Бап. Жер учаскелерiн беру нормалары

1. Азаматтар мен заң ды тұ лғ аларғ а ауыл шаруашылығ ынан басқ а мақ саттар ү шiн берiлетiн жер учаскелерiнiң мө лшерi қ ызметтiң осы тү рлерiне жер бө лудiң заң дарда белгiленген тә ртiбiмен бекiтiлген нормалар бойынша не сә улет-қ ала қ ұ рылысы жә не (немесе) қ ұ рылыс қ ұ жаттамасына сә йкес белгiленедi.
2. Жер учаскелерi Қ азақ стан Республикасының азаматтарының отбасына жеке меншiкке мынадай мө лшерде тегiн берiледi:
1) ауылдық жерлерде ө зiндiк (қ осалқ ы) ү й шаруашылығ ын (ү й маң ындағ ы жә не егiстiк телiмдердi қ оса алғ анда) жү ргiзу ү шiн - суарылмайтын жерде 0, 25 гектар жә не суарылатын жерде 0, 15 гектар;
2) жеке тұ рғ ын ү й қ ұ рылысы ү шiн - 0, 10 гектар;
3) бағ бандық, сондай-ақ саяжай қ ұ рылысы ү шiн - 0, 12 гектар.
Жер учаскелерiн аталғ ан мақ саттар ү шiн қ айталап тегiн беруге жол берiлмейдi.
3. Осы баптың 2-тармағ ында келтiрiлген, жеке меншiкте, сондай-ақ тауарлы ауыл шаруашылық ө ндiрісiн жү ргізу ү шiн ұ зақ мерзiмдi жер пайдалануда болуы мү мкiн жер учаскелерiнiң шектi (ең ү лкен) мө лшерi жергiлiктi жағ дайлар мен ерекшелiктерге қ арай жергiлiктi ө кiлдi жә не атқ арушы органдардың бiрлескен шешiмдерiмен белгiленедi.
Шаруа (фермер) қ ожалық тарын жү ргiзу ү шiн жер пайдалануда болуы мү мкiн жер учаскелерiнiң шектi (ең ү лкен) мө лшерi қ ожалық тың ә рбiр мү шесiне орташа аудандық он бес жер ү лесiнен аспайтын мө лшерде белгiленедi.

36-бап. Бө лiнетiн жә не бө лiнбейтiн жер учаскелерi

1. Жер учаскесi бө лiнетiн жә не бө лiнбейтiн болуы мү мкiн. Нысаналы мақ сатын ө згертпей жә не ө ртке қ арсы, санитариялық, экологиялық, қ ұ рылыстық жә не ө зге де мiндеттi нормалар мен ережелердi бұ збай бө лiктерге бө луге болатын, бө лiнгеннен кейiн ә рқ айсысы дербес жер учаскесiн қ ұ райтын жер учаскесi бө лiнетiн жер учаскесi болады, ал олай болмағ ан жағ дайда ол бө лiнбейтiн болып табылады.
2. Жер учаскесiнiң бө лiнбейтiндiгi жер учаскесiне қ ұ қ ық ты куә ландыратын қ ұ жатта кө рсетiледi.
3. Туындайтын қ атынастардың мә нi негiзге алына отырып, осы Заң ғ а жә не жылжымайтын мү лiкке қ ұ қ ық ты мемлекеттiк тiркеу туралы заң дарғ а сә йкес, мә мiле нысанасы шартта оны сипаттап кө рсету жолымен немесе жер учаскесiнiң жоспарында жер учаскесiнiң бiр бө лiгiне белгiленетiн қ ұ қ ық тың қ олданылу аясын кө рсету арқ ылы анық талуы мү мкiн жағ дайларды қ оспағ анда, бө лінетін жер учаскесінің бір бө лігімен мә міле жасалғ ан кезде бұ л бө лiк белгiленген тә ртiппен алдын ала дербес жер учаскесiне бө лiнуге тиiс. (РҚ АО-ның ескертуі: U952727 )

37-бап. Жер учаскесiне қ ұ қ ық жә не онда орналасқ ан
ү йге (қ ұ рылысқ а, ғ имаратқ а) қ ұ қ ық

