бап. Республика Президентiн сайлау

Бап. Республика Президентi

1. Республика Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi жә не сыртқ ы саясатының негiзгi бағ ыттарын айқ ындайтын, ел iшiнде жә не халық аралық қ атынастарда Қ азақ станның атынан ө кiлдiк ететiн ең жоғ ары лауазымды тұ лғ а.
2. Республика Президентi - халық пен мемлекеттiк билiк бiрлiгiнiң, Конституцияның мызғ ымастығ ының, адам жә не азамат қ ұ қ ық тары мен бостандық тарының нышаны ә рi кепiлi.
3. Республика Президентi мемлекеттiк билiктiң барлық тармағ ының келiсiп жұ мыс iстеуiн жә не ө кiмет органдарының халық алдындағ ы жауапкершiлiгiн қ амтамасыз етедi.
4. Республика Президентiне халық пен мемлекеттiң атынан сө йлеу қ ұ қ ығ ы берiледi.
5. Республика Президентiне, оның абыройы мен қ адiр-қ асиетiне ешкiмнiң тиiсуiне болмайды. Республика Президентiнiң абыройы мен қ адiр-қ асиетiне нұ қ сан келтiру заң бойынша қ удаланады.

бап. Республика Президентiн сайлау

Республика Президентiн сайлау конституциялық заң ғ а сә йкес жү зеге асырылады.

3-бап. Республика Президентiнiң қ ызметiне кiрiсуi

1. Республика Президентi: " Қ азақ стан халқ ына адал қ ызмет етуге, Қ азақ стан Республикасының Конституциясы мен заң дарын қ атаң сақ тауғ а, азаматтардың қ ұ қ ық тары мен бостандық тарына кепiлдiк беруге, Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң ө зiме жү ктелген мә ртебелi мiндетiн адал атқ аруғ а салтанатты тү рде ант етемiн", - деп халық қ а ант берген сә ттен бастап қ ызметiне кiрiседi. Республика Президентi анттың мә тiнiн мемлекеттiк тiлде айтады.
2. Ант беру қ аң тардың екiншi сә рсенбiсiнде ө ткiзiледi.
Президент кезектен тыс сайлауда сайланғ ан жағ дайда не Конституцияның 48-бабында кө зделген жағ дайда Президент ө кiлеттiгiн қ абылдағ анда, ант беру президенттiк сайлау қ орытындысы жарияланғ ан не Республика Президентiнiң ө кiлеттiгiн қ абылдағ ан кү ннен бастап бiр ай iшiнде ө ткiзiледi. Бұ л жағ дайларда ант беру кү нiн Республиканың Орталық сайлау комиссиясы айқ ындайды.
Ант беру салтанатты жағ дайда Парламент депутаттарының, Конституциялық Кең ес мү шелерiнiң, Жоғ арғ ы Сот судьяларының, сондай-ақ Республиканың барлық бұ рынғ ы Президенттерiнiң қ атысуымен ө ткiзiледi.
3. Республика Президентi Республика Конституциясына ант етедi. Ант берiлгеннен кейiн Қ азақ стан Республикасының Мемлекеттiк Гимнi орындалады. Орталық сайлау комиссиясының Тө рағ асы Президентке Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң куә лiгiн, омырауғ а тағ атын белгiсiн, байрағ ын жә не " Алтын қ ыран" орденiн тапсырады.
4. Егер бiр тұ лғ а Республика Президентi болып екiншi ө кiлеттiк мерзiмiне сайланғ ан жағ дайда Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң омырауғ а тағ атын белгiсi, байрағ ы жә не " Алтын Қ ыран" орденi оғ ан қ айталап тапсырылмайды.
Ескерту. 3-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ Р 1999.05.06 N 378, 2011.02.03 № 404-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нiнен бастап қ олданысқ а енгiзiледi) Конституциялық заң дарымен.

4-бап. Республика Президентiнiң ө кiлеттiк мерзiмi

1. Республика Президентi бес жыл мерзiмге сайланады.
1-1. Кезектен тыс сайлауда сайланғ ан Республика Президентiнiң ө кiлеттiгi кезектен тыс сайлаудан кейiн бес жылдан соң желтоқ санның бiрiншi жексенбiсiнде ө ткiзiлуге тиiс кезектi сайлауда сайланғ ан Республика Президентi лауазымына кiрiскенге дейiн жү зеге асырылады.
2. Республика Президентiнiң ө кiлеттiгi жаң адан сайланғ ан Республика Президентi қ ызметiне кiрiскен сә ттен бастап, сондай-ақ Президент қ ызметiнен мерзiмiнен бұ рын босатылғ ан немесе кетiрiлген не ол қ айтыс болғ ан жағ дайда тоқ татылады.
3. алып тасталды
4. Бiр тұ лғ а қ атарынан екi реттен артық Республика Президентi болып сайлана алмайды. Бұ л шектеу Қ азақ стан Республикасының Тұ ң ғ ыш Президентiне - Елбасына қ олданылмайды.
Ескерту. 4-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ Р 1999.05.06 N 378, 2007.06.19 N 265, 2010.06.14 № 289-IV (қ олданысқ а енгiзiлу тә ртiбiн 2-б. қ араң ыз), 2011.02.03 № 404-IV (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нiнен бастап қ олданысқ а енгiзiледi) Конституциялық заң дарымен.

5-бап. Республика Президентi лауазымында
болуғ а байланысты шектеулер

1. Республика Президентiнiң ө кiлдi органның депутаты болуғ а, ө зге де ақ ы тө ленетiн қ ызметтердi атқ аруғ а жә не кә сiпкерлiк қ ызметпен айналысуғ а хақ ы жоқ.
2. алып тасталды
Ескерту. 4-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378, 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң дарымен.

6-бап. Республика Президентiнiң айырым белгiлерi

1. Республика Президентiнiң айырым белгiлерi - Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң омырауғ а тағ атын белгiсi мен байрағ ы болады.
2. Омырауғ а тағ атын белгiнiң сипаттамасын Орталық сайлау комиссиясы анық тайды. Байрақ тың сипаттамасын, омырауғ а тағ атын белгi мен байрақ ты ресми пайдалану тә ртiбiн Республика Президентi белгiлейдi.
3. Республика Президентi қ ызметi бойынша " Алтын Қ ыран" орденiнiң иесi болып табылады.
4. " Алтын Қ ыран" орденiнiң сипаттамасы, аталғ ан ордендi берудiң негiздерi мен тә ртiбi Республика заң дарымен белгiленедi.

