Венесекция 1 страница

Кө рсеткіші: коллоидты жә не кристалоидты ерітінділерді енгізу ү шін венепункция жасай алмағ анда, қ аналмастыратын ұ зақ уақ ыттық инфузия қ ажеттілігінде.

Қ арама-қ арсы кө рсеткіші: беткей веналардың флебиті, пункция жасағ ан жердегі теріде ірің ді зақ ымдалу болса.

Іс-ә рекетке дайындық

1. науқ асқ а жасалатын іс-шараны хабарлаң ыз;

2. науқ асты отырғ ызып немесе арқ асымен жатқ ызың ыз;

3. қ олғ апты киің із;

4. шынтақ астына жастық ша қ ойың ыз;

5. иық тың 3/2 орта бө лігіне резең ке бұ рауды тартып байлаң ыз

Іс-ә рекеттің орындалуы

1. шынтақ иінін спиртке батырылғ ан 2 мақ та шаригімен тазалау;

2. 0, 5% новокаин ерітіндісімен жергілікті инфильтрациялық анестезия жасау,

3. кө к тамырдың бойымен 3-4 см ұ зындық та кесу,

4. қ ан тоқ тататын қ ысқ ышпен кө к тамырды бө ліп алып, оның астына 2 жібек жібін келтіру.

5. жіптің шеткі жағ ынан байлап, жарақ атқ а қ арай тартып, екінші лигатураны ү хтап тұ ратын кө ктамыр инъекциясына арналғ ан инеге кіргізу,

6. жараны тігеді.

Инъекциялар кезіндегі асқ ынулар жә не оның алдын алу

I. Жергілікті: инфилтрат, абсцесс. иненің тромбозы, флебит, тканнің некрозы, гематома.

II. Жү йелі: ауалы эмболия, майлы эмболия, сепсис, анафилактикалық шок, вирусты гепатит, ЖИТС.

Инфильтрат - тері астылық жә не бұ лшық ет ішілік инъекцияларынан соң, инъекция жасағ ан жерде болатын қ атаюдың пайда болуы. Егер

• Инъекция ө ткір емес инемен жасалса;

• Бұ лшыкет ішілік инъекцияғ а кыска ине колданса;

• Инъекцияның орны дұ рыс болмаса:

• Бір орынғ а жиі инъекция жасалса;

• Суық ерітінділер қ олданса, инъекция жасағ ан жерде қ олғ а сезілетін инфильтрат пайда болады. Инфильтрат болғ ан жерге жылытқ ыш компрестер жә не қ ыздырғ ыш қ ою қ ажет.

Абсцесс - пиогенді мембранамен жан жағ ындағ ы ткандерден шехтелген жұ мсақ ткандердің ірің ді кабынуы. Себебі асептикамен антисептика ережелерін сақ тамауғ а байланысты.

Медикаментозды эмболия майлы ерітінділерді тері астына немесе бұ лшық етке салғ анда кан тамырларына тү сіп, оны бітеп қ алады, соның» салдарынан тканің некрозына алып келеді. Некроздың белгілері-инъекция жасағ ан аймақ та ауру сезімі ү деп, ісініп, жергілікті жә не жалпы дене қ ызуы кө теріледі. Егер май кө к тамырда болса, кан ағ ымымен ол ө кпе қ ан тамырларына барады.Ө кпе қ ан тамырларының эмболиясының белгілері: кенеттен пайда болатын тұ ншығ у ұ стамасы, жө тел, ентігу, тахикардия, қ ан қ ысымының тө мендеуі, дененің жоғ арғ ы бө лігінің кө геруі(цианоз), кеуденің қ ысылу сезімі. Тіпті ө лімге алып келуі мү мкін.

