Тапсырма №1. Гигиеналық зерттеу әдістері бойынша жағдайлық есептерді шешу

Есеп № 1.

Бояу ө ндірісі цехында жұ мыс зонасына ацетон, бензол, сонымен қ атар, жылулық радиацияның кө здері (жылынғ ан қ ондырғ ыларынан шығ атын инфрақ ызыл сә улелену) бар. Зауыт пен СЭҚ зертханасынан кезекті тү рде жұ мыс зонасының ауасынан ауадан сынама алынады. Мұ нда ацетон мен бензолдың жоғ арғ ы дең гейі анық талды. Олардың концентрациялары ШРЕК-тен 2-3 есе жоғ ары екендігі белгілі болды. Жылулық радиацияның интенсивтілігі норма шегінде. Ацетон жә не бензол орталық жү йке жү йесіне, қ ан жү йесіне, бауыр жә не басқ а да ағ заларғ а ә сер ететін у болып табылады. Ө ндіріс жұ мысшыларын медициналық тексеру кезінде жоғ арғ ы орталық жү йке жү йесінің, асқ азан ішек жолдарының, қ ан аурушаң дылығ ының жоғ арғ ы дең гейі анық талынды. Жұ мыс зонасының ауасының ластануы технологиялық ү рдістің бұ зылуымен, желдету жә не жабдық тардың герметизациясының жеткіліксіздігімен байланысты екендігі анық талды.

Есептеу арқ ылы белгілі болды, кезекті алдын алу шараларын қ олданбағ ан кезде, ластағ ыштар 3-4 жылдан соң нормативтен 5-6 есе жоғ арылайды, ал аурушаң дылық 1, 5-2 есеге жоғ арылайды. Ауаның ластану дең гейін тө мендету жә не кә сіптік аурулардың алдын алу ү шін тиімді желдетуді ұ йымдастыру, жабдық тарды герметизациялау, технологиялық ү рдістерді жетілдіру, СИЗ міндетті тү рде қ олдану ұ сынылды.

Сұ рақ тар:

1. Жұ мысшыларғ а ә сер ететін факторлардың табиғ аты қ андай?

2. Цехта гигиеналық жағ дайды талдау барысында гигиенаның қ андай міндеттері шешіледі?

3. Цехта гигиеналық жағ дайларды бағ алау кезінде гигиенаның қ андай ә дістері қ олданылады?

4. Ә рбір ә діс қ андай мә ліметтерді алу ү шін қ олданылды?

5. ШРЕК жә не ШРЕД дегеніміз не? Оларды ө ң деу ү шін қ андай гигиеналық ә дістер қ олданылады?

6. Гигиенаның қ андай ә дісінің кө мегі арқ ылы ацетон мен бензолдың ағ зағ а ә сері бекітілді?

7. Перспектива бойынша гигиенаның болжамы бекітілді?

8. Есептерде гигиенаның қ андай міндеттері шешіледі?

9. Қ азіргі уақ ытта жұ мысшыларды медициналық тексерулерден ө ткізу санитарлық -эпидемиологиялық ә дістің қ ай тү ріне жатады?

10. Алдың ғ ы жылдарда жұ мысшылардың аурушаң дылығ ы бойынша мә ліметтер санитарлық эпидемиологиялық ә дістің қ ай тү рінің кө мегі арқ ылы алынды?

11. Цехта санитарлық бақ ылаудың қ андай тү рі жү ргізілді, оның мақ саты қ андай?

12. Берілген есептегі барлық шаралар мен міндеттер медицинаның қ ай бағ ытында берілген?

Есеп № 2.

Болат қ ұ ю цехында зауыт зертханасының мә ліметтері бойынша жұ мыс зонасының ауасында кү кірт пен азот тотық тары мен қ ос тотық тары, иісті газ табылғ ан, бұ лардың концентрациялары ШРЕК 2-3 есе жоғ ары. Болат ерітетін беткейлер бірнеше жү здеген градустарғ а дейін ысиды. Олардан шық қ ан жылу сә улелерінің қ арқ ындылығ ы ШРЕК тен 2 есе жоғ ары. Цехта жаз айында ауа температурасы 38-39 градусқ а дейін жетеді. Қ арқ ынды шу, бұ лардың дең гейі қ алыптың жоғ арғ ы дең гейіне жетеді. Кү кірт пен азоттың тотық тары мен қ ос тотық тары кө з бен тыныс алу жолдарының кілегейлі қ абаттарына тітіркендіргіш ә сер етеді, риниттерді, бронхиттерді, пневмонияны шақ ырады, токсикалық ә сер кө рсетеді. Иіс тигізіп уландыратын газ қ анда карбоксигемоглобиннің тү зілуіне жә не тіндерге оттегінің тасымалдануының бұ зылуына ә келеді. Шу кохлеарлы аппараттқ а деструктивті ә сер кө рсете, ал, жылулық радиация шектен тыс қ ызынуғ а жә не катарактағ а ә келеді. Статистикалық зерттеулердің ә дістері бойынша бірнеше жылдар бойына цехта жоғ арғ ы тыныс алу жолдары мен ө кпеде, ОЖЖ, ЖҚ Ж аурушаң дылығ ының жоғ ары дең гейлері анық талды. Кезекті медициналық тексерулерді жү ргізу барысында жұ мысшылардың 20% созылмалы трахеиттер мен бронхиттер, 15%- миокардтың дистрофиясы, артериялық гипертензия, 18 % астениялық жә не астено-жү йкелік бұ зылыстар, 10% - керең дік байқ алды. Зиянды ә серлердің ә сер ету дең гейлерін тө мендету ү шін жабдық тарды герметизациялау, желдету тиімділігін жоғ арылату, су жамылғ ыларын қ олдану, қ орғ аныс кө зілдіріктер мен арнайы киімдерді пайдалану қ ажет.

Сұ рақ тар:

1.Жұ мысшыларғ а ә сер ететін факторлардың табиғ аты қ андай?

2.Цехта гигиеналық жағ дайды анализдеу кезінде гигиенаның қ андай міндеті шешіледі?

3.Цехта гигиеналық жағ дайларды бағ алау кезінде гигиенаның қ андай ә дістері қ олданылды?

4.Ә рбір ә діс қ андай мә ліметтерді алу ү шін қ олданылды?

5. ШРЕК жә не ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау ү шін қ андай гигиеналық ә дістер қ олданылды?

6. Ағ зағ а жылулық радиация мен ластағ ыштардың ә серін гигиенаның қ андай ә дістерімен анық талынды?

7. Келешекке гигиеналық жағ дайғ а болжам жасалды ма, оның қ орытындысы қ андай?

8. Есептерде гигиенаның қ андай міндеттері шешіледі?

9. Қ азіргі уақ ытта жұ мысшыларды медициналық тексерулерден ө ткізу санитарлық -эпидемиологиялық ә дістің қ ай тү ріне жатады?

10. Алдың ғ ы жылдарда жұ мысшылардың аурушаң дылығ ы бойынша мә ліметтер санитарлық эпидемиологиялық ә дістің қ ай тү рінің кө мегі арқ ылы алынды?

11. Цехта санитарлық бақ ылаудың қ андай тү рі жү ргізілді, оның мақ саты қ андай?

12. Берілген есептегі барлық шаралар мен міндеттер медицинаның қ ай бағ ытында берілген?