Главная страница Случайная страница
Разделы сайта
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Этиологиясы. ҚБ ісіктерінің этиологиясы әлі күнге дейін белгісіз
|
|
Қ Б ісіктерінің этиологиясы ә лі кү нге дейін белгісіз. Жиі уытты аденомалар ТТГ рецепторларына жә не аденилатциклаза каскадының G-ақ уызының α -субъбірлігіне жауапты ген мутациясымен тү сіндіріледі (3.9.2.2 бө лімді қ араң ыз). Бірқ атар тұ қ ымқ уалаушы жә не соматикалық мутациялар Қ Б ісігі кезінде, соның ішінде медуллярлы ракта жиі анық талады (3.11 бө лімді қ араң ыз). Тү йінді коллоидты пролифирлеуші жемсаудың даму себебі белгісіз. Оның жас шамасына қ арай таралуын ескерер болсақ, яғ ни егде жастағ ы науқ астарда аутопсия мә ліметтері бойынша 40–60% ие болады, сондық тан тү йінді коллоидты жемсау Қ Б жасқ а байланысты трансформациясы ретінде қ арастырылады. Коллоидты жемсаудың дамуына йод тапшылығ ы ә келуі мү мкін, бірақ оғ ан қ арамастан ол қ алыпты мө лшерде йод қ абылдайтын аймақ тарда да таралады. Коллоидты пролифирлеуші жемсау Қ Б-ді тү шел қ амтитын патология болып табылады, ө йткені солитарлы тү йіндер бұ рын да анық талғ ан науқ астарда жаң а тү йіндердің дамуы 50–80%-ды қ ұ райды. Йод тапшы аймақ тарда тү йінді (кө птү йінді) жемсау кезінде тиреотоксикоз дамып, Қ Б-дің функциональды автономиясы қ алыптасуы мү мкін (3.9.2.2 бө лімді қ араң ыз).
3.20 кесте. Тү йінді жә не кө птү йінді эутиреоидты жемсау
| Этиологиясы | Қ Б ісіктерінің этиологиясы белгісіз; коллоидты пролиферациялаушы жемсаудың дамуына бейімдеуші фактор йод тапшылығ ы болып табылады |
| Патогенезі | Ісіктер кезінде — Қ Б-де тү йін тү зетін ісік жасушаларының белсенді пролиферациясы; тү йінді коллоидты жемсауда — артық мө лшерде коллоидтың жиналуымен ұ штасатын тироциттер пролиферациясы |
| Эпидемиологиясы | Пальпация барысында жалпы популяцияның 5%-да анық талады, УДЗ бойынша тү йінді жемсаудың халық арасында таралуы 50%-ғ а жетеді. Жас ұ лғ ая таралу жиілігі арта бастайды; ә йел адамдарда 5 есе немесе одан да артық. Пальпацияланатын жаң а тү йінді анық тау жағ дайлары жылына популяцияда шамамен 0, 1%-ды қ ұ райды. Тү йінді жемсаудың қ ұ рылымда: коллоидты пролифирлеуші жемсау — 85–90%, Қ Б аденомалары — 5–8 %; қ атерлі ісіктер — 1–5% |
| Басты клиникалық кө рінісі | Басым жағ дайларда болмайды. Ірі тү йінді тү зілістер кезінде косметикалық дефект, компрессионды синдром дамуы мү мкін. Йод тапшы аймақ тарда тү йінді (кө птү йінді) жемсау кезінде тиреотоксикоздың дамуымен Қ Б-дің функциональды автономиясы қ алыптасуы мү мкін |
| Диагностикасы | Пальпацияланғ анда жә не/немесе УДЗ кезінде анық талғ ан диаметрі 1 см болатын тү йіндер жің ішке инелі аспирационды биопсияны орындауғ а кө рсеткіш болып табылады (ЖИАБ). Қ Б сцинтиграфиясы функционалды автономды тү йіндерді анық тауғ а мү мкіндік береді («ыстық» тү йіндер) |
| Салыстырмалы диагностикасы | Тү йінді жемсаумен ө тетін аурулар. Цитологиялық зерттеумен бірге орындалатын ЖИАБ фолликулярлы аденома мен жоғ ары сараланғ ан Қ Б-дің қ атерлі ісігін ажыратуғ а мү мкіндік бермейді |
| Емі | Ісіктер кезінде — оперативті (жоғ ары сараланғ ан қ атерлі ісік кезінде — 131I терапиясымен ұ штасқ анда). Коллоидты пролифирлеуші жемсауда — динамикалық бақ ылау (ТТГ, УДЗ); операцияғ а кө рсеткіш косметикалық ақ аумен немесе компрессиялы синдроммен айтарлық тай кө лемдегі жемсаумен шектеледі, бұ л кезде альтернативті емдеу ә дісі 131I терапия болып табылады |
| Болжамы | Жиі тү йінді коллоидты жемсау ешқ андай патологиялық маң ыздылық қ а ие болмайды; компрессиялы синдромның даму қ аупі тө мен, йод тапшы аймақ тарда болжам Қ Б функционалдық автономиясының қ алыптасуы нә тижесінде тиреотоксикоздың дамуымен анық талады. Қ Б-дің қ атерлі ісіктері кезінде сырқ ат болжамы олардың морфологиясына тә уелді анық талады |
Патогенезі
Қ Б-дің қ атерлі ісіктері кезінде тү йінді тү зетін ісік жасушаларының белсенді пролиферациясы дамиды. Фолликулярлы аденома жиі А-жасушаларынан дамитын, фолиикулярлы эпителийдің қ атерсіз ісігі. Фолликулярлы аденома трабекулярлы (эмбриональды), микрофолликулярлы (фетальды), макрофолликулярлы (қ арапайым). Аденома жиі В-жасушалардан дамиды (онкоцитома). Фолликулярлы аденоманың ү лкен кө лемдерге дейін ө суі компрессиоялы синдромның дамуына ә келеді. Ол қ атерлі ісікке айналып кетуі мү мкін, оның оперативті емдеуге кө рсеткіші Қ Б-дің жоғ ары сараланғ ан Қ Б рагымен салыстырмалы диагностикасының қ иындығ ымен айнық талады.
Жиі дамитын тү йінді коллоидты тү рлі дә режеде пролифирлеуші жемсау ісікті ү рдіс болып табылады. Цитологиялық зерттеу бойынша ол қ ұ рылымы жағ ынан диффузды эутиреоидты (эндемиялық) жемсаудан ерекшеленбейді (3.9.2.1 б. қ араң ыз); ал гистологиялық зерттеу мә ліметтері бойынша оның ерекшелігі капсуласының болуында. Оның патогенезінің басты тармағ ы фолликулалар қ уысында коллоидтың жиналуы, тироциттер пролиферациясы болып табылады. Соң ғ ысына полифокальды сипат тә н, нә тижесінде жемсаулық ө згерістер тү йін сыртында дамуы мү мкін, бұ л Қ Б-бен сырқ аттанғ ан науқ астарда солитарлы жаң а тү йіндердің даму мү мкіндігін жоғ арылатады. Тү йінді коллоидты пролифирлеуші жемсаудың патологиялық маң ыздылығ ы анық талады:
• кө рші мү шелерді жаншуғ а немесе косметикалық ақ аудың дамуына ә келетін Қ Б кө лемінің едә уір ұ лғ аюының салыстырмалы тү рде жоғ ары емес қ аупі;
• йод тапшы аймақ тарда Қ Б-дің функциональды автономиясы жә не тиреотоксикоздың даму қ аупінің жоғ ары болуымен (3.9.2.2 бө лімді қ араң ыз).
|
|