1. Yйге (қ ұ рылысқ а, ғ имаратқ а) меншiк қ ұ қ ығ ы не шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ы немесе оларды оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ы, осы заң да кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, аталғ ан ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) орналасқ ан жер учаскесiне заң дарда белгiленген тә ртiппен меншiк қ ұ қ ығ ын (осы Заң ның 18-бабы) не тұ рақ ты жер пайдалану қ ұ қ ығ ын (осы Заң ның 27-бабы) немесе ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ын (осы Заң ның 28-бабы) ә передi. Егер жер учаскесiнде орналасқ ан бiрнеше ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) екi немесе одан да кө п тұ лғ аның бө лек (дара) немесе ортақ меншiгiнде болса, жер учаскесi олардың ортақ ү лестiк меншiгiне, ал заң актiлерiнде белгiленген жағ дайларда бiрлескен ортақ меншiгiне (ортақ тасып жер пайдалануына) ауысады.
Аталғ ан қ ұ қ ық тарды бiр-бiрiнен ажыратуғ а болмайды.
2. Yйлерге (қ ұ рылыстарғ а, ғ имараттарғ а) (аяқ талмағ ан қ ұ рылысты қ оса алғ анда) жә не басқ а да жылжымайтын мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ы не шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ы немесе оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ы ауысқ ан жағ дайда бү кiл жер учаскесiне не ү й (қ ұ рылыс, ғ имарат) иелiктен алынғ ан кезде оның дербес жер учаскесi болып бө лiнген белгiлi бiр бө лiгiне меншiк қ ұ қ ығ ы, ал осы заң да белгiленген жағ дайларда, тұ рақ ты немесе ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ы, егер жер учаскесi бө лiнбесе немесе бө луге болмайтындығ ына байланысты бө лiнбеуге тиiстi болса, жер учаскесiне ортақ меншiк қ ұ қ ығ ындағ ы немесе ортақ тасып жер пайдалану қ ұ қ ығ ындағ ы ү лесi сатып алушығ а ауысады.
Жер учаскесiн бө лген кезде ү йдi (қ ұ рылысты, ғ имаратты) сатып алушығ а бө лiнетiн жер учаскесiнiң ү й (қ ұ рылыс, ғ имарат) орналасқ ан жә не оны пайдалану ү шiн қ ажеттi бө лiгi бө лiп беріледi. Тараптардың келiсiмi бойынша ү йдi (қ ұ рылысты, ғ имаратты) сатып алушығ а жер учаскесiнiң ү йдi (қ ұ рылысты, ғ имаратты) пайдалану жә не кү тiп ұ стау ү шiн қ ажет болатын бө лiктен ү лкен бө лiгi берiлуi мү мкiн.
Егер аталғ ан учаске бө лiнбейтiн болса не онда орналасқ ан, иеліктен шығ ару нысанасы болып табылатын ү йлердi (қ ұ рылыстарды, ғ имараттарды) кү туге ә дейi арналғ ан болса, ол жылжымайтын мү лiктi сатып алушығ а толық ауысады.
3. Ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) орналасқ ан, сондай-ақ оларды пайдалануғ а арналғ ан жер учаскесiне меншiк қ ұ қ ығ ын не тұ рақ ты немесе уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ын иелiктен алуғ а аталғ ан жылжымайтын мү лiктi тиiсiнше иелiктен алмайынша жол берiлмейдi.
4. Жер пайдаланушының ө зiне тиесiлi ү йлердi (қ ұ рылыстарды, ғ имараттарды) уақ ытша пайдалануғ а беруi аталғ ан ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) орналасқ ан жә не оларды пайдалануғ а арналғ ан жер учаскесiнiң дә л сондай мерзiмге уақ ытша жер пайдалануғ а берiлуiне жеткiзедi.
Ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) орналасқ ан жә не оларды пайдалануғ а арналғ ан жер учаскесiн басқ а тұ лғ ағ а уақ ытша жер пайдалануғ а беруге аталғ ан жылжымайтын мү лiк тиiсiнше уақ ытша пайдалануғ а берiлмейiнше рұ қ сат етiлмейдi.
5. Жер пайдаланушының ө зiне тиесiлi жер пайдалану қ ұ қ ығ ын басқ а тұ лғ аларғ а иелiктен шығ арып беруге қ ұ қ ығ ы болмағ ан жағ дайда, егер осы заң да ө згеше белгiленбесе, оның сол учаскеде орналасқ ан ү йдi (қ ұ рылысты, ғ имаратты) де иелiктен айыруғ а қ ұ қ ығ ы жоқ.
6. Уақ ытша жер пайдаланушы осы Заң ның 47-бабы 1-тармағ ының
5) тармақ шасында белгiленген тә ртiппен жер учаскесiне жер учаскесi меншiк иесiнiң рұ қ сатымен жә не тиiстi қ ызметтердiң келiсiмдерi болғ ан жағ дайда тұ рғ ызылғ ан ү йге (қ ұ рылысқ а, ғ имаратқ а) меншiк қ ұ қ ығ ын сатып алғ ан реттерде жер учаскесi шарт мерзiмi бiткеннен кейiн қ айтарылуғ а тиiс. Тараптардың келiсiмiмен бө тен жер учаскесiне тұ рғ ызылғ ан ү йлердiң (қ ұ рылыстардың, ғ имараттардың) меншiк иесi қ ұ қ ығ ын iске асырудың ө зге де тә ртiбi белгiленуi мү мкiн.

