Тақырыбы: Татулығы жарасқан ұлттар

Мақ саты: Ұ лттар достығ ы, бір мемлекетте 106 ұ лт бар екенін, олардың бір-бірімен тату, бейбіт ө мір сү ріп жатқ анын тү сіндіру.

Ой-ө рісін, сө йлеу тілін дамыту. Сө здік қ орын молайту.

Тату, дос, болуғ а тә рбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ Кө рнекілігі: суреттер

Ә дісі: тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу

Барысы: І. Ұ йымдастыру кезең і. Сабақ қ а дайындық

ІІ. Ү й тапсырмасын тексеру кезең і:

Мазмұ нын сұ рау. Шығ армасын оқ ыту.

ІІІ. Білімді тексеру кезең і:

-Қ.Р. тә уелсіздігін қ ашан жариялады?

- Тә елсіздік дегенді қ алай тү сінесің?

- Қ.Р. Б.Ұ.Ұ. –ғ а қ ашан мү ше болды?

- Картадан мә тіндегі аталғ ан мемлекеттерді тап.

ІV. Мақ сатын қ ою кезең і: Тақ ырыбын, мақ сатын хабарлау.

V. Жаң а материалды тү сіндіру кезең і:

Қ азақ халқ ы ө зінің кө п ғ асырлық тарихында небір қ иын-қ ыстау кезең дерді басынан ө ткерді. Екінші дү ниежү зілік соғ ыс кезінде жә не тың игеру жылдары Қ азақ станғ а

қ аншама ұ лт ө кілдері қ оныс аударды. Халық тың қ ұ рамы кү рт ө згерді. Ұ жымдастыру жылдары қ уғ ынғ а ұ шырағ ан қ азақ тар шет елдерге қ оныс аударып, Сонда мекен етіп қ алды.Ал керісінше индустрияландыру, тың игеружылдары келген басқ а ұ лт ө кілдері ү шін Қ азақ стан екінші Отанына айналды. 1937 жылы екінші дү ниежү зілік соғ ыс қ арсаң ында Қ иыр Шығ ыстан 96 мың кә ріс отбасымен кө шіріліп ә келінді. 1940-1941 жылдары батыс шекарадан 105 мың поляк Қ азақ станғ а кү шпен жер аударылды.Ұ лы Отан соғ ысы басталысымен Еділ ө зені бойын мекендейтін 1 миллионнан аса неміс шығ ысқ а кө шірілді. Олардың 400 мың ы Қ азақ даласына келді. 1943-1944 жылдары мың дағ ан қ алмақ тар, қ арашай, қ ырым татарлары, балкарлар, чешендер, ингуштар біздің елге жер аударылды. Соғ ыс кезінде 2, 5 миллиондай басқ а ұ лт ө кілдері Қ азақ станғ а қ оныстанды.

Тың игеру жылдары 2 миллиондай басқ а ұ лт ө кілдері тағ ы кө шіріліп ә келінді. Қ азақ стан Республикасының Ата Заң ында дініне, тіліне, шық қ ан тегіне қ арамастан, Қ азақ станды мекен ететін барлық ұ лттардың тең екендігі жазылғ ан. Қ азір елімізде кө птеген ұ лттық жә не жексенбілік мектептер жұ мыс істейді. Оларда балалар ана тілін ү йренеді. Тү рлі ұ лт тілдерінде газеттер шығ ып тұ рады, театрлар жұ мыс істейді.

Қ аншама тү рлі ұ лт тұ рса да мемлекеттік тіл қ азақ тілі болып қ ала береді.

Оқ улық пен жұ мыс. Дауыстап тізбектей оқ ыту.

VІ. Жаң а материалды мең гергенін тексеру кезең і:

Қ азақ жеріне басқ а ұ лт ө кілдері қ алай келген екен? Ұ лы Отан соғ ысы туралы, тың игеру жылдары жайлы не білеміз? Ашаршылық қ а ұ шырағ ан жылдарына кімдер кінә лі деп ойлайсың? Осы сұ рақ тарғ а жауап алу.

VІІ.Бекіту кезең і: Қ орытындылау

-Қ азақ жерінде қ азақ тар саны қ анша екен?

-Қ азақ тан кейін кө п халық кімдер?

-Кә рістер қ ай жылы келген?

-Немістер мен поляктар қ алай келген екен?

-Ата Заң ымызда басқ а ұ лт ө кілдері жайлы не делінген?

VІІІ.Ү йге тапсырма беру кезең і: 169-171-беттерді оқ у, мазмұ ны. Қ азақ стандағ ы ө зің білетін ұ лттарды жазып келу. ІХ.Бағ алау.

№62. Тақ ырыбы: Қ ұ қ ық тық мемлекет

Мақ саты: Қ ұ қ ық тық мемлекет туралы тү сінік бнру.

Теориялық ойын, сө йлеу тілін, есте сақ тау қ абілеттерін дамыту.

Ө з Ата Заң ын қ ұ рметтеуге, ережелерді есте сақ тап жү руге, тә ртіп бұ збауғ а тә рбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ Ә дісі: тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу.

