Есеп 3. Кризистік температурасы 126 К және кризистік қысымы 3.4 Мпа азот молекуласының эффективтік диаметрін табыңыздар.

Кризистік температурасы 126 К жә не кризистік қ ысымы 3.4 Мпа азот молекуласының эффективтік диаметрін табың ыздар.

Берілгені:

Т_кр=126 К, Р_к= Па

________________________

Шешуі:

Ван - дер – Ваальстің тең деуі бойынша

,

Шығ арылуы:

Ван - дер – Ваальс тең деуіндегің тұ рақ тысын жуық тап 1 моль газдың тө рт еселенген кө леміне тең деп алу келісілген, онда . Ал 1 моль газда молекула бар, олай болса

,

, ал екенін ескерсек:

.

Жауабы: .

§10. Студенттердің ө з бетінше шығ аруғ а ұ сынылғ ан есептер.

1. Егер баллонның қ абырғ асы 20⁰С температурада 160 кГ\см² қ ысымды кө тере алады десек, онда ішіне 6, 4 кг оттегі сиятын осы баллонның ең кіші кө лемі қ аншалық болуғ а тиіс?

2. 27⁰С температурадағ ы жә не 760 мм сын. Бағ. Қ ысымдағ ы 25 л кө лемді алып тұ рғ ан кү кіртті газдың (SO₂) массасын табу керек.

3. 50⁰С температурада қ анық қ ан су буының серпімділігі 92, 5 мм сын. Бағ -на тең. Осы уақ ыттағ ы су буының тығ ыздығ ы неге тең?

4. Сыйымдылығ ы 1м³ жабық ыдыстың ішіне 0, 9 кг су жә не 1, 6 кг оттегі бар. 500⁰С температурадағ ы ыдыстың, осы температурада судың тү гелдей буғ а айналатынын біле тұ рып, қ ысымын табу керек.

5. Мыналарды: 1) сутегі; 2) гелий атомдарының массасын табу керек.

6. 1 г су буының ішіндегі молекуланың саны қ анша?

7. Ыдыстың ішінде 10^-10 кмоль оттегі мен 10^-6 г азот бар. Қ оспаның температурасы 100⁰С-ге тең. Сонымен бірге ыдыстағ ы қ ысым 10^-3 мм сын. бағ. –на тең. Мыналарды: 1) ыдыстың кө лемін; 2) оттегі мен азоттың парциал қ ысымдарын; 3) осы ыдыстың 1см³ кө леміндегі молекуланың санын табу керек.

8. Кейбір газдың тығ ыздығ ы 6·10^-2 кг/м³-ге, ал осы газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығ ы 500 м/сек-қ а тең. Газдың ыдыстың қ абырғ асына тү сіретін қ ысымынтабу керек.

9. 20⁰С температурадағ ы сутегі молекуласының қ озғ алыс мө лшерін табу керек. Молекуланың жылдамдығ ын орташа квадраттық жылдамдық қ а тең деп аламыз.

10. Кө лемі 2 л ыдыстың ішінде 680 мм сын.бағ. қ ысымдағ ы 10 г оттегі орналасқ ан. Мыналарды: 1) газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығ ын; 2) ыдыстың ішіндегі молекуланың санын; 3) газдың тығ ыздығ ын табу керек.

11. Кө лемі 2 л ыдыстың ішінде 1, 5·10⁵ Н/м² қ ысымда тұ рғ ан екі атомды газдың жылулық қ озғ алысының энергиясы неге тең болады?

12. р=40 мм сын.бағ. қ ысымдағ ы жә не t=27⁰С температурадағ ы екі атомды газ молекулаларының қ анша саны V=10 см³ кө лемді алып тұ рады? Осы молекулалардың жылулық қ озғ алысының энергиясы қ андай?

13. Оттегі ү шін тұ рақ ты қ ысымдағ ы меншікті жылу сыйымдылығ ының тұ рақ ты кө лемдегі меншікті жылу сыйымдылық қ а қ атынасын табу керек.