Майлы ерітіндіні саларда сақ талуы қ ажет ереже: ампуланы алдын ала жылыту, салғ ан кезде орнын дұ рыс таң дау жә не " қ ан тамырына тү спегендігіне кө з жеткізу мақ сатында итергішті тартып кө ру. Қ ан пайда болғ ан жағ дайда ол жерге салуғ а болмайды. Басқ а жерге немесе инені сә л ары қ арай не бері қ арай тартып, тағ ы да тексергеннен кейін ғ ана салғ ан жө н. Итергішті тартьш кө ргенде қ ан болмаса ғ ана салуғ а болады.

Ауалық эмболия кө к тамыр ішіне инъекция жасағ анда немесе ерітінді кұ йғ анда ауа кету салдарынан пайда болуы мү мкін. Бұ л аскынуда майлы эмболия сияқ ты қ ауіпті болып табылады. Клиникалық белгілері де соғ ан ұ қ сас.

Нерв тармақ тарынын зақ ымдануы кө к тамырғ а жә не бұ лшық етке инъекция жасағ анда болуы мү мкін.

• Механикалық - инъекция жасайтын орынды дұ рыс таң дамағ анда;

«Химиялық - дә рілік препараттардың депосы нерв талшық тарына жакын орналасқ анда.

Асқ ыну ауырлығ ы ә ртү рлі невриттен(нервтің кабынуы) параличке(нерв қ ызметінің болмауы) дейін болуы мү мкін.

Тромбофлебит - тромбтың тү зілуімен қ атар жү ретін кө к тамырдың қ абынуы. Белгілері: ауру сезімі, терінің кызаруы, кө к тамыр бойында инфильтраттың пайда болуы, дене қ ызуының кө терілуі. Бір кө к тамырды жиі венепункция жасағ анда немесе жиі ө ткір емес инені қ олданғ анда кездеседі.

Гематома (тері астына қ аннын ұ йылуы) - венепункцияны дұ рыс жасамағ анда, тері астында кара-кө к дақ пайда болады. Бұ л жағ дайда венепункцияны тоқ татып, бірнеше минут инъекция жасағ ан орынғ а спиртке батырылғ ан мақ таны басу керек. Тағ айындалғ ан инъекция басқ а кө к тамырғ а жасалынады. Ал гематома орнына спирттік компресс қ ойылады.

Сепсис - жалпы жұ қ палы ауру, кө к тамырғ а инъекция жасағ анда жә не кө к тамырғ а стерильді ерітінділерді қ ұ йғ анда асептикалык ережелерді қ атаң бұ зғ анда дамиды.

Вирусты гепатит В. сары сулық гепатит, ВИЧ-жұ қ палы аурулар, бұ л да асептикалық ережелерді бұ зғ анмен байланысты, инъекция жасағ аннан кейін бірнеше айдан соң дамуы мү мкін.

Негізгі мэселені дэрілік препараттарды қ абылдағ анда болатын крапивница, ринит, Квинке ісінуі, конъюктивит тү рінде кө рінетін аллергиялық реакциялар қ ұ рады. Ең қ атерлі аллергиялык реакцияның тү рі анафилактикалық шок. Шұ ғ ыл тү рде дә рігерге хабар беру керек жә не жедел кө мек кө рсетуді бастау қ ажет. Анафилактикалық шок дә рілік препаратты енгізгеннен соң бірнеше секунд немесе минут аралығ ында дамимды. Неғ ұ рлым шок тез басталса, соғ ұ рлым ағ ымы нашар, тіпті ө ліммен бітуі мү мкін. Клиникалық анафилактикалық шок кезінде кенеттен қ ан қ ысымы тө мендеп, бронх тарылып, есін жоғ алтады, терісі қ ызарады, кышитын бө ртпелер басады, қ ұ су, жү регінің жиі соғ уы байқ алады. Симптомдары ә ртү рлі бірігулермен байқ алуы мү мкін. Ө лім жедел тыныс жеткіліксіздігінен, ө кпе шеменінен, жедел жү рек-қ ан тамыр жеткіліксіздігінен дамиды.

