бап. Жер даулары

Жер жө нiндегi қ ұ қ ық тық қ атынастардан туындайтын даулар сот тә ртiбiмен қ аралады.

122-бап. Жер заң дарын бұ зғ андық ү шiн жауапкершiлiк

Жер заң дарының бұ зылуына кiнә лi жеке жә не заң ды тұ лғ алар, мемлекеттiк органдар мен олардың лауазымды адамдары Қ азақ стан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген тә ртiппен жауапты болады.

20-тарау. Қ ОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР ЖӘ НЕ Ө ТПЕЛI КЕЗЕҢ ЕРЕЖЕЛЕРI

123-бап. Осы Заң ның қ олданылу тә ртiбi

Осы Заң ө зi қ олданысқ а енгiзiлгеннен кейiн пайда болғ ан жер жө нiндегi қ ұ қ ық тық қ атынастарғ а қ олданылады.
Осы Заң қ олданысқ а енгiзiлгенге дейiн қ абылданғ ан, жер қ атынастарын реттейтiн нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлер осы Заң ғ а қ айшы келмейтiн бө лiгiнде қ олданылады.
Осы Заң ды қ олданысқ а енгiзген сә ттен бастап 124-баптың 6-тармағ ының қ олданылуы 2002 жылдың 31 желтоқ санына дейiн тоқ татыла тұ рсын.
Жеке жә не заң ды тұ лғ алардың 124-баптың 6-тармағ ында айқ ындалғ ан мә ртебесi 2002 жылдың 31 желтоқ санына дейiнгi кезең ге жер салығ ын тө леу жө нiндегi тұ рақ ты жер пайдаланушылар мә ртебесiне тең естiрiлiп, олар осы мерзiмге жал ақ ысын тө леуден босатылсын.
Ескерту. 123-бап ө згерді - Қ азақ стан Республикасының 2001.12.24. N 276 Заң ымен.

124-бап. Осы Заң ның қ олданысқ а енгiзiлуiне байланысты
жер учаскесіне қ ұ қ ық тардың ө згеруі