14. Азот ү шін қ атынасын 1, 47-ге тең деп алып, оның диссоциациялану дә режесінің неге тең болатынын табу керек.

15. 2 л азотқ а 10⁵ Н/м² қ ысым тү сіп тұ р. 1) p=const болғ анда кө лемі екі есе ө сіру ү шін, 2) V=const болғ анда қ ысымды екі есе ө сіру ү шін азотқ а қ андай жылу мө лшерін беру керек?

16. 12г оттегіне, қ ысым тұ рақ ты болғ ан уақ ытта оны 50⁰С-қ а дейін қ ыздыру ү шін, қ аншама жылу мө лшерін беру керек?

17. Қ алыпты жағ дайдағ ы кө лемі 2 л жабық ыдыстың ішінде m грамм азот жә не m грамм аргон бар. Осы газ қ оспасын 100⁰С-қ а қ ыздыру ү шін қ андай жылу мө лшерін беру керек?

18. Қ ысымы 300 мм сын.бағ болғ анда тығ ыздығ ы 0, 3 г/л-ге тең газ молекуласының орташа арифметикалық, орташа квадраттық жә не ең ық тимал жылдамдық тарын табу керек.

19. Сутегі молекулаларының қ андай бө лігі 0⁰С температурада 2000 м/сек-тан 2100 м/сек-қ а дейінгі жылдамдық тарғ а ие болады?

20. Т=150⁰С температурадағ ы азот молекулаларының қ андай бө лігі v₁=300м/сек-тан v₂=800м/сек-қ а дейінгі интервалда жатқ ан жылдамдық қ а ие болады?

21. Баллон ішінде 2, 5 г оттегі бар. Жылдамдығ ы орташа квадраттық жылдамдық тан артық болатын оттегі молекуласының санын табу керек.

22. 100⁰С температурадағ ы жә не 0, 1 мм сын. бағ. қ ысымдағ ы кө мірқ ышқ ыл газы молекулаларының еркін жолының орташа ұ зындығ ын анық тау керек. Кө мірқ ышқ ыл газы молекуласының диаметрін 3, 2·10^-8 см-ге тең деп аламыз.

23. Қ алыпты жағ дайдағ ы ауа молекулаларының еркін жолының орташа ұ зындығ ын табу керек. Ауа молекуласының диаметрін шартты тү рде 3·10^-8 см-ге тең деп аламыз.

24. р=10^-3 мм сын. бағ. қ ысымдағ ы жә не t=50⁰С температурадағ ы сутегі молекулаларының еркін жолының орташа ұ зындығ ы неге тең?

25. Қ алыпты жағ дайдағ ы гелийдің диффузиялық коэффициентін табу керек.

Молекулалық физика бойынша есептер шығ аруда қ олданылатын ә дебиеттер:

1. Волькенштейн В. С. Жалпы физика курсының есептер жинаты. Алматы: Мектеп, 2003.
2. Ысқ ақ ов Б.М. Физикадан есеп шығ ару мысалдары. А.: Мектеп, 1987 ж.
3. Ө рікбаева Г.Ә. Физика есептерінің жинағ ы. Механика. Молекулалық физика. Бейсызық физика: Оқ у қ ұ ралы, ә л-Фараби атындағ ы Қ азҰ У. – Алматы: Қ аз. Университеті, 2004.

§11. Сұ йық тың беттік керілу коэффициентін анық тау.

Жұ мыстың мақ саты: Сұ йық тың беттік керілу қ ұ былысы мен беттік керілу коэффициентін анық таудың ә дістерінің бірімен танысу.

Теориялық кіріспе.

Сұ йық пен газдың шекаралық қ абатында беттік керілу кү ші ә сер етеді. Бұ л кү штің сандық сипаттамасы беттік керілу коэффициенті болып табылады. Беттік керілу коэффициенті деп сұ йық бетімен шектелген бірлік контур ұ зындығ ына ә сер ететін беттік керілу кү шін айтады:

α коэффициенті байланысқ ан зат беттерінің химиялық қ ұ рамына жә не температурағ а тә уелді болады.