II тарау
Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң
ө кiлеттiгi

7-бап. Республика Президентiнiң сыртқ ы
саясаттағ ы ө кiлеттiгi

1. Республика Президентi:
1) келiссө здер жү ргiзедi жә не Қ азақ стан Республикасының халық аралық шарттарына қ ол қ ояды;
2) келiссө здер жү ргiзуге жә не Республиканың мемлекетаралық шарттарына қ ол қ оюғ а ө кiлеттiк бередi;
3) алып тасталды
4) бекiту грамоталарына қ ол қ ояды;
5) Республика жасасқ ан, бекiтуге жатпайтын халық аралық шарттардың кү шiн тоқ тата тұ ру туралы шешiм қ абылдайды;
6) Парламентке Республика жасасқ ан халық аралық шарттарды денонсациялау туралы ұ сыныс енгiзедi.
2. Республика Президентi Қ азақ стан Республикасының дипломатиялық ө кiлдiктерiнiң басшыларын тағ айындайды жә не керi шақ ырып алады.
3. Республика Президентi ө зiнiң жанында тiркелген шет мемлекеттердiң дипломатиялық жә не ө зге де ө кiлдерiнiң сенiм грамоталары мен керi шақ ырып алу грамоталарын қ абылдайды.
Ескерту. 7-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

8-бап. Республика Президентiнiң мемлекеттiң қ орғ аныс
қ абiлетiн жә не қ ауiпсiздiгiн қ амтамасыз ету
саласындағ ы ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Республика Қ арулы Кү штерiнiң Жоғ арғ ы Бас Қ олбасшысы болып табылады, Қ арулы Кү штердiң жоғ ары қ олбасшылық қ ұ рамын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады:
2) Республиканың демократиялық институттарына, оның тә уелсiздiгi мен аумақ тық тұ тастығ ына, саяси тұ рақ тылығ ына, азаматтарының қ ауiпсiздiгiне елеулi жә не тiкелей қ атер тө нген ә рi мемлекеттiң конституциялық органдарының қ алыпты жұ мыс iстеуi бұ зылғ ан ретте, Премьер-Министрмен жә не Республика Парламентi Палаталарының Тө рағ аларымен ресми консультациялар алысқ аннан кейiн, бұ л туралы Республика Парламентiне дереу хабарлай отырып, Қ азақ станның бү кiл аумағ ында жә не оның жекелеген жерлерiнде тө тенше жағ дай енгiзудi, Республиканың Қ арулы Кү штерiн қ олдануды қ оса алғ анда, аталғ ан жағ даяттар талап ететiн шараларды қ олданады;
3) Республикағ а қ арсы агрессия жасалғ ан не оның қ ауiпсiздiгiне сырттан тiкелей қ атер тө нген ретте Республиканың бү кiл аумағ ында немесе оның жекелеген жерлерiнде ә скери жағ дай енгiзедi, iшiнара немесе жалпы мобилизация жариялап, бұ л туралы Республика Парламентiне дереу хабарлайды;
4) Парламент Палаталарының бiрлескен отырысының қ арауына Республика Қ арулы Кү штерiн бейбiтшiлiк пен қ ауiпсiздiктi сақ тау жө нiндегi халық аралық мiндеттемелердi орындау ү шiн пайдалану туралы ұ сыныс енгiзедi;
5) ө зiне бағ ынысты Республика Президентiнiң Кү зет қ ызметiн жә не Республикалық ұ ланды жасақ тайды;
6) Қ азақ стан Республикасының Ә скери доктринасын бекiтедi;
7) Республика азаматтарын мерзiмдi ә скери қ ызметке шақ ыру жә не мерзiмдi ә скери қ ызметтiң қ ызметшiлерiн запасқ а шығ ару туралы шешiм қ абылдайды;
8) Парламент Сенатының келiсiмiмен Ұ лттық қ ауiпсiздiк комитетiнiң тө рағ асын қ ызметке тағ айындайды; оны қ ызметтен босатады.
Ескерту. 8-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

9-бап. Республика Президентiнiң Парламентке
қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Парламентке жә не оның Палатасына кезектi жә не кезектен тыс сайлау тағ айындайды;
2) Конституцияның 51-бабының 4-тармағ ында белгiленген талаптарды сақ тай отырып, Сенатта қ оғ амның ұ лттық -мә дени жә не ө зге де елеулi мү дделерiнiң бiлдiрiлуiн қ амтамасыз ету қ ажеттiлiгi ескерiлiп, Сенаттың он бес депутатын тағ айындайды. Сенаттың тағ айындалатын мү шелерi ө кiлеттiктерiнен айырылғ ан немесе олардың ө кiлеттiктерi тоқ татылғ ан жағ дайда бiр ай мерзiмде шығ ып қ алғ андардың орнына Сенат депутаттарын тағ айындайды;
3) сайлау нә тижелерi жариялағ ан кү ннен бастап отыз кү ннен кешiктiрмей Парламенттiң бiрiншi сессиясын шақ ырады;
4) Парламент депутаттарының Қ азақ стан халқ ына беретiн антын қ абылдайды;
5) Парламент Сенатының Тө рағ асы лауазымына кандидатура ұ сынады;
6) ә детте, Парламент сессияларын ашады;
7) Парламент сессиялары аралығ ындағ ы кезең де ө з бастамасымен, палаталар тө рағ аларының немесе Парламент депутаттары жалпы санының кемiнде ү штен бiрiнiң ұ сынысымен Парламенттiң кезектен тыс сессиясын шақ ыра алады, онда сессияны шақ ыруғ а негiз болғ ан мә селелер ғ ана қ аралады;
8) Парламент Сенаты ұ сынғ ан заң ғ а бiр ай iшiнде қ ол қ ояды, заң ды халық қ а жария етедi не заң ды немесе оның жекелеген баптарын қ айтадан талқ ылап, дауысқ а салу ү шiн қ айтарады; егер Парламент Конституцияның 54-бабы 2-тармағ ының 2) тармақ шасында белгiленген талаптарды сақ тай отырып, бұ рын қ абылданғ ан шешiмдi растайтын болса, бiр ай iшiнде заң ғ а қ ол қ ояды;
9) Парламенттiң қ арауына Конституцияғ а ө згертулер мен толық тырулар енгiзу туралы жоба беруге хақ ылы;
9-1) заң шығ ару бастамасы тә ртiбiмен Парламент Мә жiлiсiнiң қ арауына заң намалық актiлер жобаларын ө зiнiң арнайы жолдауымен енгiзедi;
10) заң жобаларын қ араудың басымдығ ын белгiлеуге, сондай-ақ заң жобасын қ арауды шұ ғ ыл деп жариялауғ а, яғ ни Парламенттiң осы жобаны оның енгiзiлген кү нiнен бастап бiр ай iшiнде қ арауғ а мiндеттi екендiгiн бiлдiретiн ұ сыныс енгiзуге қ ұ қ ығ ы бар. Осы талапты Парламент орындамағ ан жағ дайда Республика Президентi Заң кү шi бар, Конституцияда белгiленген тә ртiппен Парламент жаң а Заң қ абылданғ анғ а дейiн кү шi болатын жарлық шығ аруғ а хақ ылы;
11) Парламент Палаталарының кез келген бiрлескен отырыстарына немесе оның Палаталарының бө лек отырыстарына қ атысуғ а жә не сө з сө йлеуге қ ұ қ ығ ы бар;
12) Ү кiмет мү шесi заң дарды орындамағ ан жағ дайда Сенат немесе Мә жiлiс Конституцияда кө зделген тә ртiппен қ абылдағ ан Парламент Сенатының немесе Мә жiлiсiнiң оны қ ызметiнен босату жайындағ ы ө тiнiшiн қ арайды, сондай-ақ Парламенттiң тиiстi Палатасы Палата депутаттары жалпы санының кө пшiлiк даусымен Республика Президентiне Yкiметтiң осы мү шесiн қ ызметiнен босату туралы алғ аш ө тiнiш берген кү ннен бастап алты ай ө ткен соң ол туралы қ айталап мә селе қ ойса, Yкiметтiң ол мү шесiн қ ызметiнен босатады;
13) Конституцияда кө зделген тә ртiппен Парламенттi немесе Парламент Мә жiлiсiн тарата алады.
Ескерту. 9-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378, 2006.12.11. N 200 (ресми жарияланғ ан кү нiнен бастап қ олданысқ а енгiзiледi), 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң дарымен.

