Я живу в городе, а мой друг живет в деревне. Сегодня я поеду в деревню. Автобус будет в два часа.

2) Ты где живешь? Я живу в Казани. А где живут Марина с Алексеем? Они живут в Москве. Они живут там уже три года.

Ты встаешь в половине седьмого, в пятнадцать минут восьмого завтракаешь, и в половине восьмого уходишь на работу.

4) Книга состоит из страниц. Всякое слово состоит из букв. Сколько букв в слове «китап»? В этом слове пять букв.

5) Я ему говорю: «Иди», а он не идет. Ты ему говоришь: «Извини, у меня нет времени, много работы».

Десять минут десятого. Двадцать минут девятого. Без пятнадцати восемь. Без двадцати пяти семь. Половина восьмого. Время семь часов.

В моей комнате есть один стол, два стула и компьютер. Я вечером читаю книги, потом играю на компьютере. У меня в комнате сто шестьдесят книг.

К двум прибавить чеьаты, будет шесть. Семь, умноженное на восемь, будет пятьдесят шесть. Сорок восемь, деленное на восемь, будет шесть. От восьми вычесть семь, останется один.

9) Когда начинается концерт? Концерт начинается в шесть часов. А сколько будет длиться концерт? Всего два часа. В девять часов вы будуте уже дома.

Моему дедешке шестьдесят два года, а бабушке шестьдесят. И дедушка, и бабушка на пенсии. Они уже не работают. А мой отец работает на заводе инженером. Каждый день он встает в шесть часов и в половине седьмого уходит на работу.

5. Җ ө млә лә р тө зегез:

Ү рнә к: Гаилә м, Алабугада, минем, яши. Минем гаилә м Алабугада яши.

1) Яртыда, концерт, башлана, җ иденче.

2) Ничә дә, сә гать, торасың, син?

3) Лекция, бетә, беренче, егерме, унынчы, минутта.

4) Укымыйм, мин, кү п.

5) Бишенче, Асия, укый, сыйныфта, ә ле, гына.

6) Килә сең ме, бү ген, безгә, син.

7) Телевизор, белә н, кич, ярата, Рафис, карарга.

8) «Вакыт», информацион, башлана, тугызда, тапшыру, сә гать.

9) Бабайга, алтмыш, яшь, ике, Мө хә ммә т.

10) Без, яшә мибез, ө чен, ашау, яшә р, ашыйбыз, ө чен.

Седьмой урок

Ничек?

Эшлә рең ничек? Минем эшлә рем ә йбә т. Ничек эшлисең?

Бу кү негү не ничек эшлә ргә? Сорауны ничек бирергә?

Эшлә р ничек? Рә хмә т, эшлә рем яхшы.

Эшлә р ничек? Безнең эшлә ребез яхшы гына бара.

Эшлә р ничек? Эшлә р ә легә яхшы тү гел, эшлә р начар.

Хә ллә регез ничек? Хә ллә р начар тү гел.

Хә ллә регез ничек? Рә хмә т, хә ллә ребез бик ә йбә т.

Бу нә рсә? Бу кө ндә лек. Бу кө ндә лектә нинди ай? Гыйнвар – елның беренче ае. Бер елда унике ай бар. Айлар: гыйнвар, февраль, март, апрель, май, июнь, июль, август, сентябрь, октябрь, ноябрь, декабрь. Гыйнвар аенда 31 кө н була, ә февраль аенда я 28, я 29 кө н генә була.

Бер айда дү рт тулы атна була. Бер атнада җ иде кө н: дү шә мбе, сишә мбе, чә ршә мбе, пә нҗ ешә мбе, җ омга, шимбә, якшә мбе.

Кө ндә леккә карагыз. Бү ген ничә се? Бү ген уналтынчы гыйнвар, пә нҗ ешә мбе кө н. Иртә гә унҗ иденче гыйнвар, җ омга кө н булачак. Ә кичә унбишенче гыйнвар, чә ршә мбе кө н булды. Беренче гыйнвар нинди кө н булды? Беренче гыйнвар чә ршә мбе кө н булды. Утыз беренче гыйнвар нинди кө н була? Утыз беренче гыйнвар җ омга кө н була.

