Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






ККККККК 1 страница






Кә мелетке толмағ ан адамды қ ылмыстық іске тарту. Қ ылмыстың тікелей объектісі-кә мелетке толмағ андардың бірқ алыпты дамуы жә не оларғ а дұ рыс тә рбие беру шарттары болып табылады. Қ ылмыстың жә бірленушісі-18-ге толмағ ан адам, яғ ни кә мелетке толмағ андар. Қ ылмыс объективтік жағ ынан алғ анда ә р тү рлі ә дістер қ олдана отырып кә мелетке толмағ ан адамды қ ылмыстық іске тарту арқ ылы жү зеге асырылады. Қ орқ ыту ауызша, жазбаша, телефон арқ ылы, дене қ имылын кө рсету арқ ылы жү зеге асырылуы мү мкін жә не мұ ндай қ орқ ытулар жә бірленушінің тікелей ө зіне немесе оның таныс адамдарына білдірілуі хақ. Субъективтік болашақ та кә мелетке толмағ андарғ а белгілі бір жә рдем кө рсетуге (оқ уғ а тү сіруге, жұ мысқ а тұ рғ ызуғ а немесе оларғ а басқ адай игіліктер жасауғ а міндеттемелер алуы) уә де беру деп танылады. Кә мелетке толмағ ан адамды басқ а да тә сілдермен қ ылмыс жасауғ а тартуғ а, оларды иландыру, сатып алу, оларды зұ лымдық, қ ара-ниетті іс-ә рекеттерді істеуге жігерлендіру, бопсалау, материалдық тә уелділік жағ дайын пайдаланып қ алу т.с.с. ә рекеттер жатады. Қ ылмыс формальдық қ ұ рамғ а жатады. Ол кә мелетке толмағ андарды қ ылмысқ а тартқ ан уақ ыттан (яғ ни 18-ге толмағ ан адамның оғ ан келіскен сә тінен бастап) аяқ талғ ан деп табылады. Кінә лы адам ә р тү рлі тә сілдерді қ олдана отырып жасы 18-ге толмағ аны ө зіне анық адамды қ ылмыстық іске тартқ анын сезеді, біледі жә не соны жү зеге асыруды тілеп ә р тү рлі ә рекет жасайды. Қ ылмыстық ниет жә не мақ сат ә ртү рлі (кек алу, қ ызғ аныш, пайдакү немдік, басқ а да зұ лымдық ниеттер) болуы мү мкін. Бұ лардың іс-ә рекетті саралауғ а ә сері болмайды, бірақ жаза тағ айындағ анда есепке алынады. Қ ылмыстың субъектісі - заң да тура атап кө рсетілгендей кә мелетке толмағ ан адамды қ ылмыстық іске тартқ ан жасы 18-ге толғ ан адам. Кә мелетке толмағ ан адамның екінші бір кә мелетке толмағ ан адамды қ ылмыстық іске тартуы бұ л қ ылмыс қ ұ рамына жатпайды. Кә мелетке толмағ ан адамды он сегiз жасқ а жеткен адамның қ ылмыстық iске тартуы - бес жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады. Ата-анасы, педагог не кә мелетке толмағ ан адамды тә рбиелеу жө нiндегi мiндеттер ө зiне заң мен жү ктелген ө зге адам жасағ ан нақ сол ә рекет -ү ш жылғ а дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атқ ару немесе белгiлi бiр қ ызметпен айналысу қ ұ қ ығ ынан айыра отырып немесе онсыз алты жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.Осы баптың бiрiншi немесе екiншi бө лiктерiнде кө зделген, кү ш қ олданып немесе оны қ олданамын деп қ орқ ытып жасалғ ан ә рекеттер -екi жылдан жетi жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.Осы баптың бiрiншi, екiншi немесе ү шiншi бө лiктерiнде кө зделген, кә мелетке толмағ ан адамды ауыр немесе аса ауыр қ ылмыс жасауғ а тартуғ а байланысты ә рекеттер -бес жылдан сегiз жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.