Қ ылтү тіктен ақ қ ан тамшы саны арқ ылы α -ны анық тау ә дісін қ арастыралық. Қ ылтү тік ұ шынан сұ йық бояу ақ қ ан кезде тамшы пайда болады. Тамшының пайда болуы, ө суі жә не ү зілуі 1-суретте кө рсетілген. Тамшының кө лемі белгілі шамағ а жеткен кезде жоғ ары жағ ы мойын тә різді буындалып жің ішкереді.

Тамшы кө лемінің ұ лғ аюына байланысты мойын жің ішкере тү седі де, тамшы салмағ ы артады.

Тамшы ү зілгенге дейін оны беттік керілу кү ші ұ стап тұ рады. Бұ л кү ш келесі формуламен ө рнектеледі:

мұ ндағ ы α – беттік керілу коэффициенті, d – тамшы мойнының диаметрі, π d – тамшы мойнының периметрі.

Тамшының салмағ ы беттік керілу кү шіне тең ескен кезде, тамшы ү зіледі, яғ ни

(1)

мұ ндағ ы ρ – сұ йық тығ ыздығ ы, g- еркін тү су ү деуі, V_т – тамшы кө лемі.

Эталондық сұ йық тың қ андай да бір V кө лемі ақ қ ан кезде N_эт тамшы пайда болады делік, онда зерттелетін сұ йық тың осындай V кө лемі ақ қ ан кезде N тамшы пайда болады. Сонда (1) ө рнегінен келесі тең деуді жазуғ а болады:

(2)

бұ дан

(3)

(4)

екенін ескеріп, (2) жә не (3) тең деулерді қ арапайым тү рлендіруден кейін келесі ө рнекті аламыз:

(5)

Бұ л ө рнектен беттік керілу коэффициентін анық тау ү шін белгілі кө лемдегі зерттелетін жә не эталондық сұ йық тың N жә не N_эт тамшы санын, сұ йық тардың тығ ыздығ ы мен тә жірибе температурасы кезіндегі эталондық сұ йық тың беттік керілу коэффициентінің мә нін білу керек.

Эксперименттік қ ондырғ ы.

Тамшы ә дісі бойынша сұ йық тың беттік керілу коэффициентін ө лшеуге арналғ ан лабораториялық қ ондырғ ы диаметрі бірдей жің ішке шыны қ ылтү тіктермен аяқ талатын тік қ ойылғ ан екі тү тікшеден тұ рады. Бір тү тікшеге эталондық сұ йық, мысалы, дестилденген су, ал екіншісіне зерттелетін сұ йық, мысалы, спирт қ ұ йылады. Сұ йық тардың кө лемдері бірдей болу керек. Тү тікшелерден ағ атын сұ йық ты оларда орнатылғ ан крандар арқ ылы реттеуге болады.

Экспериментті жү ргізу.

1. Тү тікшелердің бірін эталондық сұ йық тың, ал екіншісін зерттелетін сұ йық тың аз мө лшерімен жуың ыз.

2. Тү тікшелерге кө лемдері бердей сұ йық қ ұ йың ыз.

3. Ә уелі эталон сұ йық тың N_эт тамшы санын, содан соң зерттелетін сұ йық тың N тамшы санын табылады. Крандарды сұ йық тар баяу тамшылайтындай етіп ашу керек.

4. Эксперимент нә тижелерін статистикалық ө ң деу ү шін ө лшеуді кемінде 10 рет қ айталаң ыз.

Нә тижелерді ө ң деу.

1. (5) формуланы пайдаланып, ә рбір ө лшеу нә тижесі ү шін беттік керілу коэффициенті есептелінеді. Егер эталондық сұ йық ретінде су алынса, онда t=20⁰C кезіндегі α _эт =72, 5·10 Н/м болады.

2. N_эт, N жә не α мә ндерін ә рбір жеке ө лшеулерден кейін кестеге тү сіріледі.

3. < α > беттік керілу коэффициентінің ә рбір жеке ө лшеулерден кейін кестеге тү сіріледі.

