Электр жетегінің жұмыс режимдерін жіктеу

Электр механикалық қ ұ рылғ ылар жү йесін талдау жә не синтездеу негізінде бір бө лігі механизмдердің сипаттамасына, екіншісі – тікелей электр жетегіне қ ойылатын талаптарғ а қ атысты болатын белгі бойынша механизмдердің жіктелуіне сү йенетін принциптер қ ойылу керек.

Электр жетегі жү йесінің принциптік шешім таң дауын анық тайтын механизмдер сипаттамаларының келесі белгілері бола алады:

а) уақ ыт бойынша жұ мыс режимі (1.4а - суреті) – ү здіксіз (1 қ исығ ы) жә не циклдік (2 қ исығ ы) ә рекет ету. Механизмнің ү здіксіз режим жұ мысы деп технологиялық амал толық орындалып бітетін ұ зақ режим жұ мысы. Механизмнің ү здіксіз ә рекет ету уақ ыты жетектік қ озғ алтқ ыштың қ ызу тұ рақ тысынан Т_қ аз болмауы керек. Циклдік режим технологиялық амал циклі t_ц ағ ымында жұ мыс t_ж жә не ү зіліс t_ү периодтарының ауысуымен сипатталады;

б) жылдамдық бойынша жұ мыс режимі (1.4б - сурет) – реверсті емес (1 қ исығ ы) жә не ревесті (2 қ исығ ы). Берілген режим электр жетегі жү йесінің принциптік шешіміне ә сер етеді, бірақ ү здіксіз ә рекет ету механизмдерінде жетектік қ озғ алтқ ышты қ ызуы бойынша талдауы кезінде оғ ан аса мә н берілмейді;

1.4 - сурет

в) жү ктеменің уақ ыт бойынша ө згеру сипаты – тұ рақ ты (1.4в - сурет, 1 қ исығ ы), айнымалы (1.4в - сурет, 2 қ исығ ы), соқ қ ылы (1.4г - сурет, 1 қ исығ ы), кездейсоқ (1.4г - сурет, 2 қ исығ ы);

г) жү ктеменің жылдамдық бойынша ө згеру сипаты – тұ рақ ты (активті жү ктеме, 1.4д - сурет, 1 қ исығ ы), қ ұ рғ ақ ү йкеліс типті (реактивті жү ктеме) М = sin(w) (1.4д - сурет, 2 қ исығ ы), айнымалы M = bwⁿ типті (1.4д - сурет, 3 қ исығ ы).

. (1.5)

Электр жетегінің бақ ару жү йесін таң дауды анық тайтын келесі белгілер болуы мү мкін:

а) координаттарды реттеу – талап етілмейді; жылдамдық ты w, ү деуді e, иін кү шті М, жолды S жә не т.б. реттеу қ ажет;

б) реттеу дә лдігі – талап етілмейді, шектелген дә лдікпен реттеу талап етіледі, прецизионды, жоғ арғ ы дә лділікпен реттеу қ ажеттілігі бар;

в) координаттарды жатық тық реттеу;

г) реттеу тә сілі – қ олмен, жартылай автоматты, автоматты, бағ дарламалық.

Ө ндірістік механизмдердің ә ртү рлі жұ мыс шарттары электр жетегінің ә ртү рлі режимдерін шарттайды. Ол режимдер шартты белгілеулері S1-S8 бар сегіз режимге жіктеледі (1.5 - сурет). Бұ л жағ дай қ озғ алтқ ышты қ уаты бойынша дә лірек есептеуге жә не таң дауғ а мү мкіндік береді. Электр машинасының ұ зақ нақ ты жұ мыс режимінде біліктегі жү ктеме ө згермейді жә не оның барлық бө лігіндегі температура тұ рақ танғ ан мә ніне жеткенше жалғ асады.

1.5 - суретінде қ озғ алтқ ыш білігіндегі қ уат Р, қ уат шығ ындары жә не температураның q^° уақ ытқ а тә уелділігі қ озғ алтқ ыштың ұ зақ нақ ты жұ мыс режимінде келтірілген.

1.5 - сурет Қ озғ алтқ ыштың ұ зақ жұ мыс режимінің сипаттамалары

Қ ысқ а уақ ыттық нақ ты жұ мыс режимі S2 деп ө згеріссіз нақ ты жү ктеме периоды машинаның ажыратылу периодымен алма кезек ауысу режимін атайды. Бұ л кезде жү ктеме периоды машина температурасы тұ рақ ты режимге жететіндей ұ зақ емес, ал тоқ тап тұ ру периоды машина бө ліктері қ оршағ ан орта температурасына дейін суып бітетіндей ұ зақ болады (1.6 - сурет).

Бұ л режимдегі тағ айындалғ ан жұ мысшы периодының ұ зақ тығ ы 10, 30, 60, 90 минут.

1.6 – сурет. Қ озғ алтқ ыштың қ ысқ а уақ ыттық нақ ты жұ мыс режимінің сипаттамалары

Қ айталанбалы – қ ысқ а уақ ыттық нақ ты жұ мыс режимі S3 деп ө згеріссіз нақ ты жү ктеменің қ ысқ а уақ ыттық периодтары (жұ мысшы периодтар) машинаның ажыратылу периодымен алма-кезек ауысу режимін атайды, бұ л кезде жұ мысшы периоды температураның жоғ арылауы тұ рақ ты мә ніне жететіндей соншалық ты ұ зақ емес (1.7 - сурет).

1.7 – сурет. Қ озғ алтқ ыштың қ айталанбалы - қ ысқ а уақ ыттық нақ ты жұ мыс режимінің сипаттамасы

Қ айталанбалы - қ ысқ а уақ ыттық нақ ты режимі жиі іске қ осуы бар S4 режимі.

Қ айталанбалы - қ ысқ а уақ ыттық нақ ты режимі жиі іске қ осуы жә не электрлік тежеу S5 режимі.

Нақ ты жұ мыс режимі жиі іске қ осуы бар S6 режимі.

Нақ ты жұ мыс режимі жиі кері айналдыруы бар S7 режимі.

Нақ ты жұ мыс режимі екі жә не кө п бұ рыштық жылдамдық тармен аралас S8 режимі.

Ә рбір ө ндірістік механизм жетектік электр қ озғ алтқ ышына ә сер етудің ерекшелігіне ие жә не жоғ арыда сипатталғ ан нақ ты режимдердің біріне келтірілуі мү мкін.