Емтихан билеті. 1. Мұнай базаларында қолданылатын сораптар

1. Мұ най базаларында қ олданылатын сораптар

НПВ 1250-60 жә не НПВ2500-80 сораптық агрегаттары магистралды НМ 1250-260 жә не НМ 2500-230 сораптарына тегеурін тудыру ү шін қ олданылады жә не оларды мұ най жә не мұ най ө німдерін қ ұ ю пункттерінде, тарату базаларында, магистралды газқ ұ бырө ткізгіші бойындағ ы аралық станцияларда пайдаланады. Сорап шифрінің мағ ынасы мынадай: НПВ – сорап. тегеуріндік, тік; ә ріптерден кейінгі сан – беріліс (м³/сағ), дефистен кейінгі сан – сорап тудыратын арын (м).

Қ азіргі таң да мұ най жә не мұ най ө німдерін тасымалдайтын магистралды қ ұ бырө ткізгіштерге арналғ ан сораптарғ а қ ойылатын техникалық талаптар ГОСТ 12124-74 кө рсетілген.

Магистралды мұ най жә не мұ найө німдеріқ ұ бырө ткізгіштеріндегі айдау станцияларында магистралды сораптар пайдаланылады, оларды ГОСТ 12124-66 сә йкес жасап шығ арады.

Негізгі сораптар ретінде арнайы арналудағ ы, қ алыпты қ атардағ ы, ө німділігі жоғ ары сораптар қ олданылады.

Магистралды ө німө ткізгіштер ү шін сораптарды екі тү рлі етіп шығ арады: кө псатылы (жоғ ары арынды) жә не бірсатылы (тө менгі арынды). Сораптық станцияның ПӘ К-ін жоғ арлату ү шін жә не магистрлды мұ найқ ұ бырө ткізгішінің ө ткізгіштік қ абілетін толығ ымен пайдалану ү шін сораптарды тізбектей жалғ айды. Бұ л жағ дайда жалпы арынды бірнеше сорап береді, олардың барлығ ы бір мезгілде, ө те тиімді режимде жұ мыс жасайды. Агрегаттарды бұ лай пайдаланудың артық шылығ ы – қ ызмет кө рсету қ арапайым, электр қ озғ алтқ ышының дара қ ондырғ ылық қ уатын тө мендету жә не станцияның резервті қ уатын азайту қ арапайым. Сораптардың пайдалану аймағ ын ұ лғ айту ү шін Жұ мыстық дө ң гелектің сыртқ ы диаметрін егеу арқ ылы берілісті жә не арынды тө мендетуге рұ қ сат етілген.

Қ алыпты қ атарғ а сә йкес, берілісі 350 м³/сағ -қ а дейінгі сораптар екі агрегатты тізбектей жалғ ағ ан кезде қ ажетті арынды бере алады. Берілісі 7000 м³/сағ -қ а дейін болса, онда ү ш сорапты тізбектей жалғ айды (тө ртіншісі резервте). Ең жең іл мұ най ө німін (бензин) айдағ ан кезде қ осымша резервті сорапты қ осады, сол арқ ылы ПӘ К-ң аса ү лкен мә німен магистралды мұ найө німі қ ұ бырө ткізгішін тиімді режимде пайдалануғ а болады

2. Тазалау қ ұ рылғ ыларына жіберу жә не қ абылдау торабы

Тазалау қ ұ рылғ ыларына қ ойлатын негізгі талаптар: тозуғ а қ арсы тұ ру, ашып – жабу қ ұ рылғ ыларынан ө ту қ абілеті жоғ ары болуы керек, конструкциясы қ арапайым жә не арзан болуы керек.

Тазалау қ ондырғ ыларының кө п қ олданылатын тү рі: ДЗК – РЭМ, ОПР – М. Бұ л қ ондырғ ылар бір мезетте қ ұ бырды қ атты жә не сұ йық заттардан тазалау ү шін поршенді – бө лгіштер ДЗК – РЭМ 1200, ДЗК –РЭМ 1400, ОПР – М 1200, ОПР – М 1400 типті қ ондырғ ылар иайдаланылады. ОПР – М 1200 поршень – бө лгіш толық металл корпустан жә не оғ ан бекітілген сақ иналы тазалау элементінен тұ рады. Ол автомобиль дө ң гелегінің жабынына ұ қ сайды.