10-бап. Республика Президентiнiң Ү кiметке
қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Парламент Мә жiлiсiнiң келiсiмiмен Республиканың Премьер-Министрiн қ ызметке тағ айындайды; оны қ ызметтен босатады;
2) Премьер-Министрдi тағ айындағ аннан кейiнгi он кү н мерзiм iшiнде оның енгiзген ұ сынысы бойынша Ү кiмет қ ұ рылымын айқ ындайды, Республиканың Ү кiмет қ ұ рамына кiрмейтiн орталық атқ арушы органдарын қ ұ рады, таратады жә не қ айта қ ұ рады, Ү кiмет мү шелерiн қ ызметке тағ айындайды; сыртқ ы iстер, қ орғ аныс, iшкi iстер, ә дiлет министрлерiн қ ызметке тағ айындайды; Ү кiмет мү шелерiн қ ызметтен босатады;
3) Ү кiмет мү шелерiнiң антын қ абылдайды;
4) жү йелi тү рде Премьер-Министрдiң Ү кiмет қ ызметiнiң негiзгi бағ ыттары туралы жә не оның барлық маң ызды шешiмдерi туралы баяндамасын тың дайды, оның барысында Премьер-Министр Ү кiмет жұ мысы туралы есеп бередi;
5) Премьер-Министрдiң ұ сынысы бойынша Республиканың мемлекеттiк бюджетi есебiнен ұ сталатын барлық органдар ү шiн қ аржыландыру мен қ ызметкерлердiң ең бегiне ақ ы тө леудiң бiрың ғ ай жү йесiн бекiтедi;
6) аса маң ызды мә селелер бойынша Ү кiмет отырыстарына тө рағ алық етедi;
7) Ү кiметке Парламент Мә жiлiсiне заң жобасын енгiзудi тапсырады;
8) Республика Ү кiметi мен Премьер-Министрi актiлерiнiң кү шiн жояды не толық немесе iшiнара тоқ тата тұ рады;
9) егер Ү кiмет пен оның кез келген мү шесi ө здерiне жү ктелген мiндеттердi одан ә рi жү зеге асыруы мү мкiн емес деп санаса немесе егер Парламент Мә жiлiсi не Парламент Ү кiметке сенiмсiздiк бiлдiрсе, олар мә лiмдеген орнынан тү суi туралы, сондай-ақ Ү кiмет жү ргiзiп отырғ ан саясатпен келiспейтiн немесе оны жү ргiзбей отырғ ан Ү кiмет мү шесi мә лiмдеген орнынан тү суi туралы шешiмдi қ абылдайды;
10) Ү кiмет немесе оның кез келген мү шесi мә лiмдеген орнынан тү судi он кү н мерзiм iшiнде қ абылдайды немесе қ абылдамай тастайды;
11) Ү кiметтiң немесе оның мү шесiнiң орнынан тү суiн қ абылдамай тастағ ан ретте оларғ а ө з мiндетiн одан ә рi жү зеге асыруды тапсырады;
12) ө з бастамасы бойынша Ү кiметтiң ө кiлеттiгiн тоқ тату, Премьер-Министр мен Ү кiметтiң кез келген мү шесiн қ ызметтен босату туралы шешiм қ абылдауғ а хақ ылы;
13) ө з актiлерiмен Ү кiметке Республика Конституциясы мен заң дарында белгiленгеннен басқ а атқ ару мiндеттерiн жү зеге асыруды жү ктеуге хақ ылы;
14) Республика Ү кiметiне заң шығ ару тапсырмаларын бередi.
Ескерту. 10-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378, 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң дарымен.

11-бап. Республика Президентiнiң Конституциялық
Кең еске қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Конституциялық Кең естiң Тө рағ асы мен екi мү шесiн қ ызметке тағ айындайды, конституциялық заң ғ а сә йкес оларды мерзiмiнен бұ рын қ ызметтен босатуғ а хақ ылы;
2) Республика Конституциясының 72-бабында кө зделген жағ дайларда Конституциялық Кең еске ө тiнiш бiлдiредi;
3) Конституциялық Кең естiң шешiмiне толық немесе оның бiр бө лiгiнде қ арсылық тар енгiзедi.

