Кө н – тө н, кара – …, кө нбатыш – …, озын – …, җ ылы – …, ү ткә н – …, кич – …, кыш – …, кө ньяк – …, яз – ….

4) Эшлибез – эшлә дек, ярата – …, барасыз – …, ө йрә нә сең – …, йоклыйм – …, уйлыйбыз – …, ясый – …, ява – ….

5) сү з – сү зе, йокы – …, сорау – …, китап – …, атна – …, билге – …, шә һ ә р – …, мә ктә п – …, җ авап – ….

Одиннадцатый урок

Хә зер без татар теле дә ресендә утырабыз. Дә рес бетә ргә тагын унбиш минут бар. Аннары мин ө йгә кайтырмын. Бү ген кич белә н безгә кунакка минем олы абыем килер. Кич белә н абый ө енә кайтар, ә мин дә реслә ргә ә зерлә нермен. Иртә гә без контроль эш язарбыз.

Килә се атнада без концертка барырбыз. Ү ткә н атнада без Казанга бардык, ә килә се атнада алар белә н Мә скә ү гә барырбыз.

Килә се елда мин икенче курста укырмын, дип уйлыйм. Ү ткә н атнада без авылга эшкә бардык. Бә лки, килә се атнада да без тагын колхозга барырбыз ә ле.

Бә лки, килә се атнада миң а кунакка ә ти-ә нилә р килерлә р. Ихтимал, килә се атнада мин зачетлар бирермен. Бә лки, килә се шимбә дә безнең шә һ ә ргә цирк килер.

Быел без беренче курста укыйбыз. Килә се елда без ө ченче курста укымабыз, ә ле икенче курста гына укырбыз. Ү ткә н атнада мин концертка бардым. Килә се атнада мин концертка бармам. Мин кинога барырмын. Килә се дү шә мбе кө нне мин контроль эш язмам. Мин авылга китә рмен.

Мин булырмын. Мин булмам. Син булырсың. Син булмассың. Мин язармын. Мин язмам. Син язарсың. Син язмассың. Сез язмассыз. Мин йоклармын. Мин йокламам. Син йокларсың. Син йокламассың. Без ә йтербез. Сез ә йтмә ссез. Без ясарбыз. Без ясамабыз. Сез чакырырсыз. Без килмә без.

Алмашлыклар

Монда, шунда, шундый, шуны, анда, тегендә

Теге кем ул? Ул укытучы. Тегендә кем басып тора? Анда укучы басып тора. Мин аң а ә йтә м: «Кил монда», – дим. Ул килми. Ул анда басып тора.

Син тегендә бар да, шунда тор!