Туристік сұраныстың икемділігі.

. Туристік сұ раныс – ақ шамен қ амтамасыз етілген жə не нарық та ұ сынылғ ан саяхатқ а деген қ ажеттіліктің туындауы. Туристік сұ раныс бірнеше факторларғ а байланысты:

- демографиялық – халық тың саны, қ ұ рылымы, отбасының мө лшері

жне қ ұ рамы, урбандалуы, тұ тынушылардың мə дени дең гейі;

- ə леуметтік-экономикалық – халық тың жұ мыспен қ амтылуы, ең бек ақ ысының тө леу дең гейі, зейнетақ ының дең гейі, табыс бойынша халық тың таралуы;

- елдің географиялық жə не климаттық ерекшеліктері;

- тұ тынушылардың ұ лттық қ ұ рамы;

- мемлекеттің саяси жə не экономикалық тұ рақ тылығ ы;

- туристің барғ ан жеріндегі қ ауіпсіздік;

- форс-мажорлы жағ дайлар.

Біз білетініміздей туристік сұ раныс тұ тынушының табысына, бос уақ ыттың ұ зақ тығ ына, кө рсетілетін қ ызметтердің жə не тауардың бағ асына жə не басқ а да факторларғ а байланысты. Сондық тан туристік сұ раныс фактор мө лшерінің ө згеруіне қ арай ө згеріп (ө сіп немесе тө мендеп) тұ рады. Сонымен, тө ленетін демалыстың енгізілуі жə не жұ мыс ақ ысының кө терілуі туристік қ ызмет пен тауарларды пайдалануды ө сіреді. Сұ раныстың икемділігі бағ а жағ ынан жə не табыс жағ ынан болады. Сұ раныс бағ аның ө згеруіне сезімтал (икемді) болады немесе қ атты ө згермейтін (икемсіз) немесе ө те сирек икемділікті болуы мү мкін. Басқ а да тең жағ дайларда бір пайызғ а бағ аның ө суі немесе тө мендеуі сұ раныстың кө лемінің қ андай пайызғ а ө згеретіндігін бағ а бойынша сұ раныстың икемділігі (БСИ) кө рсетеді.БСИ бірнеше факторларғ а тə уелді: Біріншіден, неғ ұ рлым бə секе кү шті болса, солғ ұ рлым БСИ жоғ ары болады. Этникалық жə не іскерлік сапардан гө рі, демалып кө ң іл кө теру мақ сатымен саяхат жасауғ а сұ раныс бағ аның ө згеруіне ө те сезімтал келеді. Ə сіресе туристік " тең із-кү н-жағ ажай" ө німдер бағ асының ө згеруіне сұ раныс ө згергіш келеді, яғ ни айтсақ бір курортта кө рсетілетін қ ызмет қ ымбаттаса, адамдар басқ а сонымен бə секеде болатын арзан курортқ а ауысып соғ ан сұ ранысты кү шейтеді. БСИ-ні ө згертетін екінші факторы – уақ ытша шең бер, оның ішінде сауда шешімдері қ абылданады. Туристік сұ ранысқ а тұ тынушылар табысының ө згеруі ə серін тигізеді. Бір кө рсеткіштің басқ ағ а ə сері табыс бойынша сұ раныстың икемділігімен (ТСИ) анық талады. Туристік тауарғ а сұ раныс кө лемінің пайыздық ө згеруі тұ тынушының жиындық табысының пайыздық жағ ынан ө згеру қ атынасын ТСИ кө рсетеді.Адамдардың материалдық жағ дайының жақ саруы саяхат жасауғ а сұ ранысты кө тереді жə не оның шығ ынын ө сіреді. Адам жоғ ары табыс ə келетін жұ мыс істеуге тырысады, оның бос уақ ыты азайады, бірақ оғ ан қ арамай саяхат жасап тұ рады. Бұ ндай адамдар жоғ арғ ы дең гейдегі комфортқ а талап қ ойып қ ысқ а тү рларды таң дап алады. Туристік сұ раныстың азаюына материалдық қ ийындық тар кө п ə серін тигізе бермейді Демалысын саяхатпен ө ткізушілер, егер де қ аражат қ ыйындығ ы болса, ол саяхат жасауын тоқ татпайды. Бұ ндайда олар арзан турды сатып алады. Икемділіктің дə режесі турдың сипатына байланысты болады. Бағ а мен табыс икемділігі экономикада жалпы қ абылданғ ан, бірақ ол туристік сұ раныстың динамикасында негізгі бір ғ ана кө рсеткіш бола алмайды, оғ ан басқ а да факторлар ə сер етеді.