Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Шунт пен қосымша кедергіні электр тізбегіне қосу сұлбалары және оларды қолданғанда пайда болатын қателіктер.






Экономикалық қ ұ ндылық ты арттыру ү шін жә не энергетикалық объектілердің жұ мысын оң тайлату ү шін ү лкен токтарды не жоғ ары кернеулерді ө лшеу дә лдігі ү лкен дә режеде болу қ ажет. Қ азіргі кезде бұ л шамаларды ө лшеу қ ателігі кө бінесе 2, 5% не одан артық болып келеді. Электроэнергияның сапасын арттыру ү шін ө лшеу қ ұ ралдарының қ ателігі 0, 5-1, 0% аспау керек. Бұ л жағ дайды орындау ү шін келесі себептерді еске алу керек: ү лкен ток болғ андық тан ток жү ргізуші сымдарда ү лкен болады; олардың электромагниттік ә сері кү шті; ө лшеу қ ұ ралдарын жоғ ары кернеулі тізбектерде жақ сы оқ шаулама (изоляция) жасау керек.

Ү лкен тұ рақ ты токтарды, мысалы 200-500 кА, ө лшеу аллюминдерді электролиздеу қ ұ ралғ ыларында қ олданады. Жоғ ары тұ рақ ты кернеуді (800...3000В) ө лшеу жылжымалы электр кө ліктерінің қ осалқ ы станцияларына қ ажет.

Ү лкен токтарды не жоғ ары кернеулерді ө лшеу ө лшемдік кедергілердің (шунттар, қ осымша кедергілер не кернеуді бө лгіштер) арқ асында масштабтық тү рлендіру ә дістерімен шешіледі.

Ү лкен токтарды ө лшеу ө лшенетін токтың ө лшемдік кедергіден ө ткенде кернеудің тү су шамасын ө лшеуге негізделген. Бұ л жағ дайда ө лшемдік кедергілер манганиннен жасалғ ан шунттар тү рінде жұ мыс істейді (5.1 сурет).

5.1 суретте кө рсетілген: а) шунтпен токты ө лшеу схемасы; б) шунттың электр схемасы.

Мұ ндай сұ лбаны ө лшейтін токтың тізбегіне Т1 жә не Т2 токтық қ ыспақ арқ ылы қ осылады, ал кернеудің тү суі П1 жә не П2 потенциалдық қ ыспақ тар арқ ылы ө лшенеді.

а) б)

5.1 Сурет – Шунтты қ осу схемасы

Шунттың метрологиялық параметрлері:

1. Шунттың номинальдық тоғ ы – I шн (1А....7.5кА).

2. Шунттан I шн тоғ ы ө ткенде кернеудің номинальдық тү суі U шн (50, 60, 75, 100 мВ).

3. Шунттың дә лдік класы

(0, 01; 0, 02; 0, 05; 0, 1; 0, 2; 0, 5).

= (R шд -R шн )*100/ R шн (5.1)

мұ нда Rшд – жасалып шық қ аннан кейінгі шунттың кедергісі.

Шунттың кедергісі номинальдық мә ндер арқ ылы табылады

R шн =U шн /I шн. (5.2)

Ө лшеуіш механизм ретінде магнитоэлектрлік аспап қ олданылады, оның номинальдық токтары I ан=1мА,..., 100мА, ал ішкі кедергісі Rа. Сондық тан шунттың кедергісі мына формуламен табылады

R ш =R a / (n-1) (5.3)

мұ нда n=I/I ан – шунтталу коэффициенті. Сонда ө лшенетін токтың шамасы

I= (1+ Ra / Rш)* Iан. (5.4)

Егер токтың кү ші 7, 5 кА асса оны ө лшеу ү шін шунттарды параллельдік қ осу ә дісі қ олданады (5.2 сурет).

Бұ л сұ лба ү шін

. (5.5)

5.2 Сурет – Шунттарды паралельді қ осу

Жоғ ары мә нді кернеу қ осымша резистор арқ ылы ө лшенеді (5.3 Сурет).

5.3 Сурет – Кернеуді ө лшеудің сұ лбасы

Қ осымша резисторлар мангазиннен жасалады жә не олардың формасы ә ртү рлі болады: ө зек тү рлі, таспа, қ иық ша, орауыш, шығ ыршық тү рде.

Олар қ орғ ауыш қ орабқ а орналасады.

Олар ү шін келесі метрологиялық сипаттамалар бекітілген:

1. Номиналдық кернеу, URH, (300-3000)В.

2. Номиналдық ток, IRH, (3...30мА).

3. Дә лдік классы, γ (0, 1; 0.2; 0.5; 1.0; 1.5%).

Қ осымша резистордың мә нін табу ү шін мына формуланы қ олданады

Rқ =Ra(m-1)

мұ нда m=U /Uан =U/IанRа – бө лу коэффициенті.

Қ осымша резисторы бар жә не 220 В жоғ ары кернеуді ө лшейтін вольтметрлердің қ орабы қ ызыл тү спен боялады, онан кейін оператордан алыс жерге орналастырады.

Токты амперметрмен не кернеуді вольтметрмен ө лшегенде ә дістемелік қ ателіктер болуы мү мкін.

a) б)

5.4 Сурет – Токты ө лшегендегі ә дістемелік қ ателіктер

5.4 а суретінде кө рсетілген электр тізбегіндегі ток кү шінің шын мә ні Ом заң ымен табылады

I=U/R.

Бұ л тізбекке амперметрді қ осқ ан токтың мә ні ө згереді.

I1=U /(R+Ra).

Бұ л жағ дай ә дістемелік қ ателік пайда болуғ а ә келіп соғ ады:

а) абсолюттік – Δ ә қ =U/(R+Ra)-U/R=-(URa)/R(R+Ra);

ә) салыстырмалы – δ ә қ эқ /(U/R)=-Ra/(R+Ra)=-1/ (1+R/Ra).

Мысал. R=10 Ом,

Ra=0.1 Ом.

δ эқ =-[1/(1+100)]*100=-0.99=-1%.

Жалпы қ арастырғ анда былайша жасаймыз:

а) егер R/Ra> 1 деп алсақ (5.10) арқ асында рауалды (допустимая) қ ателікті табуғ а болады

қ р< |Ra/R|;

ә) рауалды қ ателік амперметрдің дә лдік класына қ арағ анда 10 есе аз болу керек:

δ қ р< 0, 1γ а.

Мысал. Егер γ а=1%; егер R=10 Ом, сонда Raә қ р*R=0, 1*10-2*10=0, 01 Ом.

Кернеуді ө лшегенде де вольтметрдің ішкі кедергісінің ә серімен ө лшеу қ ателігі пайда болады (5.5 сурет).

a) б)

5.5 Сурет – Кернеуді ө лшегендегі ә дістемелік қ ателіктер

Вольтметрдің ішкі кедергісінен электр тізбегіндегі токтың шын мә ні (I=V/R) – ө згереді

.

Сондық тан ә дістемелік қ ателік пайда болады:

а) абсолюттік – Δ ә қ =U(R+Rв)/RRв-U/R=U/Rв;

ә) салыстырмалы – δ ә қ ә қ *R/U=R/Rв.

Rв –ү лкен болғ ан сайын қ ателік азаяды.

Рауалды қ ателік вольтметрдің дә лдік класынан (γ в) 10 есе аз болуы керек.

Мысал. γ в=1%, δ ә қ р=0, 1%,

R=10кОм.

Сонда Rв=R/ δ ә қ р=(10*100)/0.1=10кОм.

 






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.