Ж. Желтоқсан оқиғасы: себептері мен сипаты.

1986 жылдарда Қ.станның жоғ арғ ы органдарына орталық тан басшы кадрлар жіберу кең інен орын алды. Оларды қ ызметке жібергенде жергілікті жердің пікірі, республиканың тарихи жағ дайы, оның салт дә стү рі есепке алынбады. Мұ ндай жағ дай 1986 жылғ ы 16 желтоқ сан кү ні Қ азақ стан Компартиясы Орталық комитетінің бірінші хатшысы Д.А. Қ онаевтің орнынан алғ ан кезде айырық ша кө зге тү сті. Пленум мә жілісі небә рі 18 минутқ а созылды. Осы уақ ыт ішінде 22 жыл Қ азақ стан Компартиясын басқ арғ ан Д.А. Қ онаев қ ызметінен алынып, оның орнына Мә скеу жіберген Г.В. Колбин сайланды.

Мұ ның ө зі қ айта қ ұ ру мен демократиядан ү лкен ү міт кү тіп отырғ ан республика халқ ының, соның ішінде қ азақ жастарының наразылығ ын туғ ызды. Пленум ө ткеннен кейін екінші кү ні Орталық Партия Комитеті ү йі алдындағ ы алаң ғ а ө здерінің Пленум шешімімен келіспейтіндігін білдіру ү шін жұ мысшы жә не студент жастар, оқ ушылар жә не т.б. жиналды. Олардың қ олдарында ұ стағ ан ұ рандарының арасында «Ә р халық тың ө з ұ лттық кө семі болу керек» деген ұ ран болды. Мұ ндай кө семнің Қ.станда тұ ратын орыс халқ ы ө кілдерінен де мү мкін екендігі айтылды. Міне осындай кү рделі жағ дайда Г.В. Колбин партия Орталық Комитетінің бюро мә жілісін шақ ыртып, оғ ан С.М.Мұ қ ашев, Н.Назарбаев, О.С. Мирошхин, Л. Даулетова т.б. қ атысты. Бірақ олар алаң ғ а шық қ ан жастардың жү регіне жол таба алмады. Қ азақ жастарының 1986 жылғ ы желтоқ сандағ ы шеруінің тү рі ұ лттық болғ анымен ұ лтшылдық емес еді. Жү йе оны «Қ азақ ұ лтшылдығ ы» деп айтуғ а дейін барды. Осығ ан байланысты 1987ж. партия ұ йымдарында тазалау басталды.

85. Қ азақ станның мемлекеттік тә уелсіздігін алуы. Кең естік жү йенің ауқ ымынан босап шық қ ан республикалар «кең естік», «социалистік» деген атаулардан бас тарта бастады. 1991 жылғ ы желтоқ санның 10-ы Республика Жағ арғ ы Кең есінің сессиясында Қ азақ Кең естік Социалистік Республикасын Қ азақ стан Республикасы деп ө згертілді. КСРО-ның ыдырау процесін тездеткен 1991 жылғ ы тамыз бү лігі 1991 жылдың қ азанына қ арай кө птеген республикалардың ө з тә уелсіздігін жариялауына септігін тигізді. 1991 жылы 16 желтоқ санда Республиканың Жоғ арғ ы Қ ең есінің жетінші сессиясында «Қ азақ стан Республикасының Мемлекеттік тә уелсіздігі туралы» Заң қ абылданды. Осы кү ні Қ азақ стан ө з тә уелсіздігін жариялады. Сонымен, 1991 жылғ ы 16 желтоқ сан Республиканың тә уесіздік алғ ан кү ні. Қ абылданғ ан Заң бойынша Қ азақ стан тә уелсіз демократиялық қ ұ қ ылық мемлекет ретінде анық талды. Ол ө з аумағ ында барлық ө кімет билігін толығ ынан қ олданады ішкі жә не сыртқ ы саясатты ө з бетінше жү ргізеді, республика барлық мемлекеттер мен халық аралық қ ұ қ ық принципі негізінде ө з қ арым-қ атынасын орнық тырады. Қ азақ стан Республикасының шекаралары біртұ тас бө лінбейді жә не оғ ан қ ол сұ ғ уғ а болмайды. Қ азақ стан Республикасының жә не оның атқ арушы ө кіметінең басшысы Президент болып табылады. Сонымен, Қ азақ стан мемлекеттік тә уелсіздігінің жариялануы еліміз тарихындағ ы аса ірі маң ызы бар оқ иғ а болып табылады.