12-бап. Республика Президентiнiң соттарғ а
жә не судьяларғ а қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Жоғ ары Сот Кең есiнiң кепiлдемесiн негiзге ала отырып, Республика Жоғ арғ ы Сотының Тө рағ асын жә не судьяларын қ ызметке сайлау жә не қ ызметтен босату ү шiн Парламент Сенатына ұ сынады;
2) Жоғ ары Сот Кең есiнiң кепiлдемесi бойынша жергiлiктi жә не басқ а да соттардың тө рағ алары мен судьяларын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады.
Ескерту. 12-бап жаң а редакцияда - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

13-бап. Республика Президентiнiң прокуратура
органдарына қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Парламент Сенатының келiсiмiмен Республиканың Бас Прокурорын бес жыл мерзiмге қ ызметке тағ айындайды; оны қ ызметтен босатады.
2) Бас Прокурордың ұ сынысы бойынша Республика Бас Прокурорының орынбасарларын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады;
3) ә р тоқ санда кемiнде бiр рет Бас Прокурордың елдегi заң дылық тың жай-кү йi туралы есебiн тың дайды.

14-бап. Республика Президентiнiң Орталық сайлау
комиссиясына қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Қ азақ стан Республикасы Орталық сайлау комиссиясының Тө рағ асын жә не екi мү шесiн тағ айындайды;
2) Орталық сайлау комиссиясы туралы Ереженi бекiтедi;
3) Орталық сайлау комиссиясы Тө рағ асының тағ айындалғ ан республикалық референдумғ а, Парламент, мә слихаттар депутаттарын, ө зге де жергiлiктi ө зiн-ө зi басқ ару органдарының мү шелерiн сайлауғ а ә зiрлiк барысы туралы жә не референдум мен сайлау нә тижелерi жө нiндегi хабарламасын тың дайды.
Ескерту. 14-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

15-бап. Республика Президентiнiң Ұ лттық
Банкке қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Парламент Сенатының келiсiмiмен Республика Ұ лттық Банкiнiң Тө рағ асын қ ызметке тағ айындайды; оны қ ызметтен босатады;
2) Ұ лттық Банк Тө рағ асының ұ сынысы бойынша Ұ лттық Банк Тө рағ асының орынбасарларын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады;
3) ә р тоқ санда кемiнде бiр рет Ұ лттық Банк Тө рағ асының Республика Ұ лттық Банкiнiң жұ мысы туралы есебiн тың дайды.
Ескерту. 15-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

16-бап. Республика Президентiнiң Республикалық бюджеттiң
атқ арылуын бақ ылау жө нiндегi есеп комитетiне
қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) Республикалық бюджеттiң атқ арылуын бақ ылау жө нiндегi есеп комитетiнiң Тө рағ асын жә не екi мү шесiн бес жыл мерзiмге қ ызметке тағ айындайды, оларды қ ызметiнен мерзiмiнен бұ рын босатуғ а хақ ылы;
2) Республикалық бюджеттiң атқ арылуын бақ ылау жө нiндегi есеп комитетi туралы Ереженi бекiтедi;
3) ә р тоқ санда кемiнде бiр рет Республикалық бюджеттiң атқ арылуын бақ ылау жө нiндегi есеп комитетi Тө рағ асының Республикалық бюджеттiң атқ арылуын бақ ылау жө нiндегi есеп комитетiнiң жұ мысы туралы хабарламасын тың дайды.
Ескерту. 16-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

17-бап. Республика Президентiнiң ә кiмдерге
қ атысты ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) облыстардың, республикалық маң ызы бар қ алалардың жә не Республика астанасының ә кiмдерiн қ ызметке тиiсiнше облыс, республикалық маң ызы бар қ алалар жә не астана мә слихаттарының келiсiмiмен тағ айындайды;
2) облыстардың, республикалық маң ызы бар қ алалар мен астана ә кiмдерi актiлерiнiң кү шiн жояды не толық немесе iшiнара тоқ тата тұ рады;
3) ө з қ ұ зыретiндегi мә селелер бойынша ә кiмдерге тапсырмалар бередi жә не олардың орындалуы жө нiнде ә кiмдердiң есебiн тың дайды;
4) ө з қ алауы бойынша ә кiмдердi қ ызметiнен босатуғ а, сондай-ақ облыстардың, республикалық маң ызы бар қ алалар мен Республика астанасының ә кiмдерiне тиiстi мә слихаттар ө з депутаттары жалпы санының кө пшiлiк даусымен сенiмсiздiк бiлдiрген жағ дайда, оларды қ ызметтерiнен босатуғ а хақ ылы.
4-1) аудандардың, қ алалардың (астана мен республикалық маң ызы бар қ алаларды қ оспағ анда), қ алалардағ ы аудандардың, ауылдық (селолық) округтердiң, ауылдардың, селолардың (поселкелердiң) ә кiмдерiн тағ айындаудың немесе сайлаудың тә ртiбiн белгiлейдi.
Ескерту. 17-бап толық тырылды - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378, 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң дарымен.

17-1-бап. Республика Президентiнiң ө зiне тiкелей
бағ ынатын жә не есеп беретiн мемлекеттiк
органдарғ а қ атысты ө кiлеттiгi

1. Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн мемлекеттiк органдар басшыларының ө кiлеттiгi жаң адан сайланғ ан Президент қ ызметiне кiрiскен кезде тоқ татылады. Бұ л орайда олар Мемлекет басшысы осы органдардың басшыларын тағ айындағ анғ а дейiн ө з мiндеттерiн атқ ара бередi.
2. Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн мемлекеттiк органдар басшыларының ұ сынуы бойынша Республика Президентi:
1) осы мемлекеттiк органдар туралы ережелердi, олардың қ ұ рылымы мен жалпы штат санын бекiтедi;
2) егер Республика Президентi ө згеше белгiлемесе, Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн органдар басшыларының орынбасарларын, осы органдар ведомстволарының басшыларын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады;
3) аталғ ан мемлекеттiк органдардың ведомстволарын қ ұ рады, таратады жә не қ айта ұ йымдастырады. Егер Республика Президентi ө згеше белгiлемесе, бұ л ведомстволар орталық атқ арушы органдардың ведомстволары ү шiн кө зделген мә ртебенi иеленедi.
3. Республика Президентi ө зi белгiлейтiн тә ртiп пен мерзiмде Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн мемлекеттiк органдар басшыларының аталғ ан органдардың жұ мысы туралы есептерiн тың дайды.
Ескерту. 17-1-баппен толық тырылды - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

18-бап. Республика Президентiнiң республикалық
референдумғ а қ атысты ө кiлеттiгi

