Кәсіби топтағылардың тәуекелділігі

Санитарлық - гигиеналық, эпидемиологиялық кө зқ арасты тұ рғ ыдан алғ ан-да, антропопонозикалық заладану, санитарлық эпидемиологиялық қ адағ алау мен диспансерлік бақ ылануды іске асыру мақ сатында кә сіби топтық тә уекелділікті бө ліп қ арауғ а болады.

1.Ауыл шарушылығ ымен шұ ғ ылданатын адамдар (мал, қ ұ с ө сіру, кү тетін малшылар, қ ойшылар, сауыншылар).

2. Ауыл шарушылығ ына қ осымша қ атнасы бар, егін шаруашылығ ында істейтіндердің бә ріде киімдермен қ амтамасыз етілуі керек

3.Зооветеринарлық қ ызметкерлер, аурулармен тікелей жанасатындар (сау малдармен де, қ ұ стармен де).

4.Мал ө німдерін шығ аратын жә не шикі заттарды ө ң дейтіндер (ет комбинаты, тері, жү н ө німдерімен айналысатындар, сү т, ірімшіктер ө ндіретін заводтарда істейтіндер).

Осындай категорияларда істейтін жұ мысшылардың тікелей залалданып қ алып, ауруды жұ қ тыру жолдары мынандай:

1) Ауыз арқ ылы, қ и, зә рменен, мал, қ ұ стардың астындағ ы тө сеніштер, лас су, азық тық ө німдер, топырақ, жем т.б. сыртқ ы ортадағ ы ыдыстар (ыдыс, санитарлық киімдер т.б.) арқ ылы тарал жолдары болады.

2) Ауру мал, қ ұ стар мен тікелей адамның жанасуы, олар қ оздырғ ыштарды тасымалдаушылар, яғ ни қ оздырғ ыштардың шоғ ырлануы, мал терісі, сілекейлері арқ ылы адам организміне еніп, оны жұ қ тырып, жаракаттанғ ан мал терісінен адамғ а ө теді. Бұ лар мал сойғ анда (мал, қ ұ с), мал терілерін сыпырғ анда, залалданғ ан шикі мал ө німдерін ашық тасымалдауда ө теді.

3) Аэрогенді жолменен, белгілі бір шектеілі, белгілі бір инфекциялардан жұ ғ ады. Адамғ а, малдың жө ткіруі, тү шкіру, пысқ ыруынан, кепкен қ идан инфекция ауағ а ө тіп (туберкулез, орнитоз, Ку - ыспасы) жұ ғ ады.

4) Трансмиссиялық (тасымалдық) жолменен, тасымалдаушы буын аяқ тылар, паразитті жануарлар, қ ұ стардан жә не адамның ө зінен (шыбын, маса, сона, кене шағ уынан) қ оздырғ ыштары қ ан жү йесінде шоғ ырланып паразиттер арқ ылы адамғ а жұ ғ ады.

Жергіліктітұ рғ ындардың кә сіби топтарының аурушың дығ ы маусымдық мезгілдермен жұ мыс кезең деріне байланысты (малды қ ырқ у, сою, жайылымдық кезең, мал тө лдетуде) болады.

Адамдардың зооантропоздық аурушаң дығ ының тө мендеуі бола тұ рсада, бұ ндай аурулық кө рсеткіштер тұ рғ ындар арасында болатыны ә лі де жосырын емес.

Алдын алу шаралары (профилактика)

Кә сіби инфекция мен инвазияны жойып, залалын тө мендетуге жү йелі тү рде санитарлық - гигиеналық, эпидемияғ а қ арсы жә не санитарлық - ветеринарлық мекемелерде шаралар жү ргізіледі.

Санитарлық - гигиеналық жағ дайды жақ сарту ү шін, мал шаруашылық нысандарда мынандай шаралар ескеріледі:

- Санитарлық талапқ а сай қ ұ рлыс кешендерінде эпидемияғ а қ арсы санитарлық режим ережелерін талапқ а сай сақ тау;

- Ө ндірістік ү рдістер механикаландырылып жә не автоматизацияланады;

- Ағ ынды суды залалсыздау, қ алдық тарды ұ қ сату, ауру малдарды бө лек ұ стау, іш тасталғ ан ө лекселерден тазарту;

- Жануарлардан азық тық ө німдерді санитарлық гигиеналық ережеге сай нормада дұ рыс сақ тау, арнайы киімдермен қ амтамасыз ету;

- Жұ мыстық ө ндірістік орында жеке қ ызмет ететін тұ лғ аларды талапқ а сай қ абылдау.

Жұ мыс мекемелерінде санитарлық эпидемиялық қ адағ алауды кү шейту, ә сіресе ауыл шаруашылығ ы ө німдерін ө ң деуде, заладануғ а қ ауіпті нысандардан қ орғ ау. Бұ л жұ мыстар ең бек гигиенасымен тығ ыз байланысты, тамақ тану гигиенистері мен эпидемиологтар бақ ылауында болу.

Кә сіби инфекция мен инвазияның ең негізгі бағ ыты, маң ыздысы санитарлық қ адағ алау, мал жә не қ ұ с шаруашылығ ы кешендерінде жә не алғ ашқ ы мал ө німдерін шығ аратын мекемелерде орындалатын шаралар.

7 16- тарау Жұ мысшылар аурушаң дығ ы.

Жұ мысшылардың денсаулығ ын бағ алау ү шін, медициналық алдын алу, қ ызмет кө рсетудің жә не сауық тыру шараларының тиімділігін байқ ау мақ сатында, ортақ жә не кә сіби ауру-сырқ ау туралы ақ парат қ ажет. Ортақ ауру-сырқ ау, жұ мысшылардың медициналық кө мекке жү гінуімен, жұ мысқ а уақ ытша жарамайтын ауырып немесе қ айғ ылы ө ндірістегі жағ даймен, алдын ала, ә рдайым жә не нысаналы дә рігерлік тексерулердің нә тижелерімен жә не т.б. сараптамалық талдау. Бірақ ең белгілісі уақ ытша ең бекке жарамсыздық ақ параты туралы мә лімет.