Кә мелетке толмағ андарғ а тағ айындалатын жаза тү рлері. Қ ылмыстық кодекстің 79-бабын келтіріп отырмыз. «1. Кә мелетке толмағ андарғ а тағ айындалатын жаза тү рлері: а) айыппұ л; б) белгілі бір қ ызметпен айналысу қ ұ қ ығ ынан айыру; в) қ оғ амдық жұ мыстарғ а тарту; г) тү зеу жұ мыстары; д) қ амау; е) бас бостандығ ынан айыру болып табылады. Қ ылмыстық қ ұ қ ық тың жалпы нормасы бойынша кә мелетке толмағ андар шын ө кінуіне байланысты (65-бап); қ ажетті қ орғ ану шегінен асқ ан кезде (66-бап), жә бірленушімен татуласуына байланысты (67-бап), жағ дайдың ө згеруіне байланысты (68-бап), ескіру мерзімінің ө туіне байланысты (69-бап) қ ылмыстық жауаптылық тан босатылады. Қ ылмыстық кодекстің 89-бабына сә йкес Қ ылмыстық кодекстің 69 жә не 75-баптарында кө зделген ескіру мерзімі кә мелетке толмағ андар қ ылмыстық жауаптылық тан немесе оның жазасын ө теуден босату кезінде тең жартысына қ ысқ артылады. Қ ылмыстық кодекстің 69-бабының 5-бө лігіне сә йкес жасағ ан қ ылмысы ү шін осы Кодекс бойынша ө лім жазасының тағ айындалуы мү мкін адамғ а ескіру мерзімі туралы мә селені сот шешеді.

Кә мелетке толмағ андардың қ ылмыстық жауаптылығ ының жалпы сипаттамасы. Кә мелетке толмағ андардың қ ылмыстық жауаптылығ ы 1. кә мелетке толмағ андар деп қ ылмыс жасағ ан кезге қ арай жасы он тө ртке толғ ан, бiрақ он сегiзге толмағ ан адамдар танылады. 2. Қ ылмыс жасағ ан кә мелетке толмағ андарғ а жаза тағ айындалуы мү мкiн не оларғ а тә рбиелiк ә серi бар мә жбү рлеу шаралары қ олданылуы мү мкiн. 79-бап. Кә мелетке толмағ андарғ а тағ айындалатын жаза тү рлерi 1. Кә мелетке толмағ андарғ а тағ айындалатын жаза тү рлерi: а) айыппұ л; б) белгiлi бiр қ ызметпен айналысу қ ұ қ ығ ынан айыру; в) қ оғ амдық жұ мыстарғ а тарту; г) тү зеу жұ мыстары; г-1) бас бостандығ ын шектеу; д) (алынып тасталды) е) бас бостандығ ынан айыру болып табылады. 2. Айыппұ л кә мелетке толмай сотталғ ан адамның дербес табысы немесе ө ндiрiп алуғ а жарайтын мү лкi болғ ан жағ дайда ғ ана тағ айындалады. Айыппұ л оннан бес жү з айлық есептiк кө рсеткiшке дейiнгi мө лшерде немесе кә мелетке толмағ ан адамның жалақ ысының немесе ө зге табысының екi аптадан алты айғ а дейiнгi кезең дегi мө лшерiнде тағ айындалады. 3. Кә мелетке толмағ андарғ а белгiлi бiр қ ызметпен айналысу қ ұ қ ығ ынан айыру бiр жылдан екi жылғ а дейiнгi мерзiмге тағ айындалады. 4. Қ оғ амдық жұ мыстарғ а тарту қ ырық сағ аттан жү з алпыс сағ атқ а дейiнгi мерзiмге тағ айындалады, ол кә мелетке толмағ ан адамның қ олынан келетiн жұ мысты орындауы болып табылады жә не ол оны оқ удан немесе негiзгi жұ мысынан бос уақ ытында атқ арады. Он алты жасқ а толмағ ан адамдардың бұ л жаза тү рiн орындауының ұ зақ тығ ы кү нiне екi сағ аттан, ал он алтыдан он сегiз жасқ а дейiнгi адамдар ү шiн кү нiне ү ш сағ аттан аспауы керек. 5. Тү зеу жұ мыстары сот ү кiм шығ арғ ан кезде он алты жасқ а жеткен кә мелетке толмағ ан адамдарғ а бiр жылғ а дейiнгi мерзiмге тағ айындалады. 5-1. Кә мелетке толмағ андарғ а бас бостандығ ын шектеу бiр жылдан екi жылғ а дейiнгi мерзiмге тағ айындалады. 