1. Республика Президентi конституциялық заң ғ а сә йкес ө з бастамасы бойынша, Парламенттiң, Ү кiметтiң немесе сан жағ ынан облыстардың, Республика астанасы мен республикалық маң ызы бар қ алалардың бә рiн бiрдей дә режеде бiлдiретiн Республиканың сайлау қ ұ қ ығ ы бар кем дегенде екi жү з мың азаматының бастамасы бойынша республикалық референдум ө ткiзу туралы шешiм қ абылдайды.
2. Республика Президентi Парламенттiң, Ү кiметтiң немесе Республика азаматтарының референдум ө ткiзу туралы бастамасы бойынша мына шешiмдердiң бiрiн қ абылдайды:
1) референдум ө ткiзу туралы;
2) референдум ө ткiзбей-ақ, оның мә нi ретiнде ұ сынылып отырғ ан мә селе жө нiнде Республика Конституциясына, конституциялық заң ына, заң ына ө згертулер мен толық тыруларды немесе ө зге шешiмдi қ абылдау қ ажеттiгi туралы;
3) референдум ө ткiзу туралы ұ сынысты қ абылдамай тастау туралы. Егер Республика Президентi Конституцияғ а ө згерiстер мен толық тыруларды республикалық референдумғ а шығ ару туралы Парламенттiң ұ сынысын қ абылдамай тастаса, Парламент Палаталарының ә рқ айсысының депутаттары жалпы санының кемiнде бестен тө ртiнiң кө пшiлiк дауысымен Парламент Конституцияғ а осы ө згерiстер мен толық тыруларды енгiзу туралы заң қ абылдауғ а қ ұ қ ылы. Мұ ндай жағ дайда Республика Президентi бұ л заң ғ а қ ол қ ояды немесе оны республикалық референдумғ а шығ арады.
3. Референдум бастамашыларының келiсiмiмен Республика Президентi оны ө ткiзгенге дейiн оның бастамашыларының ө з еркiн неғ ұ рлым анық бiлдiруi ү шiн референдумғ а ұ сынылатын мә селенiң (мә селелердiң) тұ жырымын нақ тылауғ а хақ ылы.
Ескерту. 18-бап толық тырылды - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

19-бап. Республика Президентiнiң ө зге де ө кiлеттiгi

Республика Президентi:
1) жыл сайын Қ азақ стан халқ ына елдегi жағ дай жә не Республиканың iшкi жә не сыртқ ы саясатының негiзгi бағ ыттары туралы ауызша не жазбаша жолдау арнайды. Егер арнау Парламент сессиясында жария етiлсе, ол талқ ыланбайды, ол бойынша сұ рақ қ ойылмайды;
2) стратегиялық жоспарларды, республикалық бюджеттi жә не оның орындалуы туралы есептi ә зiрлеу тә ртiбiн белгiлейдi, мемлекеттiк бағ дарламалар мен стратегиялық жоспарларды бекiтедi;
3) Республиканың мемлекеттiк наградаларымен марапаттайды жә не қ ұ рметтi, жоғ ары ә скери жә не ө зге де атақ тарды, сыныптық шендердi, дипломатиялық дә режелердi, бiлiктiлiк сыныптарын бередi; аталғ ан наградалардан, атақ тардан, шендерден, дә режелер мен сыныптардан айырады;
4) Қ азақ стан Республикасының азаматтығ ына қ абылдау, оны сақ тау жә не одан шығ у, Республика азаматтығ ын қ алпына келтiру туралы шешiм қ абылдайды;
5) саяси баспана беру мә селелерiн шешедi;
6) азаматтарғ а кешiрiм жасауды жү зеге асырады;
7) Республика Мемлекеттiк хатшысын қ ызметке тағ айындайды жә не қ ызметтен босатады, оның мә ртебесi мен ө кiлеттiгiн анық тайды;
8) ұ лттық валютаның қ олданылу тә ртiбiн, мерзiмi мен шарттарын белгiлейдi;
9) Президент Ә кiмшiлiгiн жасақ тайды; Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн ө зге де мемлекеттiк органдарды қ ұ рады, таратады жә не қ айта қ ұ рады;
10) Қ ауiпсiздiк Кең есiн жә не ө зге де консультативтiк-кең есшi органдарды, сондай-ақ Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясы мен Жоғ ары Сот Кең есiн қ ұ рады;
11) Мә слихат ө кiлеттiктерiн мерзiмiнен бұ рын тоқ татады;
12) Республика Конституциясына жә не заң дарына сә йкес басқ а да ө кiлеттiктердi жү зеге асырады.
Ескерту. 19-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378, 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң дарымен.

III тарау
Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң
актiлерi

20-бап. Республика Президентi актiлерiнiң нысандары

1. Республика Президентi Қ азақ стан Республикасының бү кiл аумағ ында мiндеттi кү шi бар жарлық тар мен ө кiмдер шығ арады.
2. Республика Конституциясының 53-бабының 4) тармақ шасында кө зделген ретте Президент заң дар шығ арады, ал Конституцияның 61-бабының 2 тармағ ында кө зделген ретте заң кү шi бар жарлық тарын шығ арады. Парламент пен оның Палаталарының қ ұ зыретiне енбейтiн ө зге жағ дайларда Республика Президентi заң ғ а тә уелдi актiлер - жарлық тар жә не ө кiмдер шығ арады.
3. Республика Президентi қ ол қ оятын Парламент актiлерi, сондай-ақ Ү кiмет бастамасымен шығ арылатын Президент актiлерi, тиiсiнше осы актiлердiң заң дылығ ы ү шiн заң дық жауапкершiлiк жү ктелетiн Парламенттiң ә р Палатасы Тө рағ аларының не Премьер-Министрдiң алдын-ала қ олдары қ ойылып тиянақ талады.
4. Республика Президентi тиiстi Жарлық тар мен ө кiмдер шығ аратын мә селелер тiзбесi осы Конституциялық заң ның 21 жә не 22-баптары бойынша анық талады. Қ ажет болғ ан жағ дайларда Республика Президентi ө з ө кiлеттiктерiн жү зеге асыру кезiнде ө зiнiң тиiстi ө кiлеттiктерiнiң қ андай акт нысанында, Жарлық немесе ө кiм нысанында жү зеге асырылатындығ ын дербес анық тай алады.
Ескерту. 20-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

