Бұлшықет жұмысының, қанның морфологиялық құрамы мен оның физико-химиялық қасиетіне әсері.

Жұ мыс кезіндегі қ ызыл қ анның сандық ө згерістері, эритроциттер санының кө беюімен жә не гемоглобин мө лшерінің жоғ арылауымен кө рінеді, олар жұ мыс қ арқ ынына тікелей байланысты болады жә не қ анның депосы болып саналатын кө к бауырдың қ арқ ынды жиырылуымен қ амтамасыз етіледі.

Жұ мыс кезіндегі қ ызыл қ анның сапалық ө згерістері, эритроциттердің регенерациясының кү шеюімен жә не жас тү рлерінің — ретикулоциттердің мө лшерінің жоғ арылауымен кө рінеді. Жұ мысқ а деген қ ызыл қ анның реакциясы орынбасушылық сипатта болады, ол эритроциттердің санының, кө беюі жә не тіндерге оттегін берудің жылдамдауы есебінен эритроциттердің тыныс алу беттерінің жоғ арылауымен кө рінеді, себебі ретикулоциттер тіндерге оттегін жең іл береді.

Ақ қ анның сандық ө згерістері, нейтрофилдер санының кү рт кө беюі есебінен (нейтрофилия), лейкоциттердің жалпы санының жоғ арылауымен (миогенді лейкоцитоз) кө рінеді. Лейкоцитарлы формула жас тү рлерінің –сегментті ядролы нейтрофилдердің санының кө беюі есебінен солғ а жылжиды, ол қ ан жасаушы мү шелердің қ ызметінің кү шейгенін кө рсетеді. Лимфоциттердің саны салыстырмалы тү рде азаяды (салыстырмалы лимфопения).

Эритроциттердің осмостық тұ рақ тылығ ы қ анғ а ретикулоциттердің қ арқ ынды тү суі жә не мембранағ а бірқ атар улы заттардың ә сер етуі кезінде тө мендейді. Қ анағ аттанарлық санитарлық -гигиеналық жағ дайларда атқ арылатын болар болмас ауырлық тағ ы дене ең бегі кезінде эритроциттердің осмостық қ ысымы жоғ арылайды.

Қ ысқ а уақ ыттық кернеулі дене ең бегінде қ анның осмостық қ ысымы, қ анда осмосты белсенді заттардың (кальций, натрий, калий иондарының, фосфаттардың лактаттардың, протеинаттардың) кө беюімен байланысты жоғ арылайды. Қ арқ ынды бұ лшық ет жұ мысы кезінде формалы элементтердің санының кө беюі жә не қ анның сұ йық фазасының азаюы қ анның салыстырмалы тұ тқ ырлығ ының жоғ арылауына алып келеді.

Дене жұ мысын атқ ару кезіндегі эндокриндің қ ызметтің ө згерістері. Бұ лшық ет жұ мысының қ уаты жоғ арылағ ан сайын, қ анда адреналиннің, норадреналиннің, кортизон мен кортикостеронның мө лшері жоғ арылайды, ол ағ заның барлық энергетикалық қ орларының жұ мылдырылуына ық пал жасайды. Организмнің бейімделу (жаттығ у) шамасына қ арай бұ л ө згерістер азаяды. Ұ зақ бұ лшық ет жұ мысы кезінде симпато-адреналды жә не гипофизарлы-адренокортикальды жү йелердің белсенділігі тө мендейді, қ анда глюкокортикоидтардың мө лшері азаяды, ол миокард пен қ аң қ а бұ лшық еттерінің функционалдық қ абілеттерінің тө мендеуіне алып келеді.

Ұ зақ қ а созылғ ан бұ лшық ет жұ мысы кезінде қ анда инсулиннің дең гейі тө мендейді, ол оның тү зілуінің азаюымен жә не ыдырауының кү шеюімен байланысты болады. Ол май қ орын энергетикалық ресурстар ретінде жұ мылдыру ү шін қ олайлы жағ дайлар туғ ызады.