Алғ ашқ ы кө мек:

1.дә ріні енгізуді тоқ тату,

2. дә ріні енгізген орынғ а жгут байлау,

3.науқ асты жатқ ызып, аяғ ын кө теру,

4.0, 1%-1, 0 мл адреналинді 200, 0 мл физ ерітіндісімен кө к тамырғ а,

5. 60-200 мг преднизалонды енгізу.

6. антигистаминдік заттарды енгізу: 1%-1, 0 димедролды кө к тамырғ а,

7. тұ ншығ у болса, кө к тамырғ а 2, 4%-10, 0 мл эуфиллин,

8. жедел жү рек-қ ан тамыр жеткіліксізді дамыса ө кпелік-жү рек реанимация шараларын жү ргізу қ ажет.

Дә рілік заттарды қ олданғ анда аллергиялық реакцияны алдын-алу ү шін тағ айындалу кө рсеткішін катаң тексеру қ ажет, аллергиялық реакцияның алғ ашқ ы белгілері пайда болғ анда тез арада тоқ тату, жоғ ары аллергендік белсенділігі бар препараттарды (антибиотиктер, сары сулар) енгізгенде, сынама жасау қ ажет.

Мақ саты: дә рілік заттарды қ ан тамырларына жә й минутына 40-60 тамшыдан жіберу.

Қ ажетті заттар: Бір рет қ олданылатын система, дә рі-дә рмек заттар, штатив, салфетка, лейкопластырь, залалсыздандырылғ ан астауша, мақ та шаригі, спирт 70%.

Қ арсы кө рсетпелері: су- электролитбалансын жә не организмнің қ ышқ ылды- сілтілі жағ дайын қ алыптастыру, интоксикацияны жою, парентеральды тамақ тандыру.

Іс- ә рекеттер:

1. Қ олды мұ қ ияттап сабынды сумен жуып, тырнақ тың тү бін де спиртке батырылғ ан мақ та шаригімен сү ртің із. Қ олың ызғ а биялайды кию керек.
2. Бір рет қ олданылатын системаның саң ылаусыздығ ын жә не қ олдану мерзімін тексерің із.
3. Қ олданылатын ерітіндінің саң ылаусыздығ ын, қ олдану мерзімін тексеріп, флаконның алюминий қ ақ пағ ының орта бө лігін ашың ыз.
4. Резең ке тығ ынын спиртке батырылғ ан мақ та шаригімен сү ртің із.
5. Ораулы пакетті ашып, ішінен системаны шығ арып, залалсыздандырылғ ан ақ жайманың ү стіне қ ойың ыз.
6. Ұ шында қ алпақ пен жабылғ ан инесі бар ауа шығ аратын тү тікті алып, инені қ алпақ тан шығ арып, оны флаконның резең ке тығ ынына тақ астырып ішіне кіргізің із, ал тү тікті флаконғ а қ атарластырып байлаң ыз.
7. Ұ зын тү тікті тамызғ ышты алып, оның бұ рандалы қ ысқ ышын жабың ыз.
8. Системаның ұ шындағ ы иненің қ алпағ ын шешіп, флаконның резең ке тығ ыны арқ ылы оғ ан тақ астыра ішіне кіргізің із. Флаконның тү бін жоғ ары кө теріп, сол қ олмен тамызғ ыштың бос жағ ын ұ стап, флаконды штативке қ ойып бекітің із.
9. Иненің қ алпағ ын шешің із. Тамызғ ыштың сү згісін кө лденең інен ұ стап, қ ысқ ышты ақ ырын ашып, ауаны шығ ара отырып, тү тікті жә не сү згіні жартылай сұ йық пен толтырың ыз.
10. Тамызғ ышты тікесінен ұ стап, тү тіктің тө менгі жағ ындағ ы ауаны шығ ару ү шін инъекция жасайтын инеден сұ йық тық ты ағ ызың ыз. Ұ зын тү тіктегі ауа кө піршігінің жоқ екенін тексерің із.
11. Система сұ йық қ а толғ аннан кейін, қ ысқ ышты жауып, оны штативке орналастырып бекітің із.
12. Залалсыздандырылғ ан астаушағ а қ алпақ қ а кигізілген инъекцияғ а арналғ ан инені, спиртке батырылғ ан мақ та шаригін, залалсыздандырылғ ан салфетканы салың ыз.
13. Венағ а тамшылатып қ ұ ю кө п уақ ыт жасалады, сондық тан сырқ атты шалқ асынан жатқ ызу керек.
14. Қ ұ ятын сұ йығ ы бар ыдысты тө сек ү стінен бір метрдей биікке қ ойып, сұ йық тық тың ағ у жылдамдығ ы минутына елу жә не алпыс тамшы болатындай етіп тамызғ ыштың винттік қ ысқ ышын орнатады.
15. Тесілетін жердің терісін спиртпен немесе йодпен мұ қ ият сү ртіп, инені сұ ғ ады да муфтасына лейкопластырмен жабыстырып бекітедіде ү стінен залалсыздандырылғ ан салфетканы жауып қ ояды.
16. Науқ астың жағ дайын бақ ылау.
17. Процедура біткен соң инъекция орнына мақ та шаригін қ ойып, инені алу, науқ асқ а қ олын бү гуін айту.

