Жанасатынын алдын-ала болжай алады.

Қ азіргі компьютерлік графика қ олданылу ә дісі бойынша мынадай негізгі

салаларғ а бӛ лінеді:

Ғ ылыми графика. Алғ ашқ ы компьютерлер тек ғ ылыми жә не ӛ ндірістік

есептерді шығ ару ҥ шін қ олданылды. Есептерден шық қ ан нә тижелерді дҧ рыс

тҥ сіну ҥ шін оларды графикалық тҧ рғ ыда ӛ ң деп, графиктер, мен диаграммалар,

сызбалар тҧ рғ ызғ ан. Машинадағ ы алғ ашқ ы графиктерді символдық режимде

басып шығ аратын. Кейін сызбалар мен графиктерді қ ағ азғ а қ аламҧ штың

кӛ мегімен сызатын арнайы қ ҧ рылғ ылар – графиксалғ ыштар (плоттерлер) пайда

болды.Қ азіргі заманғ ы ғ ылыми компьютерлік графика ә р тҥ рлі есептеу

тә жірибелерін жҥ ргізіп, олардың нә тижесін кӛ рнекі тҥ рде кӛ рсетуге мҥ мкіндік

береді.

Іскерлік графика – қ андай да бір мекеме жҧ мысының кӛ рсеткіштерін

кӛ рнекі тҥ рде ҧ сыну ҥ шін қ олданылатын компьютерлік графиканың маң ызды

саласы. Іскерлік графиканың кӛ мегімен жоспар кӛ рсеткіштерін, есеп

қ ҧ жаттарын, статистикалық есептерді жә не т.б. объектілерді кӛ рнекі тҥ рде

ҧ сынуғ а болады. Іскерлік графиканың программалық жабдық тары электронды

кестелердің қ ҧ рамында болады.

Контрукторлық графика - инженер-конструкторлардың, архитектор-

лардың, жаң а техниканы ойлап шығ арушы ӛ нертапқ ыштардың жҧ мысында

қ олданылады. Компьютерлік графиканың бҧ л тҥ рі САПР-дың (систем

автоматизации проектирования- жобалауды автоматтандыру жҥ йесі) міндетті

элементі болып табылады. Конструкторлық графика қ ҧ ралдарын пайдалана

отырып жазық тық тағ ы кескіндерді (проекциялар, сызбалар) ғ ана емес,

кең істіктегі ҥ шӛ лшемді кескіндерді де жасауғ а болады.

Суреттеу графикасы (кӛ ркем графика) деп компьютер экранында ерікті

тҥ рде сурет салу мен сызуды айтады. Суреттеу графикасының пакеттері жалпы

мақ сатта пайдаланылатын қ олданбалы программалық жасақ тамалардың

қ атарына енеді. Суреттеу графикасында қ олданылатын қ арапайым

программалық жабдық тарды графикалық редакторлар деп атайды.

Жарнамалық графика – теледидар пайда болғ аннан кейін танымал бола

бастады. Қ азір компьютердің кӛ мегімен жарнамалық роликтер, мультфильмдер,

компьютерлік ойындар, видеодә рістер мен видеопрезентациялар жасалады.

Оларды жасау ҥ шін қ олданылатын графикалық пакеттер осы мақ сатта

қ олданылатын компьютерлердің жады мен жҧ мыс істеу жылдамдығ ына ҥ лкен

талап қ ояды. Осы графикалық пакеттердің басты ерекшелігі ретінде олардың

шыншыл кескіндер мен «қ озғ алатын суреттерді» жасау мҥ мкіндігін айтуғ а

болады. Ҥ шӛ лшемді объектілерден тҧ ратын суреттерді салу, оларды бҧ ру,

жақ ындату, аластату, деформациялау ҥ лкен кӛ лемде математикалық

есептеулерді қ ажет етеді. Мысалғ а, объектінің жарық тылық дең гейін сол

объектіге тҥ сіп тҧ рғ ан жарық кӛ зін, оны қ оршағ ан заттардың, олардың

кӛ лең келерін есепке ала отырып бейнелеу ҥ шін оптиканың заң дарын есепке

алатын кҥ рделі есептеулерді жҥ ргізу қ ажет

Компьютерлік анимация деп дисплей экранында қ озғ алатын

кескіндерді жасау ӛ нерін айтады. Суретші қ озғ алатын объектінің бастапқ ы

жә не соң ғ ы қ алпын бейнелейтін суреттерді ғ ана салады, ал осы екі суреттің

арасындағ ы барлық қ озғ алысты компьютер осы объектіні қ озғ алтуғ а қ ажетті

алдын-ала белгіленген математикалық есептеулерді орындай отырып ӛ зі

суреттеп шығ ады. Белгілі бір жиілікпен бірінен кейін бірі пайда болатын

осындай суреттердің жиынтығ ы экранда қ озғ алатын суреттерді бейнелеуге

мҥ мкіндік береді

Мультимедиа деп - компьютер экранындағ ы жоғ ары сапалы кескінді

дыбыстық сҥ йемелдеумен біріктіруді айтады. Мультимедиа қ ҧ ралдары оқ у-

ағ арту саласында, электронды ақ парат қ ҧ ралдарында жә не т.б. мақ сатта

қ олданылады. Мультимедиа мҥ мкіндіктерін толық пайдалану ҥ шін

компьютерге арнайы программаларды орнатып қ ана қ оймай, арнайы

қ ҧ рылғ ыларды қ осу қ ажет

Компьютерлік графиканың тү рлері.Компьютерлік графика ҥ ш тҥ рге:

