Висмутпен созылмалы улану

***

Жасы 17-дегі жігіт дә рігер стоматологқ а жалпылай ә лсіздікке, дене қ ызуының 38º C дейін кө терілуіне, аузының ішінің қ атты ауырып, сө йлеудің, ас қ абылдауының қ иындағ анына шағ ымданып келді. Қ арап тексергенде: қ атты қ ызарып домбық қ ан ұ рттың, тілдің кілегейлі қ абығ ында ә ртү рлі кө лемді ұ сақ домалақ, сопақ пішінді жә не белгілі-бір пішінсіз беттері ақ шыл- сұ р қ ақ пен жабылғ ан эрозиялар анық талды. Қ ызылиек кө птеген тістер аймағ ында қ ызара -домбық қ ан жә не тиіп кетсе қ атты қ анайды. Тө менде келтірілген алғ ашқ ы диагноздардың қ айсысы сипатталғ ан клиникалық кө рініске неғ ұ рлым сай келеді: //

Аусыл//

Белдеме теміреткі//

Кө птү рлі жалқ ық ты қ ызарма//

+Ауыз- қ ызылиектің жедел герпестік қ абынуы//

Ауыздың ө ліеттене-жараланып қ абынуы

***

Визуалды бақ ылаусыз пародонт қ алтасының ішін тазалайтын хирургиялық шара қ алай аталады: //

қ арапайым гингивэктомия//

гинговотомия//

қ иық тап кесу операциясы//

гингивэктомия//

+жабық кюретаж

***

Науқ ас 65 жаста, самай аймағ ына таралатын жоғ арғ ы жақ сү йегінің оң жағ ындағ ы ұ стама тә різдес ауру сезіміне шағ ымданып келді Ауру сезімі кенетен басталады да 1 – 2 минут созылады Ауру сезім мұ рын қ анатына, жоғ арғ ы ерінге жанасуынан пайда болады Ұ стамалы ауру сезімі кө зден жас ағ уымен сипатталады Ұ стама кезінде науқ ас ұ стамағ а дейінгі жағ дайдағ ы қ алпындата қ алады Ұ стама аурулары тә улігіне 15 – 20 рет қ айталанады 7 жыл бойы зардап шегеді Сыртқ ы кө рінісі ө згеріссіз Ауыз қ уысы сауық тандырылғ ан Тіс қ атарларының қ осылғ ан ақ аулары бар Тістем бекітілген Тө менде кө рсетілген диагноздардың қ айсысы сә йкес келеді: //

Денталді плексалгия//

Одонтогенді гайморит//

Одонтогенді невралгия//

+Ү шкіл нерв невралгиясы//

Шық шыт буынының ауырмалы дисфункция синдромы

***

45 жасар ә йел оң жағ ынан шық шыт буынының кө ктем кү з айларында ү немі ауыратынын, ауызының шектеліп ауыратынын шағ ымдап келді Қ азір оң жағ ындағ ы шық шыт буынындаып аздағ ан ың ғ айсыздық тың пен сыртылдауын ғ ана барын айтып отыр Сырт кө рінісінде айтарлық тай ө згерістер жоқ Орта сызығ ы кү рек тістің кө леміндей ашылып кеткен Буын маң ын басып тексергенде ауырмайды Ауызы S тә різді ашылады Ауызды кө тергіш еттерді басып тексергенде ауырмайтыны анық талды Тө мендегі алдын ала қ ойылатын нақ тамның қ айсысы сай келеді: //

Шық шыт буынның артрозы//

Шық шыт буынының созылмалы артриті//

+Шық шыт буынының ауырмалы дисфункция синдромы//

Шық шыт буынының жедел артриті//

Шық шыттың жедел спецификалық қ абынуы

***

66 жасар ер кісінің сол жағ ынан жоғ арғ ы ерінің коллатералдық ісінуінің салдарынан беті асимметрияланғ ан Ауыз ішінде 12-тісі қ ызыл иектің дең гейінде бұ зылғ ан, тү сі ө згерген, қ ақ қ анда қ атты ауырады, 11, 12, 13 тістердің тұ сында ұ яшық ты ө сіндінің сырт жағ ында басып кө ргенде қ атты ауыратын ортасында былқ ылдағ ы бар сің бе анық талады Ауыз ішінен жасалғ ан рентгенсуретінде 12-тістің тү бір ө зегінің қ исық тығ ынан ј ғ ана пломбаланғ аны, тү бір ұ шы маң ындағ ы сү йектің шекарасы анық емес сорылғ аны анық талады.

