Айыптау актісінің құрылымы. Оның қосымшалары.

Айғ ақ тарды оқ иғ а болғ ан жерде тексеру мен нақ тылау: тү сінігі, негіздері мен жү ргізу тә ртібі.

257-бап (238 б.по старому). Айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау

1. Жә бiрленушiнiң, куә нiң, кү діктiнiң айғ ақ тарын тергелетiн оқ иғ амен байланысты жерде тексеру жә не нақ тылау:
1) айғ ақ тардың анық тығ ын оларды болғ ан оқ иғ аның жағ дайымен салыстыру арқ ылы анық тау;
2) тексерiлетiн ә рекеттер жасалғ ан маршрутты жә не орынды нақ тылау;
3) жаң а нақ ты деректердi анық тау мақ сатында жү ргiзiледi.
2. Айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау бұ рын жауап алынғ ан адамның зерттелiп отырғ ан оқ иғ аның жағ дайы мен мә н-жайларын сол жерде баяндап-кө рсетуі; iс ү шiн маң ызы бар нә рселерді, қ ұ жаттарды, iздердi іздеп табуы жә не кө рсетуі; белгiлi бiр iс-қ имылды бейнелеп-кө рсетуі; зерттелiп отырғ ан оқ иғ ада қ айсы бір нә рселердің қ андай рө л атқ арғ анын кө рсетуі; оқ иғ а орнындағ ы жағ дайдың ө згеруiне назар аударуы; ө зiнiң бұ рынғ ы айғ ақ тарын нақ тылауы жә не айқ ындауы болып табылады. Бұ л ә рекеттерге сырттан қ андай да бiр араласуғ а жә не жетелеушi сұ рақ тар қ оюғ а жол берілмейді.
3. Бiрнеше адамның айғ ақ тарын сол жерде бiр мезгілде тексеруге жә не нақ тылауғ а жол берілмейді.
4. Айғ ақ тарды тексеру жә не нақ тылау жауап алынып отырғ ан адамғ а оның айғ ақ тары тексерiлетiн маршрут пен орынды ерiктi тү рде кө рсетудi ұ сынудан басталады. Айғ ақ тар баяндалғ аннан жә не iс-қ имылдар бейнелеп-кө рсетілгеннен кейiн айғ ақ тары тексерiлiп отырғ ан адамғ а сұ рақ тар қ ойылуы мү мкiн. Бұ л адам, сондай-ақ процеске қ атысатын ө зге де адамдар жү ргiзiлiп отырғ ан тергеу ә рекетiне байланысты ө здерiнен қ осымша жауап алуды талап етуге қ ұ қ ылы.
5. Айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау барысында табылғ ан, iс бойынша дә лелдемелік маң ызы болуы мү мкін нә рселер мен қ ұ жаттар алып қ ойылып, қ апталады жә не мө рленеді, оларды алып қ ою фактiсi хаттамада кө рсетiледi.
6. Айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау кезiнде ө лшеу, фотосуретке тү сiру, дыбыс- жә не бейнежазба, киноғ а тү сiру жү ргiзiледi, жоспарлар мен схемалар жасалады. Қ ажет болғ ан жағ дайларда айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау кезінде маман қ атысуғ а қ ұ қ ылы. Айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылау кезiнде дыбыс- жә не бейнежазба қ ұ ралдары міндетті тү рде пайдаланылады жә не осы Кодекстiң 210-бабында кө рсетілген қ ағ идалар бойынша жү ргiзiледі.
7. Айғ ақ тарды сол жерде тексерудің жә не нақ тылаудың жү ргiзiлгенi туралы осы Кодекстiң 199-бабының талаптары сақ тала отырып хаттама жасалады. Хаттамада айғ ақ тарды сол жерде тексеру жә не нақ тылаудың жағ дайлары, барысы мен нә тижелерi егжей-тегжейлi кө рсетіледі.

Айыптау актісінің қ ұ рылымы. Оның қ осымшалары.

298-бап. Айыптау актісін жасау

1. Сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адам процеске қ атысушылар қ ылмыстық іс материалдарымен танысқ аннан жә не олардың ө тінішхаттарын шешкеннен кейін айыптау актісін жасайды.
2. Егер адамғ а бірнеше қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасады деп кү дік келтірілген болса, олардың ә рқ айсысын сипаттау уақ ыт бойынша басқ алардан ерте жасалғ ан қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тан бастап, хронологиялық тә ртіппен жү зеге асырылады.

