Сапаны бақылау. Сапа көрсеткіштерін өлшеу әдісінің классификациясы.

Сапаны бақ ылау – ол қ олданатын ә діске байланыссыз, алдымен ө німнің жақ сысын жаманнан айырады. Ә рине, сапасыз ө німді алып тастаумен ө німнің сапасы жоғ арыламайды.

Атап айтқ анда, қ азіргі заманада электрондық ө неркә сіптерден бұ йымдарын ө лшеулерін ө те кішкентай болғ андық тан жарамсыздық ты жө ндеу мү лдем болмайды. Сондық тан қ азіргі замандағ ы фирмалар жарамсыздық ты анық таумен емес, оның алдын алуғ а кө ң іл бө леді.

Қ азіргі экономикағ а байланысты шығ арылғ ан ө німнің сапасына кө птегенталаптарқ ойылады. Бұ л кез келген кə сіпорынның ө міршең дігі, оның тауарларнарығ ындағ ы жə не қ ызмет кө рсетудегі орнық ты жағ дайының бə секегежарамдылық дең гейін кө рсетеді.

Ө з кезегінде бə секеге жарамдылық екі кө рсеткішке байланысты – бағ адең гейіне жə не ө нім сапасы дең гейіне. Екінші фактор бірте-бірте біріншіорынғ а шығ ады. Ең бек ө німділігі, ресурстардың барлық тү рлерін ү немдеуө німнің сапасына тікелей орын береді.

Ө німнің сапа дең гейі оның салалық кө рсеткіштер жү йесі негізіндеанық талады. Бұ л дең гейді анық тау ү шін ə рбір кө рсеткіштердің сандық маң ыздылығ ын білу жə не ө німнің ұ қ састық кө рсеткіштерімен салыстыруқ ажет.

Машина жасау ө німдерінің сапасын қ амтамасыз ету. Жұ мысшы орынды ақ аулардың туу себебін талдау қ ұ ралы ретінде К. Иссикаваның себеп – салдар диаграммасы.

Сапаны бақ ылау қ ұ ралдары – бұ л сапа кө рсеткіштерінің сандық бағ алауының мә нін шешуге арналғ ан ә дістер. Мұ ндай бағ алау ө німді стандарттау, сертификаттау жә не оның сапасын жоғ арылату жобасында шешім қ абылдауда қ ажет. Сапаны бақ ылаудың негізгі мақ саты – ақ аулардың пайда болуын болдырмау. Сондық тан бақ ылау барысында ө німнің параметрлерінің берілген талаптардан ауытқ уларына анализ жасалып отырады. Сапаны бақ ылаудың негізгі ә дістері статистикалық ә дістер. Оның басты жеті ә дісі немесе қ ұ ралдары бар. Исикава диаграммасы (себеп-салдар диаграммасы). Ү рдіс нә тижесі - ө зара себеп –салдар байланысы бар кө птеген факторларғ а байланысты. Себеп-салдар диаграммасы осы байланысты қ арапайым жә не қ ол жетімді формада кө рсетуге мү мкіндік беретін қ ұ рал. 1953 ж Токио Университетінің профессоры Каору Исикава сапа проблемаларын талқ ылай отырып, инженерлер ойын себеп-салдар диаграммасы тү рінде жинақ тады. Тә жірибеде қ олдану пайдалы болғ андық тан, бұ л диаграмма Жапон компанияларында кең інен қ олдана бастады. Диаграмма – сапа кө рсеткіштері мен оғ ан ә сер ететін факторлар арасындағ ы байланысты кө рсетеді жә не соң ғ ы нә тижеге ә сер ететін себептер, яғ ни факторларды анық тауғ а мү мкіндік береді. Егер ү рдісі барысында ө нім сапасы қ анағ аттанарлық сыз болса, онда ү рдістің бір сатысында берілген шарттан ауытқ у болғ аны белгілі. Бұ л себеп табылғ ан жә не жойылғ ан жағ дайда жоғ ары сапалы ө нім шығ арылатын болады. Алынғ ан нә тиже нақ ты деректермен кө рсетіледі. Осы деректерді пайдалана отырып статистикалық ә дістер кө мегімен ү рдіс бақ ыланып отырады. Себеп-салдар диаграммасын қ ұ ру 5 негізгі этаптан тұ рады.

Машина жасау технологиясы ғ ылымы дамуының перспективті бағ ыттары. Ө ндірістің тү рін анық тауда қ осалқ ы буындар мен бө лшектердің санын ескерген жө н.