Конструктор режимінде сұраныстар жасау

Конструктор режиміне Жасау (Создать) батырмасын басу арқ ылы немесе, сұ раныс бұ рын қ ұ рылғ ан болса, сол сұ ранысты белгілеп алып, Конструктор батырмасын шерту арқ ылы кіруге болады. Бірінші тә сілде Конструктор режимібос сұ раныс терезесі мен Кесте қ осу (Добавление таблицы) сұ хбаттасу терезесін ашады. 70-суретте осы Конструктор терезесі кө рсетілген. Екінші тә сілде Конструктордың мә ліметтермен толтырылғ ан терезесі ашылады (71 сурет), мұ нда сұ ранысты ө згертуге болады.

Бірінші тә сілде алдымен сұ ранысқ а мә лімет алынатын барлық кестелерді белгілеп алу қ ажет, яғ ни кестенің атында, содан соң Ү стемелеу (Добавить) батырмасында тышқ анды шерту керек. Сұ раныс терезесіне сұ раныс тұ рғ ызуғ а керекті мә ліметтер схемасы шығ ады. Терезенің тө менгі бө лігінде Ө ріс (Поле) қ атарында ө рістерді кө рсету қ ажет. Мұ нда керекті ө рістерді бірнеше тә сілдермен таң дауғ а болады. Кесте ө рістері тізімі ішінен қ ажетті біреуін сұ раныстың бос бағ анасына тасымалдауғ а болады немесе кесте ө рістері тізімінен қ ажетті ө рісті таң дап алып, тышқ анның сол батырмасын екі рет шертсе болғ аны. Тышқ ан курсорын сұ раныстың тө менгі бос бағ анасына алып барып, тышқ ан оң батырмасы арқ ылы ө рістер тізімін ашып, қ ажет ө рісті таң дап алуғ а болады. Сұ раныстағ ы Кесте аты (Имя таблицы) қ атарында ө рістері таң далынып алынғ ан кестелер кө рсетіліп тұ рады. Сұ рыптау (Сортировка) қ атарында мә ліметтерді ретке келтіру тә сілдерінің бірін таң дап алуғ а болады: Ө суі бойынша / Кемуі бойынша/ Қ ажеті жоқ (В порядке возрастания/ В порядке убывания/ Отсутствует). Егер берілген ө ріс экранда кө рсетілуі тиіс болса, Экранғ а шығ ару (Вывод на экран) қ атарындағ ы квадратта тышқ анды шерту қ ажет. Таң дау шарттары (Условие отбора)қ атарында мә ліметтерді ішінен керектілерін таң дап алу шарттарын (фильтрлер ү шін сипатталғ андай) енгізуге болады. 71-суретте «Авто» жә не «Авто иесі» кестелерінен тұ рғ ызылғ ан сұ раныс келтірілген.

70 сурет. Сұ раныстар Конструкторы терезесі

71 сурет– Сұ ранысты екі кесте қ олдану арқ ылы қ ұ ру

72-суретте қ ұ растырылғ ан сұ раныстың соң ғ ы нұ сқ асы кө рсетілген. «Авто» кестесінен Нө мірі, Маркасы, Тү сі ө рістері, ал «Авто иесі» кестесінен Фамилия жә не Телефон ө рістері алынғ ан. Мә ліметтер Маркасы ө рісі бойынша сұ рыпталғ ан. Кестелердегі жазбаларды таң дап алу шарттары мынадай болуы тиіс: немесе " волга" маркасындағ ы автомобильдер, немесе тү сі " ақ " автомобильдер. Экранда сұ ранысқ а кіретін барлық ө рістер кө рсетілетін болады. «Авто» кестесінің бастапқ ы тү рі 55-суретте, ал сұ раныс қ ұ ру арқ ылы алынғ ан мә ліметтер 73-суретте кө рсетілген.

72 сурет. Қ ұ растырылғ ан сұ раныс

73 сурет. Сұ раныс арқ ылы алынғ ан мә ліметтер

Таң дап алу шарттары қ атынас (салыстыру) операторлары мен операнд­тардан (мә ндерден) тұ рады. Операндтар ретінде мыналар қ олданылады:

- литералдар – тікелей мағ ынасы бойынша қ абылданатын мә ндер, мысалы, сан, қ атар, кү н;

- тұ рақ тылар - ө згермейтін мә ндер, мысалы, True, Иә, 1200;

- идентификатор - ө ріс мә ніне сілтеме жасау, басқ ару элементі немесе сипаттамалар тү ріндегі ө ріс қ асиеттері, мысалы, Идентификатор.Қ асиет немесе [Кесте аты]! [Ө ріс аты].

Шарттарды қ ұ растыру кезінде нақ ты мә ндер мен қ атынас белгілерін тікелей кө рсету керек (<, >, < =, > =, < >). Символдық мә ндер тырнақ шалармен қ оршалып кө рсетіледі. Бір қ атарда келтірілген шарттар " ЖӘ НЕ" белгісімен, ал ә ртү рлі қ атарлардағ ы шарттар - " НЕМЕСЕ" белгілерімен біріктіріледі. Интервалғ а қ атысты мә нді тексеру ү шін Beetwen... And конструкциясы қ олданылады, мысалы: Beetwen 5 And 100 - (5, 100) аралық тарындағ ы мә ндер. Егер мә нді кө рсетілген мә ндер тізіміне кіргізу керек болса, IN операторын қ олдану керек, мысалы, IN (100, 200, 500) – қ ажетті мә н 100, 200 немесе 500 мә ндерінің бірі болуы тиіс. Қ ұ рама шарттар қ ұ ру ү шін And, Not, Or операторларын қ олдануғ а болады. Шарттардысаймандар тақ тасындағ ы Қ ұ растыру (Построить) батырмасын немесе жанама (контекс­тік) менюдегі Қ ұ растыру жолын таң дау арқ ылы Ө рнек қ ұ растырушысы (Построителя выражений) кө мегімен де қ ұ ру мү мкіндігі бар.

74-суретте сұ ранысқ а жаң а кесте қ осу кезінде шақ ырылатын жанама меню кө рсетілген. Оны шығ ару ү шін тышқ анның оң жақ батырмасын кестелер орналасатын сұ раныстың жоғ арғ ы аймағ ындағ ы бос орында шерту керек.

74 сурет. Жанама (контекстік) менюді шақ ыру

75-суретте екі «Авто» жә не «Зауыт» кестелерінен тұ рғ ызылғ ан сұ раныстың мысалы келтірілген. «Авто» кестесінен – Нө мірі, Маркасы, Бағ асы ө рістері, ал «Зауыт» кестесінен – Зауыт атауы (НаименЗавода) ө рісі алынғ ан. Мә ліметтер сұ рыпталмағ ан. Кестелерден жазбаларды таң дап алу шарттары ретінде автомобиль бағ асының 5000 мен 10000 аралығ ында болуы кө рсетілген. 76-суретте осы шарттарды қ алыптастыратын Ө рнектер қ ұ растырушысы келтірілген.