Диагностикасы. 1. Полиурия (күніне 3 литрден кем емес).

1. Полиурия (кү ніне 3 литрден кем емес).

2. Нормогликемия (қ ант диабетін жоқ қ а шығ ару)

3. Несептің салыстырмалы тығ ыздығ ының тө мен болуы (1005 артық болғ анда диагнозды жоқ қ а шығ аруғ а болады).

4. Несептің гипоосмолярлығ ы (< 300 мОсм/кг)

5. Бү йрек патологиясының, гиперкальцемияның жә не гипокалемияның болмауы.

6. Қ ұ рғ ақ тамақ сынағ ы: 8–12 сағ ат бойы сұ йық тық қ абылдамау; Қ антсыз диабетте- дене салмағ ының 5 % тө мендеуі, несептің салыстырмалы тығ ыздығ ы мен осмолярлығ ы жоғ арыламайды (< 300 мОсм/кг).

7. Гипофиз МРТ (гипофиз немесе гипоталамус ісігін жоқ қ а шығ ару).

Салыстырмалы диагностикасы

· Психогенді полидипсия невротикалық жә не психикалық бұ зылыстар кезінде, бас миының органикалық патологиясында сұ йық тық ты тым артық қ абылдаумен сипатталады. Психогенді полидипсия кезіндегі диурез қ антсыз диабетте дамитын диурезбен салыстырғ анда ә лдеқ айда жоғ ары болады. Салыстырмалы диагностикасы қ ұ рғ ақ тамақ пен сынақ ты жү ргізуге мү мкіндік береді.

· Бү йректік қ антсыз диабет кезінде вазопрессин дә рісінің ә сері болмайды (полиурия мен полидипсияны тосқ ауылдау).

· Қ антсыз диабет себептерінің салыстырмалы диагностикасы. Ең алдымен гипоталамус-гипофизарлы аймақ тың біріншілік жә не метастаздық ісікті жоқ қ а шығ ару қ ажет. Сонымен қ атар, қ антсыз диабеттің егде жаста даму мү мкіндігін естен шығ армағ ан жө н.

Емі

Вазопрессиннің синтетикалық туындысы — десмопрессин (адиуретин) екі тү рде қ олданылады: таблетка жә не мұ рынғ а спрей ретінде. Таблетка тү ріндегі десмопрессин тә улігіне 3 рет 0, 1–0, 4 мг мө лшерде тағ айындалады. Интраназальды спрей тә улігіне бірнеше рет беріледі. Нефрогенді қ антсыз диабетінің ем жоспары ө нделген емес. Сонымен қ атар, десмопрессин, тиазидті диуретиктер (парадоксальды антидиуретикалық ә сер), стероидты емес қ абынуғ а қ арсы дә рілік заттар, литий дә рілерін жоғ ары мө лшерде тағ айындау ә рекеттері орындалып жатыр.

Болжамы

Операциядан кейін дамитын қ антсыз диабет жиі- ө ткінші, ал идиопатиялық қ антсыз диабет — керісінше, тұ рақ ты. Адекватты ем қ абылдайтын науқ астарда қ антсыз диабет болжамының нашарлауы жө ніндегі мә ліметтер жоқ. Егер қ антсыз диабет гипоталамус-гипофизарлы жеткіліксіздік шең берінде дамыса, болжам қ антсыз диабет ағ ымымен емес, аденогипофизарлы жеткіліксіздік ағ ымымен анық талады.

2.8. «БОС» ТҮ РІК ЕРШІГІ СИНДРОМЫ

«Бос» тү рік ершігі синдромы (БТЕС) — біріншілік немесе нейрохирургиялық араласудан кейін дамитын тү рік ершігі диафрагмасының жетімсіздігі, нә тижесінде оның қ уысына бас миының жұ мсақ қ абығ ының еніп, гипофиз қ ысылып, жаншылып, клиникалық локальды жә не зат алмасулық -эндокринді симптомдармен кө рінеді (2.10 кесте).