Тақырыбы: Ауаның ластануы. Ауаны қорғау.

Мақ саты: Ауаның ластануы жә не ауаны қ орғ ау тақ ырыбын тү сіндіру.

Ой-ө рісін, тіл байлығ ын, есте сақ тау қ абілеттерін дамыту.

Табиғ атты қ орғ ауғ а ө з ү лесін қ осуғ а, тазалық қ а ұ йымшыл болуғ а тә рбиелеу.

Ә дісі: тү сіндіру, сұ рақ -жауап, ә ң гімелеу. Кө рнекілігі: суреттер, ү лестірмелер

Барысы: І Ұ йымдастыру кезең і: Амандасу, тү гендеу, оқ ушылардың зейінін, назарын сабақ қ а аудару.

ІІ Ү й тапсырмасын тексеру кезең і: Ауа райы жә не климат тақ ырыбының мазмұ нын сұ рау.

Карта бойынша жылуы 20 грдустан тө мендемейтін жерлерді жә не ең суық аймақ тарды кө рсету.

ІІІ Білімді тексеру кезең і:

Ауа райын зерттейтін ғ ылым саласы қ алай аталады? Ауа райын бақ ылау ү шін не қ ажет?

Қ азақ сатанның жеріне не себепті жауын-шашын аз тү седі?

Климаттың ө згеруіне қ андай жағ дайлар ә сер етеді?

ІV Мақ сатын қ ою кезең і: Тақ ырыбын, мақ сатын хабарлау. Ауаның ластануы. Ауаны қ орғ ау.

V Жаң а материалды тү сіндіру кезең і: 1. Мұ ғ алімнің тү сіндірмесі.Таза ауа – денсаулық кепілі.Ә р адам тә улігіне бірнеше мың литр ауа жұ тады.

Зиянды заттары бар ауамен тыныс алағ ан адамның жұ мысқ а қ абілеті кемиді.

Бұ л жағ дай тү рлі ауруғ а шалдық тырады. Адамғ а тыныстау ү шін таза ауа қ ажет.

Айналадағ ы ауаның тазалығ ын сақ тау ү шін оны кө галдандыру қ ажет.

Оқ улық бойынша тү сіндіру.

Табиғ атта заттар арасында белгілі бір ү йлесімділік бар. Ә р қ абаттағ ы ө зінің белгілі бір мө лшерін сақ тайды.Сондық тан ауаның қ ұ рамы тұ рақ ты болып шығ ады.

Ө ркениет пайда болғ алы ауағ а кездейсоқ заттар қ осыла бастады. Оғ ан дейін ауа тек табиғ и жолмен ғ ана ластанатын.Жанартаулар атқ ылағ анда ауағ а бу кү йіндегі заттар, улы газдар араласады. Жел арқ ылы шаң, тозаң дар ұ шып шығ ады.

Ормандар ө ртенгенде кө п газдар ұ шады. Ө сімдіктер иен жануарлардың қ алдығ ы шірігенде тү зілетін газдар да ауағ а тарайды. Мұ ның бә рі табиғ и ластануғ а жатады. Заттар айналымы кезінде ауа табиғ и ластанудан ө зін-ө зі тазартып отырады.

Ал адамның ауаны ластауынан ірі қ алаларда қ ала ауасы нашарлайды. Адам да, жануар да ауа қ ұ рамына сә йкес газ қ оспасымен тыныс алуғ а ү йренген.Қ оспа қ ұ рамы ө згергенде ағ заның тыныс алуы бұ зылады. Ормандарда 400 жыл ө мір сү ретін ағ аштар қ алаларда 50-80 жыл ғ ана ө мір сү реді.

Ауағ а тарайтын кездейсоқ заттардың кө беюінен ауа қ абаты ө зін-ө зі тазалай алмайды.Оны қ орғ ау керек.Зауыттарғ а арнайы тазартқ ыш қ ондырғ ылар орнатылады.Машиналардан шығ атын тү тін жолына сү згі қ ояды.

Ауаны тазартудың ең тиімді жолы—кө галдандыру. Бұ л іске ө зің де қ осыла аласың.

Оқ улық пен жұ мыс. Тізбектей дауыстап оқ ыту.

VІ Жаң а материалды мең гергенін тексеру кезең і: Дә птермен жұ мыс.

Орман ағ аштарын кескеннен кейін табиғ атта қ андай ө згерістер болады.?

Орман ағ аштарының тигізер пайдасы қ андай?

Екі бағ анғ а жазып, қ орытынды жасату.

VІІ Бекіту кезең і: Қ орытындылау

-Табиғ и ластану мен адам ә рекетінен ластанудың қ андай айырмасы бар?

- Ауаны ластанудан сақ тау ү шін ө зің қ андай ү лес қ осасың?

VІІІ Ү йге тапсырма беру кезең і: 68, 69, 70- беттерді оқ у, мазмұ ны.

Бағ алау.