4. Жанама ө лшеулердің қ ателіктерін есептеудің ә дісін пайдаланып, σ _α стандарттық ауытқ у болып табылады.

5. Беттік керілу коэффициентін анық талатын эксперимент нә тижелерінің абсолют жә не салыстырмалы қ ателіктері

формулалары арқ ылы анық талады.

6. < α >, σ _α , Δ α, мә ндерін 1-кестеге тү сіріледі.

Тә жірибе №	Тамшы саны	α, Н/м	< α >, Н/м	σ α , Н/м	Δ α
Nэт	N

Бақ ылау сұ рақ тары

1. Тамшы санын есептеу арқ ылы сұ йық тың беттік керілу коэффициентін анық тайтын ө рнекті қ орыту.

2. Тә жірибедегі жү йелік қ ателіктің мү мкін болатын кө здері.

Молекулалық физика жә не термодинамика бө лімі бойынша кафедрадағ ы лабораториялық жұ мыстар тізімі:

1. Кішкентай шарды тастау ә дісімен сұ йық тың тұ тқ ырлығ ын анық тау

2. Сұ йық тың беттік керілу коэффициентін анық тау

3. Адиабаталық ұ лғ аю ә дісімен ауаның меншікті жылу сыйымдылық тарының қ атынасын анық тау

Молекулалық физика бойынша компьютерлік жұ мыстар тізімі

1. Табиғ и конвекция кезіндегі жылу берілу коэффициентін анық тау

2. Ауаның жылу ө ткізгіштік коэффициентін анық тау

3. Вакуумдегі металл атомдарының орташа еркін жү ру жолының ұ зындығ ын ө лшеу

Лабораториялық жұ мыстар бойынша қ олданылатын ә дебиеттер тізімі.

4. Кө шеров Т.С., Мұ сабаев А.А., Беркімбаева Г.Р. Жалпы физика курсына арналғ ан лабораториялық практикум. Алматы: “Қ азақ университеті”, 2006 ж. 1, 2, 3, бө лімдер.

5. Жалпы физика курсының “Механика жә не молекулалық физика” бө лімі бойынша лабораториялық жұ мыстар. /Қ ұ растырғ андар: О.Жү зеев, Б.Сә рсенбаев. Алматы, 1991 ж.

6. Жалпы физикалық практикум: Механика. Молекулалық физика. Оқ у қ ұ ралы./ С.И.Исатаев: ә л-Фараби атындағ ы Қ азҰ У – Алматы: Қ аз. Университеті 2004 ж.

7. С.И.Исатаев, А.С.Аскарова, Ж. Омірбеков т.б. жалпы физика практикумы, Молекулалық физика, Оқ у қ ұ ралы, Алматы, ”Қ азақ университеті”, 200бет.

§12. Молекулалық физика жә не термодинамика бө лімі

бойынша тест сұ рақ тары

1. Менделеев – Клапейрон тең деуін кө рсетің із:

A) ; B) p = nkT; C) ; D) P = IU; E) ;

2. Қ алыпты жағ дайда (p ₀ = 10⁵ Па) идеал газ V ₀ = 1 м³ кө лемді алып тұ р. Газды изотермиялық тү рде p = 5, 0 МПа қ ысымғ а дейін қ ысса оның кө лемі қ алай ө згереді:

A) 0, 02 м³; B) 0, 03 м³; C) 0, 01 м³; D) 0, 04 м³; E) 0, 05 м³.

3. Идеал газдың молекуласының орташа энергиясы 6, 4·10^–21 Дж. Газдың қ ысымы 4 мПа. Бірлік кө лемге келетін газдың молекула санын табың ыз:

A) 2× 10²³ см²; B) 9, 38× 10¹⁷ м^–3; C) 6, 25× 10¹⁵ м^–3; D) 10⁵ м^–3; E) 2× 10¹⁸ м^–3.

4. Идеал газдың температурасы Т ₁ = 300 К болғ анда, қ ысымы p ₁ = 10⁴ Па, ал температурасы Т ₂ = 150 К болғ анда p ₂ қ ысымы қ андай болады:

A) 2 кПа; B) 3 кПа; C) 4 кПа; D) 5 кПа; E) 6 кПа.

