Тауарлар мен қызметтің «бәсекеге қабілеттілігі» мен «бәсекелестік» түсінігіне сипаттама беріңіз.

Бә секелестік қ абілеттілік дегеніміз – бұ л компаниялардың ӛ здеріне жасалып отырғ ан жағ адайларда олардың бә секелестерінің тауарларымен салыстырғ анда бағ асы жә не бағ адан тыс сипаттамалары бойынша тұ тынушылар ү шін тартымдық болатын тауарлар ә зірлеу мен ӛ ткізудің нақ ты жә не ә леуетті мү мкіндігі.

Нарық тық экономиканың басты принципі – тауар ө ндірушілердің еркін бә секелестігі. Бә секелестік – бұ л ӛ ндірушілер арасындағ ы кү рес немесе жабдық таушылар, кә сіпорындар, фирмалар арасындағ ы ө нім ө ндіру жә не ө німді тиімді ө ткізу ү шін кү рес. Нарық жү йесінде бә секелестік тұ тынушылар ү шін сайыс. Бұ л нарық тағ ы ө зіне лайық ты орын алу ү шін кү рес, ол тауардың сапасы мен арзандығ ына байланысты.

Тауардың бә секеге қ абілеттілігі – бұ л тек жоғ ары сапа мен техникалық дең гей ғ ана емес, сонымен қ атар, бұ л нарық тық кең істік пен уақ ытта епті икемдену, ең бастысы сатып алушылардың бә секелес топтарының талаптары мен мү мкіндіктерін барынша есепке алу. Мұ нда, бә секеге қ абілеттіліктің барлық аспектілерінің объективті бағ асы тұ тынушылар ә рекет ететін критерийлер негізінде жасалады. Тауардың бә секеге қ абілеттілігінің себептерін ұ сынылатын ӛ німді ӛ ткізуді жасақ тау жә не пайдалану ү рдісін анағ ұ рлым тиімді басқ ару нә тижесі болып табылатын тауар сипаттамаларының бә секелестік артық шылық тардан іздеу қ ажет. Тауардың бә секеге деген қ абілеттілігі дамығ ан бә секелестік нарық та оның коммерциялық табысын кӛ рсететін маң ызды фактор болып табылады. Қ азақ стан Республикасының бә секеге қ абілеттілігінің ең басты индикаторы – мемлекеттің тұ рақ тылығ ы, заң дардың қ адағ алануы, азаматтардың ӛ мір сү ру дең гейі мен сапасын кӛ теру. Сондық тан, тауарлар мен қ ызметтердің бә секеге қ абілеттілігі қ аншалық ты жоғ ары болса, елдің де бә секеге қ абілеттілігі соншалық ты жоғ ары болатындығ ы анық. Тауардың бә секеге қ абілеттілігі – бұ л тауардың бә секелес-тауардың ұ қ сас қ асиеттерінен ӛ ндіруші жә не тұ тынушы (сатушы жә не сатып алушы) ү шін екі жақ ты тиімді ӛ ндіру (сатудан тү скен пайда), сатып алу-сату (нарық тағ ы бағ а) жә не тұ тыну (пайдалану шығ ындары) кӛ рсеткіштерімен ерекшеленетін техникалық (техникалық дең гейі), функционалдық (пайдалану дең гейі) жә не экономикалық (сатып алу жә не пайдалану бағ асы) қ асиеттерінің жиынтығ ы.

Тауардың бә секеге қ абілеттілігі — салыстырмалы ұ ғ ым, оны ү лгілерді талдап жасау ү дерісінде болжауғ а болады, бірақ нақ ты бә секеге қ абілеттілік тек қ ана нарық та ұ қ сас бә секелес тауарлардың сипаттамаларын, сондай-ақ сату сервисінің шарттарын салыстыру барысында бағ а-ланады.

Компанияның бә секеге қ абілеттілігі – бұ л ӛ з ресурстарына бә секелес нарық жағ дайында тиімді иелік ету мү мкіндігі. Тауарды ӛ ндіру жә не бә секеге қ абілеттілігін жү зеге асыру компанияның бә секеге қ абілеттілігінің міндетті шарты болып табылады. Бә секеге қ абілеттілікті қ амтамасыз ету ү шін НИОКР, маркетинг қ аржысын басқ аруды шығ ару жә не т.б. саласында толық ӛ ндірістік-шаруашылық цикл бойынша жү йелік жұ мыстар жү ргізу қ ажет

Ел Президенті Қ азақ станды ә лемдегі неғ ұ рлым дамығ ан жә не бә секеге қ абілетті елу елдің қ атарына қ осу жӛ нінде міндет қ ойғ аны белгілі. Еліміз бә секеге қ абілетті болу ү шін ұ йымдар мен мекемелер, ә лемдік нарық қ а тауарлар жӛ нелтетін компаниялар бә секеге қ абілетті болу керек. Бұ л ұ йымдар мен компаниялар бә секеге қ абілетті болу ү шін еліміздің адамдары бә секеге қ абілетті болуы тиіс. Ал оғ ан қ ол жеткізу ү шін ӛ мірдің сапасы, соның ішінде білім беру, агроӛ неркә сіп пен денсаулық сақ тау салалары кӛ рсететін қ ызметтің сапасы біз алғ а қ ойғ ан міндетпен сә йкес келуі қ ажет. Қ азақ стан Республикасы Президентінің 2006 жылғ ы халық қ а Жолдауы бойынша ә лемдегі бә секеге қ абілетті 50 елдің қ атарына ену стратегиялық мақ сатымыз болып табылады. Ӛ з Жолдауында Президент Қ азақ станның халық аралық ортада бә секеге қ абілеттілігін жоғ арылату шараларын дайындау қ ажеттілігін кӛ рсеткен. Қ азіргі таң да ғ аламдану ү дерісінде нарық тар қ атаң бә секелестік кү респен сипатталады. Мұ ндай жағ дайда ә рбір компанияның тұ рақ ты жағ дайы мен дамуы оның бә секестік артық шылық тарының болуына байланысты.