Тақырыбы: Физиологиялық босану жайлы түсінік. Босанудың басталуының себептері. Босану кезеңдері.

2. Сабақ тың мақ саты: Студентті организмнің босануғ а дайындығ ын анық тауғ а, босану кезең ін диагностикалауғ а ү йрету.

3. Оқ ытудағ ы міндеттері:

1) Босанудың басталуының себептері жайлы жаң а тү сініктермен таныстыру.

2) Босанудың I кезең інің клиникалық ағ ымымен, жатыр мойнының ашылу механизмімен, бірінші жә не қ айта босанушылардың ашылу кезең дерімен таныстыру.

3) Босанудың II кезең інің клиникалық ағ ымымен, желкемен жатудың алдың ғ ы жә не артқ ы тү рлеріндегі босанудың биомеханизмімен, бірінші жә не қ айта босанушылардың шығ ару кезең інің жалғ асуымен таныстыру.

4) Босанудың III кезең інің клиникалық ағ ымымен, плацентаның сылыну механизмімен, соң ғ ы кезең нің жалғ асуымен таныстыру.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары:

1) Босанудың басталуының себептері. «босану доминанты», ағ заның босануғ а дайындығ ы жайлы тү сінік. Босану жағ дайындағ ы инициациясындағ ы утеротропиндер мен утеротониктердің рө лі. Жатырдың «жетілу» сатысын анық тау. Босану ізашарлары.

2) Физиологиялық босануды анық тау. Босану кезең дері. Бірінші жә не қ айта босанушылардағ ы физиологиялық босанудың ағ ымы.

3) Босанудың бірінші кезең і. Босанудың бірінші кезең інің диагностикасы, толғ ақ жә не «ү штік градиент» жайлы тү сінік, бірінші жә не қ айта босанушылырдағ ы жатыр мойнының ашылуы механизмі. Босанудың I кезең інің латентті жә не белсенді фазалары. Жатыр мойнының ашылуындағ ы ұ рық қ уығ ының рө лі, қ ағ анақ суының мерзімімен кетуіжайлы тү сінік. Бірінші жә не қ айта босанушылардағ ы босанудың I кезең інің жалғ асуы.

4) Босанудың екінші кезең і. Босанудың II кезең інің диагностикасы, потуг жайлы тү сінік. Желкемен жатып орналасуының алдың ғ ы жә не артқ ы тү рлері кезіндегі босану биомеханизмі. Бірінші жә не қ айта босанушылардың босануының II кезең інің жалғ асуы

5) Босанудың ү шінші кезең і. Кезекті толғ ақ тар жайлы тү сінік, плацентаның сылынуы механизмі, плацентаның сылынуының белгілері. Физиологиялық қ ан жоғ алтуды анық тау, босанудан кейінгі ерте кезең інде қ ан кетуді тоқ тату механизмі.

5. Оқ у жә не оқ ыту ә дістері:

1) Бастапқ ы білім дең гейін бақ ылау (бастапқ ы білім дең гейінің тестілері)

2) Оқ ытушымен бірігіп жұ мыс жасау. Кестелер, қ осымша материалдарды, фильмдерді пайдалана отырып теориялық материалды талдау.

3) Аз топтарда жұ мыс жасау (2-3 студенттен): босану блоктарындағ ы туылғ андарды курациялау.

4) Оқ ытушымен бірігіп жұ мыс жасау: туылғ андарды курациялаудағ ы тү сініксіз сұ рақ тарды талқ ылау.

5) Қ абылданғ ан білімді қ орытынды бақ ылау (қ орытынды білім дең гейін анық тау тестілері).

6. Ә дебиеттер:

Негізгі:

1. Савельева Г.М. Акушерство: Оқ улық. / М.: Медицина, 2000. –.186-219 беттер.

2. Бодяжина В.И. и др., Акушерство. - М.: Медицина, 1996.

Дополнительная:

1. Айламазян Э.К. Акушерство: медициналық ЖООдарына арналғ ан оқ улық. 4-басылым., доп./ Э.К. Айламазян. - Спб.: СпецЛит, 2003. - с. 119-154

2. Е.А. Чернуха «Родовой блок». Дә рігерлерге арналғ ан ә дістеме 3-қ айта ө ң делген, жө нделген, қ осымшалар енгізілген басылым – М., «Триада-Х», 2005. – с. 158-181

7. Бақ ылау (бастапқ ы жә не қ орытынды білім дең гейлерінің тестілері)

СОӨ Ж

№ 11 сабақ.

1. Тақ ырыбы: Физиологиялық босану жайлы тү сінік. Босанудың басталуының себептері. Босану кезең дері.

2. Сабақ тың мақ саты: студентті ағ заның босануғ а дайындығ ын анық тауды, желкемен жатып орналасуындағ ы алдың ғ ы жә не артқ ы тү рлеріндегі босанулардың биомеханизмін фантомда жү ргізуді ү йрету.