5. Кө лемі V = 1 м³ баллонғ а Т = 640 К температурада массасы m = 1 кг оттегі (M = 32 г/моль) орналастырылғ ан. Баллондағ ы қ ысымды табың ыз (R =
= 8, 31 Дж/(моль·К)):

A) 166 кПа; B) 98 кПа; C) 124 кПа; D) 192 кПа; E) 150 кПа.

6. Оттегінің (M = 32 г/моль) 1 киломолінің массасын анық таң ыз:

A) 18 кг; B) 24 кг; C) 12 кг; D) 32 кг; E) 36 кг.

7. Массасы m = 0, 03 кг (R = 8, 31 Дж/(моль·К)), кө лемі V = 0, 02 м², қ ысымы p = 2·10⁵ Па болатын аммиактың NH₃ (М = 17 г/моль) температурасын анық таң ыз:

A) 100 К; B) 273 К; C) 160 К; D) 180 К; E) 140 К.

8. Егер меншікті балқ у жылуы 1, 3·10⁵ Дж\кг болса, 4 кг ақ шойынның кристалдық қ ұ рылысын бұ зу ү шін қ анша энергия жұ мсау керек:

A) 520 кДж; B) 480 кДж; C) 560 кДж; D) 600 кДж; E) 400 кДж.

9. 5·10⁵ Дж жылу мө лшерімен балқ у температурасында алынғ ан қ анша қ орғ а­сынды балқ ытуғ а болады? Қ орғ асынның меншікті балқ у жылуы 2, 5·10⁴ Дж/кг:

A) 10 кг; B) 15 кг; C) 20 кг; D) 25 кг; E) 30 кг.

10. 1 мм³ судағ ы молекуланың санын табың ыз. Судың тығ ыздығ ы 1 г/см³, ал молярлық массасы 18 г/моль. (N_A = 6, 02× 10²³ моль^–1):

A) 25× 10¹⁹; B) 3, 3× 10¹⁹; C) 2, 5× 10²⁰; D) 3, 3× 10²⁰; E) 3, 3× 10²¹.

11. Ашық ыдыстағ ы судың қ айнау температурасы 100 °С, егер суды герме­тикалық жабық ыдыста қ ыздырса қ айнау температурасы қ алай ө згереді:

A) Ө седі; B) Ө згермейді; C) Азаяды;

D) Қ айнамайды; E) Ыдыс жарылып кетеді.

12. Тө мендегі тең деудің қ айсысы кү й тең деуіне жатпайды:

A) ; B) ; C) ; D) ; E) .

13. Гей – Люссак заң ы қ ай жерде дұ рыс жазылмағ ан:

A) , p = const; B) , V = const; C) pV = const, T = const;

D) , p = const; E) , V = const.

14. Абсолют температураның ө лшем бірлігін кө рсетің із:

A) Кельвин; B) Паскаль; C) Джоуль; D) кг/м³; E) кг/моль.

15. Барометрлік формуланы кө рсетің із:

A) ; B) ; C) p = nkT; D) ; E) pV = const.

16. Молекуланың ең ық тимал жылдамдығ ын кө рсетің із:

A) ; B) ; C) ; D) ; E) .

17. Изобаралық процестің шартын кө рсетің із:

A) p = const; B) V = const; C) T = const; D) dQ = 0; E) dS = 0.

18. Изохоралық процестің шартын кө рсетің із:

A) p = const; B) V = const; C) T = const; D) dQ = 0; E) dS = 0.

19. Идеал газдың абсолют температурасын 4 есе ұ лғ айтқ анда молекуланың орташа квадраттық жылдамдығ ы қ алай ө згереді:

A) 2 есе азаяды; B) ө згермейді; C) 4 есе ө седі; D) 2 есе ө седі; E) 4 есе азаяды.

20. Абсолют температурасы бірдей болғ ан жағ дайда сутегі (М = 2 г/моль) жә не оттегі (М = 32 г/моль) молекулалардың орташа квадраттық жылдамдық ­тарының қ атынастары қ андай:

A) 0, 125; B) 0, 25; C) 1; D) 4; E) 16.