Ескерту: Қ анмен ластанғ ан мақ та шаригін науқ аста қ алдырмау керек. 5-7 минуттан соң алып арнайы ыдысқ а салу қ ажет.

Венағ а кө п мө лшердегі сұ йық тық ты тамышалатып енгізу.

Дә ріні венағ а арнайы қ ұ растырылғ ан жү йемен тамшылатып қ ұ яды. Тамшылатып қ ұ ятын жү йенің екі тү рі болады: біріншісі – зауыттан арнайы полиэтиленді қ апшық тың ішіне салып зарарсыздандырып, тамырғ а қ ұ юғ а даяр етіп шығ аратын, бір мә рте пайдаланатын, политхлорвинил тү тігінен жасалғ ан жү йе; екіншісі – жұ мсақ резең ке тү тіктен, мейірбикенің ө здері қ ұ растырып жасағ ан, ә рбір пайдаланғ ан сайын зарасыздандыруды қ ажет ететін кө п мә рте пайдаланатын жү йе.

Бір мә рте пайдаланатын, зарарсыздандырылғ ан жү йенің сыртына пайдалалану ережесі жазылады.

Кө п мә рте пайдаланатын жү йені, ә рбір зарарсызданғ ан сайын, ү лкен орамалғ а немесе шү йберекке орап қ ояды. Зарарсызданғ ан жү йе бір-екі тә улікке жарамды.