21-бап. Республика Президентiнiң жарлық тары

1. Республика Президентiнiң жарлық тары Республика Конституциясы мен заң дарының негiзiнде жә не соларды орындау ү шiн шығ арылады.
2. Республика Президентiнiң жарлық тарымен:
1) Президенттiң Республика Президентiнiң актiлерiн шығ аруды талап ететiн конституциялық ө кiлеттiгi жү зеге асырылады;
2) мемлекеттiк билiктiң барлық тармақ тарының келiсiмдi жұ мыс iстеуiн жә не ө кiмет органдарының Қ азақ стан халқ ы алдында Конституциямен жә не заң дармен белгiленген жауаптылығ ын қ амтамасыз ету мә селелерi шешiледi;
3) Парламенттiң заң дық қ ұ зыретiне кiрмейтiн, сондай-ақ Ү кiмет пен басқ а да мемлекеттiк органдардың заң мен белгiленген қ ұ зыретiне жатпайтын мә селелердi қ ұ қ ық тық реттеу жү зеге асырылады;
4) Қ азақ стан Республикасының экономикалық жә не ә леуметтiк-саяси дамуының стратегиялық мә селелерi бойынша шешiмдер қ абылданады.
3. Республика Президентi шығ аратын жарлық тардың ғ ана нормативтiк қ ұ қ ық тық акт кү шi болады.

22-бап. Республика Президентiнiң ө кiмдерi

1. Республика Президентiнiң ө кiмдерi Конституцияның, заң дардың жә не Президент жарлық тарының негiзiнде жә не соларды орындау ү шiн шығ арылады.
2. Республика Президентiнiң ө кiмдерiмен:
1) ә кiмшiлiк-ө кiмдiк, жедел жә не жеке сипаттағ ы мә селелердi шешу жү зеге асырылады;
2) Республика Президентiнiң қ ұ зыретiне сә йкес конституциялық мә ртебесi жоқ лауазымды тұ лғ алар қ ызметке тағ айындалады жә не босатылады.

23-бап. Республика Президентiнiң актiлерiн дайындау
жә не оларды Президенттiң қ арауына енгiзу

1. Республика Президентi актiлерiнiң жобаларын дайындауды мыналар жү зеге асырады:
1) Президент Ә кiмшiлiгi жә не Республика Президентiне тiкелей бағ ынатын жә не есеп беретiн ө зге де мемлекеттiк органдар;
2) Республика Ү кiметi;
3) Жоғ арғ ы Сот;
4) Ү кiмет қ ұ рамына кiрмейтiн Республиканың орталық атқ арушы органдары;
5) Республика Президентi белгiлейтiн ө зге де мемлекеттiк органдар мен лауазымды тұ лғ алар.
2. Республика Президентiнiң қ арауына енгiзiлетiн актiлердiң жобалары:
1) қ азақ жә не орыс тiлдерiнде дайындалып, Президенттiң қ арауына енгiзiледi;
2) заң техникасы мен iс жү ргiзу талаптарына сай келуге тиiс.
3. Президент шығ арғ ан актiлердi нө мiрлеу Республика Президентiнiң ө кiлеттiк мерзiмiне жү ргiзiледi. Президент актiлерiнiң тү пнұ сқ алары мен оғ ан қ осымша материалдар Президент Ә кiмшiлiгiнiң тиiстi қ ұ рылымдық бө лiмшесiнде сақ талады жә не заң да белгiленген мерзiм аяқ талғ ан соң Республика Президентiнiң Архивiне жiберiледi.
4. Президент актiлерiнiң жобаларын дайындаудың заң мен белгiленген тә ртiбiнiң сақ талуын жә не оларды Мемлекет Басшысының қ арауына ұ сынылуын бақ ылауды Президент Ә кiмшiлiгiнiң Басшысы жү зеге асырады.
Ескерту. 23-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

24-бап. Республика Президентiнiң актiлерiне ө згертулер
мен толық тырулар енгiзу, сондай-ақ олардың
кү шiн жою тә ртiбi

1. Ө згертулер мен толық тырулар:
1) Республика Президентiнiң жарлық тарына Президент жарлық тарымен енгiзiледi;
2) Республика Президентiнiң ө кiмдерiне Республика Президентiнiң ө кiмдерiмен енгiзiледi.
2. Республика Президентi жарлық тарының кү шiн жою Республика Президентi жарлық тарымен, Республика Президентi ө кiмдерiнiң кү шiн жою Республика Президентiнiң жарлық тарымен жә не ө кiмдерiмен жү ргiзiледi.
3. Республика Президентiнiң бiрдей заң кү шi бар актiлерiнiң арасында алшақ тық туындағ ан жағ дайда, егер Республика Президентiнiң тиiстi актiсiнде ө згеше кө зделмесе, кейiнiрек кү шiне енген акт басшылық қ а алынуғ а тиiс.

25-бап. Республика Президентiнiң актiлерiн кү шiне
енгiзу мен жариялау тә ртiбi

1. Президенттiң нормативтiк сипаты бар актiлерi, егер Президент ө згеше белгiлемесе, олардың ресми жарияланғ ан кү нiнен бастап он кү н ө ткеннен кейiн Республиканың бү кiл аумағ ында бiр мезгiлде кү шiне енгiзiледi.
2. Нормативтiк сипаты жоқ Президент актiлерi, егер Президент ө згеше белгiлемесе, оларғ а қ ол қ ойылғ ан сә ттен бастап кү шiне енедi.
3. Президент актiлерi Қ азақ стан Республикасының нормативтiк қ ұ қ ық тық актiлер туралы заң ымен белгiленген ресми баспа органдарында жарияланады.
4. Президент актiлерi, сол сияқ ты ө зге де баспа органдарында жариялануы, теледидар, радио арқ ылы, Интернетте жария етiлуi, телеграф, телефакс арқ ылы берiлуi, тиiстi мемлекеттiк органдарғ а, сондай-ақ ұ йымдар мен олардың лауазымды тұ лғ аларына таратылуы мү мкiн.
5. Республиканың мемлекеттiк қ ұ пиялары немесе ө зге де заң мен қ орғ алатын қ ұ пиясы баяндалғ ан Президент актiлерi жариялауғ а жатпайды. Мұ ндай актiлердiң тұ пнұ сқ аларында қ ұ пиялық белгiсi қ ойылады жә не олар белгiленген тә ртiппен ө здерiнiң кү шi қ олданылатын органдардың, ұ йымдардың, лауазымды тұ лғ алар мен азаматтардың назарына жеткiзiледi. Президенттiң аталғ ан актiлерiнiң мазмұ ны белгiленген тә ртiппен бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарында баяндалуы мү мкiн.
Ескерту. 25-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

