Сұйықтық пен газ қозғалысының ағысы мен режимдерінің қластарға бөлінуі.

Гидрогаздинамика есептерін талдауда «идеал cұ йық тық» ұ ғ ымы кең інен қ олданып жү р. Сондай орта, негізгі қ асиеті абсолют қ озғ алтқ ыштық, немесе басқ а сө збен айтқ анда, тұ тқ ырлығ ы жоқ, ерекше қ асиеттерге ие сұ йық тық болып табылады. Сонымен қ атар идеал сұ йық тық температураның ә серінен ұ лғ ая немесе қ ысыла алмайды, сонымен қ атар сыртқ ы немесе салмақ ты кү штің ә серінен ү зіліске қ арсыласа алмайды.

Идеал сұ йық тық ұ ғ ымын енгізу кейбір есептерді шешуді жең ілдетеді, бірақ та бұ дан алынғ ан қ орытындылар нақ ты сұ йық тық тың қ асиеттерін есепке ала отырып тү зетіледі.

Нақ ты сұ йық тық тың (газдың), кө біне оның қ озғ алысы кезінде байқ алатын қ ұ былысты анық тайтын маң ызды қ асиеттерінің бірі, оның тұ тқ ырлығ ы. Ол, жай ығ ысу деп аталатын, аралық кө лемдердің қ озғ алтғ ыштығ ынан болады. Бұ л қ озғ алысты келесі тү рде беруге болады. Қ озғ алыстағ ы сұ йық тық тан, беттің кейбір элементіне параллель бола отыратын, қ атты секілді бірінің ү стінен бірі жылжып отыратын жазық тық тарды бө ліп алайық. Қ озғ алыстағ ы сұ йық тық тың қ озғ алыс мө лшерін бір жазық тық тан екіншісіне тасымалдау ү рдісінде, сұ йық тық тың деформациясына кедергі жасайтын, ү йкеліс пайда болады. Ө зінде ішкі ү йкеліс қ ұ былысы дамитын сұ йық тық, идеалдан ерекше, нақ ты немесе тұ тқ ырлы деп аталады.

u жылдамдығ ымен сипатталатын, шамасы тек y перпендикуляр бағ ыты бойымен саналатын қ ашық тық тан тә уелді, екіө лшемді паралелль ағ ынша ағ ысты қ арастырайық (cурет 1.1). Мұ ндай жағ дайда жарнама кернеуі жә не жылдамдық градиенті И.Ньютонмен анық талғ ан, жай тә уелділікпен байланыста:

.