6. (алынып тасталды) 7. Кә мелетке толмағ андарғ а бас бостандығ ынан айыру он жылдан аспайтын, ал ауырлататын мә н-жайларда кiсi ө лтiргенi ү шiн немесе қ ылмыстардың жиынтығ ы бойынша қ ылмыстардың бiреуi ауырлататын мә н-жайларда кiсi ө лтiргенi ү шiн - он екi жылдан аспайтын мерзiмге тағ айындалуы мү мкiн. Он тө рт жастан он сегiз жасқ а дейiн ауыр емес қ ылмысты жә не он тө рт жастан он алты жасқ а дейiн орташа ауыр қ ылмысты бiрiншi рет жасағ ан адамдарғ а бас бостандығ ынан айыру тағ айындалмайды. 8. Кә мелетке толмай сотталғ ан адамдар бас бостандығ ынан айыруды: а) бас бостандығ ынан айыруғ а бiрiншi рет сотталғ ан еркек жынысты кә мелетке толмағ андар, сондай-ақ ә йел жынысты кә мелетке толмағ андар - жалпы режимдегi тә рбиелеу колонияларында; б) бұ рын бас бостандығ ынан айыру жазасын ө теген еркек жынысты кә мелетке толмағ андар - кү шейтiлген режимдегi тә рбиелеу колонияларында ө тейдi. 9. Қ оғ амдық қ ауiптiлiк сипатына жә не дә режесiне, кiнә лi адамның жеке басына жә не басқ а да мә н-жайларғ а қ арай сот қ абылданғ ан шешiмнiң себебiн кө рсете отырып, еркек жынысты кә мелетке толмай сотталғ ан адамның бас бостандығ ынан айыруды жалпы режимдегi тә рбиелеу колониясында ө теуiн тағ айындауы мү мкiн. 10. Сот жазаны орындаушы органғ а кә мелетке толмай сотталғ ан адаммен қ арым-қ атынас кезiнде оның жеке басының белгiлi бiр ерекшелiктерiн ескеру туралы нұ сқ ау беруi мү мкiн.

Кә сіпорындарды, ү йлерді жә не ғ имараттардыжалдау шарты. Кә сiпорынды жалдау шарты бойынша жалғ а берушi жалғ а алушығ а кә сiпкерлiк қ ызметтi жү зеге асыруы ү шiн кә сiпорынды ақ ы тө леп уақ ытша иеленуге жә не кә сiпорынды толығ ымен бiртұ тас мү лiк кешенi ретiнде пайдалануғ а, оның iшiнде қ ұ қ ық иесiнiң фирмалық атауына жә не (немесе) коммерциялық белгiсiне, қ орғ алатын коммерциялық ақ паратқ а қ ұ қ ығ ын, сондай-ақ жалғ а берушiнiң басқ а тұ лғ аларғ а беруге қ ұ қ ығ ы жоқ қ ұ қ ық тар мен мiндеттердi қ оспағ анда, шартта кө зделген басқ а да айрық ша қ ұ қ ық тағ ы объектiлердi - тауар белгiсiн, қ ызмет кө рсету белгiсiн жә не т.б. (айрық ша қ ұ қ ық тар кешенiн) беруге мiндеттенедi. 2. Жалғ а берушiнiң тиiстi қ ызметпен айналысуғ а берiлген лицензия негізінде алғ ан қ ұ қ ық тары, егер заң актілерінде ө згеше белгіленбесе, жалғ а алушығ а берiлмеуге тиiс. Шарт бойынша берiлетiн кә сiпорынның қ ұ рамына осындай арнаулы рұ қ саты (лицензиясы) болмағ ан жағ дайда жалғ а алушының орындауы мү мкiн болмайтын мiндеттемелердi енгiзу жалғ а берушiнi кредит берушiлер алдындағ ы тиiстi мiндеттемелерден босатпайды. 3. Кә сiпорынның қ ызметкерлерiне қ атысты қ ұ қ ық тар мен мiндеттер жалғ а берушiден жалғ а алушығ а Қ азақ стан Республикасының ең бек заң намасында кө зделген тә ртiппен ауысады. 1. Ү йдi немесе ғ имаратты жалдау шарты бойынша жалғ а берушi ү йдi немесе ғ имаратты жалғ а алушының уақ ытша иеленуiне жә не пайдалануына беруге мiндеттенедi. 2. Егер осы Кодекстiң кә сiпорынды жалдау туралы ережелерiнде ө згеше кө зделмесе, кә сiпорындарды жалдауғ а осы параграфтың ережелерi қ олданылады. 1. Ү йдi немесе ғ имаратты жалдау шарты тараптар қ ол қ ойғ ан бiрың ғ ай қ ұ жат ретiнде жазбаша нысанда жасалады. 2. Ү йдi немесе ғ имаратты жалдау шартының нысанын сақ тамау оның жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады.