38-бап. Жер учаскесiне ортақ меншiк немесе
ортақ тасып жер пайдалану

1. Екi немесе бiрнеше тұ лғ аның меншiгiндегi жер учаскесi оларғ а ортақ меншiк қ ұ қ ығ ымен тиесiлi болады.
2. Жер учаскесiне ортақ меншiк заң актiлерiнде кө зделген реттерде учаске бө лiнбейтiн болғ ан жағ дайда (осы Заң ның 36-бабы), сондай-ақ меншiк иелерi ө здерiне тиесiлi жер учаскелерiн бiр учаскеге ерікті тү рде бiрiктiрген кезде пайда болады.
3. Жер учаскесi ә рбiр меншiк иесiнiң ү лесi анық талғ ан (ү лестiк меншiк) немесе ү лестер анық талмағ ан (бiрлескен меншiк) ортақ меншiкте болуы мү мкiн.
4. Ортақ тасып жер пайдалану қ ұ қ ығ ы осы баптың 1, 2, 3-тармақ тарында кө зделген негiздерде пайда болады.
5. Егер заң актiлерiнде ө згеше белгiленбесе, ортақ ү лестiк меншiктегi немесе ортақ тасып ү лестiк жер пайдаланудағ ы жер учаскесiндегi жер ү лестерi жер қ ұ қ ық тары мен мiндеттерiнiң дербес объектiсi болып табылады.
6. Ортақ меншiктегi (ортақ тасып жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн пайдалану тә ртiбi ортақ меншiкке (ортақ тасып жер пайдалануғ а) қ атысушылар арасындағ ы шартпен белгiленедi. Олардың арасында келiсiмге қ ол жеткiзiлмеген жағ дайда пайдалану тә ртiбiн сот белгiлейдi. Жер учаскесiн пайдалану тә ртiбi туралы қ атысушылардың келiсiмi немесе соттың шешiмi жылжымайтын мү лiкке қ ұ қ ық тарды мемлекеттiк тiркеудi жү зеге асыратын органда тiркелуге тиiс.

39-бап. Ортақ ү лестiк меншiктегi немесе ортақ тасып
ү лестiк жер пайдаланудағ ы жер ү лесiн анық тау
тә ртiбi

1. Егер учаскеге ортақ ү лестiк меншiкке (ортақ тасып ү лестiк жер пайдалануғ а) қ атысушылардың жер ү лестерiнiң мө лшерi заң дар негiзiнде анық тауғ а мү мкiн болмаса жә не оның барлық қ атысушыларының келiсiмiмен белгiленбесе, жер ү лестерi тең болып есептеледi.
2. Ортақ ү лестiк меншiктiң (ортақ тасып ү лестiк жер пайдаланудың) барлық қ атысушыларының келiсiмiмен олардың ә рқ айсысының ортақ жер учаскесiн сатып алуғ а жә не игеруге қ осқ ан ү лесiне қ арай олардың жер ү лестерiн анық тау мен ө згерту тә ртiбi белгiленуi мү мкiн.