21. Термодинамиканың 1-ші заң ын сипаттайтын формуланы кө рсетің із:

A) Q = cm D t; B) Q = h A; C) Q = D U + A; D) Q = Ivt; E) Q = CU.

22. Айналмалы процесс нә тижесінде газ A = 1 Дж жұ мыс істейді жә не суыт­қ ышқ а Q = 4, 2 Дж мө лшерде жылу береді. Циклдың ПӘ Г-ін табың ыз:

A) 0, 192; B) 0, 195; C) 0, 200; D) 0, 205; E) 0, 210.

23. Температуралары Т ₁ = 500 К жә не Т ₂ = 300 К идеал газдың Карно циклының ПӘ Г-ін h табың ыз.

A) 100 %; B) 166 %; C) 60 %; D) 40 %; E) 20 %.

24. Температурадан тә уелсіз жылу сиымдылығ ы С = 20 Дж/К бар дене t ₁ = 100 °С-дан t ₂ = 20 °С-қ а дейін суиды. Дененің жылу мө лшерін табың ыз:

A) 9 кДж; B) –2 кДж; C) 1, 6 кДж; D) –1, 6 кДж; E) 0, 4 кДж.

25. Газ Карно циклын жасайды. Суытқ ыштың абсолют температурасынан қ ыздыр­ғ ыштың абсолют температурасы 4 есе ү лкен. Циклдың ПӘ Г-ін анық таң ыз:

A) 80 %; B) 75 %; C) 70 %; D) 65 %; E) 60 %.

26. Қ ыздырғ ыштың температурасы 200 °С, ал суытқ ыштың температурасы 11 °С. Жылу двигателінің ПӘ Г-ін анық таң ыз:

A) 30 %; B) 35 %; C) 40 %; D) 45 %; E) 50 %.

27. 3 л суды 100 °С температурада буғ а айналдыру ү шін қ анша энергия керек? Меншікті булану жылуы 2, 3·10⁶ Дж/кг. Судың тығ ыздығ ы 10³ кг/м³:

A) 6, 0 МДж; B) 6, 4 МДж; C) 6, 6 МДж; D) 6, 9 МДж; E) 7, 2 МДж.

28. 1 кДж жылу ә серінен 10 °С температурағ а дейін судың қ анша массасын қ ыздыруғ а болады? Судың меншікті жылу сиымдылығ ы 4, 2·10³ Дж/(кг·К):

A) 36 г; B) 18 г; C) 12 г; D) 24 г; E) 1 кг.

29. 110 г алюминийді 94 °С температурағ а қ ыздыру ү шін 9, 1 кДж жылу керек. Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығ ын табың ыз:

A) 1300 Дж/(кг× К); B) 1520 Дж/(кг× К); C) 470 Дж/(кг× К);

D) 880 Дж/(кг× К); E) 1150 Дж/(кг× К).

30. Берілген температурада ауаның салыстырмалы ылғ алдылығ ы 60 %. Егер қ анық қ ан су буларының тығ ыздығ ы 9, 3× 10^–3 кг/м³ болса, абсолют ылғ алдылығ ы қ андай:

A) 3, 2× 10^–3 кг/м³; B) 5, 6× 10^–3 кг/м³; C) 4, 2× 10^–3 кг/м³;

D) 5, 0× 10^–3 кг/м³; E) 2, 8× 10^–3 кг/м³.

31. 1 атомды идеал газ адиабаталық тү рде 8 есе ұ лғ аяды. Қ ысымы қ анша есе ө згергенін табың ыз:

A) 8; B) 1/8; C) 32; D) 1/32; E) 1/16.

32. Изохоралық процесте элементар жұ мыс неге тең:

A) dA = – dU; B) dA = dQ; C) dA = 0; D) dA = Vdp; E) dA = – dQ.