Кепіл –бұ лтартпау шарасы ретінде. Кепіл кү діктінің, айыпталушының ө зі не басқ а жеке немесе заң ды тұ лғ а соттың депозитіне кү дікті, айыпталушы анық тау, тергеу органдарына немесе сотқ а олардың шақ ыруы бойынша келуі жө ніндегі міндеттерін орындауын қ амтамасыз етуге енгізетін ақ шадан тұ рады. Кепіл мә ні айыпталушы ақ шаны мү лікті жұ мсауды кепілге салып ө зін дұ рыс қ стау міндеттерін ө з мойнына алуғ а негізделеді. Кепіл беруші ретінде айыпталушының ө зі жә не кез келген азаматтық жә не заң ды тұ лғ а бола алады. Заң бірнеше кепіл берушілердің қ атысуын шектемейді. Кепілге алынатын зат азаматтық қ ұ қ ық бойынша ақ ша, бағ алы қ ағ аздар немесе басқ а қ ұ ндылық тар болуы мү мкін. Бірақ қ ылмыстық процессте тек соттың депозит есепшотына енгізуге болатын кепіл заттары ғ ана қ олданылады. Кепілдің мө лшері: жең іл қ ылмыстар бойынша кемінде 100 а.е.к есебінде. орта дә режедеті абайсызда жасалғ ан қ ылмыстар бойынша кемінде 300а.е.к орта дә режедеті қ асақ ана жасалғ ан қ ылмыстар бойынша кемінде 500а.е.к ауыр қ ылмыстар бойынша кемінде 1000 а.е.к есебінде тағ айындалады. Кепіл қ олданудың процессуалдық тә ртібі: б.ш қ олдану туралы қ аулы шығ арылады. кепіл тек прокрордың санкциясымен не соттың шешімі бойынша ғ ана қ абылданады. кепіл берушіге айыптың мә ні тү сіндіріледі, егер кепіл беруші сезікті жә не айыпталушы болмаса. хаттаманың кө шірмесі кепіл берушіге тапсырылады.

Кешенді кә сіпкерлік лицензия (франчайзинг) шартының ұ ғ ымы мен элементтері. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартының ұ ғ ымы 1. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шарты бойынша бiр тарап (кешендi лицензиар) екiншi тарапқ а (кешендi лицензиатқ а) сыйақ ығ а айрық ша қ ұ қ ық тар кешенiн (лицензиялық кешен), соның iшiнде лицензиардың фирмалық атауын жә не қ орғ алатын коммерциялық ақ паратты пайдалану қ ұ қ ығ ын, сондай-ақ лицензиаттың кә сiпкерлiк қ ызметiнде пайдалану ү шiн шартта кө зделген айрық ша қ ұ қ ық тардың басқ а да объектiлерiн (тауар белгiсiн, қ ызмет кө рсету белгiсiн, патент жә не т.б.) беруге мiндеттенедi. 2. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шарты белгiлi бір кө лемде лицензиялық кешендi, лицензиардың iскерлiк беделi мен коммерциялық тә жiрибесiн (атап айтқ анда, пайдаланудың мейлiнше аз жә не (немесе) мейлiнше кең кө лемiн белгiлей отырып), белгiлi бiр қ ызмет аясына (лицензиардан алынғ ан немесе пайдаланушы ө ндiрген тауарларды сату, ө зге де коммерциялық қ ызметтердi жү зеге асыру, жұ мыстар орындау, қ ызметтер кө рсету) қ олданатын аумақ ты кө рсетiп немесе кө рсетпей пайдалануды кө здейдi. 3. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартын кә сiпкерлiк қ ызметтiң жекелеген салаларында қ олдану жө нiндегi шектеу заң актiлерiмен белгiленедi. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартының нысаны. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шарты жазбаша нысанда жасалуы тиiс. Лицензиардың мiндеттерi. Лицензиар шартта кө зделген мерзiмдер мен кө лемде лицензиатқ а техникалық жә не коммерциялық қ ұ жаттаманы беруге жә не лицензиатқ а шарт бойынша берiлген қ ұ қ ық тарды iске асыру ү шiн оғ ан қ ажеттi ө зге де ақ паратты ұ сынуғ а, сондай-ақ лицензиатты мұ ндай қ ұ қ ық тарды жү зеге асыруғ а байланысты мә селелер бойынша оқ ытуғ а жә не оғ ан консультация беруге мiндеттi. Шартта лицензиардың басқ а да мiндеттерi кө зделуi мү мкiн. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартының шектеу талаптары мынадай жағ дайда: 1) лицензиардың лицензиат сататын тауардың бағ асын немесе лицензиат орындайтын (кө рсететiн) жұ мыстардың (қ ызметтердiң) бағ асын анық тауғ а, не аталғ ан бағ аның жоғ арғ ы немесе тө менгi шегiн белгiлеуге қ ұ қ ығ ы болғ анда; 2) лицензиаттың белгiлi бiр санаттағ ы сатып алушыларғ а (тапсырыс берушiлерге) ғ ана не шартта белгiленген аумақ та ғ ана орналасқ ан жерi бар (тұ ратын орны) ерекше сатып алушыларғ а (тапсырыс берушiлерге) тауарлар сатуғ а, жұ мыстар орындауғ а немесе қ ызметтер кө рсетуге қ ұ қ ығ ы болғ анда жарамсыз деп табылады. Лицензиардың лицензиатқ а қ ойылатын талаптар бойынша жауапкершiлiгi. Лицензиар кешендi кә сiпкерлiк лицензиялар шарты бойынша сататын (орындайтын, кө рсететiн) тауарлардың (жұ мыстардың, қ ызметтердің) сапасының сә йкессіздігіне байланысты лицензиатқ а қ ойылғ ан талаптар бойынша субсидиарлы жауапты болады. Кешендi кә сiпкерлiк қ осалқ ы лицензия 1. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартында лицензиатқ а берiлген барлық немесе жекелеген айрық ша қ ұ қ ық тарды басқ а тұ лғ аларғ а пайдалануғ а рұ қ сат ету қ ұ қ ығ ы лицензиармен келісілген немесе шартта белгiленген жағ дайларда кө зделуі мү мкiн. 2. Кешендi кә сiпкерлiк лицензия шартында белгiлi бiр уақ ыт кезең i iшiнде пайдалану аумағ ы кө рсетiлiп немесе кө рсетiлмей, лицензиаттың белгiлi бiр мө лшерде қ осалқ ы лицензия беру мiндетi қ амтылуы мү мкiн. 3. Егер кешендi кә сiпкерлiк қ осалқ ы лицензия шартының ерекшелiктерiнен ө згеше туындамаса, кешендi кә сiпкерлiк қ осалқ ы лицензия шарттарына лицензиардың лицензиатпен негiзгi шартының ережелерi қ олданылады.