6-12 гыйнвар – ү ткә н атна булды;

13-19 гыйнвар – бу атна бара;

20-26 гыйнвар – килә чә к атна булачак.

Иртә – сә гать алтыдан (6.00) унбергә (11.00) кадә р. Кич – сә гать алтыдан (18.00) унбергә (23.00) кадә р. Кө ң иртә нге сә гать алтыдан кичке сә гать унбергә кадә р. Тө н – кичке унбердә н иртә ң ге алтыга кадә р.

Кө н + тө н = тә ү лек. Бер тә ү лектә 24 сә гать була. Ике тә ү лектә 48 сә гать.

Иртә гә ничә се була? Иртә гә унсигезенче гыйнвар буламы? Юк, иртә гә унҗ иденче гыйнвар гына, җ омга кө н булачак.

Кичә ничә се булды? Кичә ундү ртенче гыйнвар булдымы? Юк, кичә унбишенче гыйнвар, чә ршә мбе кө ң булды.

Ә бү ген ничә се? Бү ген унбишенче гыйнвармы? Юк, бү ген уналтынчы гыйнвар, пә нҗ ешә мбе кө н.

Иртә белә н мин сә гать җ идедә торам. Кич белә н син унбердә генә ятасың. Ул кө ндез институтта укый. Ә эшчелә р кө ндез заводта эшлилә р.

Син иртә гә эшкә барасың мы? Ә йе, иртә гә кө ндез мин эшлим, ә кичен концертка барам.

Иртә белә н син сә гать ничә дә ашыйсың? Иртә н мин җ идедә ашыйм. Син кө ндезге ашны кайчан ашыйсың? Мин институттан сә гать икедә кайтам һ ә м кө ндезге ашны ашыйм.

Иртә белә н минем ә нием сә гать алтыда тора. Аннары ул безне уята. Сә гать җ идедә без иртә нге ашны ашыйбыз. Без ашыйбыз да институтка китә без.

Кө ндезге сә гать икедә мин институттан кайтам. Ә ти дә, ә ни дә, Рафис абый да кө ндезге ашны ашханә дә ашыйлар. Без Асия белә н икә ү генә ө йдә булабыз.

Кичке сә гать җ идедә без гаилә без белә н бергә ө стә л артына кичке аш ашарга утырабыз.

Диалоглар

* * *

– Исә нме, Вә ли.

– Исә нмесез, Булат абый.

– Эшлә рең ничек?

– Рә хмә т, эшлә рем яхшы. Сезнең хә ллә регез ничек соң?

– Ярый гына, бик яхшы дип ә йтеп булмый. Ярар, Булат абый, сау булыгыз.

– Сау бул.

* * *

– Хә ерле кич, Наилә апа.

– Исә нме, улым. Хә ллә рең ничек?

– Рә хмә т, бик ә йбә т, Наилә апа. Ү зегез ничек яшисез?

– Ярый гына, улым… Сиң а нә рсә кирә к соң?

– Миң а бер китап кирә к иде.

– Нинди китап, улым?

– Гомә р Бә шировның «Сиваш» ә сә ре.

– Хә зер бирә м… Мә, улым, укы…

– Бик зур рә хмә т Сезгә, Наилә апа.

– Исә н бул, зур ү с!

– Сау булыгыз.

– Сау бул.

* * *

– Сә лам, Марат.

– Сә лам. Хә ллә р ничек?

– Ярыйсы гына.

– Син иртә гә концертка барасың мы?

– Юк, иртә гә мин эшлим.

– Ярар, сау бул.

– Хуш, исә н бул.

* * *

– Исә нмесез, Лилия Маратовна.

– Исә нмесез, утырыгыз. Дә ресне башлыйбыз.

– Лилия Маратовна, сорау бирергә ярыймы?

– Ярый, бирегез.

– «Сә лам» сү зе ничек языла?