IV тарау
Республика Президентiн қ ызметiнен мерзiмiнен
бұ рын босату, кетiру

26-бап. Республика Президентiн қ ызметiнен мерзiмiнен
бұ рын босату, кетiру

1. Президент науқ астануына байланысты ө зiнiң мiндеттерiн жү зеге асыруғ а қ абiлетсiздiгi дендеген жағ дайда Конституцияда белгiленген тә ртiппен Парламенттiң шешiмi арқ ылы қ ызметiнен мерзiмiнен бұ рын босатылуы мү мкiн.
2. Президент ө зiнiң мiндеттерiн атқ ару кезiнде жасағ ан iс-ә рекетi ү шiн тек қ ана мемлекетке опасыздық жасағ ан жағ дайда, яғ ни соғ ыс не қ арулы қ ақ тығ ыс кезiнде жау жағ ына шығ ып кету, шет мемлекеттiң Республикағ а қ арсы дұ шпандық ә рекетiн жү зеге асыруына кө мектесу арқ ылы кө рiнген Қ азақ стан Республикасының сыртқ ы қ ауiпсiздiгi мен тә уелсiздiгiне нұ қ сан келтiру немесе ә лсiрету мақ сатында ә дейi жасағ ан жағ дайда, жауап бередi жә не бұ л ү шiн Конституцияда белгiленген тә ртiппен Парламент оны қ ызметiнен кетiруi мү мкiн.
3. Республика Президентiн қ ызметiнен кетiру туралы мә селе ол Парламенттiң немесе Парламент Мә жiлiсiнiң ө кiлеттiгiн мерзiмiнен бұ рын тоқ тату жө нiнде мә селе қ арап жатқ ан кезең де қ озғ алмайды.
Ескерту. 26-бапқ а ө згерту енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

27-бап. Қ азақ стан Республикасының Президентi
ө кiлеттiгiнiң ауысуы

1. Қ азақ стан Республикасының Президентi қ ызметiнен мерзiмiнен бұ рын босатылғ ан немесе кетiрiлген, сондай-ақ ол қ айтыс болғ ан жағ дайда Республика Президентiнiң ө кiлеттiгi қ алғ ан мерзiмге Парламент Сенатының Тө рағ асына ауысады; Сенат Тө рағ асының ө зiне Президент ө кiлеттiгiн қ абылдауы мү мкiн болмағ ан жағ дайда ол Парламент Мә жiлiсiнiң Тө рағ асына ауысады; Мә жiлiс Тө рағ асының ө зiне Президент ө кiлеттiгiн қ абылдауы мү мкiн болмағ ан жағ дайда ол Республиканың Премьер-Министрiне ауысады. Ө зiне Республика Президентiнiң ө кiлеттiгiн қ абылдағ ан адам тиiсiнше Сенат Тө рағ асының, Мә жiлiс Тө рағ асының немесе Премьер-Министрдiң ө кiлеттiгiн доғ арады.
2. Осы баптың 1-тармағ ында кө зделген негiздер мен тә ртiп бойынша ө зiне Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң ө кiлеттiгiн қ абылдағ ан адамның Қ азақ стан Республикасының Конституциясына ө згерiстер мен толық тыруларғ а бастамашы болуғ а қ ұ қ ығ ы жоқ.
Ескерту. 27-бап жаң а редакцияда - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

V тарау
Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң қ ызметiн
қ амтамасыз ету

28-бап. Республика Президентiнiң қ ызметiн мемлекеттiк
қ амтамасыз ету

Республика Президентi мен оның отбасы мү шелерiн қ амтамасыз ету, оларғ а қ ызмет кө рсету жә не кү зету республикалық бюджет есебiнен жү зеге асырылады.

29-бап. Республика Президентiнiң жалақ ысы жә не
ең бек демалысы

1. Республика Президентiнiң жалақ ысы заң дарда белгiленген тә ртiппен анық талады.
2. Республика Президентiне жыл сайын қ ырық бес кү нтiзбелiк кү н мерзiмiне ақ ылы ең бек демалысы берiледi.

30-бап. Республика Президентiн қ амтамасыз ету

1. Республика Президентi қ ызметiнде болғ ан кезең ге осы қ ызметке сайланғ ан тұ лғ а Республика аумағ ында резиденциялармен, Республика астанасында қ ызмет пә терiмен жә не мемлекеттiк саяжаймен қ амтамасыз етiледi.
2. Республика Президентi арнайы мақ саттағ ы автокө лiкпен, арнайы жабдық талғ ан ұ шақ тармен жә не тiкұ шақ тармен, сондай-ақ арнайы жабдық талғ ан кө лiк қ ұ ралдарының ө зге де тү рлерiмен қ амтамасыз етiледi.
3. Республика Президентi мен оның отбасы мү шелерiне тұ рғ ын ү й жә не кө лiк қ ызметiн кө рсетудi Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң Iс Басқ армасы, сондай-ақ ө здерiнiң қ ұ зыретiне сә йкес Республика Президентiнiң Кү зет қ ызметi жә не Ұ лттық қ ауiпсiздiк комитетi қ амтамасыз етедi.
4. Республика Президентi мен оның отбасы мү шелерiне медициналық, санаторий-курорттық қ ызмет кө рсетудi Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң Iс Басқ армасы қ амтамасыз етедi.
5. Арнайы байланыс қ ұ ралдарымен қ амтамасыз етудi Республика Президентiнiң Кү зет қ ызметi жү зеге асырады.
5-1. Республика Президентi қ ызметiнiң бү кiл кезең iне Республика Президентiнiң жеке кiтапханасы мен жеке мұ рағ аты қ ұ рылады жә не қ алыптастырылады.
Ескерту. 30-бап 5-1-тармақ пен толық тырылды - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

31-бап. Республика Президентiн кү зету

1. Республика Президентiн кү зету Республика Президентiнiң Кү зет қ ызметiне жү ктеледi.
2. Республика Президентiнiң зайыбы (жұ байы) жә не Президентпен бiрге тұ ратын басқ а да отбасы мү шелерi кү зетiлуге тиiс.