Кө лік қ ұ ралдарын жү ргізуші адамдардың жол қ озғ алысы жә не кө лік қ ұ ралдарын пайдалану ережелерін бұ зуы. Автомобильді, троллейбусты, трамвайды не басқ а да механикалық кө лік қ ұ ралын жү ргізуші адамның жол қ озғ алысы немесе кө лік қ ұ ралдарын пайдалану ережелерін бұ зуы, абайсызда адамның денсаулығ ына ауыр немесе орташа ауырлық тағ ы зиян келтірсе-кінә лы Қ ылмыстың тікелей объектісі-кө лік қ ұ ралдарының қ озғ алыс жә не пайдалану қ ауіпсіздігі, қ осымша объект-жә бірленушінің денсаулығ ы. Қ ылмыстың заты-автомобиль, троллейбус, трамвай жә не басқ а да механикалық кө лік қ ұ ралдары (мотоциклдер, матроллерлер, жол, қ ұ рылыс жә не басқ а да арнаулы машиналар). Қ ылмыстың объективтік жағ ын: а) заң ның диспозициясында кө рсетілген кө лік қ ұ ралдарының жол қ озғ алысы жә не пайдалану ережелерін ә рекет немесе ә рекетсіздік арқ ылы бұ зуы; б) жол қ озғ алысы немесе кө лік қ ұ ралдарын пайдалану ережелерін бұ зудан абайсызда адамның денсаулығ ына ауыр немесе орташа ауырлық тағ ы зиян келтірілуі; в) іс-ә рекет пен зардаптың арасындағ ы себепті байланыс. Жол қ озғ алысы ережесін бұ зуғ а жылдамдық ты ү дету, бағ даршамның тыйым салғ анына қ арамастан жолдан ө ту, рұ қ сат етілмеген жерлерде басқ а кө лікті басып озу, т.с.с. жатады. Пайдалану ережелерін бұ зуғ а техникалық жағ ынан ақ ауы бар кө лікпен жолғ а шығ у, арнайы жабдық талмағ ан кө лікпен жолаушыларды тасу, кө лік қ ұ ралында ерекше белгі кө рсеткіштердің жоқ болуы т.с.с. жатады. Қ ылмыс субъективтік жағ ынан абайсыздық пен (менмендік немесе немқ ұ райдылық тү рінде) істеледі. Менмендікте адам кө лік қ озғ алысы жә не пайдалану ережесін бұ зудан адамның денсаулығ ына ауыр немесе орташа ауырлық тағ ы зиян келтірілу мү мкіндігін алдын ала біледі, бірақ бұ л зардаптарды жеткілікті негіздерсіз жең ілтектікпен болғ ызбау мү мкіндігіне сенеді. Немқ ұ райдылық та адам кө рсетілген зардаптардың болу мү мкіндігін болжамайды, бірақ қ ажетті ұ қ ыптылық пен сақ тық болғ анда ол зардаптарды болжап білуге тиіс жә не болжап біле алатын еді. Қ ылмыстың субъектісі-жалпы 16-ғ а толғ ан, кө лік қ ұ ралын жү ргізуші адам. Кө лік қ ұ ралын адам ө зінің атқ арғ ан жұ мысына байланысты немесе оғ ан байланыссыз (мысалы, жекеменшік кө лігіне немесе кө лікті ө з бетімен айдап ә кетуде) жү ргізуі мү мкін. Заң бойынша кө лікті жү ргізген адам қ ылмыс субъектісі деп танылады. 1. Автомобильдi, троллейбусты, трамвайды не басқ а да механикалық кө лiк қ ұ ралын жү ргiзушi адамның жол қ озғ алысы немесе кө лiк қ ұ ралдарын пайдалану ережелерiн бұ зуы, абайсызда адамның денсаулығ ына ауыр немесе орташа ауырлық тағ ы зиян келтiрсе -бес жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ын шектеуге, не ү ш айдан алты айғ а дейiнгi мерзiмге қ амауғ а, не ү ш жылғ а дейiнгi мерзiмге кө лiк қ ұ ралын жү ргiзу қ ұ қ ығ ынан айырып немесе онсыз екi жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.2. Абайсызда кiсi ө лiмiне ә кеп соқ қ ан дә л сол ә рекет -ү ш жылғ а дейiнгi мерзiмге кө лiк қ ұ ралын жү ргiзу қ ұ қ ығ ынан айырып, бес жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.3. Осы баптың бiрiншi бө лiгiнде кө зделген, абайсызда екi немесе одан да кө п адамның ө лiмiне ә кеп соқ қ ан ә рекет - бес жылдан он жылғ а дейiнгi мерзiмге бас бостандығ ынан айыруғ а жазаланады.

