Сурет - Машинадағы айналатын магниттік өрістің пайда болуы

Егер 90⁰ бұ рышпен орналасқ ан орамды (орауышты) BY қ осса жә не ол арқ ылы i_B = I_mcoswt тогын жіберсе, онда МҚ К F_В осы орамның осі бойынша пульсацияланады (тік стрелкалар):

F_В = F_mcoswt.

Нә тижелік ЭҚ К-інің векторының модулі

Оның a фазасы келесі шарттан анық талады

.

Сонымен, қ абылданғ ан шарттарда, яғ ни кең істікте екі витоктың бұ рышына жә не уақ ыт бойынша -ге токтың ығ ысуы кезінде, нә тижелік МҚ К-інің векторы бұ рыштық жылдамдығ ымен айналады, мұ ндағ ы f₁ – орамдардағ ы ток жиілігі.

Жалпы алғ анда, р полюстар жұ бы (р= 1, 2, 3...) бар машина ү шін , рад/с синхронды бұ рыштық жылдамдығ ы, яғ ни ө рістің жылдамдығ ы, келесідей анық талады:

; (7.1)

n₀ айналу жиілігі, айн/мин:

, (7.2)

Яғ ни f₁=50Гц желіден қ оректенгенде синхронды айналу жиілігі машинаның қ ұ рылымына байланысты 3000, 1500, 1000, 750, 600... айн/мин бола алады.

(7.1) жә не (7.2) ө рнектердің принциптік сипаттамасы бар: олар берілген машина ү шін ө рістің жылдамдығ ын ө згертудің бір ғ ана мү мкіндігі барын кө рсетеді жә не ол – f₁ қ оректену кө зінің жиілігін ө згерту.

w = w₀ кезіндегі процесстер

Ротор w₀ жылдамдығ ымен айналсын, яғ ни оның орамалары магниттік ө рістің кү штіік сызық тарын қ имайды жә не процесстерге елеулі ә сер етпейді.

Дө рекі, бірақ кейде пайдалы жақ ындауда статордың фазасының орамасын белгілі бір идеалды орауыш тү рінде қ арастыруғ а болады, ол орауышқ а айнымалы кернеу берілген. Ә рі қ арай біз не бас ә ріптеріне сә йкес басқ а да синусойдалы ө згеретін айнымалыларын белгілейміз, егер олардың ә сер етуші мә ндері керек болса, не жоғ арыда нү ктені қ осумен, онымен біз амплитудасы жә не j фазасы бар уақ ытша вектор туралы айтылатынын кө рсетеміз.

Берілген кернеуі ө здік индукцияның ЭҚ К-імен тең есетіні анық (7.4, а, б-сурет).

, (7.3)

мұ ндағ ы w – ораманың орам саны; k_об – ораманың нақ ты орындалуына байланысты коэффициент.

Магниттік ағ ын берілген кернеумен, жиілікпен жә не орамның шама-шарттарымен анық талады деп санауғ а болады:

. (7.4)

Статордың орамасындағ ы (фазадағ ы) ток – магниттелу тогы кезінде тек магниттік ағ ынмен жә не машинаның магниттелу сипаттамасымен анық талады (7.4, в-сурет):

а) б) в)

7.4-сурет - w = w₀ кезіндегі асинхронды машинаның идеалдандырылғ ан моделі (а), векторлық диаграмма (б) жә не магниттелу қ исығ ы (в)

Сериялық машиналарда U₁=U_1н жә не f₁=f_1н кезінде, яғ ни номиналды магниттік ағ ын кезінде бос жү ріс тогы I₁₀ ә детте статордың I_1н номиналды тогының 30%-40%-ын қ ұ райды.

Жү ктеме астындағ ы процесстер

Білікті жү ктеген кезде ; w жә не w₀ жылдамдық тарының айырмашылығ ын сырғ анаумен сипаттайды.

(7.5)

Енді ротордың тізбегінде электромагниттік индукция заң ымен шығ атын ЭҚ К пайда болады:

=E_1¢ s (7.6)

Мұ нда жә не ә рі қ арай штрихпен келтірілген шамалар белгіленеді, олар статордың жә не ротордың орамаларының бірдей еместігін ескереді. Шық қ ан ЭҚ К-інің жиілігі:

f₂=f₁s (7.7)

Кедергісі R ₂^¢ жә не индуктивтілігі L ₂^¢ ротордың тізбегінде ток I ₂^¢ келесідей анық талады:

немесе қ арапайым тү рлендірулерден кейін

(7.8)

мұ ндағ ы Х ₂^¢ – f₁ жиілігі кезіндегі екінші ретті ораманың шашырауының индуктивті кедергісі.

Асинхронды қ озғ алтқ ыштың фаза алмастыру дә стү рлі сызбасына сә йкес тең деуді алдық (7.5-сурет), онда статордың да шама-шарттары R₁ жә не Х₁ ескерілген. Бұ л қ арапайым модель арқ ылы орнық қ ан режимдерді симметриялы қ оректенілетін симметриялы қ озғ алтқ ыш кезінде талдауғ а болады.