3. Оқ ытудағ ы міндеттері:

1) Ағ заның босануғ а дайындығ ын, жатыр мойнының «жетілу» сатысын анық таудағ ы білімін қ алыптастыру

2) Босану кезең дерін анық таудағ ы білімін қ алыптастыру

3)Желкемен жатып орналасудағ ы алдың ғ ы жә не артқ ы тү рлеріндегі босанудың биомеханизмін жү ргізу, жамбаспен салыстырғ андағ ы нә рестенің басының орнын анық таудағ ы білімін қ алыптастыру

4. Жү ргізу формасы:

Фантомда аз топпен жұ мыс жасау (2-3 студенттен)

5. Тақ ырып бойынша тапсырмалар:

1) Фантомда жатыр мойнының «жетілуі» сатысын, жатыр мойнының ашылуын анық тау

2) Желкемен жатып орналасуындағ ы алдың ғ ы жә не артқ ы тү рлеріндегі босанудың биомеханизмін фантомда жү ргізу.

3) Сыртқ ы жә не ішкі ә дістерді пайдалана отырып жамбаспен салыстырғ андағ ы нә рестенің басының орналасқ ан орнын анық тау

6. Таратылатын материал:

Кестелер, суреттер

7. Ә дебиеттер:

Негізгі:

1. Савельева Г.М. Акушерство: оқ улық. / М.: Медицина, 2000. – с.186-219.

2. Бодяжина В.И. и др., Акушерство. - М.: Медицина, 1996.

Қ осымша:

1. Айламазян Э.К. Акушерство: медициналық ЖООна арналғ ан оқ улық. 4-басылым., доп./ Э.К. Айламазян. - Спб.: СпецЛит, 2003. -. 119-154 беттер

2. Е.А. Чернуха «Родовой блок». Дә рігерлерге арналғ ан басқ арма. 3- қ айта ө ң делген, жө нделген, қ осымшалар енгізілген басылым – М., «Триада-Х», 2005. – с. 158-181

8. Бақ ылау:

№1жағ дайлық есеп

Сыртқ ы акушерлік тексеруде нә рестенің басы анық талмайды. PV: жатыр мойны толығ ымен ашылғ ан, нә ресте қ уығ ы жоқ, нә рестенің басы барлық сегізкө з тұ сын алып жатыр, қ асағ алық сү йектер пальпацияланбайды, сол жақ тағ ы қ иғ аш ө лшемде жебе тә різді жігі, кіші ең бегі артқ ы жағ ынан сол жағ ында.

Анық таң ыз:

1) Нә рестенің позициясы мен тү рін

2) Басының орналасқ ан орнын

3) Босану биомеханизмінің ерекшеліктерін

№1 жағ дайлық есепке эталон

1) Бірінші позиция, артқ ы тү рі

2) Басы кіші жамбас қ уысында

3) Бү ктелген тү рі, 4 бастапқ ы жә не 5 қ осымша сә ттер, басқ арушы нү стесі-ү лкен жә не кіші ең бектердің ортасы, басында фиксацияның екі нү ктесі (шаштың оскен жеріндегі шекарасы мен шү йде тұ сындағ ы) басы орта қ иғ аш ө лшем бойынша шығ ып келеді (10, 5см, айналымында 33 см).

№2 жағ дайлық есеп

Сыртқ ы акушерлік тексеруде нә рестенің басы қ озғ алмайды, кіші жамбастың кіреберісінде оның ү лкен бө лігі анық талды. PV: жатыр мойнының ашылуы толық, нә ресте қ уығ ы жоқ, басымен жатып орналасқ ан, жебе тә різді жік оң қ иғ аш ө лшемде, кіші ең бек алдың ғ ы жағ ынан сол жағ ында, сегізкө з тұ сы бос, симфиздің ішкі жоғ арғ ы жағ ы тексеруге мү мкіндік туғ ызады.

Анық таң ыз:

1) Нә рестенің позициясы мен тү рін

2) Басының орналасқ ан орнын

3) Босану биомеханизмінің ерекшеліктерін

№2 жағ дайлық есепке эталон

1) Бірінші позиция, алдың ғ ы тү рі

2) Басы кіші сегментімен кіші жамбастың кіреберісінде орналасқ ан

3) Бү гілмелі тү рі, 4 негізгі жә не 4 қ осымша сә ттер, басқ арушы нү кте – кіші ең бек, басында 1 фиксаци нү ктесі (шү йде тұ сы ойығ ы), басы кіші қ иғ аш ө лшем бойынша шығ ып келеді (9, 5см, айналымда 32 см).

№3 жағ дайлық есеп

Сыртқ ы акушерлік тексеруде кіші жамбастың кіреберісінде басының айтарлық тай емес бө лігі анық талды. PV: жатыр мойнының ашылуы толық, нә ресте қ уығ ы жоқ, басымен жатып орналасқ ан, жебе тә різді жік сол жақ қ иғ аш ө лшемінде, кіші ең бек алдынан оң жағ ында, сегізкө здің тө менгі бө лігі жә не лоннды ө сіндінің ішкі 2/3 бө лігі пальпацияланады.

Анық таң ыз:

1) Нә рестенің позициясы мен тү рін

2) Басының орналасқ ан орнын

3) Босану биомеханизмінің ерекшеліктерін

№3 жағ дайлық есепке эталон

1) екінші позиция, алдың ғ ы тү р

2) басы кіші жамбастың кең ейген бө лігінде

3) бү гілмелі тү р, 4 негізгі жә не 4 қ осымша сә ттер, басқ арушы нү кте – кіші ең бек, басында 1 фиксация нү ктесі (шү йде тұ сы ойығ ы), басы кіші қ иғ аш ө лшем бойынша шығ ып келеді. (9, 5см, айналымда 32 см).