Студенттің өзіндік тапсырмасы

Тапсырма Ө зің іздің топтың І семестр сессия нә тижесіне кесте қ ұ рың ыз. Ә р пә нді сә йкес ә р парақ қ а жазың ыз. Осы қ ұ рылғ ан жұ мыс парақ тары арасындағ ы байланысты қ ұ рың ыз.

№20 Зертханалық жұ мыс

Тақ ырыбы: Excel бағ дарламасы. Толық кестелер. Баспағ а шығ ару

Толық кестелер мә ліметтер базасында сақ талатын информацияны жинақ тауғ а (біріктіруге, ө ң деуге) негізделген. Сонымен бірге толық кестелер кестелік мә ліметтерді екі жә не ү ш ө лшемді кесте ретінде бейнелейді.

Толық кестелер кө мегімен кез келген дә режедегі талдаумен аралық нә тижелерді шығ аруғ а болады.

Толық кестені тө менгі деректер негізінде қ ұ рылады:

- тізімде немесе Microsoft Excel мә ліметтер базасындағ ы мә ндер;

- сыртқ ы мә ліметтер кө зі;

- бірнеше біріктіру диапазоны;

- басқ а толық кестедегі мә ндер негізінде жасауғ а болады.

20.1 - сурет. Кестенің кө рінісі

Сонымен бірге толық кестеде мә ліметтер базасындағ ы ө рістерге сә йкес батырмалар бар. Батырмалар толық кесте макетінің жанында немесе аспаптар тақ тасында орналасқ ан. Қ ажет толық кестені жасау ү шін ө ріс аттары жазылғ ан батырмалардың керегін сә йкес аймақ қ а тасымалдау керек. Аймақ тардың атқ аратын қ ызметі тө мендегідей:

- Жол (Cтрока). Бұ л аймақ қ а орналасқ ан ө рістердің ерекше (уникальные) мә ндері толық кесте жолының тақ ырыбы ретінде қ олданылады. Егер бұ л аймақ қ а бір ғ ана ө ріс орналасса, онда толық кестедегі жолдар саны осы ө рістің ерекше мә ндерінің санына тең (нә тижені санамағ анда).

- Бағ ана (Столбец). Бұ л аймақ қ а орналасқ ан ө рістердің ерекше (уникальные) мә ндері толық кесте бағ анасының тақ ырыбы ретінде қ олданылады. Егер бұ л аймақ қ а бір ғ ана ө ріс орналасса, онда толық кестедегі бағ аналар саны осы ө рістің ерекше мә ндерінің санына тең (нә тижені санамағ анда).

- Деректер (Данные). Бұ л аймақ қ а орналасқ ан ө ріс мә ндері толық кесте ұ яшық шық тарын нә тижелік деректермен толық тыру ү шін қ олданылады (қ осынды, санақ, орта мә нді есептеу жә не т.б.).

- Парақ (Страница). Бұ л аймақ қ а орналасқ ан ө рістердің ерекше мә ндері жә не Бә рі (Все) элементі ашылатын тізім жасау ү шін пайдаланылады. Парақ ө рісінде ә р тізімнен тек бір ғ ана мә н таң дауғ а болады. Деректер аймағ ында таң дап алынғ ан мә н ү шін нә тижелік деректер бейнеленеді. Толық кестенің бұ л элементі кестені ү ш ө лшемде бейнелеуге мү мкіндік береді.

1 тапсырма Тө мендегі кесте негізінде ө німдердің ә р тү рін, тү рлі атқ арушылардың ә р ай сайын бір регионда сатуынан тү скен пайданы кө рсететін кесте тұ рғ ызу керек.

Ә дістемелік нұ сқ ау

Берілген кестені теріп қ алауың ызша безендірің із.

“Пайда” (Прибыль) ө рісінің мә нін формула кө мегімен есептеп шығ ың ыз.

Мең зерді кестенің кез келген ұ яшығ ына қ ойып Деректер – Толық кесте (Данные - Сводная таблица) командасын орындаң ыз.

Ашылғ ан сұ хбат терезесінде Тізімде немесе Microsoft Excel мә ліметтер базасында жалаушасын орнатың ыз.

Кесте орналасқ ан диапазонды кө рсетің із. Егер тізім дұ рыс жасалғ ан болса диапазон автоматты тү рде белгіленеді.

“Ө нім” жә не “Менеджер” батырмаларын “Жол” аймағ ына тасымалдаң ыз. Алдымен “Ө нім” батырмасын, сонан кейін “Менеджер” батырмасын тасымалдаң ыз. Себебі “Менеджер” ө рісі “Ө нім” ө рісіне қ атысты кірістірілген. “Бағ ана” аймағ ына “Ай” батырмасын жә не “Парақ ” аймағ ына “Аймақ ” батырмасын орналастырың ыз. “Мә ліметтер” аймағ ына “Пайда” батырмасын орналастырың ыз.

Толық кесте орналасатын орынды таң даң ыз.

20.2-сурет. Жасалғ ан толық кесте

Баспағ а шығ арылатын мә тінді алдын ала кө ру

Қ ұ жатты баспағ а жiбермес бұ рын, алдымен оның қ ағ аз бетiнде қ алай орналасқ анын арнаулы алдын ала мә тiн кө ру режимi арқ ылы қ арап шығ уғ а болады. Бұ л бiраз уақ ытты жә не қ ағ азды ү немдеуге мү мкiндiк бередi.

Алдын ала кө ру режіміне кө шу ү шін стандартты саймандар тақ тасындағ ы Алдын ала кө ру (Предварительный просмотр) батырмасына шерту қ ажет. Бұ л режимде қ ұ жаттың бірнеше беттерін қ арап шығ уғ а, экранда беттерді ү лкейтуге жә не кішірейтуге, қ ұ жат мә тініне ө згертулер кірістіруге болады.

20.4 - сурет. Беттің кө рінісі

- Бет - шығ арылатын беттің параметрі, алдын ала кө ру, қ ағ аздың мө лшері толығ ымен қ арастыралады.

20.5 - сурет. Беттің параметрлері

Ағ ымдағ ы қ ұ жатты баспағ а шығ ару ү шiн:

1. Қ ажеттi қ ұ жат экранғ а шығ арылады (ашылады);

2. Файл - Баспағ а шығ ару командасын орындаймыз немесе Ctrl+Shift+F12 пернелер жиынын басамыз, сонда “Баспағ а шығ ару” сұ хбат терезесi ашылады.

3. Егер ешқ андай параметрлер ө згертiлмейтiндей болса, ОК батырмасын шертемiз.

Баспағ а шығ ару барысында Windows жү йесiнiң Тапсырмалар тақ тасындағ ы принтердiң шартбелгiсi кө рсетiлiп тұ рады. Баспағ а шығ аруды болдыртпау ү шiн, тінтуірді принтер шартбелгiсiне жеткiзiп, оны екi рет шерту керек. Соның нә тижесiнде, экранғ а шық қ ан сұ хбат терезесi арқ ылы Қ ұ жат-Баспағ а шығ аруды болдырмау командасы арқ ылы баспағ а шығ аруды болдырмауғ а мү мкiндiк бередi.

20.6 - сурет. Баспағ а шығ ару терезесі