Халықаралық туристік нарық тауар-ақша қатынастар сферасы ретінде.

Халық аралық туризм нарығ ының сипаттамасыТауар (қ ызмет) нарығ ы – сатушы жə не сатып алушы арасындағ ы сату-сатып алу қ атынастарының жү йесі.Туристік нарық тың ерекшелігі – туристік қ ызметті ө ндірушілердің, тұ тынушылардың кə сіби бө лінуі.Кешенді туристік қ ызмет туристке ұ сынылады жə не оғ ан сатылады туристің тұ рғ ылық ты жерінде, ал саяхаттайды турист тұ рғ ылық ты жерінен тыс аудандарғ а. Сондық тан туристік қ ызмет нарығ ында тө ленген қ ызметтерге кепілдеме беретін жарнама, ақ параттық аспектілері маң ызды роль атқ арады.Нарық эффективті жұ мыс істейді, егер ү ш негізгі шарты орындалса: - ө ндірушілердің дербес бə секелестігі; - туристік қ ызметтердің сапасы жə не қ ауіпсіздігі туралы ережелердің бірдей болу; - тұ тынушылардың еркін таң дауы мү мкіндігі.Туристік нарық тың субъектісі – турларды сатушылар, яғ ни туроператор мен турагенттер, олардың контрагенттері, яғ ни қ ызметті ө ндірушілер (қ онақ ү йлер, мейрамханалар, тасымалдаушылар) жə не тұ тынушылар, яғ ни туристер болып табылады.Нарық тың маң ызды категориясын – сұ раныс жə не ұ сыныс қ ұ райды.Туристік сұ раныс – ақ шамен қ амтамасыз етілген жə не нарық та ұ сынылғ ан саяхатқ а деген қ ажеттіліктің туындауы.Туристік сұ раныс бірнеше факторларғ а байланысты: - демографиялық – халық тың саны, қ ұ рылымы, отбасының мө лшері жне қ ұ рамы, урбандалуы, тұ тынушылардың мə дени дең гейі; - ə леуметтік-экономикалық – халық тың жұ мыспен қ амтылуы, ең бек ақ ысының тө леу дең гейі, зейнетақ ының дең гейі, табыс бойынша халық тың таралуы; - елдің географиялық жə не климаттық ерекшеліктері; - тұ тынушылардың ұ лттық қ ұ рамы; - мемлекеттің саяси жə не экономикалық тұ рақ тылығ ы; - туристің барғ ан жеріндегі қ ауіпсіздік; - форс-мажорлы жағ дайлар.Туристік нарық тағ ы ұ сыныс – сатуғ а арналғ ан жə не белгілі бір бағ амен тұ тынушыларғ а ұ сынылғ ан турлардың кө лемі жə не саяхаттың бағ ыты.Сұ раныс пен ұ сыныс арасында байланыс бар. Сұ раныс ұ сынысты тудырады, ал ұ сыныс сұ ранысқ а ə сер етеді.

Ə р тү рлі мақ саты бар сатушы мен сатып алушы нарық серіктестік болып табылады. Сатушының мақ саты – турды қ ымбат бағ амен сатып, табыс табу, сатып алушының мақ саты – арзан бағ ада турды сатып алып, ө зінің рекреациялық қ ажеттілігін қ анағ аттандыру.Нарық тағ ы сатушылардың жə не сатып алушылардың кө п болуы бə секелестікті туғ ызады.Туристік қ ызмет нарығ ы халық аралық туризм нарығ ына жə не ішкі туризм нарығ ына бө лінеді.Туристік қ ызмет нарығ ы сегменттерге келесі кө рсеткіштер бойынша бө лінеді: 1) Халық.2) Ə леуметтік-экономикалық жағ дай.3) Саяхаттың мақ саты.4) Туристік қ ызметтің бағ асы.5) Нарық конъюнктурасы.6) Материалдық -техникалық базаның жағ дайы.7) Инфрақ ұ рылым.8) Жарнама қ ұ ралдары.9) Ұ лттық жə не халық аралық туризмнің ұ йымдастыру мен даму дең гейі, туроператорлардың жə не турагенттердің ролі, туризм статистикасы, туристік формальдық тар, елге кіру, елден шығ у ережелері. 10) Туристік сұ ранысы бар тауарлар (аудио-, видеоаппаратура, автомобиль, сағ ат, парфюмерия, киім жə не т.б.).Ə лемнің ə р аймағ ында туристік нарық анализінің мақ саттары келесі: - халық аралық туризм қ арқ ынды дамып келе жатқ ан аудандарды немесе керісінше халық аралық туризм дамымағ ан аудандарды идентификациялау;

- туристердің санын, олардан тү сетін табысын, динамикасын кө рсету, дə лелдеу; - халық аралық туризм экономика дамуының маң ызды элементі болатын елдерді идентификациялау.Осылардың негізінде нарық тың қ ұ рылымы туралы ақ парат жиналады жə не тур бағ дарламасы қ ұ рылады.Туристік сұ раныстың ө зіндік сипаты бар: динамизм, кө птү рлілік пен кешенділік, икемділік, кең істік пен уақ ытта шоғ ырлануы жə не т. б. Халық аралық туризм тү рлері жə не қ ызмет кө рсету формалары

Халық аралық туризм бағ ытына қ арай кіру жə не шығ у туризмі болып бө лінеді.Шығ у туризмі – бұ л туристің ө з елінен шығ ып басқ а елге саяхаты.Кіру туризмі – бұ л келуші азаматтардың ел ішіндегі саяхаты.Ұ йымдастыру бойынша туризм жоспарлы жə не ə уесқ ой болып бө лінеді.Жоспарлы туризм – бұ л туризм ұ йымдастырушылармен ұ йымдастырылғ ан туризм тү рлері. Жоспарлы туризм заң жə не нормативті актілерімен реттеледі.Ол ə лемдік туризм индустриясының негізін қ ұ райды.Ə уесқ ой туризмі – бұ л туристердің ө здерімен ұ йымдастырылғ ан саяхаттар