Венағ а тамызуды, сифон ә дісімен де іске асырады. Сифон ә дісімен қ ұ ю ү шін жү йе мен тамызғ ышты сұ йық қ а толтыру керек. Ішінде дә рілік сұ йығ ы немесе қ аны бар флакон аузын бекітекен резең ке тығ ынды спиртпен сү ртіп, тазалағ ан соң, оны ұ зындығ ы екі тү рлі инемен тесіп, иненің ұ штарын флаконғ а кіргізеді. Иненің ұ зынын “ауа жү ргіш” деп атайды, оның ұ шын флакон тү біне дейін жеткізіп қ ояды. Қ ысқ а инемен флакон ішіндегі ұ шы сұ йық та тұ рады да, сыртқ ы ұ шына дайындалғ ан жү йені жалғ айды. Егер флаконғ а кіргізген екі ине де қ ысқ а болатын болса, онда оның біреуіне ұ зындығ ы 20-25 см болатын тү тік жалғ ап, флаконды қ абырғ алатып ұ шын жоғ ары қ аратып, биіктеу етіп кө теріп бекітеді. Екінші инеге жү йенің тү тігін кигізіп, тамызғ ыштан тө менірек жерден оны қ ысып қ ояды. Содан соң ішінде дә рілік сұ йығ ы немесе қ аны бар флакон ауызын тө мен қ аратып тө ң кереді. Тү тікке салғ ан қ ысқ ышты ашқ ан “ауа жү ргіш” ине арқ ылы, тө ң керулі тұ рғ ан флакон ішіне ауа кіреді. Сол кезде қ ұ мырадағ ы сұ йық немесе қ ан екінші ине арқ ылы жү йеге ағ ып тү се бастайды. Жү йе тү тігінің ұ шына дейін сұ йық қ а толтырып алғ ан соң, ортадағ ы тамызғ аш тетік арқ ылы, дә рінің немесе қ анның қ алай таматынын бақ ылау қ ажет. Тү тікте ауа қ алдыруғ а болмайды. Қ ажет болса, екінші ине арқ ылы, флакон ішіне қ осымша дә рілерді шприцпен кіргізуге болады. Кейде қ анды немесе дә рілік сұ йық ты қ ан тамырына жылдам енгізуге тура кеп қ алады. Ондай кезде “ауа жү ргіз” тү тікке баллон жалғ ап, флаконғ а ауа айдап кіргізіп қ ысымын кө теру арқ ылы дә рінің немесе қ анның тамуын тездетеді. Жү йе жалғ анып, дайын болғ ан флаконды мосағ ашқ а бекітіп, жү йенің ұ шын зарарсыздандырылылғ ан дә кемен орап, тү тікті қ ысқ ан қ ысқ ашы арқ ылы, мосағ аштың ілгішіне іліп қ ояды. Сө йтеді де бү йрек тә різденген астаушағ а, мақ тадан спиртке шыланғ ан тү йіндердің бірнешеуін бірнеше қ ұ рғ ақ дә кені, тамырды тесуге арналғ ан инелер мен шприцті салып, бетін зарарсызданғ ан орамалмен жауып, палатағ а барады.

Ине шаншатын жердің терісін спиртпен немесе 1-2 % йод ерітіндісімен сү ртіп, инені венағ а кіргіізген соң жү йеге жалғ айды да оны лейкопластырмен қ озғ алып кетпейтіндей етіп, бірнеше жерден бекітеді. Нә рестелерге жү йе қ ойғ ан соң, аяқ --қ олдарының астына жалпақ ұ зынша тақ тайдан немесе қ атты қ ағ аздан жасалғ ан тө сеніш қ ойып, қ орзғ алмайтындай етіп, таң ып тастағ ан тиімді. Ө йткені, бала абайсызда қ озғ алып қ алса, ине тамырдан шығ ып кетуі ық тимал. Кішкентай бө бектердің венасын табу ө те қ иын балғ андық тан жү йедегі дә рі мен қ ан ә бден тамып болғ анша, оның қ асында қ ол-аяғ ын ұ стап шешесі, не мейірбикенің ө зі отыруғ а тиіс. Дә рі тамызып болғ ан соң, инені тамырдан тез шығ арып, спиртке шыланғ ан мақ та тампонын таң ып қ ояды.

Венаны жару (венесекция) арқ ылы оғ ан тү тік қ ойып дә рі немесе қ ан енгізу.

Бұ л ә діс қ атты ә лсіреген, жағ дайы ө те ауыр, ауруы ә бден мең деп кеткен, кө п қ ан кетіп ә л ү стінде жатқ ан, венасы кө рінбейтін толық (паратрофик) нә рестелерге қ олданылады.