40-бап. Ортақ ү лестiк меншiктегi (ортақ тасып ү лестiк
жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн бө лу жә не одан
ү лестi бө лiп шығ ару

1. Ортақ ү лестiк меншiктiң (ортақ тасып ү лестiк жер пайдаланудың) қ атысушылары ортақ жер учаскесiн бө лудiң ә дiсi мен шарттары жө нiнде келiсiмге келе алмағ ан жағ дайда ә рбiр қ атысушы ортақ жер учаскесiнен ө зiнiң жер ү лесiн нақ ты (орналасқ ан жерiнде) бө лiп берудi талап етуге қ ұ қ ылы, бұ ғ ан осы Заң ның 44-бабының 2-тармағ ында кө зделген жағ дайлар мен заң актiлерiнде белгiленген басқ а да жағ дайлар қ осылмайды.
2. Егер жер ү лесiн нақ ты бө лiп беруге заң актiлерiнде жол берiлмесе немесе жер учаскесіне жә не онымен тығ ыз байланысты нә рсенің бә ріне қ исынсыз залал келтiрмей жасалмайтын болса, бө лiнiп шығ атын меншiк иесiнiң (жер пайдаланушының) ортақ ү лестiк меншiкке (ортақ тасып жер пайдалануғ а) басқ а қ атысушылардан ө зiнiң жер ү лесiнiң қ ұ нын тө летуге қ ұ қ ығ ы бар, бұ ғ ан жер ү лесi кондоминиум объектiсiнiң қ ұ рамында болатын жағ дай қ осылмайды.

41-бап. Ортақ бiрлескен меншiктегi (ортақ таса бiрлесiп
жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн бө лу

1. Ортақ бiрлескен меншiктегi (ортақ таса бiрлесiп жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн бө лудi ә рбiр қ атысушының жер ү лесi алдын ала анық талғ ан жағ дайда жү зеге асыруғ а болады.
2. Егер заң актiлерiнде немесе қ атысушылардың келiсiмiнде ө згеше кө зделмесе, ортақ бiрлескен меншiктегi (ортақ таса бiрлесiп жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн бө лу кезiнде ә рбiр қ атысушының ү лесi тең болып есептеледi.
3. Ортақ бiрлескен меншiктегi (ортақ таса бiрлесiп жер пайдаланудағ ы) жер учаскесiн бө лудiң шарттары мен тә ртiбi, қ атысушылар арасындағ ы қ атынастардың мә нiнен ө згеше туындамаса, осы Заң ның 39 жә не 40-баптарына сә йкес белгiленедi.

42-бап. Бө лiнбейтiн болып танылғ ан жер учаскесiн бө луге
жол берiлмейтiндiгi

1. Егер жер учаскесi осы Заң ның 36-бабына сә йкес бө лiнбейтiн болып танылса, оны бө луге жә не одан жер ү лесiн нақ ты бө лiп алуғ а жол берiлмейдi.
2. Бұ л жағ дайда ү лестiк немесе бiрлескен меншiктiң (жер пайдаланудың) бө лiнiп шығ атын қ атысушысының, кондоминиум объектiлерiн қ оспағ анда, жер учаскесiне ортақ меншiктiң (ортақ тасып жер пайдаланудың) басқ а қ атысушыларынан ө зiнiң жер ү лесiнiң қ ұ нын тө летiп алуғ а қ ұ қ ығ ы бар.