32-бап. Республика Президентiнiң Ә кiмшiлiгi

Республика Президентiнiң Ә кiмшiлiгi мемлекеттiк орган болып табылады, оғ ан мыналар жү ктеледi:
1) Республика Президентiнiң қ ызметiн қ амтамасыз ету;
2) Республика Президентiн елдегi iстiң жайы туралы уақ тылы ә рi толық хабардар етiп отыру;
3) Республика Президентiнiң шешiмдерiн сө зсiз жә не тың ғ ылық ты орындау жә не олардың орындалуын бақ ылау;
4) Мемлекет Басшысы белгiлейтiн ө зге де ө кiлеттiктердi жү зеге асыру.

33-бап. Республика Президентi жанындағ ы
консультативтiк-кең есшi органдар,
мекемелер мен ұ йымдар

1. Республика Президентiнiң конституциялық ө кiлеттiктерiн жү зеге асыру жә не оның қ ызметiн қ амтамасыз ету мақ сатында Қ ауiпсiздiк Кең есi жә не ө зге де консультативтiк-кең есшi органдар, сондай-ақ Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясы, Жоғ ары Сот Кең есi, Республика Президентi жанындағ ы ө зге де мекемелер мен ұ йымдар қ ұ рылады.
2. Республика Президентi:
1) Қ ауiпсiздiк Кең есiнiң жә не ө зге де консультативтiк-кең есшi органдардың, сондай-ақ Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясының, Жоғ ары Сот Кең есiнiң қ ұ рамын айқ ындайды, Республика Президентi жанындағ ы ө зге де мекемелер мен ұ йымдарды қ ұ рады;
2) консультативтiк-кең есшi органдардың, Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясының, Жоғ ары Сот Кең есiнiң, Республика Президентi жанындағ ы ө зге де мекемелер мен ұ йымдардың басшы лауазымдағ ы адамдарын тағ айындайды;
3) Қ ауiпсiздiк Кең есi жә не ө зге де консультативтiк-кең есшi органдар, Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясы, Республика Президентi жанындағ ы ө зге де мекемелер мен ұ йымдар туралы ережелердi бекiтедi;
4) тоқ сан сайын Қ ауiпсiздiк Кең есi Хатшысының жә не ө зге де консультативтiк-кең есшi органдардың басшы лауазымдағ ы адамдарының осы органдар жұ мысы туралы есептерiн, сондай-ақ Жоғ ары Сот Кең есi Тө рағ асының есептерiн тың дайды.
3. Республика Президентi жанындағ ы консультативтiк-кең есшi органдар аппараттарының, сондай-ақ Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясы мен Жоғ ары Сот Кең есi аппараттарының қ ызметкерлерi Республика Президентi Ә кiмшiлiгiнiң қ ызметкерлерi болып табылады.
Ескерту. 33-бап жаң а редакцияда - Қ азақ стан Республикасының 2007.06.19. N 265 Конституциялық заң ымен.

VI тарау
Қ азақ стан Республикасының бұ рынғ ы Президенттерi

34-бап. Республиканың бұ рынғ ы Президенттерiнiң мә ртебесi

1. Республиканың бұ рынғ ы Президенттерiнiң бә рiнiң, қ ызметiнен кетiрiлгендерден басқ асының, Қ азақ стан Республикасының экс-Президентi деген атағ ы болады.
2. Республиканың экс-Президенттерi қ ұ қ ығ ы жө нiнде ө мiр бойы Республика Конституциялық Кең есiнiң мү шелерi болып табылады.
3. Республиканың экс-Президентi Республика Парламентi Палаталарының бiрлескен отырыстарына, Республика Президентiнiң қ ызметке кiрiсуiне, Республиканың мемлекеттiк мерекелерiне арналғ ан салтанатты мә жiлiстерге жә не мемлекет ө ткiзетiн ө зге де iс-шараларғ а қ атысуғ а хақ ылы.
4. Республиканың экс-Президентiне, оның абырой мен қ адiр-қ асиетiне ешкiмнiң тиiсуiне болмайды. Республика экс-Президентiнiң абыройы мен қ адiр-қ асиетiне қ ол сұ ғ ушылық заң бойынша қ удаланады.

35-бап. Республиканың экс-Президенттерiн қ амтамасыз ету

1. Республиканың экс-Президентiн қ амтамасыз ету, оғ ан қ ызмет кө рсету жә не оны кү зету мемлекет есебiнен жү зеге асырылады.
2. Республиканың экс-Президентiне ө мiр бойы:
1) Республика Президентiнiң шешiмiмен Республика Президентi лауазымдық жалақ ысының сексен процентi мө лшерiнде зейнетақ ы тағ айындалады. Бұ л ретте Республика экс-Президентiнiң осы Конституциялық заң ның шарттарымен белгiленген зейнетақ ысы Республика Президентiнiң лауазымдық жалақ ысының ө суi ескерiлiп, арттырылып отырады;
2) қ ажеттi қ ызмет кө рсетiлетiн пә тер мен мемлекеттiк саяжай, жеке кү зет, жү ргiзушiсiмен дербес автомобиль берiлiп, ел iшiнде тегiн жү рiп-тұ ру, тегiн медициналық, санаторий-курорттық емдеу қ ызметi кө рсетiледi;
3) < *>
2-1. Қ азақ стан Республикасы Президентiнiң жеке мұ рағ аты мен жеке кiтапханасының материалдары Республика Президентi ретiндегi қ ызметтiк жұ мысы аяқ талғ аннан кейiн Қ азақ стан Республикасы Экс-Президентiнiң меншiгiнде болады.
Ескерту. 35-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

36-бап. Республика экс-Президенттерi қ ұ қ ық тарының
кепiлдiктерi

Республиканың экс-Президентi, мемлекетке опасыздық жасағ ан жағ дайларды қ оспағ анда, ө зiнiң Республика Президентi ө кiлеттiгiн атқ аруымен байланысты iс-ә рекетi ү шiн жауап бермейдi.

VII тарау
Қ орытынды ережелер

37-бап. Ө зге заң актiлерiнiң Республика Президентiнiң
қ ызметiн қ амтамасыз ету жө нiндегi қ олданылуы

Республика Президентiне мемлекеттiк қ ызмет, ең бек жә не зейнетақ ы туралы заң дардың нормалары қ олданылмайды.

38-бап. Осы Жарлық тың кү шiне ену тә ртiбi

Осы Конституциялық заң жарияланғ ан кү нiнен бастап кү шiне енедi.
Ескерту. 38-бапқ а ө згерiс енгiзiлдi - Қ азақ стан Республикасының 1999.05.06. N 378 Конституциялық заң ымен.

Қ азақ стан Республикасының
Президентi