299-бап. (278 по старому)Айыптау актісінің мазмұ ны

1. Айыптау актісі кіріспе, сипаттау-уә ждеу жә не қ арар бө ліктерінен тұ рады.
2. Кіріспе бө лікте:
1) айыптау актісі жасалғ ан уақ ыт жә не орын;
2) айыптау актісін жасағ ан адамның лауазымы, тегі жә не аты-жө ні;
3) кү діктінің тегі, аты жә не ә кесінің аты (ол болғ ан кезде), туғ ан кү ні, айы, жылы жә не туғ ан жері кө рсетіледі.
3. Сипаттау-уә ждеу бө лігінде:
1) қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тың оқ иғ асы, жасалғ ан уақ ыты, орны, оның тә сілі, себебі, салдары, саралануы жә не ө зге де мә н-жайлар;
2) жә бірленуші, оғ ан келтірілген зиянның сипаты мен мө лшері туралы мә ліметтер;
3) қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасау жолымен алынғ ан мү лік туралы мә ліметтер;
4) кү діктінің жауаптылығ ын ауырлататын жә не жең ілдететін мә н-жайлар;
5) кү дікті туралы мә ліметтер (азаматтығ ы, отбасылық жағ дайы, айналысатын кә сібі, білімі, тұ рғ ылық ты жері, сотталғ андығ ының бар-жоғ ы), оны сипаттаушы ө зге де деректер, оғ ан қ атысты таң далғ ан бұ лтартпау шарасы;
6) адамды айыптау ү шін негіз болып табылатын мә н-жайларды растайтын дә лелдемелердің тізбесі;
7) алкоголдік, нашақ орлық немесе ө зге де тә уелділіктен емдеуді қ олданудың алғ ышарттары болып табылатын мә н-жайлар туралы мә ліметтер баяндалады.
4. Айыптау актісінің қ арар бө лігінде кү діктінің тегі, аты жә не ә кесінің аты (ол болғ ан кезде), оғ ан жасады деп айып тағ ылып отырғ ан іс-ә рекет сараланатын қ ылмыстық заң ның нақ ты бабы, бабының бө лігі жә не тармағ ы жә не айыптау актісін бекіту туралы мә селені шешу ү шін қ ылмыстық істі прокурорғ а жіберу жә не қ ылмыстық істі мә ні бойынша қ арау ү шін сотқ а жіберу туралы кө рсетіледі.
5. Айыптау актісіне оны жасағ ан адам қ ол қ ояды.
6. Адам қ ылмыстық заң ның ә ртү рлі баптарында, бө ліктерінде немесе тармақ тарында кө зделген бірнеше қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық ты жасады деп айыпталғ ан кезде айыптау актісінде осы қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тардың ә рқ айсысы жеке-жеке сараланып кө рсетілуге тиіс.
Бір қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық жасады деп бірнеше адам айыпталғ ан кезде айыптау актісінде қ ылмыстық қ ұ қ ық бұ зушылық тың саралануы кү діктінің ә рқ айсысына қ атысты кө рсетіледі.
7. Айыптау актісіне сот отырысына шақ ырылуғ а жататын адамдардың тізімі қ оса беріледі. Тізімде адамның тегі, аты, ә кесінің аты (ол болғ ан кезде), оның процестік жағ дайы, тұ рғ ылық ты жері кө рсетіледі, оның айғ ақ тары берілген қ ылмыстық іс парағ ының жә не томының нө міріне сілтеме жасалады.
Тізім екі бө ліктен: кү дікті жә не қ орғ аушы атағ ан адамдардың тізімінен (қ орғ ау тізімінен) жә не сотқ а дейінгі тергеп-тексеруді жү зеге асыратын адам жасағ ан тізімнен (айыптау тізімінен) тұ руғ а тиіс.
Тізім мө рленген конвертке салынып, қ ылмыстық іске қ оса тігіледі.
Айыптау актісіне анық тама қ оса беріледі, онда сотқ а дейінгі тергеп-тексеру мерзімі, бұ лтартпау шарасы, кү діктіні кү зетпен ұ стау мерзімі, қ олда бар заттай дә лелдемелер жә не оларды сақ тау орны, азаматтық талап қ оюды қ амтамасыз ету жә не сот ү кімін орындау ү шін қ олданылғ ан шаралар, айыпталушыдан ө ндіріп алынуғ а жататын процестік шығ ындар мен сомалар, мә лімделген талап қ ою кө рсетіледі.