Кө лік қ ұ ралын экипажымен жалдау шартының тү сінігі, элементтері жә не мазмұ ны. Кө лiк қ ұ ралын (уақ ытша кеме жалдау) басқ ару жә не техникалық пайдалану бойынша қ ызмет кө рсетуiмен жалдау шарты (кө лiк қ ұ ралын экипажымен жалдау шарты) бойынша жалғ а берушi жалғ а алушығ а ақ ы тө летiп кө лiк қ ұ ралын уақ ытша иелену мен пайдалануғ а беруге жә не ө з кү шiмен оны басқ ару мен техникалық пайдалану бойынша қ ызмет кө рсетуге мiндеттi. 2. Осы тараудың жалғ а алушының жалдау шартын жаң а мерзімге жасасуғ а артық шылық ты қ ұ қ ығ ы туралы жә не жалдау шартын белгісіз мерзімге қ айта жаң арту туралы қ ағ идалары (осы Кодекстiң 557 жә не 558-баптары) кө лiк қ ұ ралдарын экипажымен жалдау шартына қ олданылмайды.

Кө рінеу қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті сатып алу немесе сату. Қ ылмыстың тікелей объектісі меншік қ атынастарына (қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алу немсе ө ткізуге) байланысты қ оғ амдық қ атынастар болып табылады. Қ ылмыстың заты-қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лік. Қ ылмыстық объективтік жағ ынан қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алу немесе ө ткізу ә рекеттерінің біреуін істеу арқ ылы жү зеге асырылады. Қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алу деп-кінә лының осы мү лікті біле тұ ра кү ні бұ рын уә делеспей заң сыз, қ ылмыстық тә сілмен иеленген адамнан ә р тү рлі келісімдер арқ ылы-ақ ылы немесе ақ ысыз, тегін, сыйғ а, айырбасқ а, қ арызының ө темі ү шін немсе басқ а да кез келген нысанда алуын айтамыз.Қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті ө ткізу деп-кез келген тә сілмен-ақ ылы немесе тегін (сату, айырбастау, сыйғ а беру) осы мү лікті немесе оғ ан қ ұ қ ық ты басқ ағ а (жеке тұ лғ ағ а немесе заң ды ұ йымғ а) беруді айтамыз.Қ ылмыс қ ұ рамы қ ұ рылысы жө нінен формальдық қ ұ рамғ а жатады, сондық тан да оның аяқ талу сә ті қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алу немесе ө ткізу ә рекеттерінің бірін жү зеге асырғ ан уақ ыттан бастап-ақ есепке алынады.Қ ылмыс субъективтік жағ ынан тікелей қ асақ аналық пен істеледі. Кінә лы адам мү ліктің кө рінеу қ ылмыстық қ асақ аналық пен істеледі. Жалпы алғ анда бұ л қ ылмыс қ ұ рамы пайдакү немдік ниетпен жү зеге асырылады.Қ ылмыстың субъектісі болып 16-ғ а толғ ан кез келген есі дұ рыс адам. Егер кінә лы адам кө рінеу қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алдын ала уә делесіп алса немесе ө ткізсе, онда кінә лы адамның ә рекеті істелген қ ылмыстың қ атысушысы ретінде сараланады. Егер кінә лы адам кө рінеу қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алдын ала уә делеспесе де бір адамнан орындаушысына кө мек кө рсетсе, оның ә рекеті қ ылмысқ а қ атысушылық ретінде саралануы мү мкін. Қ ылмыстық кодекстің 183-бабының 2-тармағ ында: автомобиль немесе ірі мө лшердегі ө зге мү лік жө нінде; адамдар тобының алдын ала сө з байласуы бойынша; ұ рлық, қ орқ ытып алу, кө рінеу қ ылмыстық жолмен табылғ ан мү лікті алғ аны немесе ө ткізгені ү шін бұ рын сотталғ ан адам жасағ анда ауырлататын қ ылмыс қ ұ рамы ү шін жауаптылық кө рсетілген.

