Глосарий. Терроризм - [ лат. Terror - қорқыныш, үрей] - саяси мақсатты сылтауратып күш қолдану; ұғым XVIII соңында

Терроризм - [ лат. terror - қ орқ ыныш, ү рей] - саяси мақ сатты сылтауратып кү ш қ олдану; ұ ғ ым XVIII соң ында ұ лы француз тө ң керісі кезінде якобиндық тар жү ргізген репрессиялық - бү тіндей жою, басып- жаншу мақ сатында жү ргізілетін жазалау шаралары.

Терроризм - ұ йымдасқ ан топ діттеген мақ сатына жету ү шін дү рсін-дү рсін кү ш қ олдану арқ ылы кө рініс табатын ә діс.

Репрессия - [лат. repressio - басып-жаншу] Ү кімет басшыларрының зан орындары арқ ылы ө з халқ ын, оның жекелеген ө кілдерін қ уғ ынғ а ұ шыратып, жазалау шаралары саясатты атауда қ олданылды.

" Террор" ұ ғ ымы - қ азіргі ә дебиеттерде диктаторлық немесе тоталитарлық жү йелердің (лат. totalіs – тұ тастай, тү гелдей) – деспотизмнің бір тү рі.

Оппозиция (лат. opposіtіo – қ арсы қ ою) – ө з кө зқ арасын, саясатын басқ а саясатқ а, кө зқ арасқ а қ арсы қ ою, қ арсы ә рекет жү ргізу.

Терроризммен кү рес –1977 жылы Еуропалық Кең еске мү ше-мемлекеттер терроризммен кү рес жө нінде Еуропалық конвенция қ абылдады.

Саяси терроризм - [лат. terror - қ орқ ыныш] - қ аталдық пен сипатталатын саяси зорлық тың ерекше тү рі; тұ рғ ындар мен ө зінің қ арсыластары арасында қ орқ ыныш пен ү ркіту тудыру мақ сатында бұ зақ ылық ә рекеттерді жү зеге асыру, тіптен олардың кө зін жою немесе материалдық шығ ындарғ а ұ шырату.

Ислам деген сө здiң ө зi араб тiлiндегi «силм» - бейбiтшiлiк, тыныштық, берілу деген сө зден, жә, мұ сылман деген мағ наны бiлдiретұ ғ ын «мұ слим» сө зі – бейбiтшiлiкке берiлген, тә сiлiм болғ ан һ ә м оны сақ таушы деген мағ ынадан шық қ ан.

Терроризмнің психологиялық негізі - радикализм, экстремизм.

Радикализм - 1) жақ тастары ө мір сү ріп отырғ ан ә леуметтік-саяси жү йені сынғ а алатын жә не тү бегейлі ө згерістер мен реформалардың жү ргізілуін талап ететін саяси агым; 2) қ андай да бір істердегі жағ дайды тү бірімен тү бегейлі ө згертудегі талпыныстардың, тә уекелді ымырасыз талаптардың жү зеге асырылуы.

Экстремизм (фр. extremisme, лат. extremus) — «шеттеу» яғ ни орталық тан ауытқ у, белгіленген жерден тыс кету деген мағ ына береді) — жалпы тә ртіпті мойындамайтын, ө зінің пікірімен ғ ана іс-ә рекет жасаушы дегенді білдіреді. (фр. extremisme, лат. extremus) — «шеттеу» яғ ни орталық тан ауытқ у, белгіленген жерден тыс кету деген мағ ына береді) — жалпы тә ртіпті мойындамайтын, ө зінің пікірімен ғ ана іс-ә рекет жасаушы дегенді білдіреді.

Саяси экстремизм -саяси ортада пайда болган экстремизм, ал діни ортада пайда болган экстремизм - діни экстремизм деп аталады.

Діни экстремизм Ислам қ ұ ндылық тарын сақ тау жолында ү ндеу тастағ ан ө здерінің пікірлестерін діни принң иптерді бұ зушылар деген айыптаулармен кінә лайды.

Діни-саяси экстремизм - діттеген саяси мақ саттарына қ ол жеткізу ү шін, дінді қ алқ ан ете отырып ә рекет етуші, дінге ешқ андай қ атысы жоқ іс-қ имыл.

Фундаментализм - бұ л сө здiң тү бiрi, кө не латын тiлiндегi fundare (фундаре) деген етiстiк. Фундаре – жерге тө сеу деген мағ ынаны бiлдiредi. Осы етiстiктен fundamentum (фундаментум) зат есiмі пайда болғ ан. Оның мағ ынасы – тө сегiш, iрге. Кейiн келе мағ ынасы толығ ып, жер тағ аны немесе iрге тасы деген тү сiнiктердi беретiн болғ ан. Жә, жоғ арыдағ ы фундаментум, яғ ни осы кү нгi батыс Еуропа тiлдерiндегi fundament (фундамент) пен онымен бір тү бiрден ө ндiрiлген фундаментализм сө зiнің мағ ыналары тым алшақ.