43-бап. Жер учаскесiне ерлi-зайыптылардың ортақ
меншiгi

1. Ерлi-зайыптыларғ а тиесiлi меншiк қ ұ қ ығ ының немесе жер пайдалану қ ұ қ ығ ының қ ұ қ ық тық режимi Қ азақ стан Республикасының азаматтық жә не ерлi-зайыптылар арасындағ ы мү лiктiк қ атынастарды реттейтiн неке-отбасы заң дарында кө зделген нормаларғ а сә йкес белгiленедi. (РҚ АО-ның ескертуі: K941000, Z980321 )
2. Ерлi-зайыптыларғ а олар некеге тұ рғ анғ а дейiн тиесiлi болғ ан, сондай-ақ олардың мұ рагерлiк тә ртiбiмен, сыйғ а алғ ан жер учаскелерi мен жер ү лестерi олардың ә рқ айсысының меншiгiнде (жер пайдалануында) болады.
Егер некеде тұ рғ ан кезiнде ерлi-зайыптылардың ортақ мү лкi есебiнен осы жер учаскелерiнiң қ ұ нын едә уiр арттыратын ең бек сiң iрiлгенi анық талса жә не ерлi-зайыптылар арасындағ ы шартта ө згеше кө зделмесе, ерлi-зайыптылардың ә рқ айсысының жер учаскелерi олардың бiрлескен меншiгi (бiрлесiп жер пайдалануы) болып танылуы мү мкiн.
3. Ерлi-зайыптылардың қ алауы бойынша жерге меншiк қ ұ қ ығ ын (жер пайдалану қ ұ қ ығ ын) куә ландыратын қ ұ жаттарғ а жер учаскесiнiң қ андай қ ұ қ ық пен сатып алынғ аны (ортақ бiрлескен немесе ортақ ү лестiк меншiк, ортақ таса бiрлесiп жер пайдалану немесе ортақ таса бiрлесiп ү лестiк жер пайдалану) кө рсетiле отырып, ерлi-зайыптылардың екеуiнiң де аты-жө нi енгiзiлуi мү мкiн.
4. Жер учаскесiн бө лу кезiнде ерлi-зайыптылардың бiрлескен меншiктегi (бiрлесiп жер пайдаланудағ ы) ү лестерiн анық тау тә ртiбi осы Заң ның 41-бабымен белгiленедi.

44-бап. Ортақ жер учаскесiндегi жылжымайтын
мү лікке меншiк қ ұ қ ығ ы

1. Егер ортақ жер учаскесiн пайдаланудың заң актiлерiнде немесе шартта белгiленген талаптарына қ айшы келмесе, ортақ жер учаскесiндегi жылжымайтын мү лiк меншiк иесiнiң осы жылжымайтын мү лiктi ө з қ алауы бойынша иеленуге, пайдалануғ а жә не оғ ан билiк етуге, соның iшiнде тиiстi ү йлердi (қ ұ рылыстарды, ғ имараттарды) бұ зуғ а қ ұ қ ығ ы бар.
2. Ортақ жер учаскесiндегi жылжымайтын мү лiкке меншiк қ ұ қ ығ ы басқ а тұ лғ ағ а ауысқ ан кезде, егер осы заң да ө згеше белгiленбесе, жер учаскесiне ол жылжымайтын мү лiктiң бұ рынғ ы меншiк иесiнде болғ ан кө лемде қ ұ қ ық алады.

45-бап. Бiрнеше пә терi жә не (немесе) кiсi тұ рмайтын
ү й-жайлары бар ү й жә не кондоминиумның басқ а
да объектiлерi жанындағ ы жер учаскесiне қ ұ қ ық