1. Жермен тығ ыз байланысты ө ндiрiстiк жә не басқ а да объектiлер салуғ а арналғ ан немесе олар салынғ ан жер учаскелерiне, оның iшiнде оларғ а қ ызмет кө рсетуге арналғ ан жер учаскелерiне бұ рын берiлген қ ұ қ ық тарды сатып алғ ан азаматтар мен мемлекеттiк емес заң ды тұ лғ алар жер учаскелерiне жеке меншiк қ ұ қ ығ ын алады.
Жер учаскелерiн аталғ ан мақ саттар ү шiн сатып алмағ ан азаматтар мен мемлекеттiк емес заң ды тұ лғ алар жер учаскелерiн меншiкке сатып алуғ а немесе жер учаскелерiне қ ұ қ ығ ын оларды меншiкке сатып алғ анғ а дейiн жалдау талаптарымен қ ысқ а мерзiмдi немесе ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалануғ а қ айта ресiмдеуге тиiс.
Егер жер учаскесiне қ ұ қ ық тарды жалдау немесе жер учаскесiн меншiкке сатып алу талаптарымен қ ысқ а мерзiмдi немесе ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалануғ а қ айта ресiмдеу жө нiндегi мiндеттердi сатып алушы иелiктен шығ арушымен шарт бойынша жү зеге асыратын болса, ондай жер учаскелерiне қ ұ қ ық тарды иелiктен алуғ а жол берiледi.
Қ азақ стан Республикасының азаматтарына ө теулi немесе ө теусiз негiзде мү лiктiк пай тү рiнде берiлген мал шаруашылығ ы қ ора-қ опсылары орналасқ ан жә не олардың қ ызметiне арналғ ан жер учаскелерi осы Заң кү шiне енгiзiлген кезден бастап олардың меншiгiне ө теусiз кө шiрiледi.
2. Кондоминиумда бар объектiлердi орналастыруғ а, пайдалануғ а жә не ұ стауғ а арналғ ан жер учаскелерi, егер осы заң да ө згеше белгiленбесе, осы Заң кү шiне енгiзiлген кү ннен бастап, белгiленген тә ртiппен кондоминиумның ү й-жайлардың меншiк иесi болып табылатын қ атысушыларының ортақ ү лестiк меншiгiне жә не кондоминиумның ү й-жайлар оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ымен немесе шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ымен тиесiлi қ атысушыларының ортақ тасып ү лестiк тұ рақ ты жер пайдалануына ауысады. Yй-жайлардың меншiк иелерi қ ұ рғ ан заң ды тұ лғ алардың меншiгiне бұ рын берiлген жер учаскелерi мұ ндай қ ұ қ ық тар пайда болғ ан кезден бастап, жер учаскесiне осы тармақ та кө зделген қ ұ қ ық тарды алу арқ ылы кондоминиум қ атысушыларының ортақ мү лкi болып танылады.
3. Осы Заң ның 82-бабының 6-тармағ ында кө зделген қ ұ қ ық тарын осы Заң кү шiне енгiзiлген кезден бастап бiр жыл iшiнде iске асырмағ ан шартты жер ү лесi қ ұ қ ығ ының иесi шартты жер ү лесiне қ ұ қ ығ ынан айрылады жә не жер учаскесi арнайы жер қ орына есептеледi.
4. Бұ рын ө здерiне тиесiлi қ ұ қ ығ ын жалғ а берген шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесi қ ұ қ ығ ының иелерi осы Заң кү шiне енгiзiлген кезден бастап ү ш жыл iшiнде жер учаскесiн уақ ытша ортақ тасып немесе бө лек жер пайдалануғ а, жалгерге уақ ытша пайдалануғ а берiлген шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ық ты алуғ а мiндеттi. Жер пайдалану қ ұ қ ығ ы пайда болғ ан кезден бастап бұ рынғ ы шарттар (шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ық ты жалдау шарты жә не жер учаскесiн жалданғ ан ү лестер есебiне жалдау шарты (ө теусiз жер пайдалану)) кү шiн жояды. Бұ дан ә рi шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ық ты жалдау шартына қ атысушылар арасындағ ы қ атынастар жер учаскесін кейінгі жер пайдалануғ а беру туралы шарт негiзiнде туындауы мү мкiн.
Егер ө зiне тиесiлi қ ұ қ ық ты жалғ а берген шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ық тың иесi осы тармақ та белгiленген мерзiм iшiнде жер учаскесiн алу қ ұ қ ығ ын iске асырмаса, оның шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ығ ы кү шiн жояды.
Ө зiнiң шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ығ ын бұ рын сату арқ ылы немесе сыйғ а тарту ретiнде берген шартты (дараландырылғ ан) жер ү лесiне қ ұ қ ық тың иесi Қ азақ стан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 159 бабында кө зделген негiздер болғ ан жағ дайда бұ л мә мiлелерге сот тә ртiбiмен дауласа алады.
5. Жер пайдалануы шартты жер ү лестерi есебiнен қ алыптастырылғ ан шаруа (фермер) қ ожалық тары мен мемлекеттiк емес заң ды тұ лғ алардың жер учаскесiне қ ұ қ ығ ын куә ландыратын қ ұ жаттар осы Заң кү шiне енгiзiлген кү ннен бастап екi жыл iшiнде уә кiлеттi органда қ айта тiркелуге тиiс. Шартты жер ү лесiне қ ұ қ ық қ а байланысты барлық даулар сот тә ртiбiмен қ аралады.
6. Бұ рын қ олданылып келген заң дарғ а сә йкес шаруа (фермер) қ ожалығ ын жә не ауыл шаруашылық ө ндiрiсiн жү ргiзуге арналғ ан жер учаскелерi тұ рақ ты немесе ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ымен берiлген жеке тұ лғ алар жә не мемлекеттiк емес заң ды тұ лғ алар осы Заң кү шiне енгiзiлген кезден бастап осы Заң да белгiленген жер учаскелерi нормалары шегiнде ең ұ зақ мерзiмге жалдау жағ дайларында бастапқ ы ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдаланушыларғ а айналады.
7. Осы баптың 6-тармағ ында кө зделген жағ дайларда жалдау ақ ысының ставкалары жер салығ ы ставкасынан аспайтындай болып белгiленедi.
8. Осы Заң кү шiне енгiзiлгенге дейiн азаматтар мен заң ды тұ лғ аларғ а бұ рын қ олданылып келген заң дарғ а сә йкес берiлген жер учаскелерiне қ ұ қ ық ты куә ландыратын қ ұ жаттар заң ды кү шiн сақ тап қ алады. Осы Заң ғ а сә йкес мұ ндай қ ұ жаттарды жер учаскелерiне меншiк қ ұ қ ығ ын немесе жер пайдалану қ ұ қ ығ ын куә ландыратын қ ұ жаттармен ауыстыру қ ұ қ ық иелерiнiң қ алауы бойынша жү зеге асырылады. Жер учаскелерiне қ ұ қ ық тарды немесе олармен жасалғ ан мә мiлелердi бұ рын берiлген заң кү шi бар қ ұ жаттар негiзiнде мемлекеттiк тiркеу кезiнде қ ұ қ ық кадастры ү шiн жетiспейтiн ақ параттың орнын толтыру Қ азақ стан Республикасы ү шiн бірың ғ ай ә дістеме бойынша жер жә не қ ұ қ ық кадастрларын жү ргізу жө ніндегі орталық атқ арушы органдар белгіленген тә ртіппен жү зеге асырылады.

Қ азақ стан Республикасының
Президенті