Газқ ұ быры бойынша поршеннің қ озғ алуы ү шін поршенде қ ысымның қ ұ лауы тү зіледі жә не ол оның конструкциясына байланысты болады. Поршенде жасалатын қ ысымның қ ұ лауы орта есеппен 0, 03-0, 05 МПа. Қ ұ бырдағ ы поршень жылдамдығ ы газ қ озғ алысының жылдамдығ ына, ластану мө лшеріне, ү йкелетін бетердің герметикасына байласты. Ол газ қ ұ бырындағ ы газ жылдамдығ ы 85 – 90 % қ ұ райды. Барлық жобаланатын жә не қ айта іске қ осылғ ан магистралды газ қ ұ бырө ткізгіштерінде, оның ішкі бетін ластанудан тазалау, тазалағ ыш поршенді жіберу кө мегімен жасалады. Қ ұ рылғ ы қ ұ рамына жіберу тораптары, қ абылдау торабы жә не бақ ылау жә не тазалау процессін автоматты басқ ару жү йесі кіреді. Тазалағ ыш поршендерді жіберу жә не қ абылдау тоаптарын КС-ғ а қ осубө лімшелеріне жақ ын, ал кө п жағ дайда бірге орналастырады. Магистралды газ қ ұ бырө ткізгішінің бастапқ ы бө лімінде жіберу торабын, ал соң ғ ы бө лімінде қ абылдау торабын орналастырады. Аралық бө лімдерде (КС-да) аралас қ абылдау жә не жіберу тораптары орналасқ ан. Газ қ ұ бырының ішкі бетін тазалау қ ондырғ ылары едә уір қ иын жә не жауапты бө лімшелерде, мысалы су кедергілері арқ ылы ө тетін бө лімшелерді де қ арастырады. Бұ л жағ дайда тазалағ ыш поршендердің жібеоу бө лімшесі бірінші жағ ада, ал екінші жағ ада қ абылдау бө лімшесі орналасады. Газ қ ұ бырының техналогиялық схемасы мен айдалатын газдың қ ұ рамына байланысты тазалау қ ондырғ ыларының орналасуы ә р тү рлі болады.

Газ қ ұ бырө ткізгішін кезең дік тазалау мү мкіндігін қ амтамасыз ету ү шін, поршеннің тазаланатын жіберу торабы бө лімшесінен, қ абылдау камерасына дейін кедергісіз ө туіне мү мкіндік беретін келесі талаптарды орындау керектігі қ арастырылғ ан:

Тазалағ ыш поршень ө тетін газ қ ұ бырының диаметрі қ ұ бырдың барлық бө лігінде бірдей болуы керек.

Запорная сызық тық арматурадан ө ту бірдей болуы керек.

Қ ұ бырдың ішкі бетінде ешқ андай шығ ып тұ рғ ан бө лшек болмауы керек.

Ә кету қ ұ быры, компенсаторлардың иілу радиусы, тазаланатын газ қ ұ бырының бес диаметрінен кем болмауы керек.

«Ұ лғ аю камерасы» типті конденсат жинағ ыш тазалағ ыш поршеннің кедергісіз ө туі ү шін бағ ыттаушы пленкалармен жабдық талғ ан жә не конденсат жинағ ыш жұ мысына кедергі жасамауы керек.

3. Монометрлерді тарировкалау мақ саты

Агрегаттарды пайдалану жә не оларды сынау кезінде серіппелі манометрлерді, яғ ни, техникалық, бақ ылау жә не ү лгілік манометрлерді жиі қ олданады. Бұ л қ ұ ралдардың артық шылығ ы қ ондырылу қ арапайымдылығ ы мен ө лшеу диапазонының ү лкен болуы. Манометрдің кемшілігі деформацияланатын элементтің осал қ асиетінің ө згеруі салдарынан жә не беріліс механизмінің ақ ауларының ә серінен кө рсеткіштерінің тұ рақ сыз болуы. Серіппелі манометрмен қ ысымды ө лшеу дә лдігі, қ ұ бырө ткізгіште қ ысым пульсациясы ә серінен болатын бағ дарша дірілі салдарынан тө мендйеді. Ә сіресе бұ л кемшілік поршеньді сораптардың қ ысымын ө лшегенде байқ алады. Қ ысым пульсациясын болдырмас ү шін, монометрдің алдына тербеліс тұ ншық тырғ ыш қ ондырылады. Тербеліс тұ ншық тырғ ыш қ ондырғ ы сұ йық компенсатор тү рінде болады. Мұ нда сұ йық тың жә не сыйымдылық қ абырғ асы жұ мсақ тығ ынан қ ысым пульсациясы ө шеді. Сонымен қ атар компенсатор сумен толтырылғ ан бө лгіш қ ұ бырша қ ызметін атқ арады. Ол манометрге мұ найдың тү суіне жә не оның парафинделуіне жол бермейді.