растрлық, векторлық жә не фракталдық болып бӛ лінеді. Олар бір-бірінен

монитор экранында бейнелену жә не қ ағ аз бетіне басып шығ арылғ ан кезде

кескіндердің қ алыптасу принциптері бойынша ажыратылады

Растрлық графикада кескіндер тҥ рлі-тҥ сті нҥ ктелердің жиынтығ ынан

тҧ рады. Графикалық ақ параттың осындай нҥ ктелер жиыны немесе пиксельдер

тҥ рінде ҧ сынылуы растрлық тҥ рдегі ҧ сынылу болып табылады. Растрлық

кескінді қ ҧ райтын ә рбір пиксельдің ө з орны мен тү сі болады жә не ә р пиксельге

компьютер жадында бір ҧ яшық қ ажет. Растрлық файл нҥ ктелердің

жиынтығ ынан тҧ рады, нҥ ктелер саны айыру қ абілетімен (разрешением)

анық талады, бір дюйм нҥ ктелер саны мен ӛ лшенеді (dpi) немесе бір

сантиметрмен (dpc). Растрлық кескіннің сапасы сол кескіннің ӛ лшеміне (тігінен

жә не кӛ лденең орналасқ ан пиксельдердің саны) жә не ә р пиксельді бояуғ а

қ ажетті тҥ стердің санына тә уелді болады.

Мҧ ндай типті кескіндер Adobe Photoshop, Corel Photo, Photofinish секілді

қ уатты графикалық редакторларда ӛ ң деледі. Растрлық кескіндер векторлық

кескіндерге қ арағ анда сапасы жоғ ары, ә серлі болады. Қ арапайым

фотосуреттердің ӛ зі компьютерде растрлық кескін тҥ рінде сақ талады. Растрлық

кескіндерді Paint, Adobe Image Ready секілді программаларды қ олданып қ олдан

жасауғ а да болады

Растрлық кескіндердің артық шылық тары да, кемшіліктері де бар.

Артық шылығ ы: растрлық кескінді тҥ зетуге, ә демілей тҥ суге, яғ ни оның

кез-келген бӛ лігін ӛ згертуге болады; нҥ ктелерді қ ажет болмаса ішінара алып

тастауғ а немесе қ оюлатуғ а, сондай-ақ кескіннің ә р нҥ ктесін ақ -қ ара немесе

басқ а кез келген тҥ ске ӛ згертуге болады

Кемшілігі: растрлық кескін ӛ лшемінің масштабын ӛ згерткенде (бір

немесе бірнеше бағ ытта созу немесе сығ у) кескіннің сапасын жоғ алтатыны.

Мысалы, кескінді ҥ лкейткенде, оның кӛ рінісі дӛ рекіленіп кетсе, кішірейткенде

– кескін сапасы ӛ те нашарлап кетеді (нҥ ктелерін жоғ алтқ андық тан).

Растрлық кескіндердің тағ ы бір кемшілігі – файлдар ӛ лшемдерінің ӛ те

ҥ лкендігінде (тҥ стері неғ ҧ рлым кӛ п жә не сапасы жоғ ары болғ ан сайын, олар

соғ ҧ рлым ҥ лкен болады)

Бірақ бҧ л кемшіліктеріне қ арамастан, қ азіргі техникада растр ӛ те жоғ ары

сапалы кескін алуғ а мҥ мкіндік береді. Сондық тан растрлық кескіндер кӛ ркем

графикада кең інен қ олданылады

Растрлық графика электронды (мультимедиалық) жә не полиграфиялық

басылымдарды жасап шығ ару ҥ шін де жиі қ олдылады. Растрлық графикалық

редакторлар кӛ бінесе жаң а суреттерді салу ҥ шін емес, дайын суреттерді ӛ ң деу

ҥ шін қ олданылады. Осы мақ сатта кӛ бінесе суретшілердің қ олымен салынғ ан

дайын суреттер сканерленіп алады немесе фотосуреттер алынады. Соң ғ ы

кездері растрлық кескіндерді компьютерге енгізу ҥ шін сандық фотокамералар

мен видеокамералар кең інен қ олданылуда

Векторлық кескіндер, бҧ л - сызық, доғ а, шең бер жә не тікбҧ рыш сияқ ты

геометриялық объектілер жинағ ынан тҧ ратын кескіндер. Бҧ л жерде вектор

дегеніміз - осы объектілерді сипаттайтын мә ліметтер жиынтығ ы.

Векторлық графиканың басты артық шылығ ы оғ ан кескін сапасын

жоғ алтпай ӛ згеріс енгізуге, оң ай кішірейтуге жә не ҥ лкейтуге болатындығ ы.

Келесі артық шылығ ы - векторлық кескіндердің ақ параттық кӛ лемі растрлық

кескіндермен салыстырғ анда ә лдеқ айда аз болады. Векторлық кескіндер

СorelDRAW, Adobe illustrator, Micrografx Draw секілді векторлық графикалық