Операциялық ем шаралар жү ргізу ү шін қ андай жансыздандырулар жасағ ан дұ рыс деп ойлайсыз: //

Ұ яшық ты ө сіндінің екі жағ ынан инфильтрациялық жансыздандыру//

+Кө з асты жансыздандыруының сыртқ ы тә сілі мен кү рек тіс жансыздандыруын//

Тө мпешіктік жансыздандыруының ауыз сырты тә сілі мен таң дай жансыздандыруы//

Иек жансыздандыруының сыртқ ы тә сілі мен инфильтрациялық жансыздандырулар//

Берше-Дубов жә не тө мпешіктік жансыздандырудың ішкі тә сілі

***

Дә рігер 47-тісті жұ лу ү шін науқ астың оң жақ алдында тұ рды да, сол қ олдың сұ қ саусағ аын тістің тұ сындағ ы ұ яшық ты ө сіндінің ұ рт жағ ына, бас бармағ ын тіл жағ ынан қ ысып, қ алғ ан саусақ тарымен тө менгі жақ тың денесін бекіте ұ стады Кө лденең жазық тық тағ ы қ ысқ ышты тіске салып, бекіткен соң тілге қ арай қ озғ ады Жұ лу барысында тү бірлері сынып кетті Дә рігердің іс-ә рекеттерінің ішінде қ ай қ имылдары дұ рыс болмады: //

Ротация жасау керек еді//

Қ ысқ ыш дұ рыс таң далмады//

Дә рігер дұ рыс тұ рғ ан жоқ //

+Алғ ашқ ы қ имыл тіл жақ қ а жасалуы керек еді//

Сол қ олдың саусақ тары дұ рыс орналаспады

***

26 жасар ер кісі ауыз қ уысын санациялау ү шін келіп қ аралды Ү стірттік жансыздандыру арқ ылы сауыты толық бұ зылғ ан 46-тісті жұ лу керек деп жоспарланды Жансыздандыру ө з дә режесіне жеткен соң, дә рігер науқ астың оң жақ алдында тұ рып, осы тістің тұ сындағ ы ұ яшық ты ө сіндіні сол қ олының сұ қ саусағ ымен сырт жағ ынан, ал ортаң ғ ы саусағ ымен тіл жағ ынан, қ алғ ан саусақ тарымен тө менгі жақ тың денесінен қ ыса ұ стап, қ ұ с тұ мсық ты сауыттық екі ұ ртында істіктері бар қ ысқ ышты тіске салып, жылжытып, бекіткен соң алғ ашқ ы қ имылды тілге қ арай бағ ыттады Тістің қ алғ ан сауыт бө лігі сынып кеттіДә рігердің іс-ә рекеттерінің ішінде қ айсысымен келіспейсіз//

Ротация жасау керек еді//

+Қ ысқ ыш дұ рыс таң далмады//

Дә рігер дұ рыс тұ рғ ан жоқ //

Алғ ашқ ы қ имыл ұ рт жақ қ а бағ ытталуы керек еді//

Сол қ олдың саусақ тары басқ аша орналасуы керек еді

***

26 жасар жігіт дә рігер стоматолог-хирургқ а жоғ арғ ы оң жағ ындағ ы тісінің бірнеше ай бойы ұ дайы, сыздап ауырып мазалап жү ргенін шағ ымдап келді Тексеру барысында 12-тісінің пломбаланғ аны, осы тістің тү бірі маң ында жылан кө здің бары, қ ақ қ анда аздап ауыратыны анық талды Тістің маң ындағ ы шырышты қ абық та ө згерістер жоқ Рентген суретінде 12 тістің тү бір ұ шы маң ында сү йектің кө лемді деструкцияланғ ан шекарасы анық емес ошағ ы анық талды Тө мендегі оперативтік емдердің ішінде қ айсысы шипалы болады: //