Кө рнекілігі: суреттер Барысы: І. Ұ йымдастыру кезең і. Амандасу, тү гендеу, оқ ушылардың зейінін, назарын сабақ қ а аудару

ІІ. Ү й тапсырмасын тексеру кезең і:

ІV. Мақ сатын қ ою кезең і: Тақ ырыбын, мақ сатын хабарлау. Қ ұ қ ық тық мемлекет.

V. Жаң а материалды тү сіндіру кезең і:

Адамдар белгілі бір заң дар, ережелер шең берінде ө мір сү реді.Таң ертең тұ рғ аннан кеш болғ анша белгілі бір тә ртіпті сақ тап жү реміз.Кө шеде кө ше ережесін, мектепте мектеп ережесін ұ станамыз.Ата-анамен қ арым-қ атынас жасағ анда, зат сатып алғ анда, қ оғ амдық орындардың бә рінде қ алыптасқ ан қ ағ идаларды орындаймыз.

Қ азақ стан тә уелсіздік алғ аннан кейін Президенттің тө рағ алығ ымен Ата Заң ды дайындау мақ сатында арнайы комиссия қ ұ рылды. Ол 1, 5жыл жұ мыс істеді. Шетелдік мамандар да қ атыстырылып, ә зірленген жобаны бү кіл халық 4 ай бойы талқ ылады.1993 жылы 28 қ аң тарда тә уелсіз Қ азақ станның тұ ң ғ ыш Конституциясы қ абылданды. Ол 4бө лімнен, 21 тараудан тұ рды. Алайда уақ ыт ө те келе бұ л Конституция заманның талабына сай келмегендіктен, ө зінің ө мір сү руін тоқ татты.

1995 жылы 30 тамызда бү кілхалық тық референдум нә тижесінде Қ азақ станның жаң а екінші Конституциясы қ абылданды. Референдум латын тілінен аударғ анда –жариялануы тиіс нә рсе. Қ азақ стан Республикасы -Президент басқ аруындағ ы мемлекет.Ол 7 жыл мерзімге сайланады. Республика деп мемлекет басшысы белгілі бір мерзімге сайланатын мемлекеттік басқ ару тү рін айтады.Қ.Р. Конституциясы 9 бө лім, 98 баптан тұ рады.Қ ұ қ ық тық демократиялық мемлекетте азаматтар қ ұ қ ық тары мен бостандық тары ең басты орында тұ рады.Демократия дегеніміз грек тілінен аударғ анда халық билігі дегенді білдіреді. Қ азақ тарихында «Қ асқ а жол», «Ескі жол», «Жеті жарғ ы»

деген заң ү лгілеріболғ ан. Қ азақ станның Ата заң ында мемлекеттің ең қ ымбат қ азынасы –адам мен оның қ ұ қ ық тары жә не бостандық тары делінген. Адамның ө мір сү ру қ ұ қ ығ ы бала дү ние есігін ашқ анда пайда болады.Оны бұ зуғ а ешкімнің де қ ұ қ ығ ы, қ ақ ысы жоқ. Қ азақ стан Конституциясының 2-бө лімі адам жә не азаматтардың қ ұ қ ық тары мен бостандық тарына арналғ ан.

1995 жылы Елбасының бастамасымен Қ азақ стан халқ ы Ассамблеясы қ ұ рылды. Ол Қ.Р. Президентінің жанындағ ы кең есші –ақ ылшы орган болып табылады. Ассамблея алдына биік мақ саттар қ ойып отыр. Ол нә сіліне, ұ лтына, тіліне, дінге қ атынасына, ә леуметтік тегіне қ арамастан Республика азаматтарының қ ұ қ ық тарының тең дігін сақ тау, еркіндіктерін орнық тыру бағ ытында жұ мыс істейді.Ұ лттық мә дениеттерді, тілдерді, дә стү рлерді жан-жақ ты дамытуғ а атсалысады.

Барлық жерде мемлекеттік заң дылық сақ талса ғ ана қ оғ амның ә р мү шесі еркін, келешекке сенімді,, мамыражай ө мір сү рер еді. Қ оғ амның ә р мү шесінің заң алдындағ ы тең дігі ә р азаматтың қ абылданғ ан заң дарды толық бұ лжытпай орындауы жә не жеке адамның заң ның ү стемдігін мойындауы қ амтамасыз етілетін қ оғ амды қ ұ қ ық тық қ оғ ам деп атау қ абылданғ ан.

Оқ улық пен жұ мыс. Дауыстап тізбектей оқ ыту.

VІ. Жаң а материалды мең гергенін тексеру кезең і:

Кестені толтыру.

VІІ. Бекіту кезең і: Қ орытындылау

-Тұ ң ғ ышКонституция қ ашан қ абылданғ ан?

-Қ азақ стан Республикасында қ андай ұ лт ө кілдері тұ рады?

-Тү рлі ұ лт ө кілдерінің татулығ ы не ү шін қ ажет?

-Президент қ анша жыл мерзімге сайланады?

VІІІ. Ү йге тапсырма беру кезең і: 171-172-беттерді оқ у, мазмұ ны. Дә птерге Қ.Р. Конституциясы қ абылданғ ан кү нді жазу.

ІХ.Бағ алау.