Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Илыбас нағашымның сайтандарды сабауы






 

Ө ткен ғ асырларда бақ сылық қ азақ тың ү лкен бір ө нері болғ ан. Бұ л табиғ атпен ү ндесіп жатқ ан тұ рмыс-салтта қ азақ сахарасына керек адам болғ ан. Ө ткен ғ асырдың 30-шы жылдары ү ркінді болып қ аймағ ы бұ зылмағ ан Қ ытай жеріндегі қ азақ ауылдарында тұ рдық. Жас кезімде ауылғ а бір бақ сы келді десе, ә дейі іздеп баратынмын, себебі қ ыршаң қ ылау болатынмын. Сонда не бір зіркілдеп ойнап жатқ ан бақ сылар дел-сал болып тоқ тап қ алатын. Ауылғ а бір бақ сы келді. Науқ асты қ арап жатқ ан кезде мен де барып тұ рдым. Ә лгі бақ сы ә рі алысып, бері алысып ойнай алмай қ ойды. Сө йтіп тұ рғ ан кезде біреу келіп мені: «Ә й, Нұ ртаза!», – деп шақ ырып ә кетті. Мен шығ ып кеттім. Біраздан кейін қ айта келсем ә лгі бақ сым ойнап жатыр екен. Мені кө ріп қ оя қ ойды. Мағ ан айтты: «Жаң а сіз шығ ып кеткеннен кейін менің жындарым келіп бә рін айтты, сіз келгеннен кейін болды. Сізде қ асиет бар екен». Бізге бақ сы сө йлей алмайды, жыны біз тұ рғ ан жерде ойнай алмайды», – деп. Неге? – деп сұ раймын.

– Біздің ү лкен нағ ашымыз Қ илыбас деген кісі. Біздің Абылхан атамыз 17 жасында, Мә мбет ішіндегі Қ арақ ұ рсақ елінің Қ илыбас деген кісінің қ ызына ү йленеді. Ол кезде Қ илыбас атамыз батыр болыпты. Ол заманда батыр адам жылқ ы кү зетіп, барымтағ а барады. Жортуылғ а кө бінесе жалғ ыз аттанады екен.

Бір кү ні тү нде – елсіз, жапан далада жалғ ыз келе жатса, алыстан бір ауылдың оты кө рінеді. «Ә ке-ау, мына жерде ел жоқ еді ғ ой, бұ л кімнің ауылы болды?!», – деп таң ырқ ап келе жатса, ә лгі от жақ ыннан жылтылдайды. «Мынау жақ ын жерде екен ғ ой, не де болса кө ре кетейін», – деп бұ рылып жақ ындап барса, ү ш келте шашты, тырбық бойлы кішкентай қ ыздар екен. Ү шеуі жылқ ының ү ш тезегін жағ ып, «Қ илыбас келді – кісі келді, Қ илыбас келді – кісі келді», – деп сық ылық тап кү ліп отты айналып, ө лең дерін айтып жү р екен. «Е, мыналар екен ғ ой!», – деп осқ ырынғ ан атын қ арағ анның тү біне мық тап байлап, олармен қ ол ұ стасып, солардың ә уеніне кіріп – ө лең дерін айтып, отты тө ртінші боп айналады. Мұ ндай жерде ө зің қ орық саң мерт қ ылады, осы жерде нағ ашы атамыз ө зін-ө зі ұ стап соларғ а қ осылып кетеді. Сайтандар да анау-мынау адамғ а кө ріне бермейді, Қ илыбас атамызда да қ асиет бар болғ ан. Бір уақ ытта ың ғ айы келгенде ү шеуінің де шаштарынан шап беріп ұ стап, қ олына орап-матап алыпты. Дырау қ амшысын жұ лып алып: «Мә сағ ан Қ илыбас, мә сағ ан Қ илыбас! Мә сағ ан кісі келді!», – деп ү шеуін де ұ рып ала жө неліпті. Ұ рып жатыр, ұ рып жатыр. Болмағ ан қ ұ былыс қ алмады – жылан да болып ысқ ырды, бү ркіт те болып шаң қ ылдады, не бір қ орқ ынышты айуанаттың кейпіне келіп қ ұ былды-ай дерсің! Бір уақ ытта ү шеуі ү рген ү ш тұ лып болып тұ рып алыпты. Қ амшының ө ткені қ айссы, ө тпегені қ айссы білінбейді, торсылдатып ұ ра беріпті. Ә бдә н шаршап сілесі қ атқ ан кезде ү шеуінің сертін алып босатыпты: «Ұ рпағ ымның ұ рпағ ына жолаймысың?», – деп. «Ү рім бұ тағ ың а жоламаймыз», – деп аналар зар қ ағ ып, ү шеуі ү ш жақ қ а қ ашыпты. «Сонда бір нә рсені – солардың тең гесін алуды ұ мытыппын», – дейді. Сайтанның тілінің астында тең ге болады екен, сол тең геге ие болғ ан адамғ а кө ріпкелдік қ асиет бітеді екен. Олармен емін-еркін араласып билігін де жү ргізе алады-мыс. Қ илыбас атам осыны ө кініш қ ылып ө мірден ө тіпті дейді. Бір ғ ажабы, осы кісілерден тарағ ан ұ рпақ қ а ә лі кү нге дейін ешбір қ ұ малақ шы қ ұ малақ шаша алмайды.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.