Тісті жұ лу//

Тісті жұ лып, қ айта отырғ ызу//

+Тістің тү бір ұ шын кесу//

Сауыты мен тү бірін бірге кесу//

Сауыты мен тү бірін кесіп алып тастау

***

Клиникағ а алыс ауылдан жағ дайы ө те ауыр 18 жасар қ ыз бала жеткізілді Анамнезін сұ рап анық тау мү мкін емес Тексеру барысында оң жағ ындағ ы жоғ арғ ы жә не тө менгі қ абақ тарының ісініп кеткені, экзофтальм, хемоз, кө з алмасын басқ ан кезде қ атты ауыратыны анық талды Ретробульбалық кең істікті ашу жолдары жайлы дә рігерлік консилиум шақ ырылды Рентген суретінде жоғ арғ ы жақ қ уысының оң жағ ынан бір ың ғ ай кө лең келенгені анық талды Тө мендегі операциялық жолдардың қ айсысы шипалы ә рі дұ рыс болар еді: //

Кө з ұ ясын жоғ арғ ы жә не тө менгі қ апбақ тарды айналдырып ішінен тілу//

Кө з ұ ясына жоғ арғ ы ішкі қ абырғ асы арқ ылы кесу//

Кө з ұ ясының жоғ арғ ы жә не тө менгі шеттерінен//

+Гайморотомия жә не жоғ арғ ы жақ қ уысының жоғ арғ ы қ абырғ асын тесу арқ ылы//

Кө з ұ ясының жоғ арғ ы сыртқ ы бұ рышынан кесіп контрапертура жасау арқ ылы

***

Клиникағ а 18 жасар жігіт жұ тынғ анда ауыратынын, ауызының шектеліп ашылғ анына бір апта болғ анын шағ ымдап келді Тө менгі жағ ының сол жақ бұ рышының астында тығ ыз сің бе бар Ауызы шектеліп ашылады Берше жансыздандыруын жасағ ан соң ауызы ашылды Сол жақ тағ ы ретромолярлық аймақ пен қ анат тә різді тө менгі жақ қ атпарыны қ ызарып ісінген 38- тістің дисталды бұ дырлары ісінген бү ркеніштің астында жатыр Тө мендегі операциялық жолдың қ айсысы шипалы болады: //

Қ анат тә різді тө менгі жақ қ атпарының бойымен тілу арқ ылы//

Тө менгі жақ тың тө менгі қ ырынан 1, 5-2, 0 смтө мен тілу арқ ылы//

Тө менгі жақ тың тө менгі қ ырынан 1, 5 смтө мен ә рі оғ ан паралельді етіп тілу//

+Тө менгі жақ тың бұ рышының шетінен 1, 5-2, 0 см айналдыра тілу арқ ылы//

Ауыз ішінен сол жағ ынан жақ -тіл жү лгесі бойымен тілу арқ ылы

***

Вартонов ө зегіндегі тасты алып тастау ү шін дә рігер тіл жансыздандыпуын жасады Ө зекті тастың арт жағ ынан қ оршағ ан тіндерімен бірге тікті Тастың ү стіндегі шырышты қ абық ты тіліп, тасты алып тастағ ан соң, жараны қ абатымен тігіп шық ты Дә рігердің қ андай қ ателік жіберді: //

Анестезия дұ рыс таң далмады//

Дұ рыс тілінбеді//

Жарағ а қ ашыртқ ы қ ою керек еді//

+Операциядан кейін жараны тікпеу керек еді//

Тастың арт жағ ынан тіндерді тікпеу керек еді

***

Қ абылдау бө ліміне самай асты аймағ ының ірің деген гематомасын оперативтік жолмен ашу тә сілі қ абылданды Ірің ді ошақ қ ай жерден кесіліп ашылады: //