33. Қ ыздырғ ыштың температурасы 727 °С, ал суытқ ыштың температурасы 27 °С болса, Карно циклының ПӘ Г-ін анық таң ыз:

A) 87 %; B) 70 %; C) 75 %; D) 65 %; E) 67 %.

34. Қ алыпты жағ дайда 2 атомды молекуланың қ анша i еркіндік дә режесі бар:

A) 2; B) 3; C) 4; D) 5; E) 6.

35. Егер концентрация ө згермеген жағ дайда абсолют температурасы 3 есе ө ссе, идеал газдың қ ысымын қ алай ө сіруге болады:

A) 9 есе; B) 6 есе; C) 3 есе; D) 1, 5 есе; E) ө згермейді.

36. Карно теоремасын кө рсетің із:

A) ; B) ; C) ;

D) ; E) .

37. Фиктің диффузия заң ын кө рсетің із:

A) η = D ρ; B) ; C) ; D) ; E) .

38. Бір мольді газ ү шін нақ ты газдардың Ван-дер-Ваальс кү й тең деуін кө рсетің із:

A) ; B) ; C) ;

D) ; E) .

39. Қ исық тық бетпен берілген қ ысым, Лаплас тең деуімен сипатталады:

A) ; B) ; C) ;

D) ; E) .

40. Термодинамиканың бірінші бастамасы, ол:

A) Статистикалық жү йелер ү шін энергияның сақ талу заң ы;

B) Абсолют қ ара дене ү шін сә улелену заң ы;

C) Екінші ретті фазалық кө шуді сипаттайтын заң;

D) Кинематикалық процестерді сипаттайтын заң;

E) Бірінші ретті фазалық кө шулер теориясы.

41. Джоуль – Томсон эффектісі:

A) Газдың ұ лғ аюы кезіндегі температураның ө суі;

B) Екінші ретті фазалық кө шу кезінде жү зеге асады;

C) Термодинамиканың екінші бастамасы бұ зылғ ан кездегі кванттық эффект;

D) Бірінші ретті фазалық кө шулерде жү зеге асады;

E) Фазалық кө шулерде жү зеге асады.

42. Жұ мыстың ө лшем бірлігін кө рсетің із:

A) Кельвин; B) Паскаль; C) Джоуль; D) кг/м³; E) кг/моль.

43. Жылу мө лшерінің ө лшем бірлігін кө рсетің із:

A) Кельвин; B) Паскаль; C) Джоуль; D) кг/м³; E) кг/моль.

44. Изотермиялық процесс ү шін термодинамиканың бірінші бастамасын кө р­сетің із:

A) dQ = c_pmdT; B) dQ = dU; C) C_p = C_V + R; D) dQ = dA; E) dA = – dU.

45. Изохоралық процесс ү шін термодинамиканың 1-ші бастамасын кө рсетің із:

A) dQ = c_pmdT; B) dQ = dU; C) C_p = C_V + R; D) dQ = dA; E) dA = – dU.

46. Политропты процестің тең деуін кө рсетің із:

A) pV = const; B) pVⁿ = const; C) p = const; D) V = const; E) T = const.

47. Идеал газдың ішкі энергиясының формуласын кө рсетің із:

A) ; B) U = pV; C) ; D) ; E) ;

48. Майер тең деуін кө рсетің із:

A) C_V = iR /2; B) C_p = C_V + R; C) C_V = C_p + R; D) C_V = 3 R; E) C_V = 2 iR.

49. Азотты N₂ (M = 28 г/моль) идеал газ деп есептеп, изохоралық процесс ү шін меншікті жылу сыйымдылығ ын анық таң ыз? (R = 8, 31 Дж/(моль·К)):

A) 890 Дж/(кг·К); B) 1187 Дж/(кг·К); C) 1039 Дж/(кг·К);

D) 445 Дж/(кг·К); E) 742 Дж/(кг·К).

50. Карно циклын жасағ ан идеал газ ү шін, қ ыздырғ ыштан алғ ан 70 % жылу мө лшерін суытқ ышқ а береді. Циклдің ПӘ Г-ін табың ыз:

A) 70 %; B) 60 %; C) 50 %; D) 40 %; E) 30 %.