Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Тақырып 20. Автобустармен тасымалды ұйымдастырудың негіздері






 

Автобус кө лігінің басқ а жолаушы тасымалдау кө ліктеріне қ арағ анда кө птеген артық шылық тары бар. Оның негізгілері- пайдалануғ а икемділігі жә не қ ол жетімділігі, қ ажетті жерге тікелей бару жә не жоғ арғ ы жылдамдық, қ осымша жабдық таусыз (трамвай, троллейбустар ү шін қ осалқ ы станция, электр желісін, жолдар салу) жаң а маршрут бағ ыттарын ұ йымдастыру мү мкіндігі, тасымалдау қ ұ нының қ ымбат болмауы, сонымен қ атар ауылдық, қ алалық жол қ атынастарынан халық аралық жә не жол қ атынастарына дейін пайдалануы.

Автобустармен тасымалды ұ йымдастыру ү шін автокө лік мекемесі ә ртү рлі дейгейдегі мақ саттар мен бағ ыттар бойынша жұ мыс жасайды. Осы ұ йымдастыру жұ мыстарының негізгілеріне тоқ талсақ:

- кө шелердің орналасуына жә не жол қ ашық тық тарына сә йкес маршруттардың ың ғ айлы сұ лбаларын қ арастырады;

- тә улік сағ аттары, апта кү ндері жыл мезгілдерінің ә ртү рлі ерекшеліктеріне жә не жолаушы ағ ынының ө згерісіне сә йкес автобустардың тү рін жә не санын анық тау;

- жолаушы тасымалын нә тижелі ұ йымдастыру ү шін жолаушыларды анық тап талдау жасау;

- маршруттар бойынша автобустардың қ озғ алысын жү йелі тү рде бақ ылау;

- автобустарда қ ызмет кө рсету мен тасымал сапасын жақ сарту шараларын халық тың сұ ранысы мен заман талабына сай ұ йымдастыра білу т.б.;

Жалпы жолаушы тасымалын ұ йымдастыру жұ мыстарын екі бө лімге бө ліп қ арастырады: автобустардың жү рісін ұ йымдастыру жә не диспетчерлік басқ ару.

Ұ йымдастыру бө ліміне жолаушыларды тасымалдаудың оң тайлы жоспарын қ ұ ру жә не оның неғ ұ рлым тиімді жолмен орындалуын қ амтамасыз ету шаралары жатады (сурет№1).

Диспетчерлік басқ ару бө ліміне жол шаруашылығ ындағ ы барлық автобустардың қ озғ алысын бақ ылау мен шұ ғ ыл реттеуді қ амтамасыз ететін орталық тандырылғ ан басқ ару шаралары жатады.

Жолаушы автокө лігінің жұ мыс тиімділігін анық тауда маң ызды орын алатын шара-қ озғ алысты ұ йымдастыру ә дістері. Сондық тан қ азіргі заманғ ы экономикалың ө лшемдер мен математикалық ә діс-тә сілдер арқ ылы автобус қ озғ алысын жетілдіру маршрутты автобустардың жұ мыс тиімділігін артырудың ең негізгі жолы болып табылады.

 

 

 


Сурет №1 Автобус қ озғ алысын ұ йымдастыру кезең дері.

 

Мұ ндай бақ ылау, зерттеу ә дістерін қ олданыстағ ы маршруттар ү шін де ұ тымды пайдалану халық қ а кө лікпен қ ызмет кө рсетуді айтарлық тай жақ сартады, ә сіресе қ арқ ынды қ озғ алыс уақ ыттарында.

Қ азіргі уақ ытта автобустардың қ озғ алысын ұ йымдастыру ә дістерін жетілдіру бағ ыты бойынша ә ртү рлі шаралар жасалып, жү зеге асып жатыр. Олардың ішінде маршруттарды қ айта қ ұ ру, жаң а жол маршруттарын жасау, сыйымдылығ ы ү лкен автобустарды жаппай қ олдану, қ озғ алыс жылдамдығ ын арттыру, жү рдек (экспрес) автобустарды енгізу шараларын атап кө рсетуге болады.

Алайда кез-келген ө згертулер мен жобалаулар ғ ылыми негізде бекітіліп, оның тиімділігі нақ ты есептеулер мен зерттеу мә ліметтері арқ ылы дә лелденуі керек.

Жолаушы ағ ынын қ амтамасыз ету ү шін автобус санын ө сірумен қ атар сол автобустардың сыйымдылығ ы, яғ ни тасымалдау мү мкіншілігін толық пайдалану жолдарын таба білу керек.

Жалпы жолаушы тасымалдау кө ліктерінің қ ызмет кө рсету дең гейін, пайдалану ың ғ айлылығ ын, қ ажеттілігін сипаттайтын кө рсеткіштер тө мендегідей:

- бір тұ рақ тан екінші тұ рақ қ а жетуге кететін уақ ыттардың қ осындысы;

- аялдамалардың тұ рақ тан, мекендерден, нысандардан қ ашық тығ ы;

- қ озғ алыс жиілігі (тосу уақ ыты);

- жол бойындағ ы аялдамалар саны жә не олардың ың ғ айлы жерде орналасуы;

- аялдамалардың шағ ын бекеттермен жабдық талуы, шағ ын дү кендер мен дә мханалардың болуы;

- қ ауіпсіздік;

- автобустардағ ы жолаушы саны;

- автобустардың санитарлық - гигиеналық жә не эстетикалық дең гейі;

- жол ақ ысының қ ұ ны, ә ртү рлі жең ілдіктегі жолақ ы билеттерін жү йелі ұ йымдастыру;

- тұ рақ тылық жә не сенімділік;

- жол бойындағ ы архитектуралық қ ұ рылымдардың эстетикалық талғ амғ а сай жабдық талуы;

Қ оғ амдық кө ліктердің қ ызмет кө рсету сапасының аталғ ан кө рсеткіштерін ү ш топқ а топтастыруғ а болады.

 
 

 

 


 

Сурет 2 - Қ оғ амдық кө ліктердің қ ызмет кө рсету сапасына ә сер ететін кө рсеткіштер.

Қ оғ амдық кө ліктердің қ ызмет кө рсету сапасымен қ атар жолаушы ү шін ең маң ызды нә рсенің бірі шық қ ан жерінен баратын жеріне дейінгі уақ ыт шығ ынының қ осындысы. Олар аялдамағ а келу, автобусты тосу, автобуспен келесі аялдамағ а дейін жету жә не аялдамадан баратын жеріне дейін келу уақ ыты. Ә рбір жолаушы жү ру уақ ытының шығ ынына жә не жол ақ ысына, тасымал сапасына сә йкес ең қ ысқ а ә рі ең тиімді жолды таң дайды. Сондық тан жоғ арыда аталғ ан қ озғ алысты дұ рыс жоспарлау, ұ тымды ұ йымдастыру жә не экономикалық тиімді жолын сараптай алу автокө лік мекемесінің жұ мысының негізгі бағ ыты болып табылады.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.