– «Сә лам» сү зе «с-ә -л-а-м» дип языла, ә [сә лә м] дип ә йтелә. Ул нечкә ә йтелә. Аң ладыгызмы?

– Аң ладым, бик зур рә хмә т Сезгә.

* * *

– Хә ерле кө н!

– Хә ерле кө н, ничек яшисез?

– Рә хмә т, ярыйсы гына… Сезнең хә ллә регез ничек соң?

– Безнең бик ә йбә т. Бү ген без кич белә н концертка барабыз… Безнең ә ле тагын билетлар бар. Безнең белә н барасызмы?

– Бик зур рә хмә т сезгә, барабыз…

* * *

– Исә нме, Рә диф.

– Исә нмесез.

– Син бү ген футболга барасың мы?

– Юк, бү ген кич белә н мин дә реслә рне кабатлыйм.

– Ярар, футбол беткә ч, мин сиң а керә м, ярыймы?

– Ярар, керегез…

– Сау бул.

– Сау булыгыз.

КҮ НЕГҮ ЛӘ Р

1. Сорауларга җ авап бирегез:

1) Гыйнвар аенда ничә кө н була?

2) Бер айда ничә тулы атна була?

3) Атнада ничә кө н?

4) Сишә мбе атнаның ничә нче кө не?

5) Җ омга атнаның ничә нче кө не?

6) Сез атнаның нинди кө ннә рен белә сез?

7) Бү ген егерменче февраль. Иртә ге ничә се була?

8) Кичә егерме бишенче май булды. Бү ген ничә се?

9) Кичә унбишенче июнь булды. Иртә гә ничә се була?

10) Бү ген чә ршә мбе кө н. Кичә атнаның нинди кө не булды?

11) Кичә пә нҗ ешә мбе кө н булды. Иртә гә атнаның нинди кө не булачак?

12) Син иртә белә н сә гать ничә дә торасың?

13) Син иртә нге ашны сә гать ничә дә ашыйсың?

14) Ә кич белә н син ничә дә ашыйсың?

15) Син сә гать ничә дә ятасың?

16) Искә ндә рнең ә тисе кө ндезге ашны кайда ашый?

17) Бер тә ү лектә ничә сә гать була?

18) Искә ндә рнең институтта дә реслә ре кайчан бетә?

19) Татар телендә «рә хмә т» сү зенә нинди җ авап кайтаралар?

20) «Сә лам» сү зе ничек языла һ ә м ә йтелә?

2. Татарчага тә рҗ емә итегез:

– Здравствуй.

– Здравствуйте, как дела?

– Нормально. А как ваши дела?

– Мои не очень. Передай привет отцу.

– Хорошо, до свиданья.

– Всего доброго (Будь здоров).

– Привет! Ты сегодня пойдешь на хоккей?

– Здравствуй. Я сегодня вечером буду повторять уроки.

– Ладно… А завтра на концерт пойдешь?

– У меня билетов нет.

– У нас есть лишние билеты. Пойдешь с нами?

– Пойду, огромное спасибо.

– Добрый день.

– Добрый день. Как поживаете?

– Спасибо, нормально… А как у вас дела?

– У нас все хорошо. Мы идем сегодня вечером на футбол.

– Я не пойду сегодня. Я работаю. Я завтра зайду к вам, ладно?

– Хорошо, во сколько часов ты придешь?

– В шесть вечера.

– Ладно, до встречи.

– Всего доброго.

3. Сү злә р ө стә гез:

1) Гыйнвар – елның … ае.

2) Гыйнвар аенда 31 … бар.

3) Бер айда дү рт тулы … була.

4) Җ омга – атнаның … кө не.

5) … – иртә нге сә гать алтыдан унбергә ….

6) Бер тә ү лектә 24 … була.

7) Син кич … сә гать ничә дә ятасың?

8) Бү ген чә ршә мбе кө н. Иртә гә … кө н була?

9) Ярар, сау бул. Ә ниең ә … ә йт.

10) Искә ндә р институттан … сә гать икедә кайта.

4. Берсе артык:

Ү рнә к: ө стә л урындык җ ө млә