Операция жасау жолы: терісін спиртпен, йодпен сү рткен соң, жан-жағ ын зарарсызданғ ан дә кемен жауып, тек венасын ғ ана, ашық қ алдырады. Новокаин жіберіп ауыртпайтын етіп ашық қ алдырады. Новокаин жіберіп ауыртпайтын етіп алғ ан соң, немесе наркоз беріп ұ йық татқ ан соң, терісін ұ зындығ ы 2-3 см болатындай етіп қ иғ аштатып тіледі. Венаның кенересін тесіп, ішіне тү тіктің ұ шын ақ ырындап кіргізеді. Баланың жасына, венағ а байланысты, тү тікті ә ртү рлі терең дікке енгізеді (5-10 см). Бұ л ә діс ү шін кө бінесе тобық ү стіндегі, сандағ ы жә не шынтақ бү гілісіндегі шығ ып кетпестей етіп бекітіп байлайды. Тү тіктің айналасындағ ы тігіске дә некеден жасалғ ан, спирттелген ашасы бар таң ғ ыш қ ойып таң ады. Дә рі немесе қ ан тамызып болғ ан соң, тү тіктің іші ұ йығ ан қ анмен бітеліп қ алмас ү шін, кө к тамыры қ абынып кетпес ү шін 0, 25 % новокаин ерітіндісімен жуып, 0, 5-1 мл гепарин енгізеді. Содан соң тү тікті тығ ындап қ ояды.

Асқ ынулар:

1. Тү тікке қ ан ұ йып бітеліп қ алады (тромбоз), онда тү тікті алып тастауғ а тура келеді;

2. Тү тік шығ ып кетіп, қ ан ағ ады. Оны тоқ тату ү шін қ атты таң ып байлайды;

3. Тү тік бойында венаның қ абынуы мү мкін (флебит). Онда тү тікті новокаинмен, гапаринмен алдын-ала жуады да, алып тастайды,

4. Сонан соң Вишневскийдің немесе гапаринмен майлап таң ады. Бұ лардан басқ а ұ йығ ан қ ан болуы да мү мкін. Бұ л тромбоэмболия деп аталатын ө те ауыр асқ ынудың тү ріне жатады. Осының салдарынан сырқ ат аяқ астынан ө ліп те кетуі мү мкін. Сондық тан мейірбике сырқ ат венасындағ ы тү тікті уақ ытылы новокаинмен, гепаринмен жуып тұ ру керек.

Бұ ғ ана астындағ ы венағ а тү тік қ ою.

Баланың жағ дайы тым ауыр болса, жасалатын операция ө те кү рделі жә не ұ зақ уақ ытта талап ететін болса, операциядан кейін, ауруғ а кө п кү ндер бойы аузы арқ ылы тамақ берілместен, тек парентеральды қ оректендіру қ ажет болса, жоғ арыдағ ы аталғ ан асқ ынулар болып кетпес ү шін, баланың бұ ғ ана асты венасына тү тік қ оюғ а тура келеді. Бұ ғ ана асты венаның қ уысы кең, қ ысымы салыстырмалы тү рде аз, ағ ысы қ атты болғ андық тан ол жерде тұ тіктің айналасында қ анның ұ юы, тамырдың қ абынуы тә різді асқ ынулар болмайды немесе сирек ұ шырасады. Ә рі жү рекке жақ ын орналасқ андық тан, енгізген дә рілерді тез арада айдап, бү кіл денеге таратады.

Тү тік қ ою тісілі. Ауруды шалқ асынан жатқ ызады, жауырынның астына жастық қ ояды. Басын тү тік қ оятын жерден қ арама қ арсы жақ қ а бұ рады. Ине шаншатын жерді мойнын, бұ ғ ананың асты - ү сті, иығ ын спиртпен, йодпен жақ сылап тұ рып сү ртеді. Хирург қ олын сабындап жуғ ан соң, қ ұ мырсқ а қ ышқ ылымен жуады немесе спиртпен, йодпен сү ртеді. Терісі мен теріастына новокаин жіберіп ауырғ анын кетіріп алғ ан соң, жуан инемен новокаинды жібере отырып бұ ғ ана астындағ ы венаны теседі. Тамырғ а тү скен соң шпириц инеден ажыратып, инені тесігі арқ ылы вена қ уысына ө ткізгіш лесканы терең дете кіргізеді. Инені суырып алады. Тамырдың қ уысында қ алғ ан ө ткізгіш арқ ылы, ақ ырын айналдыра отырып, кө к тамырғ а тү тікті 5-10 см терең дікке ө ткізеді. Сонан соң ө ткізгішті суырып алып тастайды. Тү тіктің венада тұ рғ анына кө з жеткен соң, оғ ан жү йені қ осып дә ріні тамызуғ а кіріседі. Тү тік шығ ып кетпес ү шін, оны тү біне терісіне лейкопластырмен екі ашалап тұ рып желімдеп бекітеді.

