Сандық вольтметрлер

Сандық ө лшеу аспаптарының ішінен аналогты-сандық тү рлендіру ә дістерін қ олданатын электромеханикалық жә не электронды топтардағ ы вольтметрлер ерекше орынды алады.

Кодты-импульсті тү рлендіретін электромеханикалық вольтметрлер (разрядты кодтау). Разрядты кодтау вольтметрлерін компенсаторл мен декадалы есептелген қ олмен ә рекет ету кө пірінде пайдаланылатын тең естіру принципінде қ ұ рылғ ан. Декада ішіндегі ү лгілі (компенсациялаушы) кернеулердің шамаларын кернеудің барлық мә ндерін нақ ты бір комбинацияда алуғ а болатындай етіп (мысалы, шамалары нақ ты 2: 4: 2: 1 қ атынасында орналасқ ан тө рт кернеу) таң дап алынады. Кернеудің таң дап алынғ ан тізбегі код деп аталады. Ү лгілі кернеулерді реле, қ адамды іздеуші, электрқ озғ ағ ыш тү ріндегі ә ртү рлі электрмеханикалық коммутациялы жә не қ айта қ осқ ыш қ ұ рылғ ыларының кө мегімен реттейді.

Электромеханикалық вольтметрдің қ ұ рылымдық схемасы 3.6.1 суретте берілген.

Ө лшенетін U_х кернеу ө зінше аттенюатор – кернеудің қ олмен немесе автоматты қ осылғ ан жоғ арыомды бө лгіші болып табылатын кіріс қ ұ рылғ ысына тү седі. Кір.Қ шығ ысынан U_х кернеуі тікелей немесе тұ рақ ты токтың тұ рақ тығ ы жоғ ары кү шейткіші арқ ылы СС (ноль-орган) салыстыру схемасына келеді.

СС-тің екінші кірісіне ТКҚ (ИОН) тіректі кернеу қ ореқ кө зі U₀ кернеумен қ оректенетін сандық потенциометрінен СП компен-сацияланатын U_K кернеуі беріледі. Тіректі кернеудің қ орек кө зі ретінде тұ рақ ты кернеудің тұ рақ тығ ы жоғ ары электронды стаби-лизатор қ олданылады. СП 2: 4: 2: 1 “салмақ ты” тө рт резистордан тұ ратын ү ш декададан жә не 1 “салмақ ты” бір резистордан тұ ратын қ осымша декададан тұ рады. Ә р декаданың резисторлардың шамасы келесі декаданың резисторларынан 10 есеге ерекшеленеді.

Ө лшенетін жә не компенсацияланатын кернеулер арасында-ғ ы аралық РКҚ релелі коммутациялы қ ұ рылғ ығ а беріледі, олар Кір.Қ (ө лшеу мен полярлығ ын таң дап алу шектері қ айта қ осу блогы) мен СП-ке берілетін сә йкес сигналдарды ө ң деп шығ арады. Потенциометрдің дискретті қ адамдарын РКҚ -ны тең естіру процесінде қ айта қ осумен біруақ ытта СИ сандық индикатор мен ШСҚ шығ ыс санды жазыпшығ арушы қ ұ рылғ ы ү шін кодтар тү рлендіреді. DU = U_K – U_X СП-дің кіші разрядының бірлігінен аз болғ анда, ө лшенетін кернеуді компенсауиялағ аннан кейін, РКҚ тең естіруді доғ арады да, СИ ө лшенетін кернеуді ондық жү йеге тіркейді.

Уақ ытты-импульсті тү рлендіретін электронды вольтметрлер. Осы тү рдегі сандық вольтметрдің қ ұ рылымдық схемасы 3.6.2-суретте келтірілген. Ө лшенетін тұ рақ ты U_х кернеуі АКГ аратә різдес кернеу генераторының кө мегімен t уақ ыт интервалына тү рленеді. Осы интервал аралығ ында тұ рақ ты жиілікктерінің импульстерін есептеу жү зеге асады.

Кір.Қ кіріс қ ұ рылғ ысындағ ы ө лшенетін кернеу кернеу бө лгіштерінің кө мегімен мө лшерленген мә нге келтіріледі, содан кейін тұ рақ ты ток кү шейткіші СС салыстыру схемасына (компаратор) беріледі. СС-ке АКГ-нен сонымен қ атар “ара” заң ы бойынша сызық ты тү рде ө згеретін компенсацияланатын U_К кернеу тү седі. Уақ ыт моменті t₁-де (сурет 3.6.2) ББ басқ ару блогы АКГ жібереді де, есептеу импульстерінің генераторынан ГСч.И ”пуск” тұ рақ ты жиіліктегі (ә детте 1 МГц) импульстер есептегішке осы арқ ылы тү сетін, ЭК электронды кілтті ашып береді. Уақ ыт t₂, U_К кернеуі ө лшенетін U_х кернеуіне тең болғ ан кезде, ЭК жабылады да, импульс санағ ыштарының импульстерін қ айта санау “Сброс” тоқ татылады.