Дәріс сабақтарының тақырыптары мен мазмұны

1. Ә дебиеттеориясы-ғ ылым. Ә дебиеттегі «кө ркем образ» жә не «образдылық»

1.1.Ә дебиет теориясы қ арастыратын мә селелердің 3 циклы.

1.2. Ә дебиеттің ө нер ретіндегі ө нер тү рлерінен айырмашылық тары.

1.3. Кө ркем образ, ө мірді тану қ ұ ралы екендігі.

1.4. Образдың тарихи жағ дайғ а, ортағ а тә уелділігі

2. Кө ркемө нердегі, ә дебиеттегі типтілік мә селесі.

2.1.Типтік қ ұ былыс, типтілік туралы тү сінік. Оның қ оғ ам ө міріндегі кө рінісі.

2.2. Типтендіру процесі, тү рлері. Гегель, Белинский типтендіру жайлы. Типтік бейне табиғ аты.

2.3. Кө ркем бейненің танымдық, кө ркемдік, эстетикалық мә ні.

3. Кө ркем шығ арманың мазмұ ны мен пішіні.

3.1.Мазмұ н мен пішін туралы тү сінік.

3.2. Мазмұ н мен пішін бірлігі – кө ркемдік шарты.

3.3. Кө ркем шығ арманы мазмұ н мен пішіннің бірлігі тұ рғ ысынан қ арастыру – ә дебиет теориясының негізгі принципі. Жаң а мазмұ н мен тү р.

4. Кө ркем шығ арма қ ұ рылысы.

4.1.Композиция жә не сюжет. Композиция туралы тү сінік.

4.2. Композицияның кө ркем шығ армадағ ы оқ иғ аларды жү йелеудегі, образдарды тұ тастырудағ ы, мазмұ нды қ иыстырудағ ы мә ні.

5. Сюжет жә не фабула.

5.1.Кө ркем шығ армадағ ы сюжеттің атқ аратын кө ркемдік қ ызметі. Сюжет пен фабула туралы ұ ғ ым. Сюжеттің даму кезең дері.

5.2. Сюжеттің авторлық дү ниетанымғ а қ атыстылығ ы.

5.3. Сюжет пен тартыс.

6. Ә деби жанрлар теориясы.

6.1.Ә дебиет теориясына «тек», «тү р», жанр терминдері қ олданысы.

6.2. Эпикалық жанрлар, эпикалық бейнелеу тә сілі. Пікірлер. Роман теориясы. Бахтин роиан туралы. Роман-эпопея жанры.

7. Лирикалық жанрлар.

7.1.Лирикалық бейнелеу тә сілінің ерекшелігі. Ішкі ғ алам сыры. Басты-басты лирикалық жанрлар сипаты. Лирика жайлы кейінгі зерттеу ең бектер.

7.2. Ода, элегия, сатиралық лирика т.б. жанрларғ а тә н ерекшеліктер.

8. Драмалық жанрлар.

8.1.Драмалық бейнелеу тә сілінің мү мкіндіктері мен шектеуліліктері. Драмада авторфункциясының кейіпкерлерге жү ктелетіндігі.

8.2. Драмалық тек, бейнелеу тә сілі ерекшеліктері туралытолғ амдар (Аристотель, Гегель, Белинский, Байтұ рсынов, Горький, Ә уезов).

9. Ә деби процесс-ә деби даму. Ә деби процесс-ә деби даму заң дылық тары. Адамзат мә дениетіндегі сабақ тастық. Дә стү рдің ә деби даму заң дылығ ы екені. Ұ лттық жә не ә лем ә дебиеті дә стү рлері. Дә стү рді жалғ астыру – шығ армашылық процесс. Жаң ашылдық пен дә стү р байланысы.

10. Дә стү р жә не жаң ашылдық мә селесі

10.1. Дә стү рді шығ армашылық пен игеру.

10.2. Қ азақ ә дебиетіндегі кө ркемдік дә стү рлер, олардың сө з ө нері дамуындағ ы орны.

10.3. Абай дә стү рі.

11. Кө ркемдік ә дістер

11.1. Шығ армашылық жә не кө ркемдік ә діс

11.2. Кең естік ә дебиеттанудағ ы кө ркемдік ә діс.

11.3. Қ азіргі ә дебиеттану ғ ылымы кө ркемдік ә дістер жайлы

12. Ә деби бағ ыттар мен ағ ымдар

12.1. Ә деби бағ ыттармен ағ ымдардың ә деби процестегі орны

12.2. Ә деби бағ ыт, мектеп жайлы ой-пікірлер

12.3. Ә деби мектеп суреткерлік шеберлік нә тижесі

12.4. Қ азақ ә дебиетіндегі мектептер

13. Классицизим-ө нер эстетикасы.

13.1. Классицизм ө нерінің туып, қ алыптасуы.

13.2. ХVІІ ғ. монархиялық ел билеу жү йесі кезінде туып қ алыптасқ ан классицизим ағ ымы, ерекшеліктері. Н.Буало-классицизм теоретигі. Оның эстетикасының догмалық жә не нормативтік жақ тары. Сыналуы.

14. ХVІІІ ғ. Еуропадағ ы ағ артушылық дә уір.

14.1. ХVІІІ ғ. Еуропаның бірсыпыра елінде ө ркендеген мә дениет. Ағ артушылық дә уір аталу себебі. Ө кілдері.

14.2. Дидро (француз ағ артушысы), Лессинг, Гердер (неміс ағ артушысы) ең бектерінде кө терілген ө нер мә селелері, классицизмді сынау, бұ қ аралық, шынайы ө нер ү шін кү рес мә селесі. Дидро драма ө нері туралы, Лессингтің ө нер тү рлері жайлы толғ аныстары. Бұ л дә уір эстетикасының ұ намды жақ тарымен қ атар кемшілігі неде болды.

15. Ә дебиеттегі модернистік бағ ыт ағ ымдар.

15.1. Реализм ө нері озық ү лгілерінің кө ркемдік мә н-маң ызы. Оның кө ркемдік ә діс ретінде ө мір шындығ ын қ амту жә не таныту мү мкіндіктерінің молдығ ы.

15.2. Батыс ө нерінде ХІХ ғ. соң ғ ы ширегінде модернистік ағ ым-бағ ыттардың пайда болуы, себебі, Реализмге қ арсы ө нер екендігі. Бұ л ағ ымдардың теоретиктері (Ортега-и-Гассет т.б.). Модернистік ө нердің, декаденттік ағ ым-бағ ыттың орыс ә дебиетіндегі кө рінісі.

15.3. Модернистік ө нер ү лгілеріндегі кейбір кө ркемдік жаң алық тар. Бұ л ө нерге деген қ азіргі кө зқ арас. Қ азақ ә дебиеті туындыларындағ ы модернистік бейнелеу кө ріністері.