Сің бенің тө менгі қ ыры арқ ылы//

Самай етінің талшық тарының бағ ыттарына қ арай//

Бет сү йегі доғ асының астынан//

Бет сү йегі доғ асынын астынан оғ ан паралельді//

+Жоғ арғ а азу тістердің тұ сынан ө тпелі қ атпарды

***

Химиялық зертхананың қ ызыметкері 28 жасар ә йел ө ндірісте 2 сағ ат бұ рын бетінің сол жағ ын кү йдіріп алды Тө мендегі шаралардың қ айсысы осы науқ ас ү шін шипалы болады деп ойлайсыз: //

Етке антибиотиктер егу//

Кү йген жерді 96% спиртпен ө ң деу//

Вищневский майымен таң ба салу//

+Кү йген жерді соданың 2% ерітіндісімен жуу//

Кү йген жерді мұ здай сумен жуып, новокаинмен таң ба салу

***

Клиникағ а 6 сағ ат бұ рын жарақ ат алғ ан, 20 жасар жігіт сол жағ ынан тө менгі жағ ының ауыратынын, ауызының дұ рыс ашылмайтынын шағ ымдап келді Объектиті: беті сол жағ ынан тө менгі жақ тың бұ рышы маң ындағ ы жұ мсақ тіндердің ісінуінен асимметрияланғ ан Ауызы шектеліп ашылады, тістемі бұ зылғ ан Тө менгі жақ қ а оң жағ ынан қ ысым жә не Венсан белгілері оң нә тиже берді 48- тістің тұ сында сү йектің патологиялық қ озғ алысы анық талады

Тө мендегі ем-шаралардың қ айсысы шипалы болып табылады: //

Рудько аппаратын қ олдану//

Збарж аппаратын қ олдану//

Сақ пан таң басын таң у//

+Екі жақ тық қ ұ рсау салу//

Айви тә сілімен сыммен бунау

***

22 жасар еркек клиникағ а жарақ ат алғ аннан 1, 5 айдан соң ауызының дұ рыс ашылмайтынын, бетінің пішінсізденгенін шағ ымдап келді Тексеру барысында бет терісінің тү сі ө згеріссіз, сол жағ ынан бет сү йегі аймағ ының тегістелуіне байланысты беті асимметриялы Кө з шарасының тө менгі қ ырында баспалдақ белгісі анық талады Сол жағ ынан кө з асты аймағ ы мен мұ рынның қ анаты жансызданғ ан Осы клиникалық жағ дай ү шін тө мендегі тә сілдердің қ айсысы шипалы болады: //

Бет сү йегі аймағ ына контурлық пластика жасау//

Имплантация тә сілімен пішінсізденуді жою//

Аутотрансплатация тә сілімен пішінсізденуді жою//

+Бет сү йегін сындырып, орнына дұ рыс салу//

Лимберг ілгегімен бет сү йегін орнына дұ рыс салу

***

Науқ ас Л, 20 жасар ЖБӘ бө лімшесіне 2 сағ ат бұ рын белгісіз біреулер ұ рғ ан, ақ ыл-есін жоғ алтпаган, қ ұ су, жү рек айну болғ ан жоқ Қ арап тексергенде: Сол жағ ынан тө менгі жақ сү йегінің бұ рышының ісінуінен бет ә лпетінің ассиметриясы байқ алады Тері қ абаты ө згермеген Сипап тексергенде тө менгі жақ сү йегінің сол жақ бұ рышында локальды ауру сезімі бар Ауызы 3 см ашылады Тө менгі жақ тың солғ а жылжуынан тістемі ө згерген 37 тіс тұ сында шырышты қ абық жыртылғ ан, қ ан ағ ып тұ р 38 тіс І, ІІ дә режеде қ озғ алады Қ ағ ып тексергенде 37 жә не 38 тіс арасында сү йектің патологиялық қ озғ алысы анық талады Рентген суретте тікелей жә не бү йірінен тү сірілген тө менгі жақ сү йегінің сол жақ бұ рышынан сү йек тінінің бү тіндігінің бұ зылуы байқ алады 37 жә не 38 тіс арасында сү йекте саң ылау анық талады Кіші сынық жоғ ары ішке ығ ысқ ан Сіздің нақ тамаң ыз, емдеу жолы: //

