Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Нім анализінің сандық айыруды білдіретін әдістері






Айырма ә дістерін мынадай жағ дайларды анық тау қ ажет болғ анда қ олданады:

- Бағ аланушы ү лгілер арасында айырмашылық бар ма;

- Бағ аланушы ү лгілердің арасындағ ы сандық айырмашылық ты анық тау;

- Дегустаторлардың сенсорлық қ абілеттері.

1. Айырма аналитикалық ә дістер

Айырма сапалық ә дістер мынадай сұ рақ қ а жауап береді: бағ аланушы ү лгілер арасында сапа кө рсеткіштерінің біреуі бойынша (дә мі, иісі, консистенция жә не т.б.) айырмашылық бар ма; бірақ мынадай сұ рақ қ а жауап бере алмайды: ү лгілер арасында айырмашылық қ андай.

Бұ л ә діске жатады:

- жұ птық салыстыру ә дісі – дегустатор қ ұ пия жасырылғ ан сынамалардың 6-8 жұ бын бағ алайды.

Бір жұ пқ а ө зара ұ қ сас 2 сынаманы салады. Барлық жұ птарда бір сынаманы ұ сынады, бірақ еркін рет бойынша. Мысалы, АВ, ВА, ВА, ВА, АВ, ВА, АВ, АВ.

Бағ алаушы ә рбір жұ пта белгілерінің білдіруі бойынша жоғ ары дә режелі сынаманы анық тауы қ ажет. Дұ рыс жауап берудің ық тималдығ ы- 50%.

Ә діс дегустаторлардың сенсорлық қ абілеттерін тестілеуде қ олданылады. Жұ птық сынама қ ұ рамында 1 қ атеге ғ ана рұ қ сат етіледі. Жұ птық салыстыру ә дісін қ айсы ө нім артығ ырақ екендігін анық тауда да қ олданылады;

- ү шбұ рыштық ә діс (треангуалды) – ү ш кодталғ ан сынаманың ішінен екеуі бірдей болып келгендегі ерекше сынаманы таң даудың органолептикалық ә дісі.

Бағ алаушығ а 3-тен 7-ге дейін ү шбұ рышты қ ұ растырылымдарды ұ сынады. 7 ү штік сынамаларды 2 рет қ ателесуге рұ қ сат етіледі. Ұ сынылатын сынамалардың берілу мү мкіндігі: ААВ, АВА, АВВ, ВАА, ВАВ, ВВА;

- " дуо-трио" ә дісі – стандартты сынамамен кодталғ ан 2 сынаманы салыстыра отырып бағ алаудың органолептикалық ә дісі.

Екі ү лгіні 6-7 жұ птық сынама ретінде қ ұ растырады. Ұ сынылатын сынамалардың берілу мү мкіндігі: А-АВ, А-ВА (мұ ндағ ы А – стандартты сынама).

Ү шбұ рыштық жә не «дуо-трио» ә дістерін сапаның бө лек кө рсеткіштері бойынша аз білдірілген ерекшеліктерді анық тауда жә не дегустаторларды іріктеуде кө п қ олданылады [21, 24].

Бұ л екі ә діс жұ птық салыстыру ә дісімен салыстырғ анда нақ тырақ болып келеді.

Сынамалар саны кө п болғ ан жағ дайда органолептикалық талдаудың сенімділігі ық тималдық теориясы кө мегімен дегустациялық парақ тарды ө ң деу арқ ылы жү зеге асады.

Жұ птық жә не ү шбұ рыштық органолептикалық талдау ә дістерінде органолептикалық талдаудың сенімділігі ық тималдық теориясы кө мегімен дегустациялық парақ тарды ө ң деу арқ ылы жү зеге асады;

- " екеуден бесеу" ә дісі – 5 кодталғ ан сынамалар ретінде ұ сынылғ ан, соның ішінде ү шеуі-бір ү лгілі, ал қ алғ ан екеуін сә йкесінше екі топқ а жіктелген бірдей сынамаларды анық тайды.

Ұ сынылатын сынамалардың берілу мү мкіндігі: АВАВВ, АВАВА, ВАВВА.

Ә дісті ү лгілердегі аз білдірілген ерекшеліктерді анық тауда жә не дегустаторлардың тренингінде жә не дайындығ ында оқ ытылым ретінде қ олданылады.

Бұ л ә діс жұ птық жә не ү шбұ рыштық талдау ә дістерімен салыстырғ анда ә лдеқ айда тиімді, бірақ ө те кү рделі. Сонымен қ атар, бұ л ә дісті қ олданғ анда дегустаторлар тез шаршайды, сондық тан «екеуден бесеу» ә дісін аз қ олданады.

- дең гейлік ә діс (реттік ) – бұ л ә дісті жү ргізгенде дегустаторғ а бағ аланушы ерекшелік қ арқ ындылығ ының ө суі немесе тө мендеуі бойынша кодталғ ан шашыраң қ ы кү йде орналасқ ан ү лгілерді бір ретпен орналастыруы қ ажет.

Бұ л ә дісті ө німнің сапасын бағ алауда, дегустаторлардың кө ру сезімталдығ ын сынағ анда қ олданылады [2, 3, 6].

Берілген ә діс бойынша салыстыру қ андай да бір стандартпен емес, тікелей ү лгілер арасында жү ргізіледі. Ә діс қ арапайым, тез қ олданылады, кө птеген ү лгілер санын жылдам уақ ыт аралығ ында талдауғ а мү мкіндік береді.

Ә діс ү лгілер арасындағ ы ерекшеліктің мө лшерін кө рсетпейді. Бұ л тестті максималды қ ызығ ушылық қ а ие ө німдерді оларды ә рімен қ арай басқ а да ә дістермен дә л анық тау ү шін қ олданылады.

Сандық айырмалық ә дістер – белгілі қ асиеттің қ арқ ындылығ ын немесе ө німнің сапа дең гейін бағ алауғ а мү мкіндік береді [24].

- Сұ йылту индексі ә дісі – ү лгілерді сумен сұ йылта отыра олардың тү сі, дә мі жә не иісі қ арқ ындылығ ының ө згеруін анық тайтын органолептикалық ә діс, ә дісбойынша ү лгілер сатылық сұ йылту ретімен беріледі.

Ө німге дә мдік немесе ароматты затты енгізгенде сұ йылтуды ағ ымдағ ы ө німмен жү ргізеді. Ә діс екі ө лшемді анық тайды: сезіну шегі жә не тану шегі.

Ә діс ө німнің қ андай да бір стимулын белгілі бір фактор (мысалы, ө ндіру, сақ тау шарттары жә не т.б.) бойынша бақ ылауғ а жә не сол ө згерістерді сол фактордың динамика факторларын білдіруші сандарғ а ә сер етуін кө рсететін абсолютті сандарды білдіруге мү мкіндік береді;






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.