Кінә сіздік презумпциясы мен айыпталушының қ орғ ану қ ұ қ ығ ы. Кінә сіздік презумпциясы 1) адамның қ ылмыс жасағ андығ ы Қ ІЖКте кө зделген тә ртіппен дә лелденгенге жә не соттың заң ды кү шіне енген ү кімімен танылғ анғ а дейін ол жасалғ ан қ ылмысқ а кінә лі емес деп саналады; 2) айыпталушы ө зінің кінә сіздігін дә лелдеуге міндетті емес; 3) айыпталушының кінә лілігі жө нінде сейілмеген кү дік оның пайдасына қ аралады (тү сіндіріледі); 4) айыптау ү кімін болжамдауғ а негіздеуге болмайды жә не ү кім шындық қ а жататын дә лелдемелердің жиынтығ ымен расталуы тиіс. Кінә сіздік презумпциясы принципіне сә йкес қ ылмыстық іс жү ргізудегі «айыпталушы» жә не қ ылмыс жасауғ а «кінә лі адам» — бірдей ұ ғ ымдар емес. Яғ ни, алдын ала тергеу жү ргізудің барысында айыпталушы ретінде жауапқ а тартылғ ан адамның қ ылмыс жасауғ а кінә лі немесе кінә сіз екендігін тек сот қ ана шешеді. Егер бұ л адамнын, кінә лі екендігі сотта қ ылмыстық істі қ арау-дың нә тижесінде дә лелденіп, ол жө нінде айыптау ү кімі шығ арылғ ан болса, онда осы ү кім занды кү шіне енгеннен кейін бұ л адам қ ылмыскер ретінде қ аралады. Ал бұ ғ ан дейін, заң да кө рсетілген айыпталушығ а (сотталушығ а) қ олданылатын шектеулерді қ оспағ анда, оның жалпығ а бірдей конституциялық қ ұ қ ық тары сақ талады жә не айыпталушы басқ а азаматтар сияқ ты ө зінің конституциялық қ ұ қ ық тарын қ олдана алады. Кінә сіздік презумпциясы принципінен туындайтын маң ызды ереже: айыпталушының қ ылмыс жасағ андығ ы занды жолмен дә лелденуі тиіс жә не оны дә лелдеу айыптау тарабына (айыптаушығ а) жү ктеледі. Мә селен, тергеуші қ ылмыстық істің мә н-жайларын толық ашу ү шін қ ажетті тергеу ә рекеттерін заң ғ а сә йкес жү ргізу арқ ылы айыпталушының қ ылмыс жасағ андығ ын дә лелдейді. Егер тергеу ә рекеттерін жү ргізу кезінде кү ш қ олдану, қ орқ ыту немесе ө зге заң сыз амалдарды қ олдануғ а жол берілген болса, ондай жолмен жиналғ ан дә лелдемелер айыптауғ анегіз бола алмайды. Яғ ни, айыпталушының қ ылмыс жасаудағ ы кінә лілігі занды жолмен алынғ ан дә лелдемелердің жиынтығ ымен қ уатталуы тиіс. Айыпталушы оғ ан тағ ылғ ан айыптаудан қ орғ ануғ а қ ұ қ ылы, бірақ ол ө зінің кінә сіздігін дә лелдеуге міндетті емес. Егер айыпталушы заң бойынша берілген қ ұ қ ық тарын қ олдануғ а ә рекет жасамайтын болса, оның ө зін осылай ұ стауы кінә сін мойындауды білдіреді деп санауғ а жатпайды. Кінә сіздік презумпциясына байланысты тағ ы бір маң ызды қ ағ ида — айыпталушының кінә лілігі жө нінде сейілмейтін кү дік оның пайдасына қ аралуы (тү сіндірілуі) тиіс. «Сейілмейтін кү дік» ретінде бұ л іс бойынша шешілуге тиісті мә селе жө нінде анық тұ жырымғ а келу мү мкін болмайтын жағ дай қ аралады (қ ылмыстық істің мә н-жайларын толық, жан-жақ ты жә не объектівті зерттеу ү шін заң бойынша қ ажетті барлық шаралар орындалғ анғ а қ арамастан). Мә селен, қ ылмыстық істі сот талқ ылауында қ араудың нә тижесінде айыпталушының кінә лілігі жө нінде сейілмейтін кү дік қ алатын болса, ондай кү дік бұ л адамның пайдасына қ аралуғ а жататын болғ андық тан, сот ақ тау ү кімін шығ аруы тиіс. Яғ ни, сейілмейтін кү дік туралы қ ағ иданы қ олдану — дә лелденбеген кінә лілік дә лелденген кінә сіздікті білдіреді деп ұ ғ ынуды қ ажет етеді. Осығ ан сә йкес, сот айыптау ү кімін айыпталушының қ ылмыс жасағ андығ ы жө нінде толық сенімге келген жағ дайда ғ ана шығ ара алады.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.