1. Кө п пә терлi ү йдi немесе кондоминиумның ө зге де объектiсiн орналастыру, пайдалану, ұ стау ү шiн қ ажеттi жер учаскесi белгiленген тә ртiппен кондоминиум объектiсi қ ұ рамында болатын ү й-жайлардың меншiк иелерiнiң ортақ ү лестiк меншiгiне ө тедi.
Егер осы Заң да ө згеше белгiленбесе, ө здерiне ү й-жайлар шаруашылық жү ргiзу қ ұ қ ығ ымен немесе оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ымен тиесiлi болатын кондоминиум қ атысушылары - мемлекеттiк жер пайдаланушылар жер учаскелерiне белгiленген тә ртiппен ортақ тасып тұ рақ ты жер пайдалану қ ұ қ ығ ын алады.
Қ азақ стан Республикасының аумағ ында жер учаскелерi меншiк қ ұ қ ығ ымен немесе тұ рақ ты жер пайдалану қ ұ қ ығ ымен тиесiлi бола алмайтын кондоминиум қ атысушыларының жер учаскесiне қ ұ қ ық тары осы Заң ның 5-бабының 7-тармағ ына сә йкес анық талады.
Кондоминиум объектiсiнiң қ ұ рамына кiретiн жер учаскесiн бө луге кондоминиумғ а барлық қ атысушылардың жазбаша келiсiмiмен санитариялық -гигиеналық, экологиялық, ө ртке қ арсы, қ ұ рылыс жә не басқ а да нормалар сақ талғ ан жағ дайда жол берiледi.
2. Yй-жайдың ә рбiр меншiк иесiнiң (ө зге де қ ұ қ ық иесiнiң) ортақ мү лiктегi ү лесi оғ ан тиесілi бө лек (дара) меншiктегi (ө зге де заттық қ ұ қ ық тағ ы) ү й-жайдан бө лiнбейдi. Егер кондоминиум қ атысушыларының келiсiмiнде ө згеше белгiленбесе, ү лестiң мө лшерi бө лек (дара) меншiктегi (ө зге де заттық қ ұ қ ық тағ ы) тұ рғ ын ү й-жайдың пайдалы алаң ы мен кiсi тұ рмайтын ү й-жай алаң ының осы кондоминиум объектiсiндегi барлық тұ рғ ын ү й-жайдың пайдалы алаң ының жә не барлық кiсi тұ рмайтын ү й-жай алаң ының жиынтығ ына қ атынасы арқ ылы анық талады. Мұ ндай ү лесті нақ ты бө лiп беруге болмайды (мiнсiз ү лес).
Ү йдiң iргетасынан тыс (шегiнен тыс) орналасқ ан жер учаскесiн пайдалану тә ртiбi кондоминиум қ атысушыларының келiсiмiмен, қ оғ амдық мү дделерді, санитариялық -гигиеналық, экологиялық, ө ртке қ арсы, қ ала қ ұ рылысы жә не басқ а да нормаларды сақ тау шартымен белгiленедi.
3. Ү й (қ ұ рылыс, ғ имарат) жанындағ ы жер учаскесiн, бұ л жер учаскесi ү йдiң (қ ұ рылыстың, ғ имараттың) қ аң қ асынан тыс орналасқ ан жә не оны пайдалану кондоминиум объектiсiнiң қ ұ рамына кiретiн жер учаскесiн пайдалану талаптарына, сондай-ақ санитариялық -гигиеналық, экологиялық, ө ртке қ арсы, қ ұ рылыс жә не басқ а нормаларғ а қ айшы келмейтiн жағ дайларда кісі тұ рмайтын ү й-жайлардың жұ мыс iстеуiнiң технологиялық қ ажеттерiн қ амтамасыз ету керек болғ ан реттерде кондоминиум қ атысушыларының бө лек меншiгiне берiлуi мү мкiн.
4. Пә терге (ү й-жайғ а) меншiк қ ұ қ ығ ының басқ а тұ лғ ағ а ауысуы жер учаскесiне (жер учаскелерiне) қ ұ қ ық тағ ы тиiстi ү лестiң пә тердi (ү й-жайды) сатып алушығ а ауысуына жеткiзедi.
5. Ортақ меншiктi басқ ару жә не оны пайдалану, бү кiл ү йдi (жайды, қ ұ рылысты, ғ имаратты) жә не ү й жанындағ ы жер учаскесiн (жер учаскелерiн) тиiсiнше кү тiп ұ стау ү шiн кондоминиумғ а қ атысушылар заң дарғ а сә йкес кондоминиум объектiсiн басқ ару нысанын таң дап алады. (РҚ АО-ның ескертуі: P971813, V980637 )
6. Кондоминиумғ а қ атысушылардың ортақ меншiгiндегi (ортақ тасып жер пайдалануындағ ы) жер учаскесiне қ ұ қ ық ты iске асыру, сондай-ақ жер ү шiн ақ ы тө леу Қ азақ стан Республикасының заң дарында кө зделген тә ртiп пен жағ дайларда жү зеге асырылады.
7. Гараж, саяжай жә не басқ а тұ тыну кооперативтерiнде қ атысушылардың ортақ меншiктегi жер учаскелерiне қ ұ қ ық тарына кондоминиум туралы нормалар қ олданылады.

46-бап. Жеке меншiктегi жер учаскесiнен жә не жер
пайдалану қ ұ қ ығ ынан ө ндiрiп алу