Бұ ғ ана астындағ ы (венағ а) кө к тамырғ а қ ойылғ ан тү тік ерекше кү тімді қ ажет етеді.

Асқ ынулар:

1. Тү тік қ ан тамырына мү лдем кіріп, қ анның ағ ысымен жү рекке дейін кетіп, қ алуы мү мкін;

2. Тү тікті уақ ытылы новокаинмен, гепаринмен жуып тұ рмаса қ уысындағ ы қ ан ұ йып бітеліп қ алып немесе ол жұ лынып кетіп басқ а ауыр асқ ынуларғ а соқ тыруы ық тимал;

3. Венаның қ абынып кетуі мү мікін (флебит).

Мұ ндай асқ ынулар болмас ү шін мейірбике тү тікті мезгіл-мезгіл новокаинмен жуып тұ рулары керек.

Сонымен қ атар дә рілік заттарды қ ызыл қ ан тамырына, сү йектің кемігіне, буындарғ а, плевра қ уысына қ ұ рсақ қ уысына, жілік майына, қ уық қ а, ү рпіге, жү рек қ абына, ө кпеге, кең ірдекке, бронхығ а, енгізуге болады. Осы аталғ ан жолдардың ә рқ айсысының ө зіне тә н ә дістерін, ерекшеліктерін мейірбикелер білуі тиіс.

Кейбір дә рілік заттарды енгізу ерекшеліктері. Егулерден кейін кездесеттін асқ ынулар жә не олардың емі

Кейбір дә рілік заттарды енгізу ерекшеліктері

Гепарин тікелей ә сер ететін антикоагулянт: тромбиндің пайда болуын тоқ татады, қ анның ұ юына кедергі жасайды. Гепарин жедел миокард инфарктісінде, жү рекке жә не қ ан тамырларына операция жасағ анда, ө кпе жә не ми қ ан тамырларына тромбоэмболиясында, тромбофлебитте, тромбоэмболия асқ ынуларының алдын алу жә не емдеуде қ олданылады. Мө лшері – жеке дә рігер тағ айындайды: 5000 Б ә р 4-6 сағ атта, кү ре тамырғ а, бұ лшық етке немесе тері астына терең енгізіледі.

Асқ ынулары: Геморрагиялық асқ ынулар: гематурия (қ анның зә рде пайда болуы), буындарғ а қ ан қ ұ йылуы, ішектегі асқ азан қ ан ағ уы, тері астына, бұ лшық етке инъекция жасағ ан жерде гематоманың пайда болуы.

Мақ саты: қ анның ұ йығ ыштығ ын тө мендету жә не гепариннің дә л мө лшерін жіберу.

Қ олдануғ а болмайтын жағ дай: анемия, жара бар аурулар, қ ан аурулары.

Қ ажетті заттар: 1 мл 5000 Ед гепарин ерітіндісі флаконда, 1-2 мл шприц, астауша, спирт, мақ та шаригі.

Іс- ә рекеттер: Дә рінің мө лшерін тек қ ана дә рігер белгілейді, флаконды жоғ ары қ аратып, керекті мө лшерде дә ріні сорып алып, инені ауыстырып, тері астына салатын инені салып, ауасын шығ арып, дайындап қ оямыз. Науқ асты жатқ ызамыз немесе отырғ ызамыз. Егуді тері астына жасаймыз. Ем шара жасалғ аны туралы арнайы қ ағ азғ а белгі қ ояды. Қ ажет жағ дайда дә рігердің нұ сқ ауы бойынша гепариннің антагонисты 1% протамин сульфаты 5 мл кү ре тамырғ а, дицинон 1-2 мл бұ лшық етке, тамырғ а жіберіледі.