Тегіс жақ ша тә різді қ ұ рсау салу//

Сү йекті сыммен тігіп остеосинтез жасау//

Минипластинкалармен остеосинтез жасау//

Васильевтің стандартты қ ұ рсауын салу//

+Тигерштедтің екі жақ тық ілгекті қ ұ рсауын салу

***

61 жасар ер кісі сол жақ танауынан су ағ атынын, осы жағ ымдағ ы кө зінің астында жан жоқ, жоғ арғ ы жақ сү йегінде салбырағ ан ө скін тә різді нә рсенің барына шағ ымдана келді Ауыз ішіндегі ө скіндер жарты жыл бұ рын тіс жұ лғ аннан кейін пайда болыпты Беті ә лпеті симметриялы, 23, 24-тістері қ озғ алмалы Жұ лынғ ан 25-тістің ұ яшығ ынан жұ мсақ ет тә різді жұ мсақ ө сінділер салбырап шығ ып тұ р Науқ астың айтуынша ө скіндер тісті жұ лғ аннан кейін бір айдан соң пайда болғ ан Аймақ тық лимфа бездері ісінген Осы ауру ү шін тө мендегі емдердің қ айсысы шипалы болып саналады: //

Сә улелеік ем//

Хирургиялық ем//

Консервативтік ем//

+Кешендік ем//

Химиялық ем

***

45 жастағ ы ер кісі жоғ арғ ы жақ сү йегінің ісінгеніне шағ ымданып келді Тексеру барысында жоғ арғ ы жақ сү йегінің алдың ғ ы бө лігінің сол жағ ында патологиялық тү зілістің барлығ ы анық талды Басып тексергенде консистенциясы тығ ыз, пішіні домалақ, шекаралары анық екені байқ алды Ауыз қ уысында 22, 23 тістердің тығ ыз орналасқ аны, шырышты қ абығ ы ашық қ ызыл тү сті Рентген суретінде 22, 23 тістердің тү бір ұ штарына тақ алғ ан қ араң ғ ыланғ ан ошақ та тығ ыздығ ы тө мен аймақ тар байқ алады Тө менгі емдердің қ айсысы осы науқ ас ү шін шипалы болады: //

Ісікті қ ырып алып кейін пластика жасау//

+Ұ яшық ты ө сіндінің бө лігін тістерімен қ осып кесіп алу//

Ісікті сау тіндердің дең гейінде қ ырып алу//

Тө менгі жақ сү йегін ісіктен 1 см қ ашық тық тан кесін алу//

Ісікті қ ырып алып, сү йек жарасын азот қ ышқ ылымен ө ң деу

***

Н атты 40 жастағ ы ер кісі мойынының қ имылдарының шектелгенін шағ ымданып келді Анамнезінде жарты жыл қ алалық онкодиспансерде мойынының сол бү ірінен кө лемді ісік алынғ ан Қ арап тексергенде тыртық тық контрактураны кө руге боладыПластикадан басқ а қ андай ә діспен тыртық ты жоюҒ а болады: //

Филатов сабақ шасымен пластика жасау//

Тамырлы аяқ шалы қ иық пен пластика жасау//

Теріні еркін кө шіру арқ ылы//

Ақ ау шеттерін сыдырып босату арқ ылы//

+Лимбергтің ү шбұ рышты қ иығ ымен пластика жасау

***

48 жасар Е атты науқ астың рентген суретінде тө менгі жағ ында бір тістің дең гейінде жің ішке ұ зындығ ы 7 мм болатын пародонт қ алтасы анық талды Осы науқ асқ а қ андай оперативтік ем қ олдануғ а болады: //

+Гингивотомия//

Гингивэктомия//

Френулопластика//

Ө ткір қ ырнау//