1. Жеке меншiктегi жер учаскесi, сондай-ақ тұ рақ ты жә не ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ы жеке жә не заң ды тұ лғ алар мү лкiнiң қ ұ рамына кiредi, банкрот деп танылғ ан жағ дайларды қ оса алғ анда, олар ө з мiндеттемелерi бойынша осы мү лiкпен жауап бередi.
Ө ндiрiп алуды осы Заң ның 26-бабының 2-тармағ ында келтiрiлген, сондай-ақ мемлекеттiк жер пайдаланушыларғ а тиесiлi жерге қ олдануғ а болмайды, бұ ғ ан осы Заң ның 30-бабының 3-тармағ ында кө зделген жағ дайлар қ осылмайды.
2. Жер учаскесi мен тұ рақ ты жә не ұ зақ мерзiмдi уақ ытша жер пайдалану қ ұ қ ығ ынан ө ндiрiп алу азаматтық жә не азаматтық iс жү ргiзу заң дарында белгiленген тә ртiппен жү ргiзiлiп, ол жылжымайтын мү лiкке қ ұ қ ық тарды мемлекеттiк тiркеудi жү зеге асыратын органда тiркеледi. (РҚ АО-ның ескертуі: U952727 )

6-тарау. ЖЕР УЧАСКЕЛЕРI МЕНШIК ИЕЛЕРIНIҢ ЖӘ НЕ ЖЕР ПАЙДАЛАНУШЫЛАРДЫҢ Қ Ұ Қ ЫҚ ТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

47-бап. Жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер
пайдаланушылардың қ ұ қ ық тары

1. Егер осы Заң мен ө зге де заң актiлерiнде ө згеше белгiленбесе, жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың:
1) жер учаскесiн оның нысанасынан туындайтын мақ сатта пайдалана отырып, жерде дербес шаруашылық жү ргiзуге;
2) ауыл шаруашылық жә не ө зге де дақ ылдар егiстерiне жә не отырғ ызылғ ан кө шеттерге, ө ндiрiлген ауыл шаруашылық ө нiмi мен жер учаскесiн пайдалану нә тижесiнде алынғ ан ө зге де ө нiмге жә не оны ө ткiзуден тү скен табысқ а меншiк, шаруашылық жү ргiзу, оралымды басқ ару;
3) ө з шаруашылығ ының қ ажеттерi ү шiн жер учаскесiнде бар қ ұ мды, сазды, қ иыршық тасты жә не басқ а да жалпы таралғ ан пайдалы қ азбаларды, шымтезектi, екпелердi, жерү стi жә не жерасты суларын кейiннен мә мiлелер жасасу ниетiн кө здемей, белгiленген тә ртiппен пайдалану, сондай-ақ жердiң ө зге де пайдалы қ асиеттерiн пайдалану;
4) жер учаскесi мемлекеттiк қ ажеттер ү шiн алып қ ойылғ ан (сатып алынғ ан) жағ дайда келтiрiлген залалды толық кө лемiнде ө тетiп алу;
5) меншiк, шаруашылық жү ргiзу, оралымды басқ ару қ ұ қ ығ ымен жер учаскесiнiң нысаналы мақ сатына қ айшы келмейтiн тұ рғ ын ү йлер, ө ндiрiстiк, тұ рмыстық жә не ө зге де ү йлер (қ ұ рылыстар, ғ имараттар) салу;
6) белгiленген қ ұ рылыс, экологиялық, санитариялық -гигиеналық жә не ө зге де арнаулы талаптарғ а сә йкес суландыру, қ ұ рғ ату жә не ө зге де мелиорациялық жұ мыстар жү ргізу, тоғ андар мен ө зге де суаттар жасау қ ұ қ ығ ы бар.
2. Уақ ытша жер пайдаланушылар ү шiн осы баптың 1-тармағ ының 2), 3), 5) жә не 6) тармақ шаларында кө зделген ө кiлеттiк жер учаскесiн беру актiсiмен немесе жалдау шартымен (ө теусiз уақ ытша жер пайдалану туралы шартпен) шектелуi мү мкiн.

48-бап. Жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер
пайдаланушылардың мiндеттерi

1. Жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылар:
1) жердi оның нысаналы мақ сатына сә йкес, ал уақ ытша жер пайдаланғ ан кезде - жер учаскесiн беру актiсiне немесе жалдау шартына (ө теусiз уақ ытша жер пайдалану шартына) сә йкес пайдалануғ а;
2) тиiстi санитариялық жә не экологиялық талаптарғ а сә йкес келетiн ө ндiрiс технологиясын қ олдануғ а, халық тың денсаулығ ы мен қ оршағ ан ортағ а зиян келтiрiлуiне, ө здерi жү зеге асыратын шаруашылық жә не ө зге де қ ызмет нә тижесiнде санитариялық -эпидемиологиялық, радиациялық жә не экологиялық жағ дайдың нашарлатылуына жол бермеуге;
3) топырақ тың қ ұ нарлылығ ын нашарлатпауғ а, осы Заң ның 107-бабында кө зделген жер қ орғ ау жө нiндегi шараларды жү зеге асыруғ а;
4) жер салығ ын (жалдау ақ ысын) жә не заң дар мен шартта кө зделген басқ а да тө лемдердi уақ тылы тө леуге;
5) орман, су ресурстары мен басқ а да табиғ и ресурстарды пайдалану тә ртiбiн сақ тауғ а, жер учаскесiнде орналасқ ан, заң дарғ а сә йкес мемлекет қ орғ айтын тарих, сә улет ескерткiштерi, археологиялық мұ ра мен басқ а да объектiлердiң қ орғ алуын қ амтамасыз етуге;
6) жер учаскесiнде шаруашылық жә не ө зге де қ ызметтi жү зеге асырғ ан кезде қ ұ рылыс, экологиялық, санитариялық -гигиеналық жә не ө зге де арнаулы талаптардың (нормалардың, ережелердiң, нормативтердiң) сақ талуын қ амтамасыз етуге;
7) жердiң жай-кү йi мен пайдаланылуы туралы жер заң дарында белгiленген мә лiметтердi мемлекеттiк органдарғ а уақ тылы табыс етіп отыруғ а;
8) басқ а меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардың қ ұ қ ық тарын бұ збауғ а;
9) топырақ тың қ ұ нарлы қ абатын сыдырып алу оның бiржола жоғ алуын болғ ызбау ү шiн қ ажет болғ ан жағ дайларды қ оспағ анда, басқ а тұ лғ аларғ а сату немесе беру мақ сатымен қ ұ нарлы қ абатты сыдырып алуғ а жол бермеуге;
10) осы Заң да кө зделген тә ртiппен сервитуттар берiлуiн қ амтамасыз етуге мiндеттi.
2. Жер пайдаланушылардың заң актiлерiнде жә не уақ ытша жер пайдалану туралы шарттарда кө зделген басқ а да мiндеттерi болуы мү мкiн.
3. Жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен учаскедегi жер пайдаланушылар, егер осы Заң да ө згеше кө зделмесе, жер учаскесiне ауыртпалық тар артатын барлық мiндеттердi (оны мақ саты бойынша пайдалануды, сервитуттар берудi, салық тар мен ө зге де мiндеттi тө лемдердi тө леудi жә не басқ аларын) орындайды.
Жер учаскесiн пайдаланудың нысаналы мақ саты мен режимiн, сервитуттарды жә не нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлер негiзiнде белгіленген басқ а да пайдалану талаптарын жер учаскесi меншiк иесiнің немесе жер пайдаланушының ө з бетiмен ө згертуiне болмайды.

49-бап. Осы Заң ғ а сә йкес жер учаскесiне қ ұ қ ық тары бола
алмайтын жер учаскелерiнiң меншiк иелерi мен
жер пайдаланушылардың қ ұ қ ық тары мен мiндеттерi

1. Заң актiлерiнде кө зделген негiздер бойынша тұ лғ а ө зiнің (оның) осы Заң да белгiленген нормаларғ а сә йкес алуына болмайтын жер учаскесiне қ ұ қ ық ты алатын жағ дайларда аталғ ан қ ұ қ ық Қ азақ стан Республикасының азаматтық заң дарында белгiленген ережелер бойынша бiр жыл iшiнде иелiктен алынуғ а тиiс немесе аталғ ан мерзiмде осы Заң ғ а сә йкес жерге сондай субъектiнiң алуына болатын қ ұ қ ық етiп қ айта ресiмделуге тиiс.
2. Yйлердiң (қ ұ рылыстардың, ғ имараттардың) жер учаскесiне иелiктен алынатын қ ұ қ ық тиесiлi болмайтын тұ лғ ағ а иелiктен шығ арылып берiлуiне байланысты меншiктегi немесе жер пайдаланудағ ы жер учаскесiн иелiктен алу кезiнде алушылар бұ л қ ұ қ ық ты осы Заң ғ а жә не ө зге де заң актiлерiне сә йкес сондай тұ лғ ағ а тиесiлi болатын қ ұ қ ық етiп қ айта ресiмдеуге тиiс.