Есте сақ таң ыз!

1. Гепаринмен емдеу коагулограмма (қ ан анализі, негізгі кө рсеткіш- қ анның ұ ю уақ ыты) бақ ылуымен жү зеге асады, дә рігердің қ атаң тағ айындауымен 7 кү ннен аспайды.
2. Геморрагиялық асқ ынулардың алдын алу ү шін науқ асты бақ ылау қ ажет.
3. Кү нде жалпы зә р анализін тексеріп, зә рдің тү сін бақ ылау қ ажет.

Магний сульфатын қ олдану ерекшеліктері

Бұ л дә рі спазмолитикалық ә сер етеді. Бұ лшық ет ішіне 5-20 мл 25% магний сульфат ерітіндісі жіберіледі. Ал гипертониялық криз болғ анда кү ре тамырғ а жә ймен жіберіледі. Магний сульфат ұ нтағ ын (10-30грамм) аш қ арынғ а тамақ алдында ішті айдау ү шін қ олданады. 1% магний сульфат асқ азанды жуу ү шін қ олданады. Эпилепсия ауруында тырысу кезінде қ олданылады. Магний сульфат ө т сұ йық тығ ын айдап шығ ару ү шін, 1 ас қ асық 20-25% ұ нтағ ын суғ а араластырып қ осады. Жиі қ олданса, ішті қ атырады. Кө біне улану кезінде іш айдайтын дә рі ретінде беріледі.

Кальций хлоридін қ олдану ерекшеліктері

Гемостатикалық ә сер етеді. Жағ ымсыз дә мді. Асқ азанның шырышты қ абығ ын тітікендіреді. Кү ре тамырғ а 5-10-15 мл 10% кальций хлорид ерітіндісін жіберіледі. Кү ре тамырғ а ерітіндіні жаймен жә не мұ қ ият жіберіледі. Бұ лшық еттің ішіне немесе тері астына жіберуге болмайды ткандердің ө лі еттенуі (некроз) пайда болады. Тері астына немесе бұ лшық етке кеткен жағ дайда осы жерлерге тез арада 3-5 мл 10% натрий хлорид немесе 5% натрий гидрокарбонат ерітіндісін жіберу керек.

Жү рек гликозидтерінің қ олдану ерекшеліктері. Строфантин

Жү рек жеткіліксіздігінде, тахикардияда қ олданады. Науқ астың жалпы жағ дайын жә не жү рек қ ан тамыр жағ дайларын тексеріп, барып қ олданады. Жү рек гликозидтері майларда жә не суда ериді. Майда еритін жү рек гликозидтеріне дигидоксин, целанид, дигоксин жатады. Суда еритін жү рек гликозидтеріне строфантин, коргликон жатады.

Строфантин 1 мл 0, 025% немесе 0, 05% ерітінді ампулада шығ арылады. Жү рек гликозидтерінің токсикалық ә сері нә тижесінде ас қ орту жү йесінің, орталық жү йке жү йесінің қ ызметі бұ зылуы мү мкін. Сонымен қ атар кө рудің нашарлауы, жү рек ритмі жә не ө ткізгіштігі бұ зылуы мү мкін. Строфантин жә не коргликон қ атаң дә рігердің тағ айындауымен 0, 3-0, 5 мл –кү ре тамырғ а жай 10-20 мл физиологиялық ерітіндімен қ оса немесе тамшылатып жіберіледі. Жү рек гликозидтерін енгізген кезде науқ астың жалпы жағ дайын, жү рек - қ ан тамыр қ ызметін бақ ылау қ ажет.